Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 31

O Kwila Wamukingila o “Dibhata Dikala ni Madisesa Manangenena”?

O Kwila Wamukingila o “Dibhata Dikala ni Madisesa Manangenena”?

“Mbalahamu wa kingile dibhata di kala ni madisesa ma nangenena, o mesene yê ni mutungi mwène Nzambi.”—JIHE. 11:10.

MWIMBU 22 Utuminu wa Nzambi, Wíze!

ITWANDADILONGA *

1. Ima yahi yene muxisa athu avulu kudima ni mukonda dyahi éne mubhanga kiki?

MAZUNDA athu a mundu wa Nzambi ene mu xisa ima kudima. Jiphange javulu asolo kukala hanji akudi. Makaza avulu asolo kukala hanji se twana kindala. Miji yavulu asanguluka ni ima yofele yalanayu. O jiphange jiji asolo kiki mukonda amesena kubhanga dingi musidivisu ya Jihova. Ene asanguluka, adyelela kuma Jihova wandakwabhana o ima yoso yabhindamena. O kwila ene andaluwala mukubhanga kiki? Kana! Mukonda dyahi tuzwela kiki? Tuzwela kiki mukonda Jihova wabesowala Mbalahamu “tata ya oso a xikana Nzambi.”—Loma 4:11.

2. (a) Kala kilondekesa o Jihebelewu 11:8-10, 16, mukonda dyahi Mbalahamu waxikina kuxisa o mbanza ya Uli? (b) Ihi itwandadilonga mu mbandu yiyi?

2 Mbalahamu wexile polondo phala kuxisa o mwenyu wambote mu mbanza ya Uli. Mukonda dyahi? Mukonda mwene wexile mukingila o “dibhata di kala ni madisesa ma nangenena.” (Tanga Jihebelewu 11:8-10, 16.) Yebhi o “mbaza” yiyi? Ibhidi yebhi yadibhananayu Mbalahamu mukukingila kate o mbanza yiyi kya itunga? Kyebhi kitutena kukayela o phangu ya Mbalahamu ni ya yó akayela o phangu yê mu izuwa yalelu?

DYEBHI O “DIBHATA DIKALA NI MADISESA MANANGENENA”?

3. Dyebhi o “dibhata” dyexile mukingila Mbalahamu?

3 O mbanza yexile mukingila Mbalahamu, o Utuminu wa Nzambi. O athu abhanga mbandu ya Utuminu yú, Jezú Kidistu ni 144.000 a midi a jiphange a a undu. Phawulu watumbula o Utuminu yú kala “dibhata dya Nzambi wa kola o mwenyu, ku Jeluzaleme ya dyulu.” (Jihe. 12:22; Dij. 5:8-10; 14:1; Mat. 6:10) Jezú walongo o maxibulu mê phala kutumbula o Utuminu yu mumusambu, mukubhinga kuma o vondadi ya Nzambi a ibhange mu ngongo kala kyamu ibhanga kudyulu.—Mat. 6:10.

4. Kala kilondekesa Dimatekenu 17:1, 2, 6, ima yahi yejidile Mbalahamu yalungu ni mbanza mba Utuminu wakanene Nzambi?

4 O kwila Mbalahamu wejidile yoso yalungu ni kyebhi kyejikala o Utuminu wa Nzambi? Kana. O ima yalungi ni Utuminu wa Nzambi yexile “kikanenu kyê kya kasuèkele,” mu mivu yavulu. (Efe. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Maji Mbalahamu wejidile kwila ku mbutu yê kweji kwijila jisobha. Jihova mwene wamubhangele o kikanenu kiki. (Tanga Dimatekenu 17:1, 2, 6.) Mbalahamu wexile ni kixikanu kyakolo mu ikanenu ya Nzambi, wedile kala wexile mu mona yó Amundu mba Mexiya weji kituka o Sobha ya Utuminu wa Nzambi. Kiki kyene kyabhangesa Jezú kwambela o Jijudé mu izuwa yê kwila: “Tat’enu Mbalahamu, wa tanene ni ngalasa mukonda dya kumona o kizuwa kyami. Mwène wa ngi mwene, yú wa sanguluka!” (Nzwá 8:56) Se phata, Mbalahamu wejidile kuma sayi athu ku mbutu yê ejibhanga mbandu ku Utuminu wejitumbika Jihova.

