1. Malizambero musinke va tura po vanavazinyetu wovanzi ntani morwasinke va yi ruganena?

SINZI sovakareli vaJehova naina kwa tura po malizambero. Pasihonena, vanavazinyetu wovanzi kwa tokora kukara vadike. Valikwali kwa tokora kudira kukara novana posiruwo esi, ano mapata kwa tokora kudira kukara noyininke yoyinzi. Vanavazinyetu navenye owo kwa tura po malizambero ogo morwa vana hara kukarera Jehova momunene. Awo ya va gwanena po eyi va kara nayo ntani va kara nehuguvaro asi Jehova ngava pa eyi vana hepa. Jehova kapi nga sikisa mo matumbwidiro gendi ndi? Hawe! Morwasinke twa kuuyungira ngoso? Konda zimwe kuna kara asi Jehova kwa tungikire Abirahamu, “guhyanavenye” ava va kara nepuro.—Rom. 4:11.

2. (a) Kuliza noVahebeli 11:8-10, 16, yisinke ya tumangedere Abirahamu a sige sitata saUru? (b) Yisinke na tu ka zogera mosirongwa esi?

² Abirahamu kwa tokwere kusiga eparu lyewa eli ga kere nalyo mositata saUru. Morwasinke ga yi ruganene? Morwa age kwa ndindilire ‘sitata esi sakara netateko’ eli lyakora. (Resa Vahebeli 11:8-10, 16.) “Sitata” musinke oso? Maudigu musinke ga ligwanekerere nago Abirahamu ngomu ga ndindilire sitata oso yipo va si dike? Ntani yisinke natu rugana yipo tu honene Abirahamu novanavazinyetu ava va honenene Abirahamu?

3. Sitata musinke ga ndindilire Abirahamu?

³ Sitata esi ga ndindilire Abirahamu kuna kara Uhompa waKarunga. Jesus ntani noVakriste wovagwavekwa 144 000 yiwo ngava ka pangera moUhompa owo. Paurusa kwa fanekesere  Uhompa waKarunga ‘kositata saKarunga gomunamwenyo.’ (Heb. 12:22; Ehor. 5:8-10; 14:1; Ehor. 5:8-10; 14:1) Jesus kwa rongere varongwa vendi va kanderere Uhompa owo u wize yipo mpango zaKarunga va zi sikise mo pevhu ngwendi meguru.—Mat. 6:10.

4. Kuliza naGenesis 17:1, 2, 6, yisinke ga divire Abirahamu kuhamena Uhompa ou ga mu tumbwidilire Karunga?

⁴ Abirahamu ga divire mauzera gomanzi kuhamena Uhompa waKarunga ndi? Hawe. Mauzera ogo kwa kere ‘mehoramo’ nomvhura dononzi. (Efe. 1:8-10; Koros. 1:26, 27) Nye Abirahamu ga yi divire asi vamwe womoruvharo rwendi ngava kara vahompa morwa Jehova ga yi mu tumbwidilire nare. (Resa Genesis 17:1, 2, 6.) Abirahamu kwa kere nepuro lyenene momatumbwidiro gaKarunga ngwendi gogu asi ga mwene Mesiyasa ogu nga ya kara Hompa goUhompa waKarunga. Eyi yiyo Jesus ga tanterere vaJuda sikando simwe asi: “Zinyakurweni Abirahamu, kwa haferere asi a mone ezuva lyange. Age yiyo ga li mwene, makura ta hafa.” (Joh. 8:56) Eyi kulikida asi vamwe womoruvharo rwendi ngava kara vahompa moUhompa ou nga tulisa po Jehova Karunga.

5. Yisinke yina kulikida asi Abirahamu kwa ndindilire sitata esi ga tulisire po Karunga?

⁵ Ngapi omu Abirahamu ga yi likidire asi age kwa ndindilire sitata ndi Uhompa ou ga tulisire po Karunga? Sokuhova, Abirahamu kapi ga kwatesere ko vahompa vepevhu. Abirahamu kapi ga tungire pevango limwe tupu, nye age nga gendagura. Ntani mokugwederera ko, Abirahamu kapi ga hetekerere ko kutulisa po Uhompa wamwene, nye age kwa twikilire kulimburukwa Jehova nokundindira a sikise mo etumbwidiro lyendi. Apa Abirahamu ga rugene yininke oyo, age kwa likidire epuro lyenene mwaJehova. Tu tareni maudigu gamwe aga ga ligwanekerere nago ntani neyi natu lirongera ko kosihonena sendi.

6. Ngapi omu sa kere sitata saUru?

⁶ Abirahamu kwa tundire mo mositata saUru esi sa kere sosiwa ntani aso kwa kere mepopero. Vantu womositata oso kwa lirongere ntani kwa kere nongawo. Sitata oso kwa sikundurukidire nekuma lyenene ntani aso kwa kere nonomukanko domema. Vantu  womositata saUru kwa divire kutjanga ntani nomuvaru. Ayo kumoneka asi vantu ngava ruganene nongesefa dokulisiga-siga mositata saUru, morwa vasimaguli kwa gwana mo nombapira edi ngava ruganesa vanangesefa. Mambo govantu kwa ga dikire nonondopi ano ekuma ngava li peinda nawa nopeinda zonzera. Mambo gamwe kwa kere nononzugo dokusika po-13 ndi 14, ano eharango kwa lidikire nonondopi.

7. Morwasinke Abirahamu ga hepere kuhuguvara asi Jehova nga mu popera nepata lyendi?

⁷ Abirahamu ga hepere kuhuguvara asi Jehova nga mu popera nepata lyendi. Morwasinke? Morwa Abirahamu naSara kwa dirukire mositata saUru esi sa kere mepopero nokukatunga monotenta momazana gaKanani. Nage nepata lyendi kapi va kere hena mepopero ngwendi lyeli va kere nalyo mositata saUru, esi va kundurukidire nekuma ntani nonomukanko domema. Awo kapi va kere mepopero ntani nonkore ureru kuvahomokera.

8. Yisinke ya horokerere Abirahamu sikando simwe?

⁸ Abirahamu kwa limburukwire Jehova, nye sikando simwe nage nepata lyendi kapi va kere nonondya dokugwanena po. Kosirongo esi ga dirukilire kwa kere ko erumbu lyenene. Ano konyima Abirahamu kwa tokwere kudirukira koEgipite, morwa erumbu. Nye apa ga ka kere moEgipite, Farawo kwa gusire mukadaAbirahamu. Gazara sinka esi ga kere naso Abirahamu, dogoro konyima zapa Jehova ga ninkire Farawo a tengwide Sara.—Gen. 12:10-19.

9. Maudigu musinke ga ligwanekere nago Abirahamu nepata lyendi?

⁹ Mepata lyaAbirahamu kwa kere mo maudigu gomanene. Mukadendi Sara kwa kere nganze. Ano udigu owo kwa va guvisire nomvhura dononzi. Ano konyima zosiruwo, Sara kwa geve mupika gwendi Hagara kwaAbirahamu yipo ava retere vana. Nye apa Hagara ga kere nezimo, yipo ga tamekere kuswaura Sara. Udigu ou kwa ligwederere unene, ano eyi kwa ninkisire Sara a tjide Hagara membo.—Gen. 16:1-6.

10. Yisinke ya horokere eyi ngano ya ninkisire Abirahamu a dire kuhuguvara Jehova?

¹⁰ Konyima, Sara kwa ya kere nezimo, makura ta hampuruka munona, ano Abirahamu ta mu ruku Isaka. Nye morwa Isimayeli nga hepeke Isaka, eyi kwa ninkisire Abirahamu a tjide mo Isimayeli nozina membo. (Gen. 21:9-14) Konyima zonomvhura dononzi, Jehova kwa pulire Abirahamu yipo a ka zambe munwendi Isaka. (Gen. 22:1, 2; Heb. 11:17-19) Momaukaro nagenye ogo, Abirahamu kwa huguvarere Jehova asi age nga sikisa mo matumbwidiro aga ga mu tumbwidilire kuhamena vana vendi.

