Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

AWˬ LAWN 31

“Kawˍ taˍ te taˍ ve awˬ hkuiˉ puiˍ yeˬ jaˇ ve venˇ” htaꞈ nawˬ law chehˇ-aw laˇ?

“Kawˍ taˍ te taˍ ve awˬ hkuiˉ puiˍ yeˬ jaˇ ve venˇ” htaꞈ nawˬ law chehˇ-aw laˇ?

‘G’uiˬ sha kawˍ taˍ te taˍ ve, awˬ hkuiˉ puiˍ yeˬ jaˇ ve venˇ htaꞈ Aˍbraˍhanˍ dawˇ law chehˇ ve yoˬ.’—HEˍBREHˇ 11:10.

K’A MUIˬ HKAWˇ 22 G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ chehˇ ve

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1. Laiˉ g’aˇ aˬ htoꞈ ma yuˬ tanˇ ve le? Leh aˬ htoꞈ ma pa taw yawˇ hui chi hk’e te ve le?

Chi beuꞈ teˇ co-e G’uiˬ sha ve chaw laiˉ lanˬ g’aˇ, laiˉ ceuˬ yuˬ tanˇ ve yoˬ. Chaw teˇ hpaˍ awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma maˇ heuˆ tuˬ dawˇ cheˆ ve yoˬ. Heuˆ daꞈ-oˬ ve chaw k’o, yaˇ maˇ cawˬ tuˬ dawˇ cheˆ ve yoˬ. Laiˉ yehˬ k’a k’o, caˇ lawꞈ dawˬ lawꞈ te tuˬ dawˇ cheˆ ve yoˬ. Yawˇ hui chi hk’e dawˇ cheˆ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve lehˬ, yawˇ hui te g’a ve hk’e Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ maˇ te gaˇ ve pa taw yoˬ. Yawˇ hui cawˬ taˍ ve awˬ ceuˬ htaꞈ nyi hk’aˇ suh leh loˍ ve teˇ ceuˬ le le Yaˬhoˉvaˬ peꞈ laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yonˍ ve yoˬ. Chi hk’e yonˍ ve chaw nyi ma luˬ-aw laˇ? Maˇ luˬ! Aˬ htoꞈ ma te awˬ lawn chi yonˍ g’a ve le? Ponˬ laˬ ve awˬ yanˇ Yaˬhoˉvaˬ yawˇ ve kanˉ te ve ka tiꞈ yeˬ ve chaw htaꞈ hk’a dehꞈ nyi haꞈ shaˉ piˇ jaw ve pa taw yoˬ. Aˍbraˍhanˍ lehˬ, ‘yonˍ ve chaw hk’a peu-eˬ ve awˬ pa hpehꞈ’ ve tehꞈ awˬ lawn chi maˍ laˇ ve yoˬ.—Roˉmaꞈ 4:11.

2. (a) Heˍbrehˇ liꞈ 11:8-10, 16 hk’aw k’oˆ taˍ ve hk’e, aˬ htoꞈ ma pa taw Aˍbraˍhanˍ Uˉraˆ venˇ hk’aw tawˆ la tuˬ dawˇ cheˆ ve le? (b) Awˬ lawn chi ve hk’aw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

2 Aˍbraˍhanˍ lehˬ hpehꞈ sha paw sha jaˇ ve Uˉraˆ venˇ hk’aw tawˆ-e tuˬ dawˇ cheˆ ve yoˬ. Aˬ htoꞈ ma pa taw le? “Kawˍ taˍ te taˍ ve awˬ hkuiˉ puiˍ yeˬ jaˇ ve venˇ” htaꞈ yawˇ law chehˇ ve pa taw yoˬ. (Heˍbrehˇ 11:8-10, 16 g’aw sheˍ.) “Venˇ” chi aˬ htoꞈ ma htaꞈ k’oˆ gaˇ ve le? Awˬ lawn chi ve hk’aw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Venˇ chi cawˬ la tuˬ Aˍbraˍhanˍ law chehˇ htaˇ, yawˇ shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma g’a hpuˇ ve le? Aˍbraˍhanˍ leh chi beuꞈ teˇ co-e awˬ viˉ awˬ nyi yawˇ htaꞈ henˇ yuˬ ve chaw htaꞈ ngaˬ hui hk’aˬ hk’e te henˇ yuˬ g’a tuˬ le?

“KAWˍ TAˍ TE TAˍ VE AWˬ HKUIˉ PUIˍ YEˬ JAˇ VE VENˇ” Aˬ HTOꞈ MA LE?