Kyebhi Mbalahamu kyalondekesa o kixikanu kye mu ikanenu ya Jihova? (Tala o kaxi 5)

5. Kyebhi kitwejiya kwila Mbalahamu wexile mukingila o “dibhata” dyasolo Nzambi?

5 Kyebhi Mbalahamu kyalondekesa kwila wexile mukingila o mbanza, kifwa “o dibhata,” mba Utuminu wasolo Nzambi? Kyadyanga, Mbalahamu kabhange mbandu ku utuminu wa ixi. Mwene wabhiti mu ididi yavulu, maji mu ididi yoso yiyi mwene katungumu inzo inangenena, ne ngó kukwatekesa sobha ya athu muxitu. Kumbandu yengi Mbalahamu kasoto kutumbika utuminu wê. Muveji dya kiki, mwene wasuluka mukubelesela Jihova ni kukingila o dikumbidilu dya kikanenu Kyê. Mu kubhanga kiki Mbalahamu walondekesa kixikanu kyadikota kwa Jihova. Tumone o ibhidi yadibhananayu ni ihi itutena kudilonga mu phangu yê.

IBHIDI YEBHI YADIBHANANAYU MBALAHAMU?

6. Kyebhi kyexile o mbanza ya Uli?

6 Mbalahamu waxisa o mbanza ya Uli, o mbanza yexile dilangidilu dyambote dyafwamene, athu kokó adilongele kyavulu, exile jimvwama. O kilangidilu kiki kyexile ilumbu yamakota ni imbaka yamenya yexile mujimbandu jitatu. O athu mumbanza ya Uli exile jihete mujikonda ni asoneki amadivulu. Kuma ene musangaku madukumendu avulu yalungu ni wenji; nange yexile mbanza yawenji. O jinzo exile mu jitunga ni jiboloko o jiphalelu ajipindalele ni kolo yazele. Sayi jinzo jexile ni 13 mba 14 amaxilu ni kithádi kyosemendale.

7. Mukonda dyahi Mbalahamu watokalele kudyelela kwila Jihova wejimulanga mwene ni mwiji wê?

7 Mbalahamu watokalele kudyelela kwila, Jihova weji mulanga, weji langa we o mwiji wê. Mukonda dyahi? Lembalala kuma Mbalahamu ni Sala axisa o inzo ya yafwama mu mbanza ya Uli, phala kuya mutunga mujitenda mu ixi ya Kanana. Mwene ni mwiji wê kexile mwalanga dingi ku ilumbu ni ngiji yazongo. Ene kyexile dingi ni kilangidilu, o mwenyu wâ wexile mukilwezu, kikwejibhonza kumoneka jinguma phala kubhânganawu.

8. Sayi kithangana Mbalahamu wadibhana ni ibhidi yebhi?

8 Mbalahamu wabhangele o vondadi ya Jihova maji sayi kithangana mwene kexile ni kudya phala o mwiji wê. O ixi mwamutumikisa kwala Jihova mwexile nzala yavulu. Mukonda dya nzala yiyi, Mbalahamu wambata o mwiji wê phala kubhita ithangana ku ixi ya Ijitu. Maji kyoso kyexile mu Ijitu, sobha Falawo o nguvulu ya ixi, wamutambula o muhatu wê. Se phata, Mbalahamu wexile ni hele yavulu. Ohele yabhiti ngo kyoso Jihova kyabhangesa Falawo kuvutwila Sala kwa Mbalahamu.—Dim. 12:10-19.

9. O mwiji wa Mbalahamu wadibhanene ni ibhidi yebhi?

9 Mwiji wa Mbalahamu wadibhana ni ibhidi yabhonzo ku mwenyu. O muhatu wê wakazola Sala kexile muvwala. Mu mivu yavulu exile mudibhana ni kuluwala kwavulu mukonda dya kukamba kukala ni mon’a. Kudisukilu, Sala wabhana mubhike Hangale kwa Mbalahamu phala n’a muvwalela mona. O mon’a yú weji tokala kwa Mbalahamu ni Sala. Maji kyoso Hangale kyemitile Ijimayele, mwene wamateka kuxongwena ngana yê Sala. O maka yâ abandekesa dingi ku ibhidi ya Sala, anga ukaya Hangale mudibhata dyê.—Dim. 16:1-6.

