Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

LESEN 31

Ka Witiwiti “ewe Telinimw A Wor Longolongun Esap Tongeni Tala”?

Ka Witiwiti “ewe Telinimw A Wor Longolongun Esap Tongeni Tala”?

“Apraham a witiwiti ewe fansoun pwe epwe nom lon ewe telinimw Kot a föri liosun o aüetä, ewe telinimw a wor longolongun esap tongeni tala.”​—IPRU 11:10.

KÉL 22 Mwúún A Fen Nemenem Amwo Epwele Waroto!

MINNE SIPWELE KÁÉ *

1. Met chómmóng ra fen pennúkúóló, me pwata ra féri ena?

FITE million néún Kot kewe aramas lón ei fansoun ra pennúkúóló chómmóng mettóch. Chómmóng me leir ra filatá ar repwe chék lipich. Ekkewe mi pwúpwúlú ra filatá ar resap mwo néúnéú. Ekkewe famili ra filatá le ámecheresi nónnómun manawer. Meinisin chókkana ra féri ekkena sókkun kefil ren eú chék popun mi aúchea, ra mochen unusen angang ngeni Jiowa úkúkún ar tufich. Ra menemenéch me lúkúlúk pwe Jiowa epwe awora ngeniir meinisin met mi enletin lamot ngeniir. Ra itá lichippúng? Aapw! Pwata sia silei? Pokiten lón fansoun lóóm, Jiowa a awora ngeni néún kewe chón angang meinisin met mi lamot ngeniir. Áwewe chék, Jiowa a efeiéchú Apraham, “semelapen chokewe meinisin mi lükü.”​—Rom 4:11.

2. (a) Me ren Ipru 11:8-10, 16, pwata Apraham a tipemecheres le ló seni Ur? (b) Met sipwele káé lón ei lesen?

2 Apraham a tipemecheres le likitaló manawan we mi kinamwe lón ewe telinimw Ur. Pwata? Pún a witiwiti “ewe telinimw a wor longolongun esap tongeni tala.” (Álleani Ipru 11:8-10, 16.) Menni ena “telinimw”? Ikkefa ekkewe osukosuk a tori Apraham atun a witiwiti kaútáán ena telinimw? Me ifa usun sipwe áppirú Apraham me chókkewe mi áppirú i lón ach ei fansoun?

MENNI “EWE TELINIMW A WOR LONGOLONGUN ESAP TONGENI TALA”?

3. Menni ewe telinimw Apraham a witiwiti?

3 Ewe telinimw Apraham a witiwiti, ina Mwúún Kot we. Jesus Kraist me ekkewe 144,000 Chón Kraist mi kepit, iir chón nemenem lón ena Mwú. Paulus a eita ngeni ena Mwú “telinimwen ewe Kot mi manau, ewe Jerusalem mi nom läng.” (Ipru 12:22; Pwär. 5:8-10; 14:1) Jesus a áiti ngeni néún kewe chón káé ar repwe iótek fán iten chék pwal ena Mwú, repwe ióteki warotoon ena Mwú pwe letipen Kot epwe fis wóón fénúfan usun chék lón láng.​—Mat. 6:10.

4. Me ren Keneses 17:1, 2, 6, ifa úkúkún án Apraham silei usun ewe telinimw, are Mwú, Kot a pwonei?

4 Apraham mi silei tichikin pwóróusen kókkótun án Kot we Mwú? Aapw. Ren fansoun langattam “Kot a amonala seni aramas meinisin” ekkena pwóróus. (Ef. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Nge Apraham a silei pwe ekkóch lein mwirimwirin kewe repwe wiliti king pokiten Jiowa a fen pwonei ngeni. (Álleani Keneses 17:1, 2, 6.) A fókkun núkúchar án Apraham lúkú án Kot kewe pwon pwe usun nge a tongeni kúna ewe Emén mi Kepit, are Messaia, ewe epwe kingen Mwúún Kot we. Ina popun, Jesus a ereni ekkewe chón Jus lón an we fansoun: “Apraham sememi we a fokun pwapwa pwe epwe le küna fansoun ai feito. A küna ewe fansoun o pwapwaäsini.” (Joh. 8:56) A ffat pwe Apraham a silei pwe ekkóch mwirimwirin kewe repwe wisen nemenem lón ewe Mwú Jiowa a fératá, me a tipemecheres le witiwiti án Jiowa epwe apwénúetá an na pwon.

Ifa usun Apraham a pwári an lúkú án Jiowa kewe pwon? (Ppii parakraf 5)

5. Ifa usun sia silei pwe Apraham a witiwiti ewe telinimw Kot a fératá?

5 Ifa usun Apraham a pwári pwe a witiwiti ewe telinimw, are Mwú, Kot a fératá? Akkomw, Apraham ese wiliti wiliposun eú mwú wóón fénúfan. Apraham a mwékútfetál lón sókkopaten leeni, me ese nómoffóchóló lón eú leeni, me esap fán eú a álisatá emén king wóón fénúfan. Pwal och, ese pwal sótun fératá pwisin eú an mwú. Nge a fen chék ákkálleasochisi Jiowa me witiwiti an epwe apwénúetá an we pwon. Ren án Apraham féri ekkena mettóch a pwári watteen an lúkú Jiowa. Iei sipwele ppii ekkóch ekkewe osukosuk a kúna me ppii met sia tongeni káé seni pwóróusan.

IKKEFA EKKEWE OSUKOSUK A TORI APRAHAM?

6. Mi fet ewe telinimw Ur?

6 Ewe telinimw Ur Apraham a likitaló, a fókkun túmún me ekinamwe, me aramasen lón ra mmen tipachem me wéúéch. A túmún ren eú watteen ttit me eú warawaren konik mi alóllóól mi pwennieló me úlúpeekin. Aramasen Ur ra mmen angéch lón pekin mak me math. Me usun itá chómmóng aramas ra féri business lón ena telinimw pokiten atun ekkewe soukáéén pisekin chón lóóm ra chúpei leepiin ena telinimw, ra kúna chómmóng taropween pekin business me ikena ie. Ekkewe imwen aramas ra ffér seni block me a mwotoutou etippan me peiniti pwech. Ekkóch me lein ekkena imw a wor 13 are 14 ruumw lón mi pwennieló eú kinikin mi wááwááló, nge taenin a ffér seni faú.

7. Pwata a lamot án Apraham epwe lúkúlúk pwe Jiowa epwe túmúnú i me an we famili?

7 A lamot án Apraham epwe lúkúlúk pwe Jiowa epwe túmúnú i me an we famili. Pwata? Chemeni pwe Apraham me Sara ra likitaló imwer we mi túmún me kinamwe lón ewe telinimw Ur pwe repwe nónnóm lón tento lón ekkewe málámál lón Kanaan. Ar famili resap chúen kúna túmún lón eú leeni mi watte ttitin me alóllóól warawaran. Nge iei, a mecheres án ekkewe chón oput repwe efeiengawer.

8. Met a fis ngeni Apraham lón eú atun?

8 Apraham a féri letipen Kot, nge lón eú atun a nafangaw ener me chón an we famili. A fis eú watteen lengita lón ewe fénú Jiowa a tinaló ie. Ena lengita a fókkun watte pwe iwe Apraham a filatá an epwe amwékútú an we famili ngeni Isip ren och fansoun. Iwe nge, atun ra nóm Isip, Farao, ewe sounemenemen Isip a angei seni pwúlúwan we. Ekieki úkúkún watteen ewe aúrek Apraham a meefi lón ena atun tori án Jiowa a éúréúra Farao an epwe eliwini Sara ngeni Apraham.​—Ken. 12:10-19.

9. Met sókkun osukosuk ra fis lón án Apraham we famili?

9 A pwal wor watteen osukosuk lón án Apraham we famili. Pwúlúwan we mi áchengicheng, Sara, ese tongeni néúnéú. Ren fite ier, ra fókkun letipengaw ren ena. Ló, ló, ló, Sara a ngeni Apraham néún we chón angang fefin, Hakar, pwe epwe tongeni oupwatiw néún Apraham me Sara. Nge lupwen Hakar a pwopwo ren Ismael, a poputá le lamalamtekia wóón Sara. A watteeló ena osukosuk, ina minne Sara a asúoló Hakar.​—Ken. 16:1-6.