3. Aˍbraˍhanˍ law chehˇ ve “venˇ” aˬ htoꞈ ma le?

3 Aˍbraˍhanˍ law chehˇ ve venˇ lehˬ, G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ yoˬ. Mvuhˇ miˬ chi ve hk’aw Yeˍsuˆ Jawˇ mawˇ te leh leuˆ yuˬ taˍ ve chaw 144,000 g’aˇ kaꞈ yawˇ geh teˇ geh uˉ peunˍ tuˬ yoˬ. Pawˇluꞈ mvuhˇ miˬ chi htaꞈ “teꞈ chehˇ ve G’uiˬ sha ve venˇ mvuhˇ naw ma hk’oˆ ve Yeˍruˆsaˍlehnˍ” hpehꞈ ve tehꞈ k’oˆ ve yoˬ. (Heˍbrehˇ 12:22; Hpeuꞈ maˍ ve 5:8-10; 14:1) Mvuhˇ naw ma hk’oˆ G’uiˬ sha ve a loˍ biˇ ve hk’e, miˬ guiˬ hk’oˆ htaꞈ htawˇ biˇ la tuˬ, Yeˍsuˆ awˬ laꞈ g’awˇ htaꞈ bon lawˬ tuˬ kaꞈ maˍ piˇ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 6:10.

4. Awˬ hkuiˉ puiˍ liꞈ 17:1, 2, 6 hk’aw k’oˆ taˍ ve hk’e, G’uiˬ sha ka tiꞈ te taˍ laˇ ve venˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve Aˍbraˍhanˍ aˬ htoꞈ ma shiˍ ve le?

4 Aˍbraˍhanˍ G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve hk’a peu-eˬ shiˍ-aw laˇ? Maˇ shiˍ. Ponˬ laˬ ve awˬ yanˇ laiˉ hinˉ hk’awꞈ awˬ lawn chi “faˉ taˍ leh tcuhˉ kuiˬ naˉ jaˇ ve” tawˇ hkawˇ hpehꞈ ve yoˬ. (Eˇfeˇsuꞈ 1:8-10; Kawˇlawˇsehˇ 1:26, 27) Awˬ lawn chi Yaˬhoˉvaˬ Aˍbraˍhanˍ geh ka tiꞈ te taˍ piˇ ve pa taw, yawˇ ve awˬ hawehˍ awˬ haˆ teˇ hpaˍ jawˇ mawˇ g’a te tuˬ yoˬ tehꞈ shiˍ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 17:1, 2, 6 g’aw sheˍ.) Yawˇ G’uiˬ sha ka tiꞈ te taˍ piˇ ve htaꞈ yonˍ g’a jaˇ ve pa taw, G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hk’aw Meˍsiˉyaꞈ Jawˇ mawˇ te tuˬ ve htaꞈ mawˬ taˍ ve hk’e hpehꞈ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, Yeˍsuˆ ve awˬ co-e htaˇ Yuˇdaꞈ chaw htaꞈ k’oˆ piˇ ve, “nawˬ hui ve awˬ pa Aˍbraˍhanˍ lehˬ, ngaˬ ve awˬ nyi awˬ haˉ htaꞈ g’a mawˬ tuˬ ve htaꞈ pa taw ha lehˬ jaˇ ve yoˬ. Yawˇ g’a mawˬ peuˬ leh ha lehˬ ve yoˬ.” (Yoˇhanˬ 8:56) Yaˬhoˉvaˬ teh ve mvuhˇ miˬ hk’aw Aˍbraˍhanˍ ve awˬ hawehˍ awˬ haˆ jawˇ mawˇ g’a te tuˬ yoˬ tehꞈ shiˍ ve pa taw, Yaˬhoˉvaˬ ka tiꞈ te taˍ ve awˬ tehˬ biˇ la tuˬ awˬ nyi htaꞈ yawˇ law chehˇ ve yoˬ.

Aˍbraˍhanˍ Yaˬhoˉvaˬ ka tiꞈ te taˍ ve htaꞈ yonˍ ve tehꞈ hk’aˬ hk’e te hpeuꞈ maw laˇ ve le? (Awˬ tawn 5 nyi sheˍ)

5. G’uiˬ sha te taˍ ve “venˇ” htaꞈ Aˍbraˍhanˍ law chehˇ ve tehꞈ ngaˬ hui hk’aˬ hk’e te shiˍ g’a ve le?

5 G’uiˬ sha te taˍ ve mvuhˇ miˬ maˇ heˆ leh “venˇ” htaꞈ Aˍbraˍhanˍ law chehˇ ve tehꞈ hk’aˬ hk’e hpeuꞈ maw laˇ ve le? Awˉ lawˉ teˇ hk’aˇ lehˬ, Aˍbraˍhanˍ shu mvuhˇ miˬ chaw maˇ hpehꞈ. Yawˇ chehˇ kuiˬ awˬ ti awˬ taˇ maˇ cawˬ leh chaw yaˇ hk’aˬ ve teˇ g’aˇ jawˇ mawˇ te ve hpawˇ kaꞈ yawˇ maˇ chehˇ. Chi hk’oˆ kaꞈ, Aˍbraˍhanˍ yawˇ ve mvuhˇ miˬ cawˬ tuˬ maˇ te. Yaꞈ hk’aˇ, yawˇ hk’aˬ htaˆ kaꞈ Yaˬhoˉvaˬ hkawˇ na yuˬ leh Yaˬhoˉvaˬ ka tiꞈ te taˍ ve awˬ tehˬ biˇ la tuˬ te laˇ ve awˬ nyi htaꞈ yawˇ law chehˇ ve yoˬ. Chi hk’e te ve lehˬ, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ yonˍ yeˬ jaˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ. Aˍbraˍhanˍ shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma g’a hpuˇ ve le, leh yawˇ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ hk’aˬ hk’e maˍ laˇ ve le, teˇ geh nyi sheˍ.