10. Ihi yabhiti ni Ijimayele ni Izake yeji bhonzesa kyavulu Mbalahamu kudyelela kwa Jihova?

10 Kudisukilu Sala wemita, anga ubhana mona kwa Mbalahamu, wamuluku Izake. Mbalahamu wazolele o twana twê tuyadi, Ijimayele ni Izake. Kuma Ijimayele wexile mutalatala kyayibha Izake, Jihova watumu Mbalahamu phala kutumikisa Hangale ni Ijimayele mu kididi kyengi. (Dim. 21:9-14) Mukubhita mivu yavulu, Jihova wabhingi kwa Mbalahamu phala kusatela Izake. (Dim. 22:1, 2; Jihe. 11:17-19) Mu maka ayadi yâ, Mbalahamu watokalele kudyelela kwa Jihova kwila, mwene wejibhanga kyambote o ima phala n’a kumbidila o kikanenu kyabhange kwa Mbalahamu.

11. Mukonda dyahi Mbalahamu watokalele kukingila ni mwanyu woso kwa Jihova?

11 Mukithangana kiki Mbalahamu wabhingile kukingila kwa Jihova ni mwanyu. Mwene nange wexile ni 70 a mivu kyoso kyaxisa o mwiji wê mu mbanza ya Uli. (Dim. 11:31–12:4) Kwabhitile kyá hama yamivu, mwene wexile mutunga hanji mujitenda mukunyunga o ixi yoso ya Kanana. Kyoso Mbalahamu kyafu mwene wexile ni 175 (hama ni makwinyi asambwadi ni kitanu) amivu. (Dim. 25:7) Maji mwene kamono o dikumbidilu dya kikanenu kya Jihova Kya kubhana o ixi yoso yendele ku mbutu yê. Mwene katungu phala kumona o utumbiku wa mbanza, ya Utuminu wa Nzambi. Ne kiki Mbalahamu amutumbula kala yó wakuka ni kusanguluka. (Dim. 25:8) Sumbala ni ibhidi yoso yiyi yadibhanene nayu, Mbalahamu wakolesa o kixikane kyê mu kukingila ni kusanguluka kwa Jihova. Ihi yamubhangesa o kukolokota? Mukonda ku mwenyu woso wa Mbalahamu, Jihova wamulange yú wamutalatala kala dikamba.—Dim. 15:1; Iza. 41:8; Tiya. 2:22, 23.

Kyebhi o jiselevende ja Nzambi kyamulondekesa o kixikanu ni mwanyu, kala Mbalahamu ni Sala? (Tala o kaxi 12) *

12. Ihi itwamukingila ni ihi itwandazwela?

12 Kala Mbalahamu etu twamukingila o mbanza yala ni madisesa anangenena. Maji kitwamukingila dingi kuma o mbanza yiyi ayitunga. Mukonda o Utuminu wa Nzambi a utumbika ku muvu wa 1914, wene wamutumina kyá kudyulu. (Dij. 12:7-10) Maji etu twamukingila kwila wene utumina kyá o ngongo yoso. Kyoso ki tuya ni kukingila o ima yiyi kubhita etu twandadibhana hanji ni ibhidi yavulu kala yadibhanenayu Mbalahamu ni Sala. O kwila o jiselevende ja Jihova mu izuwa ya lelu jene mutena kukayela o phangu ya Mbalahamu? O misoso ya mwenyu itusanga mu Milangidi ilondekesa kuma, kala Mbalahamu ni Sala, avulu lelu ala ni kixikanu kyakolo amukingila ni mwanyu woso. Tumone tumisoso twa jiphange jetu, ni ihi itutena kudilonga mu misoso yâ.