10. Met ewe a fis ngeni Ismael me Isaak mi sótuni án Apraham lúkúlúk wóón Jiowa?

10 Sara a pwopwo me a néúnatiw néún Apraham we át, me a eita ngeni Isaak. Apraham a tongei néún kewe rúúemén át, Ismael me Isaak. Nge pokiten féfféringawen Ismael ngeni Isaak, iwe fán osenimu Apraham a tinaló Hakar me Ismael. (Ken. 21:9-14) Mwirin fitu ier, Jiowa a ereni Apraham an epwe eáni asor Isaak. (Ken. 22:1, 2; Ipru 11:17-19) Lón iir me ruu ekkena atun, a lamot án Apraham epwe lúkúlúk pwe Jiowa epwe apwénúetá minne a eáni pwon usun néún kana át.

11. Pwata a lamot án Apraham epwe mosonottam le witiwiti Jiowa?

11 Lón unusen ekkena fansoun, a lamot án Apraham epwe káé le mosonottam le witiwiti Jiowa. Lupwen iir me chón an we famili ra towu seni Ur, ese mwáál a fen lap seni 70 ierin. (Ken. 11:31–12:4) Me ina epwe ren úkúkún ipúkú ier, a chék imweimw tento me mwékútfetál lón ewe fénú Kanaan. Apraham a máló atun a 175 ierin. (Ken. 25:7) Nge esaamwo kúna án Jiowa epwe apwénúetá minne a eáni pwon ngeni, an epwe ngeni mwirimwirin kewe ewe fénú a fetál wóón. Me pokiten a fen máló, iwe ese chúen kúna fisitáán ewe telinimw are Mwúún Kot we. Ikaamwo ina, nge Apraham a máló lón an “wesewesen chinlap” me menemenéch. (Ken. 25:8) Inaamwo ika Apraham a likiitú fán chómmóng osukosuk, nge an lúkú a chúen chék péchékkúl me a tipemecheres le witiwiti Jiowa. Met a álisi Apraham an epwe likiitú? Lón ánein manawan, Jiowa a túmúnú i me chiechiéch ngeni.​—Ken. 15:1; Ais. 41:8; Jas. 2:22, 23.

Ifa usun néún Kot kewe chón angang ra pwári ar lúkú me mosonottam usun chék Apraham me Sara? (Ppii parakraf 12) *

12. Met sia witiwiti, me met sipwele pwóróus usun?

12 Sia pwal usun Apraham le witiwiti ewe telinimw mi wor lóngólóngun esap tongeni taló. Iwe nge sise witiwiti an epwe fférútá. Ewe Mwúún Kot a fen fférútá lón ewe 1914 me a fen nemeni unusen láng. (Pwär. 12:7-10) Nge sia witiwiti an epwe nemeni unusen fénúfan. Atun sia witiwiti ena, a wor chómmóng osukosuk mi lamot sipwe likiitú fan usun chék ekkewe Apraham me Sara ra kúna. Nge a wor chómmóng néún Jiowa kewe chón angang lón ei fansoun ra fen áppirú Apraham. Ekkewe pwóróus usun pwóróusen manawen aramas mi katowu lón Ewe Leenien Mas, ra pwári pwe chómmóng pwiich kewe lón ei fansoun, a wor ar lúkú me ra mosonottam le witiwit usun chék Apraham me Sara. Sipwe ppii ekkóch chék me lein ekkena pwóróus me ppii met sia tongeni káé seniir.

EKKÓCH MI ÁPPIRÚ APRAHAM

Bill Walden a tipemecheres le pennúkúóló chómmóng mettóch fán iten Jiowa me a kúna feiéch seni I