AˍBRAˍHANˍ SHOꞈ SHAꞈ VE Aˬ HTOꞈ MA G’A HPUˇ VE LE?

6. Uˉraˆ venˇ lehˬ hk’aˬ hk’e ve venˇ hpehꞈ ve le?

6 Aˍbraˍhanˍ hpehꞈ sha paw sha jaˇ ve Uˉraˆ venˇ hk’aw tawˆ-e ve yoˬ. Venˇ chi lehˬ lanˇ venˇ lonˉ kawˍ taˍ leh awˬ jaˇ lo iˉ kaˆ 3 hpawˇ cawˬ taˍ ve pa taw kawˆ tuˬ maˇ cawˬ. Uˉraˆ venˇ hk’aw chehˇ ve chaw liꞈ henˇ mvuh leh paw sha jaˇ. Yawˇ hui liꞈ bvuhꞈ leh kaˇ nanˉ pawnˇ ve kaꞈ cheuˬ jaˇ. Uˉraˆ venˇ hk’aw chaˬ nyi tehˆ nyi paˍ tanˇ kaˬ hk’aˇ te tuˬ liꞈ k’oˆ maˇ maˇ hpfuhˆ mawˬ ve pa taw, venˇ chi lehˬ oˇ htaˇ teˇ co-e tanˇ kaˬ hk’aˇ te kuiˬ hpehꞈ ve yoˬ. Oˇ kaˬ lo ve yehˬ lehˬ, li kiˉ shiˍ te leh awˬ sheuˉ hpuˉ-ehˍ shehˉ taˍ ve yoˬ. Yehˬ teˇ yehˬ yehˬ k’o pawehˇ 13 leh 14 pawehˇ cawˬ leh awˬ k’aw ji lo haˉ pui baˉ hk’awˇ taˍ ve yoˬ.

7. Aˬ htoꞈ ma te Aˍbraˍhanˍ yawˇ leh yawˇ ve yehˬ k’a htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ nyi haꞈ shaˉ laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yonˍ cawˇ ve le?

7 Aˍbraˍhanˍ yawˇ leh yawˇ ve yehˬ k’a htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ nyi haꞈ shaˉ laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yonˍ cawˇ ve yoˬ. Aˬ htoꞈ ma pa taw le? Aˍbraˍhanˍ leh Saˍraˇ Uˉraˆ venˇ hpehꞈ sha paw sha jaˇ ve mvuhˇ miˬ hk’aw chehˇ jaw ve pa taw yoˬ. Yaꞈ hk’aˇ, awˬ yanˇ oˇ ve teˇ yanˇ Hkaˍnanˍ mvuhˇ miˬ aˉ po k’o hk’aw chehˇ ve pa taw, yawˇ hui htaꞈ haꞈ shaˉ piˇ tuˬ lanˇ venˇ lonˉ leh iˉ kaˆ lawˬ kaꞈ maˇ cawˬ. Chi htaꞈ pa taw, yawˇ leh yawˇ ve yehˬ k’a htaꞈ canˇ paˍ ca te luˬ la sha jaˇ ve yoˬ hehˉ.

8. Aˍbraˍhanˍ shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma g’a hpuˇ ve le?

8 Aˍbraˍhanˍ Yaˬhoˉvaˬ loˍ ve htaꞈ teˇ ceuˬ le le ha lehˬ ve hk’aw g’aꞈ te ve htawˇ, teˇ pawˆ htaˇ yehˬ k’a hk’aw hu tuˬ shoꞈ shaꞈ ve g’a hpuˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ yawˇ htaꞈ k’ai tcuh taˍ ve Hkaˍnanˍ mvuhˇ miˬ hk’aw meuꞈ lonˉ kaˆ lonˉ gaˬ la ve yoˬ. Meuꞈ lonˉ kaˆ lonˉ chi htaꞈ pa taw, Aˍbraˍhanˍ yawˇ ve yehˬ k’a Eˇjiˇtuꞈ mvuhˇ miˬ hk’aw teˇ tcuhˉ teˇ yanˇ ca chehˇ-e tuˬ g’a dawˇ cheˆ ve yoˬ. Oˇ kaˬ lo chehˇ htaˇ, Eˇjiˇtuꞈ mvuhˇ miˬ awˬ hoˉ Hpaˍrawˇ Aˍbraˍhanˍ ve awˬ miˇ ma htaꞈ shiˍ k’ai ve yoˬ. Awˬ yanˇ oˇ ve teˇ yanˇ, Yaˬhoˉvaˬ Hpaˍrawˇ htaꞈ Saˍraˇ Aˍbraˍhanˍ htaꞈ maˇ hk’awꞈ piˇ tcuh sheˍ ve ceh ceh yawˇ hk’aˬ hk’e taw dawˇ haˍ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ.—Awˬ hkuiˉ puiˍ 12:10-19.

9. Aˍbraˍhanˍ yehˬ k’a hk’aw shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma g’a hpuˇ ve le?

9 Aˍbraˍhanˍ kaꞈ yehˬ k’a hk’aw shoꞈ shaꞈ ve g’a hpuˇ ve yoˬ. Yawˇ haꞈ jaˇ ve awˬ miˇ ma Saˍraˇ yawˇ awˬ pon yaˇ cawˬ piˇ maˇ g’a ve pa taw yoˬ. Chi yawˇ hui laiˉ chi hk’awꞈ dawˇ haˍ leh nyi ma luˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Aˍbraˍhanˍ awˬ pon yaˇ cawˬ tuˬ, Saˍraˇ yawˇ ve awˬ ceˬ ma Haˍgaˍraˆ Aˍbraˍhanˍ ve awˬ miˇ ma te tcuh ve yoˬ. Haˍgaˍraˆ Iˉshaˍmeˍlaˆ hu la ve g’a shiˍ htaˇ, Saˍraˇ htaꞈ maˇ shawˍ maˇ caˆ te piˇ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ shoꞈ shaꞈ jaˇ ve pa taw, Saˍraˇ Haˍgaˍraˆ htaꞈ g’aꞈ k’oˍ piˇ ve yoˬ.—Awˬ hkuiˉ puiˍ 16:1-6.

10. Aˍbraˍhanˍ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ yonˍ ve lawˇ nyi piˇ tuˬ, yawˇ ve yaˇ paˍ nyiˇ g’aˇ htaꞈ hk’aˬ hk’e hpehꞈ la ve yoˬ.

10 Awˬ leh meuˇ htaˇ Saˍraˇ kaꞈ Aˍbraˍhanˍ awˬ pon yaˇ paˍ Iˉcaˆ cawˬ la ve yoˬ. Aˍbraˍhanˍ yawˇ ve yaˇ paˍ nyiˇ g’aˇ htaꞈ haꞈ jaˇ. Yaꞈ hk’aˇ, Iˉshaˍmeˍlaˆ Iˉcaˆ htaꞈ maˇ daꞈ ve te piˇ ve pa taw, Aˍbraˍhanˍ lehˬ Iˉshaˍmeˍlaˆ leh Haˍgaˍraˆ htaꞈ g’aꞈ k’oˍ tuˬ dawˇ cheˆ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 21:9-14) Peuˬ hk’awꞈ nawˉ laiˉ hk’awꞈ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ Aˍbraˍhanˍ ve yaˇ paˍ Iˉcaˆ yawˇ htaꞈ tuˉ tanˇ laˇ tuˬ lawˬ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 22:1, 2; Heˍbrehˇ 11:17-19) Yaˬhoˉvaˬ Aˍbraˍhanˍ ve awˬ hawehˍ awˬ haˆ htaꞈ ka tiꞈ te taˍ piˇ ve awˬ lawn awˬ tehˬ biˇ la tuˬ chi 2 lawn htaꞈ yawˇ g’a yonˍ ve yoˬ.

11. Aˬ htoꞈ ma te Aˍbraˍhanˍ yeunˇ hkanˍ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ g’a law cawˇ ve le?

11 Ponˬ laˬ ve awˬ yanˇ Aˍbraˍhanˍ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ law taˍ tuˬ g’a yeunˇ hkanˍ ve yoˬ. Nyi-a k’o, yawˇ ve a shaꞈ 70 hk’awꞈ hpaˆ htaˇ, Uˉraˆ venˇ lo tawˆ la ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 11:31–12:4) Yawˇ Hkaˍnanˍ mvuhˇ miˬ hk’aw teˇ hkui teˇ kaˬ hpaw leh aˉ po k’oˍ hk’aw aˬ laˬ hk’e 100 hk’awꞈ g’a chehˇ ve yoˬ. Aˍbraˍhanˍ 175 hk’awꞈ gaˬ leh suhˍ-e ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 25:7) Yaꞈ hk’aˇ, Yaˬhoˉvaˬ Aˍbraˍhanˍ ve awˬ hawehˍ awˬ haˆ htaꞈ ka tiꞈ te taˍ piˇ ve mvuhˇ miˬ yawˇ maˇ g’a mawˬ taˉ. G’uiˬ sha ve venˇ maˇ heˆ leh G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ teh ve htaꞈ yawˇ maˇ g’a mawˬ taˉ. Aˍbraˍhanˍ yawˇ ve a shaꞈ teꞈ hk’aˇ hk’aw shoꞈ shaꞈ ve cawˬ maˇ jaˇ ve htawˇ, Aˍbraˍhanˍ yonˍ yeˬ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ha lehˬ ha k’a law chehˇ ve yoˬ. Aˬ htoꞈ ma te yawˇ yeunˇ hkanˍ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ law taˍ g’a ve le? Yawˇ ve a shaꞈ teꞈ chehˇ ve teˇ co-e Yaˬhoˉvaˬ nyi haꞈ shaˉ piˇ leh awˬ chawˇ te piˇ ve pa taw yoˬ.—Awˬ hkuiˉ puiˍ 15:1; Iˉsaˍyaˆ 41:8; Yaˍkoˆ 2:22, 23.

