A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 31

“Khua, Lungphûmte Nei Mi” Chu I Nghâk Em?

“Khua, Lungphûmte Nei Mi” Chu I Nghâk Em?

“Khua, lungphûmte nei mi, Pathian rêlbâwl leh siam chu a nghâk reng si a.”—HEB. 11:10.

HLA 22 Lalram Din A Ni Ta—Lo Thleng Rawh Se!

THLIR LAWKNA *

1. Unau tam takte’n eng inpêkna nasa tak nge an neih a, engvângin nge chutianga thu tlûkna an siam?

TUN laia Pathian chhiahhlawh tam tak chuan inpêkna nasa tak an nei a. Kan unau tam tak chuan nupui pasal nei lova awm chu an thlang a ni. Nupa tuak ṭhenkhat chu fate nei rih lovin an awm a. Chhûngkaw ṭhenkhat chu samkhai takin an awm bawk a ni. Chûng mite chuan chhan pawimawh tak pakhat—a tam thei ang bera Jehova rawngbâwl duhna—an neih avângin chutiang chuan thu tlûkna an siam a ni. An thil neihah an lungawi a, an mamawh tak takte chu Jehova’n a phuhhrûksak ang tih an ring tlat bawk. An thu tlûkna siam avângin an inchhîr ang em? Chhîr lo vang! Engvângin nge chutianga kan sawi theih? A chhan pakhat chu Jehova’n “ringtu zawng zawng pa” Abrahama chu mal a sâwm vâng a ni.—Rom 4:11.

2. (a) Hebrai 11:8-10, 16-a sawi angin, engvângin nge Abrahama’n Ur khawpui chu inhuam taka a kalsan? (b) He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

2 Abrahama chuan Ur khawpuia a nun nuam tak chu inhuam takin a kalsan a. Engvângin nge? “Khua, lungphûmte nei mi” chu a nghah tlat vâng a ni. (Hebrai 11:8-10, 16 chhiar rawh.) Chu chu eng “khua” nge? Abrahama’n chu khua din a nih hun tûr a nghah laiin eng harsatnate nge a hmachhawn? Engtin nge Abrahama leh tûn laia a entawn tûr siam zuitute ang kan nih ve theih?

“KHUA, LUNGPHUMTE NEI MI” CHU ENG NGE NI?

3. Abrahama nghah khua chu eng nge ni?

3 Abrahama nghah khua chu Pathian Ram a ni a. Chu Ram chu Isua Krista leh a rorêlpui tûr hriak thih Kristian mi 1,44,000 te hmanga din a ni. Paula chuan chu Ram chu “Pathian nung khua, vân Jerusalem,” tiin a sawi a. (Heb. 12:22; Thup. 5:8-10; 14:1) Isua chuan a zirtîrte hnênah Pathian duh zâwng vâna tih a nih anga he leia tih a nih theih nân chu Ram chu ṭawngṭaia dîl tûrin a zirtîr a ni.—Mt. 6:10.

4. Genesis 17:1, 2, 6-a sawi angin, Abrahama’n Pathian tiam khua, a nih loh leh Ram chungchâng chu eng chen nge a hriat?

4 Abrahama’n Pathian Ram din a nih dân tûr chu chipchiar takin a hria em? Hre lo. Kum zabi tam tak chhûngin, chûng thute chu “thurûk” a ni a. (Eph. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Mahse, Abrahama chuan a thlah ṭhenkhat chu lalte an ni dâwn tih a hria a. Jehova’n chu thutiam chu a hnênah chiang takin a hrilh a ni. (Genesis 17:1, 2, 6 chhiar rawh.) Ani chuan Pathian Rama Lal tûr Hriak Thiha, a nih loh leh Messia chu mita hmu ang maiin Pathian thutiamte chu a ring nghet tlat a. Chuvângin, Isua chuan a hun laia Juda mite hnênah: “In thlahtu Abrahama kha, ka nî hmu tûr a nih avângin a hlim êm êm ṭhîn; tin, a hmu ngei a, a lâwm hle a,” tiin a sawi thei a ni. (Joh. 8:56) Abrahama chuan a thlah ṭhenkhatte’n Jehova din Ramah chanvo an nei dâwn tih a hria a, Jehova thutiam thlen famkim hun tûr chu inhuam takin a nghâk a ni.

Engtin nge Abrahama chuan Jehova thutiamte a rinzia a lantîr? (Paragraph 5-en rawh)

5. Abrahama’n Pathian din khua chu a nghâk tlat tih engtin nge kan hriat?

5 Abrahama’n Pathian din khua, a nih loh leh Ram chu a nghâk tih engtin nge a târ lan? A hmasain, ani chu he leia eng lalram khua leh tui mah a ni lo va. Awmna hmun nghet nei lo leh mihring lalte thlâwp lovin, a zin kual reng a ni. Chu bâkah, ama lalram tûr pawh din a tum hek lo. Chu aiin, Jehova thu âwih rengin, a thutiam thlen famkim hun tûr chu a nghâk zâwk a ni. Chutiang chuan, Abrahama’n Jehova chungah rinna chhinchhiah tlâk tak a lantîr a. A hmachhawn harsatna ṭhenkhat chu bih chiangin, a entawn tûr siam aṭanga kan zir theihte chu i lo en ang u.