13. Met ka káé seni pwóróusen Pwiich Walden?

13 Tipemecheres le pennúkúóló ekkóch mettóch fán iten Kot. Ika sia mochen akkomwa án Kot we telinimw, are Mwú lón manawach, mi lamot sipwe usun Apraham, ewe mi tipemecheres le pennúkúóló chómmóng mettóch pwe epwe apwapwaai Kot. (Mat. 6:33; Mark. 10:28-30) Nengeni pwóróusen emén Chón Kraist mwán itan Bill Walden. * Lón ewe 1942, arapakkan chék Bill epwele sochungio seni eú university lón Merika me angei néún degree lón pekin engineer, nge lón na atun a fen kerán poputá le káé ren Chón Pwáraatá Jiowa. Néún Bill we sense a fen akkóta an epwe eáni eú angang mwirin an sochungio, nge Bill ese etiwa. A áweweei ngeni néún na sense pwe a fen filatá an epwe unusen angang ngeni Kot lap seni an epwe etiwa eú angang mi watte peioffun. Ekiseló chék mwirin ena, ewe mwú a allúk ngeni Bill an epwe fiti pekin soufiu. Fán súfél ese etiwa, nge mwirilóón a pakking wóón $10,000 me a kalapus nimu ier. Mwirin úlúngát ier, a musowu. Mwirin och fansoun, a ketiw an epwe fiti ewe Sukulen Gilead me a titiiló an epwe misineri Afrika. Iwe, Bill a pwúlúweni Eva, me ra sópweló ar angangen afalafal lón Afrika, weween a lamot ar repwe pwal pennúkúóló chómmóng mettóch. Mwirin fitu ier, ra liwiniti Merika pwe repwe túmúnú inen Bill we. Iei met Bill a erá usun pwóróusen manawan: “A kan ssúr mesei atun ua ekieki amwararen feiéchúi ren án Jiowa néúnéú ngang lón an angang ren lap seni 70 ier. Fán chómmóng ua kilisou ngeni ren an álisiei le áeá manawei le angang ngeni.” Ka pwal tongeni angang ngeni Jiowa full-time?

Eleni me Aristotelis Apostolidis ra meefi pwe Jiowa a apéchékkúler

14-15. Met ka káé seni pwóróusen Aristotelis me Eleni?

14 Kosap ekieki pwe esap wor weires kopwe kúna. Sia káé seni pwóróusen Apraham pwe pwal mwo chókkewe mi angang ngeni Jiowa lón unusen manawer repwe chúen kúna osukosuk. (Jas. 1:2; 1 Pet. 5:9) Sia kúna pwúngún ena seni pwóróusen Aristotelis Apostolidis. * A papatais me Greece lón ewe ier 1946, me lón ewe ier 1952 ra kófót me emén Chón Kraist fefin itan Eleni, me a chék taitap met iir me rúúemén ra mochen achocho le tikeri. Iwe nge, Eleni a semmwen, me ekkewe tokter ra kúna pwe a wor eféú pwoo lón tupwuan. A reireiwu ena pwoo, nge fitu chék ier mwirin ar pwúpwúlú, a pwal pwásefál. Ekkewe tokter ra pwal angangsefál wóón, iwe nge a peló peliefefinin Eleni me ese chúen newenewéch an kapas. A chúen tinikken lón an angang ngeni Jiowa inaamwo ika a úri ena semmwen, me a fis riáfféúmwáál seni ewe mwú lón ena atun.

15 Ren úkúkún 30 ier, Aristotelis a túttúmúnú pwúlúwan we. Nge lón ekkena atun a wiseni ewe wis mwán mi ásimaw, álillis lón akkóten ekkewe mwichelap, me álillis lón angangen kaútáán eú Leenien Mwichelap. Mwirin lón ewe 1987, Eleni a feiengaw atun a fiti ewe angangen afalafal. Iwe ren úlúngát ier a peló, iwe mwirin a máló. Aristotelis a áweweei ifa usun meinisin minne a fis ngeni a achchúngú letipan ren an erá: “Lón ekkena ier, a chómmóng ai kewe osukosuk me ekkóch leir ra chék weiweitá. Ina minne a lamot ai upwe úppós le likiitú me usap mut ngeni och mettóch an epwe elichippúngúei. Iwe nge Jiowa a chék akkawora ngeniei ewe péchékkúl mi lamot ngeniei pwe upwe ú ngeni ekkena osukosuk.” (Kölf. 94:18, 19) Jiowa a enletin tongei néún kewe chón angang mi achocho úkúkún ar tufich le angang ngeni inaamwo ika ra kúkkúna weires!