G’uiˬ sha ve kanˉ te ve chaw Aˍbraˍhanˍ leh Saˍraˇ hk’a shuˍ yonˍ ve leh yeunˇ hkanˍ ve tehꞈ hk’aˬ hk’e te hpeuꞈ maw laˇ ve le? (Awˬ tawn 12 nyi sheˍ) *

12. Ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ law chehˇ ve le? Leh awˬ lawn chi ve hk’aw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

12 Aˍbraˍhanˍ hk’a shuˍ ngaˬ hui kaꞈ kawˍ taˍ te taˍ ve awˬ hkuiˉ puiˍ yeˬ jaˇ ve venˇ htaꞈ law chehˇ ve yoˬ. Yaꞈ hk’aˇ, venˇ chi k’awꞈ te tuˬ ngaˬ hui law taˍ ve maˇ heˆ. G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ mvuhˇ naw ma hk’oˆ 1914 hk’awꞈ htaˇ kaꞈ teh-oˬ leh chi mvuhˇ naw ma hk’oˆ hk’a peu-eˬ htaꞈ uˉ peunˍ chehˇ-oˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 12:7-10) Yaꞈ hk’aˇ, G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ, miˬ guiˬ chi ve hk’a peu-eˬ hk’oˆ uˉ peunˍ la tuˬ kaꞈ ngaˬ hui law chehˇ ve yoˬ. Awˬ lawn chi hpehꞈ la tuˬ ngaˬ hui law chehˇ ve teˇ yanˇ, Aˍbraˍhanˍ leh Saˍraˇ g’a hpuˇ ve hk’a shuˍ shoꞈ shaꞈ ve laiˉ ceuˬ g’a hpuˇ ve yoˬ. Chi beuꞈ teˇ co-e Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te ve chaw kaꞈ Aˍbraˍhanˍ htaꞈ henˇ yuˬ chehˇ ve yoˬ. Yawˇ hui hpehꞈ laˬ jaw ve awˬ lawn Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ hk’aw cawˬ ve lehˬ, Aˍbraˍhanˍ leh Saˍraˇ hk’a shuˍ yawˇ hui yonˍ ve leh yeunˇ hkanˍ ve hk’aw Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ law chehˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ. Yawˇ hui ve awˬ lawn leh hpehꞈ laˬ jaw ve awˬ lawn hk’aˬ hk’e maˍ laˇ g’a ve kaꞈ teˇ geh nyi sheˍ.

AˍBRAˍHANˍ VE AWˬ LAWN HTAꞈ HENˇ YUˬ VE CHAW

Bin ha lehˬ ha k’a yuˬ tanˇ ve pa taw, Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ bon g’a ve

13. Awˬ viˉ awˬ nyi Bin Vaw-deh ve awˬ lawn nawˬ htaꞈ hk’aˬ hk’e maˍ laˇ ve le?

13 Ha lehˬ ha k’a yuˬ tanˇ sheˍ. Nawˬ a shaꞈ teꞈ kuiˬ hk’aw G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ a yeˇ uiˍ jaˇ tehꞈ shawˍ ve k’o, Yaˬhoˉvaˬ nyi hk’aˇ suh tuˬ nawˬ te g’a ve hk’e teˇ ceuˬ le le Aˍbraˍhanˍ hk’a shuˍ g’a yuˬ tanˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 6:33; Maˍkuˆ 10:28-30) Awˬ viˉ awˬ nyi Bin Vaw-deh ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. * Yawˇ liꞈ tanˇ mvuh jaˇ ve henˇ peuˬ-e tuˬ hk’aˬ nyiˇ ha pa maˇ cawˬ-oˬ htaˇ, yawˇ Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw geh Liꞈ hpu tanˬ henˇ ve yoˬ. Yawˇ liꞈ tanˇ mvuh jaˇ ve henˇ peuˬ hk’awꞈ nawˉ, yehˬ te ve hpawˇ leh awˬ nu ve kanˉ awˬ pon awˬ han shawehˇ tuˬ saˍ laꞈ yawˇ htaꞈ kanˉ daꞈ daꞈ ve ca laˇ-a k’oˆ piˇ ve yoˬ. Yaꞈ hk’aˇ, Bin kaꞈ kanˉ te leh hpu g’a jaˇ ve aꞈ kehˉ yawˇ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hk’a dehꞈ te gaˇ ve tehꞈ saˍ laꞈ htaꞈ k’oˆ piˇ ve yoˬ. Peuˬ hk’awꞈ nawˉ maˇ maw Bin maꞈ yaˇ te tuˬ kuˬ piˇ leh yawˆ yaw ve hk’aw maˇ te tehꞈ k’oˆ piˇ ve kaꞈ Bin htaꞈ hpu maˇ maˇ meuˉ piˇ leh htawnˍ hk’aw 5 hk’awꞈ chehˇ tuˬ suhˉ jehˬ cheˆ piˇ ve yoˬ. Bin htawnˍ hk’aw 3 hk’awꞈ chehˇ peuˬ hk’awꞈ nawˉ, hpehˇ piˇ ve yoˬ. Peuˬ leh Bin kaꞈ Giˉlaˆ liꞈ henˇ yehˬ lo laˬ tuˬ kuˬ piˇ leh Aˍfaˍriˆkaˆ miˬ guiˬ lo yawˇ htaꞈ miˍshenˍnaˍliˍ te tcuh ve yoˬ. Peuˬ leh yawˇ Eˇvaꞈ htaꞈ heuˆ daꞈ leh oˇ kaˬ G’uiˬ sha ve kanˉ teˇ geh te leh chi yawˇ huiˉ maˬ laiˉ ceuˬ yuˬ tanˇ jaˇ. Awˬ leh meuˇ htaˇ Bin ve awˬ e htaꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ yawˇ hui Aˍmiˍreꞈkaꞈ lo g’a k’awꞈ la ve yoˬ. Bin yawˇ ve awˬ lawn k’oˆ ve, “ngaˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ 70 hk’awꞈ hpaˆ g’a te ve dawˇ nyi htaˇ, mehˆ g’uiˬ yaꞈ la ve yoˬ. Yawˇ ngaˬ htaꞈ G’uiˬ sha ve kanˉ te tuˬ beˆ maˍ laˇ ve awˬ bon uiˍ jaˇ.” Hk’e k’o nawˬ-ehꞈ G’uiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hk’a biˇ te g’a-aw laˇ?

Eh-le-niˇ leh A-riˆto-teh-liˇ A-hponˆto-li-diˆ yawˇ hui ve yonˍ hk’aˇ yonˍ yeˬ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ ve tehꞈ dawˇ ve

14-15. Awˬ viˉ awˬ nyi A-riˆto-teh-liˇ leh Eh-le-niˇ ve awˬ lawn nawˬ htaꞈ hk’aˬ hk’e maˍ laˇ ve le?

14 A shaꞈ teꞈ hk’aˇ shoꞈ shaꞈ ve maˇ g’a hpuˇ taˬ tehꞈ taˇ dawˇ nyi. Chaw yaˇ yawˇ ve a shaꞈ teꞈ ve teˇ co-e Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te ve htawˇ, yawˇ shoꞈ shaꞈ ve awˬ lawn g’a hpuˇ sheˍ ve tehꞈ Aˍbraˍhanˍ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ maˍ laˇ ve yoˬ. (Yaˍkoˆ 1:2; 1 Peˍtruˆ 5:9) Awˬ viˉ awˬ nyi A-riˆto-teh-liˇ A-hponˆto-li-diˆ hk’aˬ hk’e g’a hpuˇ ve teˇ geh nyi sheˍ. * Yawˇ 1946 hk’awꞈ htaˇ Ga-riˆ mvuhˇ miˬ lo Baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ ve yoˬ. Yawˇ hk’a shuˍ G’uiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hk’a biˇ te tuˬ dawˇ teh taˍ ve awˬ viˉ awˬ nyi Eh-le-niˇ htaꞈ 1952 hk’awꞈ htaˇ heuˆ daꞈ tuˬ ka tiꞈ te daꞈ ve yoˬ. Peuˬ hk’awꞈ nawˉ maˇ maw, Eh-le-niˇ uˉ nawꞈ nehˆ hk’aw awˬ shaˍ diˍ cawˬ ve tehꞈ saˍ laꞈ g’onˍ k’oˆ ve yoˬ. Saˍ laꞈ g’onˍ Eh-le-niˇ htaꞈ shawˆ hpeꞈ leh uˉ nawꞈ nehˆ hk’aw awˬ shaˍ diˬ yuˬ tawˆ piˇ ve yoˬ. Yaꞈ hk’aˇ, heuˆ daꞈ ve hk’aˬ nyiˇ hk’awꞈ maˇ gaˬ sheˍ kaꞈ uˉ nawꞈ nehˆ hk’aw ve awˬ shaˍ diˬ k’awꞈ cawˬ la leh teˇ pawˆ k’awꞈ yuˬ tawˆ ve yoˬ. Shawˆ hpeꞈ ve chi teˇ pawˆ awˬ to hk’aw cawˬ ve awˬ hk’eun teˇ hpaˍ hpaˍ kanˉ maˇ te-o ve yoˬ. Yawˇ maˇ chehˇ sha leh mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve chaw Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw ve kanˉ htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ ve htawˇ, yawˇ G’uiˬ sha ve kanˉ nyi ma pfuhˇ ve hk’aw te chehˇ sheˍ.

