Twende kovidio oini

Twende komurya

ORUPA RWOMAKONḒONONENO 31

Hapo ove u undja “otjihuro tji tji nomazikameno omazeu”?

Hapo ove u undja “otjihuro tji tji nomazikameno omazeu”?

“Abraham iya undju otjihuro tji tji nomazikameno omazeu, nu tji tja utirwe nu tji tja tungirwe i Ndjambi omuini.”—HEBR. 11:10.

EIMBURIRO 22 Ouhona wa zikwa—Ngau ye!

OMAPU KU MATU KATARA *

1. Ovakambure ovengi va tya okutoora omikambo viṋe, nu omena raye?

OVAKARERE va Mukuru ovengi ndino ve riyandjera okuungurira Mukuru. Ovakambure ovakwetu ovengi va tya okuhinokukupa poo okukupwa. Ovakupasane va tya okuhinokukara novanatje nai. Ovakambure ovakwetu mbe nomaṱunḓu va tya okukara nehupo ndi hi noviṋa ovingi. Avehe mbo ve ri toororera okuungurira Jehova nokuhinotjiṋa tjarwe tji matji ve nana ombango. Owo ve nohange nu ve nongamburiro kutja Jehova me vepe avihe mbi mave hepa. Hapo Jehova mape ya a tjiti nao? Ii. Matu tjiwa vi? Mena rokutja moruveze orukuru Jehova wa vatera ovakarere ve noviṋa avihe mbyaave hepa. Otjotjihorera, Jehova wa sera Abraham ondaya ngu ri “ihe yaavehe mbe kambura mu Ndjambi.”—Rom. 4:11.

2. (a) Otja kOvaheberi 11:8-10, 16, ongwaye Abraham tje riyandjera okupita motjihuro tja Ur? (b) Morupa ndwi matu kahungirira kuye?

2 Abraham we riyandjera okuisa omaturiro we omawa motjihuro tja Ur. Omena raye? Mena rokutja eye aa undju “otjihuro tji tji nomazikameno omazeu.” (Lesa Ovaheberi 11:8-10, 16.) “Otjihuro” tjiṋe ho? Abraham wa muna omauzeu yeṋe indu tjaa undju kutja otjihuro ho tji tungwe? Nu omomuano uṋe mu matu yenene okukara tjimuna Abraham na imba mbe horera ku ye ndino?

“OTJIHURO TJI TJI NOMAZIKAMENO OMAZEU” OOTJIṊE?

3. Otjihuro Abraham tjaa undju ootjiṋe?

3 Ouhona wa Mukuru ootjihuro Abraham tjaa undju. Ouhona mbwo wa zikamena ku Jesus Kristus nOvakriste ovatwirisiwa 144 000. Paulus wa sasaneka Ouhona mbwo ‘kotjihuro tja Ndjambi omunamuinyo, otjo tji tji ri Jerusalem.’ (Hebr. 12:22; Omavan. 5:8-10; 14:1) Jesus wa raera ovahongewa ve okukumbira Ouhona mbwo kutja u ye, kokutja ombango ya Mukuru i tjitwe kombanda yehi otja tji ya tjitwa meyuru.—Mat. 6:10.

4. Otja ku Genesis 17:1, 2, 6, Abraham aa tjiwa ovikwaye ohunga notjihuro poo Ouhona, Mukuru mbwa kwizika?

4 Hapo Abraham aa tjiwa kutja Ouhona wa Mukuru mau zikamisiwa momuano uṋe? Kako. Oure wozombura ozengi, ondjivisiro ndjo ya ri “otjiundikwa tji tja horekerwe.” (Ef. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Posi yokutja Abraham aa tjiwa kutja tjiva wozondekurona ze mave karira ozombara, mena rokutja Jehova we mu kwizikira nao. (Lesa Genesis 17:1, 2, 6.) Abraham wa ri nongamburiro yomasa momakwizikiro wa Mukuru nu ya ri tjimuna aa munu Omutwirisiwa poo Mesias, ngu ma rire Ombara yOuhona wa Mukuru. Nu mena repu ndo Jesus opazokuraera Ovajuda woruveze rwe kutja, “Iho Abraham wa nyanda omutima kutja maa munu eyuva Ami ndi me ya, neye we ri muna na nyanda.” (Joh. 8:56) Oukahu kutja Abraham aa tjiwa kutja ozondekurona ze tjiva maze rire orupa rwOuhona mbu mau zikamisiwa i Jehova. Nu eye wa ri kamwaha okuundja omayenenisiro womakwizikiro wa Jehova ngo.

Omomuano uṋe Abraham ma raisa ongamburiro ye momakwizikiro wa Jehova? (Lesa oparagrafa 5)

5. Matu tjiwa vi kutja Abraham aa undju otjihuro tji tja zikamisiwa i Mukuru?

5 Omomuano uṋe Abraham ma raisa kutja aa undju otjihuro tji tja zikamisiwa i Mukuru? Abraham ka karere norupa mouhona ngamwa auhe kombanda yehi. Eye kaatura poruveze rumwe nu kena pa yandjere oruvara kozombara zovandu. Nu wina Abraham kena pa kondja okuzika ouhona we omuini. Moruveze rwa nao, eye wa kara nonḓuviro ku Jehova nu wa undja omayenenisiro womakwizikiro we. Kunao, Abraham wa raisa ongamburiro yapeke mu Jehova. Ngatu tare komauzeu tjiva Abraham nga muna nokutja matu rihongo tjike okuza ku ye.

OMAUZEU YEṊE ABRAHAM NGA MUNA?

6. Hapo otjihuro hi Ur, tja ri otjihuro tji tja ri vi?

6 Abraham wa pita motjihuro Ur tji tja ri kehi yondjeverero ombwa, otjiwa otjimanise tjovandu mba hongerwe nu mba tumbire. Otjihuro ho tja kovererwe i yomeva norumbo orunene. Ovandu va Ur va ri ozonongo mokutjanga na movivarero. Nu pe munika tjimuna ovandu motjihuro ho va ri nozongetjefa, mena rokutja ovakonḓonone woviṋa ovikuru va kamuna omambo omengi ngaaye ungurisiwa mozongetjefa. Ozondjuwo zovandu za tungirwe nozohima, za serurirwe nawa kombanda nokuhuwa osaruve ombapa. Ozondjuwo tjiva nḓo za ri nomatuwo 13 poo 14, nu otumbo twazo twa yarerwe nomawe pehi.

7. Ongwaye Abraham tja ri nongamburiro kutja Jehova me mu tjevere pu neṱunḓu re?

7 Abraham aa sokukara nongamburiro kutja Jehova me mu tjevere pu neṱunḓu re. Omena ratjike? Zemburuka kutja Abraham na Sara va isa omaturiro omawa nga ri kehi yondjeverero motjihuro tja Ur nu ave katura mozondanda mokuti kwa Kanaan. Owo ka va ri mondjeverero rukwao, nu va ri moumba wokuwirwa i yovanavita.

8. Otjikeṋa tji tja tjitwa ku Abraham otjikando tjimwe?

8 Nandarire kutja Abraham aa tjiti ombango ya Mukuru, otjikando tjimwe ka ri novikurya mbya yenene okuparura eṱunḓu re. Ehi Jehova ke mu hinda ra wirwa i youzeu wondjara. Ondjara ndjo ya ri onḓeu tjinene ngandu Abraham tje ripura okutjindisira eṱunḓu re ko Engipte, oure woruveze orusupi uriri. Posi yokutja, ngunda ave ri moEngipte omuhonapare wehi ndo Farao we mu yeka omukazendu we. Ripura uriri nombameno Abraham ndja ri na yo, nga indu Jehova tja raera Farao okuyarura Sara ku ye.—Gen. 12:10-19.

9. Abraham wa ri nomauzeu yeṋe meṱunḓu re?

9 Meṱunḓu ra Abraham mwa ri nomauzeu omakendise. Omukazendu we omusuverwa Sara, kaa munu ovanatje. Oure wozombura ozengi, owo aave sokutjinda omuhihamwatima mbwo. Korusenina, Sara wa yandja omukarere we Hagar ku Abraham, kokutja me mu pandukire ovanatje. Posi yokutja Hagar tja rira otjingundi tjomuatje ngwi Ismael, eye wa uta okunyengura Sara. Ongaro ndjo ya ri ra onḓeu tjinene nga indu Sara tja ramba Hagar ponganda.—Gen. 16:1-6.