KUKAYELA O PHANGU YA MBALAHAMU

O phange Bill Walden wexile polondo phala kuxisa ima kudima. Mukonda dya kiki Jihova wa abesowala

13. Ihi iwadilongo mu musoso wa Phange Walden?

13 Xikina kuxisa ima kudima mukonda dya Nzambi. Se etu twamesena kwila o Utuminu wa Nzambi ukala kima kyabetakota ku mwenyu wetu, twakola kukayela o phangu ya Mbalahamu mukukala polondo phala kuxisa ima kudima ni tusangulukise Nzambi. (Mat. 6:33; Mál. 10:28-30) Tala o phangu ya phange amwixana Bill Walden. * Mu muvu wa 1942, Bill wexile mu zubha o xikola yakatunda mu ixi ya Estados Unidos mu ufunu wa arkitetura, kyoso kyamateka kudilonga o Bibidya ni Jimbangi ja Jihova. O mesena ya Bill wasotele kyá kikalakalu phala mwene kyoso kyeji zubha o xikola, maji Bill waditunu. Mwene wajimbulula kwila, wasolele kyá kusidivila dingi Nzambi muveji dya kuxikina o kikalakalu kyeji mubhana kitadi kyavulu. Mukubhita tu ithangana o jinguvulu exana Bill phala kuya mu usoladi. Mwene ni kuxila kwoso waditunu, mukonda dya kiki amuxindila kufuta 10.000 (dikwinyi dya midi) a jidolali, ni kubhita mivu itanu mukaleya. Mukubhita mivu itatu amukatula mukaleya. Mukusuka amwixana phala kubhanga o Xikola ya Ngiliyadi, ni kusidivila kala mukunji wa jixi jengi ku Africa. Mu kiki, Bill wa kazala ni phange Eva ya asidivila kumoxi ku Africa, kifwa abhingile kuxisa ima yavulu kudima. Mukubhita mivu yavulu ene avutuka ku Estados Unidos phala kulanga many’â Bill. Mukubhitulula o musoso wa mwenyu we, phange Bill wambe: “Ngisanguluka kyavulu kyoso ki ngixinganeka o ujitu wadikota wakusidivila Jihova mu makwinya asambwadi amivu ndenge. Ngenemusakidila kyavulu mukungendesa phala kubhanga o sidivisu yê kala o kima kyabetakota ku mwenyu wami.” O kwila eye utena kubhakula o mwenyu wê musidivisu ya thembu yoso?

O phange Eleni ni Aristotelis Apostolidis adivu kuma Jihova wakolokotesa

14-15. Ihi i utena kudilonga mu phangu ya Phange Apostolidis ni muhat’we?

14 Kana kukingila kate kikukamba ibhidi ku mwenyu wê. Ku phangu ya Mbalahamu twadilongo kuma kate yo adibhakula mu sidivisu ya Jihova atena kudibhana ni ibhidi mba maka. (Tiya. 1:2; 1 Phe. 5:9) O phangu ya phange Aristotelis Apostolidis, itulondekesa kwila kiki kidi mwene. * Mwene wadibatizala mu muvu wa 1946 ku Grécia, mu muvu wa 1952 mwene wakazala ni phange a mwixana Eleni wexile ni mbambe imoxi kala mwene, mukusidivila Jihova. Maji, phange Eleni wakatele, anga amuzambula kijimbu mu wôngo. O kijimbu a kikatula anga akazala, maji mu kubhita tumivu o kijimbu mu wôngo kyavutuke dingi. O jidotolo amuphelala dingi, maji Eleni katenene dingi kuzwela kyambote. Maji mwene wakolokotele mu ukunji wê sumbala ni uhaxi ni kizukutisu kya jinguvulu mu thembu yóyo.

15 Phange Aristotelis walange muhatwê mu 30 amivu. Mu kithangana kiki mwene wasidivila kala kafunga, wakalakala kukibuka kyatufunga kyendesa o kyônge kya ilunga, wakwatekesa we kutunga Kididi kya Yônge Yamakota. Maji mu muvu wa 1987, kyoso Eleni kyexile mu boka, dibhitu dya felu dyaneme kyavulu dyamu bwila kudikunda. Kyenyiki, mwene wakumbama mu mivu itatu, anga wafu. O phange Aristotelis wabhitulula o musoso wê mukwamba: “Mu mivu yoso yiyi ngadibhana ni ibhidi yavulu ku mwenyu wami, sayi ibhidi ki ngayifikile, kyenyiki ngabhingile kuswina phala kingehele kima kyosokyoso kungizozesa. Maji ne kiki Jihova wene mu ngibhana o nguzu ingabhindamena phala kutolola o ibhidi yoso.” (Jisá. 94:18, 19) Jihova ulanga yó abhanga yoso yatena phala kumusidivila sumbala ni ibhidi yavulu!