11. Morwasinke Abirahamu ga heperere kundindira nedidimiko mwaJehova?

¹¹ Momaukaro nagenye ogo, Abirahamu ga hepere kundindira nedidimiko mwaJehova. Age nampo kwa kere nonomvhura dokupitakana po 70 apa ga tundire moUru kumwe nepata lyendi. (Gen. 11:31–12:4) Ntani age kwa ka tungire monotenta nokuka gendagura mosirongo saKanani ure wonomvhura 100. Abirahamu kwa ya dogorokere apa ga kere nonomvhura 175. (Gen. 25:7) Nye age kapi ga mwene omu Jehova ana kusikisa mo etumbwidiro lyendi lyokugava sirongo saKanani koruvharo rwendi. Ntani kapi ga mwene sitata ndi Uhompa waKarunga apa va u tulisire po. Nye nampili ngoso, Bibeli kuuyunga asi Abirahamu “kwa fire age ana sikisa mo moukurupe.” (Gen. 25:8) Nampili ngomu Abirahamu ga ligwanekerere nomaudigu gomanzi, age ga twikilire ku kara nepuro lyokupama ntani ga lididimikilire. Yisinke ya mu vaterere a lididimikire? Morwa Jehova kwa mu poperere meparu lyendi nalinye ntani age kwamu tere asi  age kaume kendi gomunene.—Gen. 15:1; Jes. 41:8; Jak. 2:22, 23.

12. Yisinke tuna kundindira ntani yisinke natu ka zogera ngesi?

¹² Ngwendi Abirahamu, nose kuna kundindira sitata esi sa kara netateko lyakora. Nye kapi tuna kundindira sitata ndi Uhompa owo va u tulise po, morwa Uhompa waKarunga wa tameka nare kupangera meguru mo-1914. (Ehor. 12:7-10) Nye ose kuna kundindira Uhompa owo yipo u ka tameke kupangera apa pevhu. Ngomu tuna kuundindira, ose ngatu li gwanekera nomaudigu gomanzi ngwendi aga va pitire oAbirahamu naSara. Naina, vakareli vaJehova kuna kuhonena Abirahamu naSara. Masimwititi govanavazinyetu aga ga kara moRuhungu kulikida asi awo va kara nepuro ntani awo kuna kulididimikira ngwendi moomu ga yi rugene Abirahamu naSara. Tu zogereni ko yihonena yimwe ntani neyi natu lirongera ko.

13. Yisinke ono lirongere ko kosihonena samunazinyetu Walden?

¹³ Kara neharo lyokulizambera. Nsene tuna hara kutura Uhompa waKarunga muhowo, twa hepa kuhonena Abirahamu ogu ga tulire po malizambero yipo a hafese Karunga. (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30) Tutareni sihonena saMunazinyetu Bill Walden. * Mo-1942, Bill hambara a gwane nzapo zoyirugana eyi ga lirongerere kounivesiti zaAmerika. Apa ya horokere oyo, age Bill ana tameke kulironga noNombangi daJehova. Murongi gumwe gwaBill kwa mu paparerere yirugana, nye Bill kwa nyokere kutambura yirugana oyo. Age kwa fatwilire konda zeyi ga nyokerere kutambura sirugana oso. Age kwa tanta asi ga hepere kunyoka sirugana oso sokufuta yimaliva yoyinzi morwa ga tokwere kuruganena Jehova momunene. Konyima zosiruwo, epangero kwa mu sininikire yipo a li hameke moyita. Nye age kwa nyokere, ngoyitundwamo age kwa mu futisire yimaliwa yoyinzi ntani kwa mu tomenene nomvhura ntano modorongo. Age kwa ya mu pwagesere konyima zonomvhura ntatu. Konyima zosiruwo, Bill kwa mu zigidire koSikora  zaGiliyata ntani age kwa ya kere mutumwa moAfrika. Bill kwa ya likwere namunazinyetu gedina Eva ntani awo ngava karere Jehova kumwe moAfrika, eyi kutanta asi awo kwa tulire po malizambero. Konyima zonomvhura dongandi, awo kwa tengwire koUnited States yipo va ka pakere mbili ozina vaBill. Bill kwa uyunga kuhamena eparu lyendi asi: “Apa ani gazadara ko konomvhura 70 edi na karera Jehova, ayo kuninkisa nge ni lire. Ame nkenye apa kupandura Jehova kweyi ga vatera nge ni ruganese eparu lyange yipo ni mu karere.”

14-15. Yisinke ono lirongere ko kosihonena samunazinyetu Apostolidis namukadendi?