15 Awˬ viˉ awˬ nyi A-riˆto-teh-liˇ awˬ miˇ ma htaꞈ nyi haꞈ shaˉ ve 30 hk’awꞈ ve awˬ yanˇ awˬ hk’aw lo, yawˇ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hk’aw nyi haꞈ shaˉ paˍ, hpawnˬ daꞈ lonˉ 3 nyi awˬ moˍ hk’aw caˉ daꞈ paˍ, leh hpawnˬ daꞈ kuiˬ yehˬ lonˉ te ve kaꞈ g’a ga piˇ ve yoˬ. Yaꞈ hk’aˇ, 1987 hk’awꞈ awˬ miˇ ma hto toˇ chehˇ htaˇ, maˇ dawˇ maˇ gaˇ ve awˬ ceuˬ hpehꞈ la ve yoˬ. Yawˇ 3 hk’awꞈ ve awˬ yanˇ awˬ hk’aw lo teꞈ chiˉ te maˇ g’a leh awˬ leh meuˇ htaˇ suh-e ve yoˬ. A-riˆto-teh-liˇ yawˇ ve awˬ lawn k’oˆ maˍ laˇ ve, “ponˬ laˬ ve laiˉ hk’awꞈ htaˇ, ngaˬ dawˇ haˍ jaˇ ve, shoꞈ shaꞈ ve g’a hpuˇ ve, ngaˬ maˇ dawˇ maˇ gaˇ ve laiˉ ceuˬ g’a hpuˇ ve, ngaˬ yonˍ yeˬ leh g’a yeunˇ hkanˍ jaˇ. Chi hk’e hpehꞈ ve htawˇ, ngaˬ yeunˇ hkanˍ g’aˇ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ loˍ ve awˬ g’aˇ peꞈ laˇ ve yoˬ.” (Chiˇ mvuh ve 94:18, 19) Yawˇ hui a shaꞈ teꞈ kuiˬ hk’aw shoꞈ shaꞈ ve g’a hpuˇ jaˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te g’a ve hk’e te ve chaw htaꞈ haꞈ ve yoˬ.

Aw-deu Hai awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ ve dawˇ law kuiˬ htaꞈ hk’aˬ htaˆ kaꞈ dawˇ nyi ve

16. Awˬ viˉ awˬ nyi Naˍtanˍ yawˇ ve awˬ miˇ ma htaꞈ aˬ htoꞈ ma beˆ maˍ piˇ ve le?

16 Awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Aˍbraˍhanˍ awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ laꞈ shawnˍ g’a tuˬ ve htaꞈ dawˇ nyi ve pa taw, chi yawˇ shoꞈ shaꞈ ve g’a hpuˇ ve htaꞈ yeunˇ hkanˍ g’aˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi Aw-deu Hai ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Yawˇ ve awˬ hpawˇ awˉ lawˉ teˇ g’aˇ Naˍtanˍ Nawˍ mvuhˇ haˉ caˇ ve pa taw suh-e ve htawˇ, yawˇ ve awˬ hpawˇ nyiˇ g’aˇ teˇ g’aˇ Keh Hai tawnˇ maˇ g’a puiˉ ve a naˍ hpehꞈ ve htawˇ, yawˇ awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ ve dawˇ law kuiˬ htaꞈ hk’aˬ htaˆ kaꞈ dawˇ nyi chehˇ ve yoˬ. * Awˬ viˉ awˬ nyi Aw-deu Hai yawˇ yeunˇ hkanˍ leh ha lehˬ ve cawˬ g’a tuˬ, yawˇ ve awˬ hpawˇ Naˍtanˍ maˇ suh sheˍ htaˇ, yawˇ ve awˬ lawn yawˇ htaꞈ k’oˆ maˍ piˇ ve htaꞈ tawnˇ g’a ve yoˬ. Yawˇ k’oˆ ve, “Naˍtanˍ ngaˬ htaꞈ shaˍ tiꞈ peꞈ laˇ ve ‘ngaˬ hui suh-oˬ ve htawˇ, dawˇ law kuiˬ awˬ tehˬ cawˬ leh tuꞈ ve hkanˍ ve g’a k’awꞈ hpuˇ tuˬ ve maˇ heˆ.’ Leh yawˇ ngaˬ htaꞈ awˬ g’aˇ peꞈ laˇ sheˍ ve, ‘nawˬ awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ laꞈ shawnˍ g’a tuˬ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ.’ . . . Yawˇ k’awꞈ k’oˆ ve, ‘shu awˬ bon g’a tuˬ ve kanˉ htaꞈ tiˉ nawˬ te chehˇ ve k’o, nawˬ a shaꞈ teꞈ kuiˬ hk’aw ha lehˬ ve cawˬ tuˬ ga laˇ tuˬ yoˬ.’” Shu awˬ pon daꞈ ve awˬ ceuˬ htaꞈ te tuˬ coˇ caˇ leh “dawˇ law ve awˬ hk’aw lo ha lehˬ chehˇ” tuˬ, chi ngaˬ hui teˇ g’aˇ le le daꞈ ve henˇ yuˬ tuˬ awˬ tehˬ hpehꞈ ve yoˬ.—Roˉmaꞈ 12:12.

17. (a) Ngaˬ hui awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ ve dawˇ law kuiˬ htaꞈ dawˇ nyi tuˬ aˬ htoꞈ ma ve awˬ hk’aˇ cawˬ ve le? (b) Miˆhkaˍ liꞈ 7:7 hk’aw ve htaꞈ ngaˬ hui g’aꞈ te ve k’o, awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ ve dawˇ law kuiˬ htaꞈ awˬ bon g’a tuˬ hk’aˬ hk’e ga laˇ ve le?