10. Ongaro iṋe ndja kayenda pokati ka Ismael na Isak ndja tja i tjita kutja irire ouzeu ku Abraham okukara nongamburiro mu Jehova?

10 Korusenina Sara wa rira otjingundi nu a pandukire Abraham omuatje omuzandu wena Isak. Abraham wa suverere Ismael na Isak. Nungwari mena rokutja Ismael aa tjindi Isak navi, Jehova wa raera Abraham okuramba Ismael na Hagar. (Gen. 21:9-14) Kombunda yozombura ozengi, Jehova wa ningira Abraham okupunguha Isak. (Gen. 22:1, 2; Hebr. 11:17-19) Movitjitwa aviyevari mbyo, Abraham aa sokukara nongamburiro kutja Jehova ma ka yenenisa imbi mbya kwizikira ovanatje ve.

11. Ongwaye Abraham tjaa sokuundja nomuretima ku Jehova?

11 Oure woruveze aruhe ndwo, Abraham aa sokurihonga okuundja nomuretima ku Jehova. Eye wa ri nozombura ape zokombanda 70 indu eye neṱunḓu re tji va pita motjihuro Ur. (Gen. 11:31–12:4) Oure wozombura ape esere rimwe eye aa tura mozondanda, potuveze pekepeke mehi ra Kanaan. Abraham wa ṱa tja ri nozombura 175. (Gen. 25:7) Posi yokutja eye ka munine omayenenisiro womakwizikiro wa Jehova wokuyandja ehi kozondekurona ze. Nu ka hupire orure kutja ma mune omazikamisiro wotjihuro hi, mbu ri Ouhona wa Mukuru. Nandarire nao Ombeibela i tja, Abraham wa ṱa e nohange nu wa ri “notjiwondo otjinene.” (Gen. 25:8) Nandarire kutja Abraham wa tjinda omauzeu omengi, ongamburiro ye ya ri nomasa nu wa ri nonḓero okuundja ku Jehova. Ongwaye Abraham tja yenena okutuurunga omauzeu ngo? Mena rokutja Jehova we mu tjevera nu we mu tjinda otja epanga oure womuinyo we.—Gen. 15:1; Jes. 41:8; Jak. 2:22, 23.

Tjimuna Abraham na Sara, omomuano uṋe ovakarere va Mukuru mu ve raisa ongamburiro nomuretima? (Lesa oparagrafa 12) *

12. Otjikeṋa tji tu undja, nu matu katara kuye?

12 Tjimuna Abraham, eṱe tu undja otjihuro tji tji nomazikamisiro omazeu. Nungwari katu undju kutja tji tungwe. Ouhona wa Mukuru wa zikwa mombura ndji 1914 nu u honapara meyuru. (Omavan. 12:7-10) Posi yokutja eṱe tu u undja kutja u honapare kombanda yehi. Ngunda a matu undju imbyo okuyenenisiwa, mape ya atu tuurunga omauzeu tjimuna wa Abraham na Sara. Ovakarere va Jehova ndino ve horera kotjihorera tja Abraham. Omahungi nge pitisiwa mokambo kOruhungu ye raisa kutja ovengi ndino ve nongamburiro nomuretima tjimuna Abraham na Sara. Ngatu tare ku tjiva vyovihorera mbyo nokutja matu rihongo tjike ku vyo.

OVIHORERA VYOVANDU MBA HORERA KU ABRAHAM

Bill Walden wa ri nonḓero yokuungurira Mukuru nu wa muna ozondaya okuza ku Jehova

13. Mo rihongo tjike okuza kotjihorera tja Mbuti Walden?

13 Kara nonḓero yokuungurira Mukuru. Indu tji matu vanga kutja Ouhona wa Mukuru u rire otjiṋa otjinanḓengu tjinene mehupo retu, eṱe matu sokukara tjimuna Abraham ngwa yenena okutjita omarundurukiro mehupo re kutja a tjate ku Mukuru. (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30) Tara kotjihorera tjomurumendu omukambure wena Bill Walden. * Mombura ndji 1942, Bill aa sokukamuna ombapira ye yo degree po University ya U.S. momuhunga wOunongo wondungiro yoviṋa pekepeke, indu tja uta okurihonga pu nOvahongonone va Jehova. Onongo imwe po University ndjo, ya kondja kutja Bill ma mune oviungura indu tja zu nokumuna o degree ye, posi yokutja Bill wa panḓa. Eye wa tya okuungurira Mukuru oruveze aruhe, pendje nokuungura oviungura mu ma sutwa ovimariva ovingi. Ousupi kombunda yanao, ohoromende ya rakiza Bill okurira okaṋepo korupa rwovita. Eye momuano omuwa wa panḓa, nu mena ranao wa pewa omberero yovimariva ape N$150 000 nu wa paterwa motjovakamburwa oure wozombura ndano. Eye wa pita motjovakamburwa kombunda yozombura ndatu. Kombunda, eye wa ṋangwa koskole ya Gilead nokukavatera otjomuhindwa moAfrica. Okuzambo Bill wa kupa Eva, nu owo va tjita omarundurukiro wa peke wokuvatera moAfrica. Kombunda yozombura kaaṋi, owo va yaruka ko United States okukavatera ina ya Bill. Tji me ripura ohunga nehupo re, Bill u tja: “Ami tjiri mbi nondjoroka tjinene nondangi, kutja mba yenena okukarera Jehova oure wozombura 70. Ami mbi nondangi ku Jehova kokundjivatera kutja mbi ungurise oruveze rwandje okumukarera.” Hapo ove mo yenene okuungurira Mukuru oruveze aruhe motjiungura tjokuzuvarisa?

Eleni na Aristotelis Apostolidis va muna omuano Jehova me ve yanḓiparisa

14-15. Ove mo rihongo tjike okuza kotjihorera tja Mbuti na Sisi Apostolidis?

14 Undjira ko okumuna omauzeu mehupo roye. Otjihorera tja Abraham matji tu hongo kutja, imba mbe karera Jehova mave sokutjinda omauzeu. (Jak. 1:2; 1 Petr. 5:9) Tara kotjihorera tja Aristotelis Apostolidis * ngwa munine omauzeu. Eye wa papitisiwa mombura ndji 1946 moGreece, nu mombura ndji 1952 wa vareka omukazendu omukambure wena Eleni, nu aveyevari aave vanga okukarera Jehova aruhe. Posi yokutja Eleni wa munikwa omutjise mbwa hapa kouruvi. Omutjise mbwo wa ka kondwa nu ave kupasana, posi yokutja kombunda yoruveze oruṱiṱi morukupo omutjise mbwo wa kotoka rukwao. Ozonganga za konda omutjise mbwo rukwao, posi yokutja iho tja tjita kutja Eleni ma remane orumbembera rumwe nu ya ri ouzeu ku ye okuhungira. Eye wa kayenda komurungu okurira omuzuvarise omupyuke, nandarire kehi youvere we nondatumisire yohoromende oruveze ndwo.

15 Aristotelis wa hunga omukazendu we oure wozombura 30. Moruveze ndwo aa karere otjomunene wombongo, wa ri mokomiti yomaworonganeno, nu aa vatere okutunga Omatuwo wOmaworonganeno. Mombura ndji 1987, Eleni ngunda ama zuvarisa wa wirwa i yomuvero wotjitenda mbwe mu hihamisa tjinene. Oumba mbwo wa tjita kutja ma rare uriri nokuhina okurimuna kutja uripi oure wozombura ndatu, nu okuzambo a ṱu. Aristotelis wa serekarera omuano oviṋa avihe mbi mu vye mu ṱuna. Eye wa tja: “Oure wozombura ozengi, ami mba muna omauzeu omengi nu tjiva ye ya ambi hi nokuundjira ko, kunao ee hepa okukara nonḓaro orure nokuhinokuyandjera otjiṋa okundjiwisa. Posi yokutja, Jehova ee ndjipe omasa ngee hepa okutuurunga omauzeu ngo.” (Eps. 94:18, 19) Jehova wa suvera imba avehe mbe kondja okumukarera nandarire kehi yomauzeu.