ABRAHAMA’N ENG HARSATNATE NGE A HMACHHAWN?

6. Ur khawpui chu eng ang nge a nih?

6 Abrahama kalsan tâk khua chu him tak, changkâng tak, leh nuam tak a ni a. Chu khua chu kul nghet tak leh kil thuma hualtu dîl avângin a him hle a ni. Chu Ur khawpuia chêngte chu ziak leh chhiarkawp lam an thiam hle a. Chu bâkah, thil hlui chanchin zir mite’n chumi hmunah chuan sumdâwnna lama lehkha pawimawh tam tak an laih chhuah avângin, sumdâwnna hmun pawimawh tak a nih a rinawm. Mi mal inte chu leirawhchana sak, a bang mâm taka zût leh, rawng vâra hnawih a ni a. Chûng zînga ṭhenkhat chuan pindan 13 leh 14 vêl a nei a, a tual vêlte chu lunga phah a ni.

7. Engvângin nge Abrahama’n amah leh a chhûngkua chu Jehova’n a vênghim ang tih a rin tlat a ngaih?

7 Abrahama chuan amah leh a chhûngkua chu Jehova’n a vênghim ang tih a rin tlat a ngai a ni. Engvângin nge? Kanaan rama puan ina chêng tûrin Ur khawpuia a in nuam tak leh him tak chu a nupui Sari nên an chhuahsan tih hre reng ang che. Tûnah chuan, amah leh a chhûngkua chu kulh bang chhah tak leh dîl thûk tak vênhimin an awm tawh lo va. Awlsam taka hmêlmate beih theihin an awm tawh zâwk a ni.

8. Ṭum khat chu, Abrahama’n eng nge a hmachhawn?

8 Abrahama chuan Pathian duh zâwng a ti reng a; mah se, ṭum khat chu a chhûngkua châwm tûrin harsatna a tâwk a ni. Jehova’n kal tûra a tirhna ramah chuan ṭâm a tla a. Ṭâm chu a nasat êm avângin Aigupta rama insawn rih a tum ta a. Mahse, Aigupta rama an awm laiin, ram rorêltu ber Pharaoa chuan Abrahama nupui chu a lâksak a. Jehova’n Pharaoa chu Abrahama hnêna a nupui Sari pe kîr leh tûra a hrilh hmaa Abrahama rilru hah dân tûr chu han mitthla teh.—Gen. 12:10-19.

9. Abrahama’n a chhûngkuaah eng harsatnate nge a hmachhawn?

9 Abrahama chhûngkuaah chuan harsatna lian tak a awm a. A hmangaih tak a nupui Sari chuan fa a nei thei lo. Chu harsatna chu kum sâwmbi engemawti chhûng an hmachhawn a ngai a ni. A tâwpah, Sari’n Abrahama tâna fa a neihsak theih nân a bâwihnu Hagari chu Abrahama hnênah a pe a. Mahse, Hagari’n Ismaela a pai tih a inhriat chuan, Sari chu a hmusit ṭan ta a. An dinhmun chu a khirh tâk êm avângin, Sari chuan Hagari chu in aṭangin a hnawtchhuak hial a ni.—Gen. 16:1-6.

10. Jehova chunga Abrahama rinna fiahtu, Ismaela leh Isaaka chunga thilthleng chu eng nge ni?

10 A tâwpah, Sari chuan nau a pai ta a, Abrahama tân fapa Isaaka a hrinsak a ni. Abrahama chuan a fapa pahnih, Ismaela leh Isaaka chu a hmangaih ve ve a. Mahse, Ismaela’n ṭha lo taka Isaaka a cheibâwl avângin, Ismaela leh a nu Hagari chu in aṭanga a chhuahtîr a ngai ta a ni. (Gen. 21:9-14) A hnuah, Jehova chuan Abrahama hnênah a fapa Isaaka chu inthawi nâna hlân tûrin a hrilh a. (Gen. 22:1, 2; Heb. 11:17-19) Chûng dinhmunah pawh, Abrahama’n a fapate chungchânga Jehova thutiam chu a thleng famkim ngei ang tih a ring tlat a ni.

11. Engvângin nge Abrahama’n dawhthei taka Jehova a nghah a ngaih?

11 Chutih hun chhûng chuan, Abrahama’n dawhthei taka Jehova a nghah a ngai a. An chhûngkuaa Ur khawpui an chhuahsan lai chuan kum 70 a chuang tawh niin a lang. (Gen. 11:31–12:4) Kum za vêl lai chu, puan ina awmin, Kanaan ramah a pêm kual a. