Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 31

Komana Munakutalila “Musumba Wukweti Yikuku Yalala Chikupu”?

Komana Munakutalila “Musumba Wukweti Yikuku Yalala Chikupu”?

“Muloña yena watalilileña musumba wukweti yikuku yalala chikupu, yakwila mukwakuyipima nimukwakuyituña, yowu Nzambi.”—HEB. 11:10.

KAMINA 22 Wanta Wunakuyuula, Winzeña!

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1. Antu amavulu anadibondi munjilanyi, nawa adibondeladi?

AMBUÑA aNzambi amavulu makonu anadibondi. Amanakwetu niahela anafuukulihu kushakama wujiki. Adisumbula amakwawu afuukulahu kubula kwikala nanyana chayinu mpinji. Yisaka yikwawu yapeleshaku chihandilu chawu. Afuukulahu muniyi njila muloña anakukeña kuzata chikupu mumudimu waYehova. Azañalalaña nayuma yikwetiwu nawa amukuhwelela Yehova nawu wukuyinka yuma yejima yinakukeñawu. Komana akayikiswila wanyi? Inehi. Tuneluki ñahi? Tuneluki chumichi muloña Yehova wamukiswilili Abarahama “tata yawantu ejima . . . akweti chikuhwelelu.”—Rom. 4:11.

2. (a) Kwesekeja naAheberu 11:8-10, 16, muloñadi Abarahama chashiyililiyi musumba waUri? (b) Tukuhanjekadi muchinu chibaaba?

2 Abarahama washiyili chihandilu chachiwahi chadiluñishileñayi mumusumba waUri. Muloñadi? Muloña watalilileña “musumba wukweti yikuku yalala chikupu.” (Tañenu Aheberu 11:8-10, 16.) ‘Musumbanyi’ weniwu? Kukalanyi kwamweneñayi Abarahama hampinji yadiñayi nakutalila iwu musumba hakwila nawu awutuñi? Nawa tunateli kumwimbujola ñahi Abarama niantu anakumwimbujola makonu?

“MUSUMBA WUKWETI YIKUKU YALALA CHIKUPU” HICHUMANYI?

3. Musumbanyi watalileñayi Abarahama?

3 Musumba watalileñayi Abarahama hiWanta waNzambi. Mwanta wakayuulaña muniwu Wanta hiYesu nawakwaKristu awayishewa, a 144,000. Pawulu wateneni iwu Wanta nindi “musumba waNzambi wamumi, dikwila nawu Yerusalema yamwiwulu.” (Heb. 12:22; Chim. 5:8-10; 14:1) Yesu wayidizishili atumbanji twindi chakulomba haniwu Wanta, kulombaña nawu winzi kulonda nkeñelu yaNzambi ayileña hamaseki neyi chayilañawu mwiwulu.—Mat. 6:10.

4. Kwesekeja naKutachika 17:1, 2, 6, yumanyi yelukiliyi Abarahama hansañu yamusumba hela haWanta wakaniniyi Nzambi?

4 Komana Abarahama welukili chakekala Wanta waNzambi? Inehi. Hadi yaaka yayivulu, iyi nsañu yadiña “yuma yajila yakujinda.” (Efwe. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Ilaña Abarahama welukili nindi anyanindi amakwawu akekala anyanta. Yehova yomweni diyi wamukanini. (Tañenu Kutachika 17:1, 2, 6.) Abarahama wakuhweleleli chikupu muyikaninu yaNzambi, chadiña tuhu neyi wamumweneña Wawayishewa hela Mesiya owu wakekala Mwanta muWanta waNzambi. Dichaletesheli Yesu yoyileji aYudeya nindi: “Tata yenu Abarahama wazañaleli nankashi chachiñejeleñayi kumona ifuku dami, dichi wadimweni nawa wazañaleli.” (Yow. 8:56) Chinamwekani hatooka nawu Abarahama welukili nindi anyanindi amakwawu akekala muniwu Wanta waYehova nawa wadiña nakumutalila Yehova kulonda yashikiji ichi chikaninu.

Abarahama wamwekesheli ñahi chikuhwelelu chindi muyikaninu yaYehova? (Talenu paragilafu 5)

5. Tuneluki ñahi netu Abarahama wadiña nakutalila musumba wapiminiwu kudi Nzambi?

5 Abarahama wamwekesheli ñahi nindi wadiña nakutalila iwu musumba, hela Wanta wapiminiwu kudi Nzambi? Chatachi, Abarahama hakundaminihu kuwanta wudi wejima hanu hamasekiku. Wadiña nakutuntujoka, hashikaminihu heluña dimuku nawa hakundaminihu kudi mwanta wudi wejimaku. Kubombelahu, Abarahama hekalilihu nawanta windiku. Ilaña wadiña nakumwovwahila nikumuchiñilila Yehova kulonda yashikiji yikaninu Yindi. Cheliliyi mwenimu, Abarahama wamwekesheli nawu wamukuhweleleli Yehova chikupu. Tuhanjekenu hakukala kwamweniyi Abarahama niyuma yitunateli kudizila kudi yena.

KUKALANYI KWAMWENEÑAYI ABARAHAMA?

6. Musumba waUri wadiña ñahi?

6 Musumba washiyiliyi Abarahama wadiña wakiñewa, wawuwahi, antu adiña ataña nawa aheta. Wadiña nampwembu jakola nawa kutubadi tusatu twamusumba anyeñumwishiliku majiya akunama. Antu amumusumba waUri adiña eluka chikupu makumi nikusoneka. Nawa chinamwekani neyi antu amavulu muniwu musumba adiña akwakulanda nakulandulula muloña akwakuvumbujola awana wunsahu wawuvulu heluña hadiña iwu musumba. Matala adiña akutuña namatafwali nawa mbañu jachu jadiña jakupenta wulombu wutooka. Matala wenawa adiña natupeka 13 hela 14 nawa halubanza hadiña hakutuña chiwahi namalola.

7. Muloñadi Abarahama chateleleliyi kukuhwelela nindi Yehova wukumukiña hamu nichisaka chindi?

7 Abarahama wateleleli kukuhwelela nindi Yehova wukumukiña hamu nichisaka chindi. Muloñadi? Muloña Abarahama naSara ashiyili mukala wawuwahi nawa wakiñewa muUri nakuya nakushakama mumatenti mumpata yawaKenani. Haniyi mpinji yena nichisaka chindi hiyadiña akiñewa neyi chadiñawu muUriku. Dichi chadiña chaswayi kuyilukuka kudi ayilumbu jawu.

8. Kukalanyi kwamweniyi Abarahama?

8 Abarahama welileña nkeñelu yaNzambi, ilaña mpinji yimu wadiña wanyi nayakuda yakudiisha chisaka. Mwituña mwamulejeliwu kudi Yehova nawu yayi mwaholokeleli nzala yakapwelendendi. Iyi nzala yaswejeli chakwila Abarahama wayili nachisaka chindi muEjipitu nakushakamamu chantesha. Ilaña, mpinji yadiñayi muEjipitu, amutambwili ñodindi kudi Fwaro mwanta wamunidi ituña. Abarahama waneñeli chikupu kushika tuhu nimpinji yamulejeliwu Fwaro kudi Yehova nindi yamufuntishi Sara kudi Abarahama.—Kutach. 12:10-19.

9. Kukalanyi kwadiña muchisaka chaAbarahama?

9 Muchisaka chaAbarahama mwadiña cheñi kukala kukwawu. Ñodindi Sara wadiña nshinta. Adiña nachineñi hadi yaaka yayivulu. Nkumininaku, Sara wamwinkeli Abarahama nduñu yindi wamumbanda Haga nindi yoyivwaliliku anyana. Ilaña Haga chabaabiliyi ivumu daIshimeli, watachikili kumudiwula Sara. Yuma yatamini chakwila Sara wamuhañili Haga.—Kutach. 16:1-6.

10. Kukalanyi kwamwekeni hadi Ishimeli naIsaka kwadi kuletesha chimukalili Abarahama kumukuhwelela Yehova?

10 Nkumininaku, Sara wemitili nawa wamuvweleli Abarahama mwana weyala nawa wamutumbili nindi Isaka. Abarahama wayikeñeli anyanindi ejima ayedi, Ishimeli niIsaka. Ilaña chineli Ishimeli wamukabishileña Isaka, chaletesheli amuleji Abarahama nawu yamuhañi Haga niIshimeli. (Kutach. 21:9-14) Chimwahitili yaaka, Yehova wamwilili Abarahama nindi yomulambuli mwanindi Isaka. (Kutach. 22:1, 2; Heb. 11:17-19) Mukukala kwejima iku, Abarahama wamukuhweleli Yehova nindi wukashikija yikaninu yindi.

11. Muloñadi Abarahama chadiwunjikiliyi nakumutalila Yehova?

11 Hadi mpinji yejimiyi, Abarahama wateleleli kudiwunjika nakutalila kudi Yehova. Hampinji yafuminiwu nachisaka chindi muUri, watela wadiña wabadika dehi muyaaka 70. (Kutach. 11:31–12:4) Hadi yaaka 100 wadiña nakunyeñumuka mwituña daKenani iku nakushakama mumatenti. Abarahama wafwili nayaaka 175. (Kutach. 25:7) Ilaña hamweni chashikijiliyi Yehova chikaninu Chindi chakwinka anyanindi ituña dendujoleleñayiku. Wafwili henohu kanda ashiku Wanta waNzambi. Hela chochu, Abarahama amulumbulula nawu “wafwili hawushinakaji wawuwahi.” (Kutach. 25:8) Hela chakwila Abarahama wadiña nakumona kukala kwamboka-mboka, wadiña nachikuhwelelu chakola nawa wadiña nakumutalila Yehova. Chumanyi chamukwashili kuumika? Muloña Yehova wamukiñileña Abarahama muchihandilu chindi chejima nawa wadiña ibwambu dindi.—Kutach. 15:1; Isa. 41:8; Yak. 2:22, 23.

Kufwana Abarahama naSara, ambuña aYehova amwekeshaña ñahi chikuhwelelu nikudiwunjika? (Talenu paragilafu 12) *

12. Chumanyi chitunakutalila, nawa yumanyi yitukuhanjekahu?

12 Kufwana Abarahama, tunakutalila musumba wukweti yikuku yalala chikupu. Hela chochu, hitunakutalila netu awutuñiku. Wanta waNzambi awushiliku mu 1914 nawa watachika dehi kuyuula mwiwulu. (Chim. 12:7-10) Ilaña tunakutalila wutachiki kuyuula hamaseki. Hampinji yitunakutalila iwu Wanta, kudi kukala kwakuvulu kutwatela kumona kwadifwana nakwamweni Abarahama niSara. Ambuña aYehova makonu amwimbujolaña Abarahama. Nsañu yachihandilu yasonekañawu muKaposhi Kakutalila yamwekeshaña nawu, antu amavulu makonu akweti chikuhwelelu nawa adiwunjika neyi chadiña Abarahama naSara. Tushinshikenu hayakutalilahu yantesha kulonda tutali chitukudizilaku.

ANTU ANAMWIMBUJOLI ABARAHAMA

Manakwetu Bill Walden wafuukwilihu kudibonda kulonda akatambwili nkisu jaYehova

13. Yumanyi yimunadizili kudi Manakwetu Walden?

13 Fwilenuña kudihana. Neyi tunakukeña kutwamijaku Wanta waNzambi muchihandilu chetu, twatela kwikala neyi Abarahama wadihanini kulonda yamuzañaleshi Nzambi. (Mat. 6:33; Maku 10:28-30) Talenu chakutalilahu chamanakwetu Bill Walden. * Mu 1942, manakwetu Bill wadiña kwakwihi nakumanisha shikola yajakupima nakufunjeka hayunivesiti yamuU.S. hampinji yatachikiliyi kudiza Bayibolu nawaYinsahu jaYehova. Ntañishi yaBill wamukeñeleli mudimu watela kuzatayi neyi namanishi, ilaña Bill wakaanini. Walumbulwili nindi wafuukwilihu kubula kwiñila mudimu wudi wejima kulonda yamukalakeli Nzambi chikupu. Hashimbwili wanyi nfulumendi yamulejeli manakwetu nawu yeñili wushidika. Wakaanini nawa chafuminimu amufwetesheli $10,000 nikumukasa yaaka 5 mukaleya. Amumbiliku hanyima yakushakama mukaleya yaaka yisatu. Chimwahitili mpinji, amutambikili kuShikola yaGileyadi nawa wazatili wumishonali muAfrica. Kuhiñahu manakwetu Bill wasumbwili muhela Eva nawa ejima wawu ayili nakuzatila muAfrica, chuma chakeñekeleña kudihana. Chimwahitili yaaka, afuntili kuUnited States nakuhemba amama yamanakwetu Bill. Hakunkulula nsañu yindi yachihandilu, manakwetu Bill wahosheli nindi: “Mumesu ami mwenzalaña madilu neyi nitoñojoka Yehova chinanzatishiyi mumudimu windi hadi yaaka kubadika 70. Namusakililaña mpinji yejima hakunkwasha kuzatisha chihandilu chami mumudimu windi.” Kwila muzataku mudimu wampinji yejima muchihandilu chenu chejima nehi?

Muhela Eleni namanakwetu Aristotelis Apostolidis elukili nawu Yehova wadiña nakuyikolesha

14-15. Yumanyi yimunadizili kudi Manakwetu niMuhela Apostolidis?

14 Mwatela kukuhwelela nenu mukumonaña kukala. Chakutalilahu chaAbarahama chinakumwekesha nawu ninana adihanaña nawumi wawu wejima kumukalakela Yehova amonaña kukala muchihandilu chawu. (Yak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Talenu chuma chamumwekeneni manakwetu Aristotelis Apostolidis. * Wapapatisheweli mu 1946 muGreece nawa mu 1952 wamwoteli muhela wejina daEleni, wadiña wadikita neyi yena. Hela chochu, muhela Eleni wakatili nawa amuwanini nachikatu chakuwoñu. Ichi chikatu achuukili, ilaña chimwahitili yaaka yantesha kufuma hadisumbwiliwu, chatachikili cheñi. Andotolu amuladikili cheñi, dichi Eleni welili kalepa nawa walekeli kuhosha chiwahi. Watwalekelihu kwikala mukwakushimwina wadikita hela chakwila wadiña wakata nawa hela chakwila nfulumendi yadiña nakuyikabisha hayina mpinji.

15 Manakwetu Aristotelis wamuhembeli ñodindi hadi yaaka 30. Muniyi yaaka wadiña mukulumpi, membala wamukomiti yakupompa kweneni nawa wazatiliku mudimu wakutuña Itala Deneni daKupompela. Kuhiñahu muhela Eleni amukatishili mumaposu hampinji yashimwinineñayi. Wakatili chikupu hadi yaaka yisatu, nkumininaku wafwili. Manakwetu Aristotelis wakunkulwili nindi: “Hadi yaaka yayivulu namweni kukala kwakuvulu, kukwawu kwadiña kwakadi kukuhwelela. Dichi, nakeñekeleña kuumika nikubula kwiteja chuma chidi chejima kunzeyesha. Hela chochu, Yehova wanyikaña ñovu yakuumika iku kukala.” (Mas. 94:18, 19) Yehova wakeña chikupu ambuñindi amuzatilaña hakumina ñovu jawu hela chakwila anakumona kukala.