¹⁴ Wa ha ndindira asi kapi ngo li gwanekera nomaudigu. Sihonena saAbirahamu kuturonga asi nampili vantu vaJehova ava ava mu karere eparu lyawo mudima nawo kuligwanekera nomaudigu. (Jak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Eyi yiyo ya horokerere munazinyetu Aristotelis Apostolidis. * Age kwa gwene ekuho mo-1946 moGreece. Ano mo-1952 yipo ga vandekerere munazinyetu gomukadi gedina Eleni, ano navenye kwa kere noyitambo yokulifana. Nye nampili ngoso, Eleni kwa verere unene ntani kwa mu kwatekere kankera zomouruvi. Kankera ozo va zi mu gusire, nye konyima zonomvhura dongandi kutunda apa va li kwere, azo kwa ya tamekere kukura mouruvi wendi. Vandokotora kwa mu tawire, ano kutunda opo rutu rwendi kapi rwa ya kere nawa ntani kapi nga uyunga nawa moomu ya fira. Age kwa twikilire kuzuvhisa nomupampi nampili ngomu nga vere ntani nampili ngomu epangero nga li va hepeke posiruwo sina.

¹⁵ Aristotelis kwa pakerere mukadendi mbili nomvhura 30. Mosiruwo nasinye oso, age kwa kere mukuronambunga ntani kwa kere mokomitiye zosigongi ntani age nga vatere mokutunga Sinyanga sosigongi. Mo-1987, Eleni kwa mu deye sivera age mokuzuvhisa. Age kwa ka kere mosipangero koruha oku ava kara vantu wokuvera unene ure wonomvhura ntatu, makura konyima ta dogoroka. Aristotelis kwa faturura omu ga mu kundamene maudigu ogo. Age kwa tanta asi: “Mwaza nomvhura ame kwa ligwanekerere nomaudigu, maudigu gamwe kwa wizire hararasi.  Yipo na tokwere kulididimikira nokudira kupulisira maudigu ga dompese nge. Jehova ga pa nge nonkondo yipo ni lididimikire maudigu ogo.” (Epis. 94:18, 19) Jehova kwa hara vakareli vendi ava ava rugana unene nampili kwa kupita momaudigu!

16. Magano musinke ga tanterere Knorr mukadendi?

¹⁶ Twikira kugazadara kuhamena meho. Abirahamu kwa demenene komfeto ezi ga mu tumbwidilire Jehova ezi nga ka mu pa komeho. Ano eyi kwa mu vaterere a lididimikire maudigu. Munazinyetu gomukadi Audrey Hyde age kutwikira kugazadara yokomeho nampili ngomu mugara gwendi gokuhova Nathan Knorr ga dogoroka kokankera ntani nampili ngomu mugara gwendi gwauvali Glenn Hyde va mu kwatekere uvera womouruvi. * Age kwa tanta asi: “Yininke eyi ga mu tanterere Knorr yivike yongandi komeho afe, kwa mu vatera yipo a twikire kulididimika noruhafo. Age kwa tanta asi Knorr kwa tanterere nge asi: ‘Konyima zonomfa, ose kapi ngatu ka zuvha kukora hena.’ Makura yipo ga uyungire hena asi: ‘Nwika komeho morwa yiko zina kara mfeto zoge.’ Makura ta gweda ko hena asi: ‘litura mo unene ntani vatera vapeke, eyi ngayi kuvatera o kare noruhafo.’” Eli kuna kara ekorangedo lyewa kwetu yipo tu ruganene vakwetu uwa nokuhafa mehuguvaro!—Rom 12:12.

17. (a) Nokonda musinke donongwa edi nadi tu ninkisa yipo tu demenene kweyi yokomeho? (b) Ngapi etjangwa lyaMika 7:7 na li tu vatera yipo ngatu ka hafere mauwa gokomeho?

¹⁷ Neina tuna kara nonokonda dononzi deyi natu demenena kweyi yokomeho kupitakana pwanare. Yininke eyi yina kuhoroka mouzuni kuna kulikida asi ose kuna kuparuka kouhura womazuva aga gomadona. Ntaantani tupu sitata setateko lyakora ndi Uhompa waKarunga u ya pangere evhu nalinye. Sininke simwe esi ngasi ka tu hafesa kuna kara apa ngava ka vhumbura vahali vetu. Jehova nga ka futa Abirahamu morwa epuro lyendi nelididimiko poku ka mu vhumbura kumwe nepata lyendi. Nove gumwe ogu ngo ka tambura ava ngava ka vhumbura ndi? Kuvhura ngo ka tambure vantu owo nsene o honena Abirahamu pokutura po malizambero morwa Uhompa ndi nsene o twikira kunkondopeka epuro lyoge nampili momaudigu ntani nsene o twikira kundindira mwaJehova.—Resa Mika 7:7.