Phange Audrey Hyde wasuluka ni kixinganeku kyambote mukulunga o mesu kumabesa ejitambula ku hádya

16. Kitendelesu kyahi kyabhana Phange Knorr kwa muhatwê?

16 Suluka ni kuxinganeka yalungu ni hádya. Mbalahamu wexile mutala mufutu yeji mubhana kwala Jihova, kiki kyamukwatekesea kukolokota ni kuswina mu ibhidi yê. O phange Audrey Hyde wasuluka mukuxinganeka yalungu ni hadya, sumbala mwadiwê wadyanga, Nathan H. Knorr, wafwile ni uhaxi wabhonzo, o mwadiwê wakayadi, Glenn Hyde, wakwatele uhaxi wabhonzo awixana Alzheimer. * Phange Hyde wambe kwila o izwelu yamutangela Phange Knorr tusemana ande dya kufwa kwê, yene mu mukwatekesa kyavulu. Mwene wambe: “Phange Nathan wangilembalesa kuma: ‘Kyoso ki ufwa, o kidyelelu kyetu kya kidi, nuka dingi wandakwivwa ndolo.’ Kyenyikiphe mwene wangiswinisa: ‘Tala ku hádya, kwene kwala o futu yé.’ . . . Mwene wambe dingi: ‘Suluka mukukala ni ima yavulu phala kubhanga—soto kukwatekesa akwenu ku mwenyu wê woso. Kiki kyandakukwatekesa kusanguluka jinga.’” O kitendelesu kiki, kyangikwatekesa kukala ni ima yavulu phala kubhanga phala o mbote yakwetu, ni ‘kusanguluka jinga mu kidyelelu!’—Loma 12:12.

17. (a) Ihi itubhangesa kudyelela ku hádya? (b) Kyebhi o kukayela o phangu itusanga mu divulu dya Mikeya 7:7 kwanda kutukwatekesa kusanguluka ni mabesá a hádya?

17 Lelu, etu twala dingi ni ima yavulu itubhangesa kulunga o kixinganeku mukidyelelu kyetu kyalungu ni hádya. O izulukutu ni ima yamubhita mu ngongo itulondekesa kwila twala mwene mu izuwa yasukidilaku. Kwa kambe ngo bhofele o Utuminu wa Nzambi wandatumina kyá o ixi yoso. Mu mabesa avulu anda kutusangulukisa, mwala o dibesa dya kumona o jindandu jetu jakazola kwa fukununa. Mu kithangana kyokyo Jihova wandabhana kwa Mbalahamu o futu yê, mukonda dya kixikanu ni mwanyu wê mukufukununa o mwiji wê woso kumwenyu phala n’a tunge mu ixi. O kwila eye wandakalaku phala kwatanesa? Eye utena, se ukayela o phangu ya Mbalahamu yakukala polondo phala kuxisa ima kudima mukonda dya Utuminu wa Nzambi, se eye usuluka mukukolesa o kixikanu kyé sumbala ni ibhidi, se udilonga kukingila kwa Jihova ni mwanyu woso.—Tanga Mikeya 7:7.

MWIMBU 74 Za Twimbe o Mwimbu wa Utuminu!

^ kax. 5 Kyoso kituya ni kukingila o dikumbidilu dya kikanenu kya Nzambi tutena kukamba mwanyu mba kate mwene kukamba kixikanu. Disá dyebhi ditutena kudilonga mu phangu ya Mbalahamu, dyandakolesa o nguzu yetu yakukingila ni mwanyu woso o dikumbidilu dya ikanenu ya Jihova? Phangu yebhi yambote yatuxila o jiselevende ja Jihova mu izuwa yalelu?

^ kax. 13 O musoso wa Phange Walden tu usanga mu Mulangidi wa Kayadi, wa 2013, mafwe 8-10.

^ kax. 14 O musoso wa Phange Apostolidis tu usanga mu A Sentinela 1 Fevereiro de 2002, pp 24-28.

^ kax. 16 O musoso wa Phange Hyde tu usanga mu A Sentinela 1 Julho de 2004, pp 23-29.

^ kax. 56 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Dikaza dya kuka kyá dyamusuluka ni kusidivila Jihova ni ufiyele woso sumbala ni ibhidi. Ene asuluka mukukolokotesa o kixikanu kyâ mu kulunga o kixinganeku kyâ mu ikanenu ya Jihova yalungu ni hádya.