Muhela Audrey Hyde washili muchima hayuma yakumbidi

16. Manakwetu Knorr wamulejeli ñodindi nindidi?

16 Toñojokenuña hayuma yakumbidi. Abarahama washili maana hawuloku wakamwinkawu kudi Yehova nawa chumichi chamukwashili kuumika kukala. Muhela Audrey Hyde washili maana hakuchiñeja kwakumbidi hela chakwila nfumwindi watachi Nathan H. Knorr wafwili nakansa nawa nfumwindi wamuchiyedi Glenn Hyde wakatili chikatu chaleteshaña woñu kubula kuzatika chiwahi. * Wahosheli nindi yuma yamulejeliwu kudi nfumwindi watachi Manakwetu Knorr henohu kanda yofwi yamukwashili kuumika namuzañalu. Wahosheli nindi: “Nathan wanlejeli nindi: ‘Neyi tufwa, yuma yitwachiñejaña yalala nawa hitwakakabakanaña cheñi nakukataku.’ Nkumininaku wanlejeli nindi: ‘Shinshikaña kumbidi muloña dikudi wuloku weyi.’ . . . Wabombelelihu nindi: ‘Dikitaña chikupu kuhitila mukukwasha antu. Chumichi chikakukwasha kwikala namuzañalu.’” Chachiwahi kukwasha antu ‘nikuzañalala mukuchiñeja.’—Rom. 12:12.

17. (a) Muloñadi chitwatela kushila maana kumbidi? (b) Kwimbujola chakutalilahu chidi haMika 7:7 chikatukwasha ñahi kudiluñisha yuma yidi kumbidi?

17 Makonu tukweti wunsahu wawuvulu wukutuletesha kusha maana kumbidi. Yuma yinakumwekana mukaayi yinakumwekesha chikupu nawu tudi kumakumishilu anshakaminu yamakonu. Katataka tuleki kuhembelela netu Wanta waNzambi wutachiki kuyuula iseki dejima. Chuma chimu hakachi kayuma yitwakadiluñisha hikusañuka kwawantaña jetu afwa dehi. Haniyi mpinji, Yehova wakamusañula Abarahama nichisaka chindi muloña wachikuhwelelu nikudiwunjika kwindi. Komana mwakekalaku kulonda mwakayikinkilili? Mwakekalakoku neyi mudibonda muloña waWanta waNzambi, mwikala nachikuhwelelu hela chakwila munakumona kukala nawa mumutalilaña Yehova nakudiwunjika neyi cheliliyi Abarahama.—Tañenu Mika 7:7.

KAMINA 74 Twayenu Twimbi Kamina kaWanta!

^ para. 5 Hampinji yitunakuhembelela kushikijewa kwayikaninu yaNzambi, chinateli kutukalila kwikala adiwunjika nawa chikuhwelelu chetu chinateli kuzeya. Yumanyi yitunateli kudizila kudi Abarahama yinateli kutukwasha kwikala adiwunjika hampinji yitunakuchiñilila yikaninu yaYehova? Nawa yumanyi yayiwahi yinakwilawu ambuña aYehova makonu?

^ para. 13 Nsañu yachihandilu chaManakwetu Walden ayisoneka muKaposhi Kakutalila kaEnglish kaDecember 1, 2013, mafu 8-10.

^ para. 14 Nsañu yachihandilu chaManakwetu Apostolidis ayisoneka muKaposhi Kakutalila kaEnglish kaFebruary 1, 2002, mafu 24-28.

^ para. 16 Nsañu yachihandilu chaMuhela Hyde ayisoneka muKaposhi Kakutalila kaEnglish July 1, 2004, mafu 23-29.

^ para. 56 KULUMBULULA NYEVULU: Adisumbula akula dehi anatwalekihu kumukalakela Yehova nakashinshi hela chakwila anakumona kukala. Anakoleshi chikuhwelelu chawu kuhitila mukusha muchima hayikaninu yaYehova yakumbidi.