Audrey Hyde a chék ekkekieki an ápilúkúlúk fán iten mwachkkan

16. Ifa án Pwiich Knorr we kapasen pesepes mi múrinné ngeni pwúlúwan we?

16 Ekkekieki usun fansoun mwach. Apraham a nefótófót wóón ekkewe feiéch Jiowa epwe fang ngeni lón fansoun mwan, me ina met a álisi an epwe likiitú fán an kewe osukosuk. Emén Chón Kraist fefin itan Audrey Hyde a chék ekkekieki an ápilúkúlúk fán iten mwachkkan inaamwo ika pwúlúwan we akkomw, Nathan H. Knorr, a máló ren kanser me pwúlúwan we mwirin itan Glenn Hyde, a úri ewe semwenin tupwu itan Alzheimer. * Audrey a erá pwe a kúna álillis seni met Pwiich Knorr a ereni fitu chék wiik me mwen an we epwele máló. A erá: “Nathan a áchema ngeniei: ‘Mwirin máló, a núkúchar ach ápilúkúlúk, me sisap fókkun riáfféúsefál ren metek.’ Mwirin a peseei: ‘Nennelói mwom, pún ikena a nóm ie feiéchum kewe.’ . . . A pwal erá: ‘Achocho lón óm angang, áeá manawom fán iten ekkewe ekkóch. Ina met epwe álisuk le kúna pwapwa.’” A ifa me échún ena pesepes fán itach le achocho le féri minne mi múrinné fán iten ekkewe ekkóch me kúna ‘pwapwa lon ach apilükülüköch’!​—Rom 12:12.

17. (a) Pwata a wor popun mi múrinné ach sipwe ekkekieki usun fansoun mwach? (b) Ifa usun ach apwénúetá Mika 7:7 epwe álisikich le pwapwaiti ekkewe feiéch mi nóm mwach?

17 Lón ei fansoun, a fen kon wor chómmóng popun ach sipwe ekkekieki usun fansoun mwach. Minne a fiffis wóón fénúfan lón ei fansoun a affata pwe sia nóm lesopwuchikin ekkewe ránin lesópwólóón ei ótót. Ekiseló chék esap chúen lamot ach sipwe witiwiti án Kot we Mwú an epwe nemeni unusen fénúfan. Eú me lein ekkewe chómmóng feiéch sipwe pwapwaiti, ina manawsefálin attongeach kewe mi máló. Lón ena fansoun, Jiowa epwe efeiéchú Apraham ren an lúkú me mosonottam, epwe amanawasefáli me chón an we famili wóón fénúfan. Kopwe nóm lón ena fansoun pwe kopwe souniir? Ka tongeni ika ka usun Apraham le tipemecheres le pennúkúóló chómmóng mettóch fán iten ewe Mwúún Kot, kamwéchúnnúk wóón óm lúkú fán chómmóng osukosuk, me káé le witiwiti Jiowa fán mosonottam.​—Álleani Mika 7:7.

KÉL 74 Fitikem le Kélú Kélún án Kot we Mwú!

^ par. 5 Atun sia wikkitiwiti pwénútáán án Kot kewe pwon, a tongeni weires ngenikich ach sipwe mosonottam are pwal mwo nge kisikisiló ach lúkú. Ikkefa ekkewe lesen sia tongeni káé seni Apraham epwe álisikich le witiwiti pwénútáán án Jiowa kewe pwon fán mosonottam? Me ikkefa ekkewe leenien áppirú mi múrinné ekkóch néún Jiowa kewe chón angang lón ei fansoun ra isetiw?

^ par. 13 Pwóróusen manawen Pwiich Walden a nóm lón The Watchtower minen December 1, 2013 p. 8-10.

^ par. 14 Pwóróusen manawen Pwiich Apostolidis a nóm lón The Watchtower minen February 1, 2002, p. 24-28.

^ par. 16 Pwóróusen manawen Audrey Hyde a nóm lón The Watchtower minen July 1, 2004, p. 23-29.

^ par. 56 ÁWEWEEN SASING Pekin: Eú pean pwúpwúlú chinnap ra sópweló le angang ngeni Jiowa fán tuppwél inaamwo ika ra kúna weires. Ren an epwe péchékkúl ar lúkú, ra ekkekieki án Jiowa kewe pwon fán iten mwachkkan.