Audrey Hyde ee ripurire koviṋa oviwa mbi mavi katjitwa moruyaveze

16. Mbuti Knorr wa yandja ondunge iṋe ombwa komukazendu we?

16 Kayende komurungu okuripura ohunga noruyaveze. Abraham wa yandja ombango kozondaya ozombwa Jehova nḓe mu kwizikira moruyaveze, nu iho tje mu vatera kutja ma tuurunge omauzeu we. Sisi Audrey Hyde wa kondja okuripura ohunga nomaundjiro we woruyaveze, nandarire kutja omurumendu we omutenga Nathan H. Knorr wa ṱa i yomutjise wokangera nu omurumendu we omutjavari Glenn Hyde, wa verere omutjise wokuzemba mbu tjiukwa otja oAlzheimer. * Eye wa tja, omurumendu we omutenga we mu raera otjiṋa ovivike oviṱiṱi komurungu wonḓiro ye tji tje mu vatera kutja ma tuurunge nondjoroka. Sister Audrey wa tja: “Nathan we ndji zemburukisa kutja, ‘kombunda yonḓiro tu nomaundjiro, nu ka ku nokukakara omihihamo rukwao.’ Eye we ndji rakiza kutja, ‘Siririka omeho woye koruyaveze, mena rokutja okumokamuna ondjambi yoye.’ . . . Eye wina wa tja: ‘Kondja okuungurisa oruveze rwoye okuvatera varwe. Okutjita nao ma ku ku vatere okukara nondjoroka.’” Tjiri indo erakiza ewa okuvatera varwe nokuyorokera ‘omaundjiro wetu’.—Rom. 12:12.

17. (a) Ongwaye tji tu nepu ewa rokuripurira koruyaveze? (b) Otjihorera tji tji ri mu Mika 7:7 matji tu vatere vi okuyorokera ozondaya nḓu matu kamuna moruyaveze?

17 Ndino, tu nomapu omengi ngu maye tu vatere okuripurira koruyaveze. Oviṋa mbi tjitwa mouye vi tu raisira oukahu kutja tu ri momayuva omasenina wouye mbwi. Moruveze rwa tjimanga Ouhona wa Mukuru mau utu okuhonaparera po ouye. Otjiṋa tjimwe otjiyorokise tji matji katjitwa okukamuna ovasuverwa vetu tji mave pendurwa. Moruveze ndwo, Jehova ma pendura Abraham noveṱunḓu re komuinyo kombanda yehi otjotjisuta mena rongamburiro nomuretima mbwa raisa. Hapo ove mo kara mbo okuvetjakanena? Tjimuna Abraham ove mo yenene, indu tji mo twapo Ouhona wa Mukuru poruveze orutenga, ongamburiro yoye tji i hi nokuteratera nandarire kehi yomauzeu, na indu tji mo rihongo okuundja ku Jehova nomuretima.—Lesa Mika 7:7.

EIMBURIRO 74 Ngatu imbure pamwe eimburiro rOuhona!

^ par. 5 Ngunda amatu undju omakwizikiro wa Mukuru okuyenenisiwa, eṱe mape ya atu ha kara nomuretima poo nandarire atu pandjara ongamburiro yetu. Otjikeṋa tji matu rihongo okuza ku Abraham tji matji tu vatere okuundja omayenenisiro womakwizikiro wa Jehova nomuretima? Nu ovakarere va Jehova tjiva ndino ve raisa otjihorera tjiṋe otjiwa?

^ par. 13 Ehungi ra Mbuti Walden ri ri mokambo kOruhungu pomuk. 8-10 tji ya ri 1 ku Desemba 2013.

^ par. 14 Ehungi ra Mbuti Apostolidis ri ri mokambo kOruhungu pomuk. 24-28 tji ya ri 1 ku Februari 2002.

^ par. 16 Ehungi ra Sisi Hyde ri ri mokambo kOruhungu pomuk. 23-29 tji ya ri 1 ku Juli 2004.

^ par. 56 OMAKAHURURIRO WOTJIPERENDERO: Ovakupasane ovanene motjiwondo mave kayenda komurungu okukarera Jehova nandarire kehi yomauzeu. Owo mave pamisa ongamburiro yawo mokuyandja ombango komakwizikiro wa Jehova wo moruyaveze.