17 Chi teˇ hkui ngaˬ hui awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ ve dawˇ law kuiˬ htaꞈ hk’a dehꞈ dawˇ nyi cawˇ ve yoˬ. Chi beuꞈ teˇ co-e ve awˬ heˆ htaꞈ nyi ve teˇ yanˇ, ngaˬ hui awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ awˬ leh meuˇ teˇ tawn lo chehˇ taˍ ve tehꞈ hk’a tawˍ lehˆ g’a mawˬ ve yoˬ. Maˇ maw ve awˬ yanˇ kawˍ taˍ te taˍ ve awˬ hkuiˉ puiˍ yeˬ jaˇ ve venˇ miˬ guiˬ hk’oˆ hk’a cawˬ ve hk’a peu-eˬ htaꞈ haꞈ shaˉ leh uˉ peunˍ tuˬ ve htaꞈ ngaˬ hui g’a mawˬ tuˬ yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ ngaˬ hui awˬ bon maˇ maˇ g’a leh G’uiˬ sha ve miˬ guiˬ awˬ suhˉ hk’aw ngaˬ hui haꞈ ve chaw k’awꞈ teꞈ tu la ve htaꞈ g’a k’awꞈ mawˬ daꞈ tuˬ yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ gaˬ k’o, Aˍbraˍhanˍ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ yonˍ leh yeunˇ hkanˍ leh law ve pa taw, Yaˬhoˉvaˬ Aˍbraˍhanˍ htaꞈ laꞈ shawnˍ piˇ tuˬ yoˬ. Awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ Aˍbraˍhanˍ leh yawˇ ve yehˬ k’a htaꞈ k’awꞈ teꞈ tu la tcuh tuˬ yoˬ. Nawˬ oˇ kaˬ lo chehˇ leh yawˇ hui htaꞈ haꞈ yuˬ piˇ gaˇ-aw laˇ? Nawˬ Aˍbraˍhanˍ hk’a shuˍ te ve k’o te g’a ve yoˬ. Chi ve teˇ hpaˍ lehˬ, G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ awˬ pon ha lehˬ ha k’a awˬ yanˇ yuˬ tanˇ ve, shoꞈ shaꞈ ve g’a hpuˇ ve htawˇ hteˇ ve cawˇ ve htaꞈ haꞈ shaˉ ve, yeunˇ hkanˍ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ hk’aˬ htaˆ kaꞈ law chehˇ ve yoˬ.—Miˆhkaˍ 7:7 g’aw sheˍ.

K’A MUIˬ HKAWˇ 74 G’uiˬ sha ve mvuhˇ miˬ k’a muiˬ hkawˇ htaꞈ teˇ geh k’a sheˍ!

^ aw? tawn 5 Yaˬhoˉvaˬ ka tiꞈ te taˍ ve awˬ tehˬ biˇ la tuˬ ve awˬ nyi htaꞈ ngaˬ hui law chehˇ htaˇ, yeunˇ hkanˍ ve leh yonˍ ve htaꞈ lawˇ nyi laˇ ve yoˬ hehˉ. Yaˬhoˉvaˬ ka tiꞈ te taˍ ve awˬ tehˬ biˇ la tuˬ awˬ nyi htaꞈ ngaˬ hui law chehˇ htaˇ, Aˍbraˍhanˍ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ hk’aˬ hk’e ga laˇ ve le? Leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te ve chaw chi beuꞈ teˇ co-e daꞈ ve henˇ yuˬ tuˬ hk’aˬ hk’e hpehꞈ ve le?

^ aw? tawn 13 Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 12 maˬ 1 nyi 2013 hk’awꞈ Liꞈ mehˆ hpfuhˇ 8-10 hk’aw ve “Bin Vaw-deh ve awˬ lawn” hk’aw nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)

^ aw? tawn 14 Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 2 maˬ 1 nyi 2002 hk’awꞈ Liꞈ mehˆ hpfuhˇ 24-28 hk’aw ve “A-riˆto-teh-liˇ A-hponˆto-li-diˆ ve awˬ lawn” hk’aw nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)

^ aw? tawn 16 Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 7 maˬ 1 nyi 2004 hk’awꞈ Liꞈ mehˆ hpfuhˇ 23-29 hk’aw ve “Aw-deu Hai ve awˬ lawn” hk’aw nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)

^ aw? tawn 56 AWˬ HAN HTAꞈ K’Oˆ MAˍ TAˍ VE: Awˬ viˉ awˬ nyi chaw mawˇ teˇ ca shoꞈ shaꞈ ve laiˉ ceuˬ g’a hpuˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hteˇ ve cawˇ ve hk’aw te ve. Yawˇ hui awˬ g’uˇ suhˍ hpawˇ ve ka tiꞈ te taˍ ve htaꞈ dawˇ nyi ve pa taw, yonˍ hk’aˇ yonˍ yeˬ ve.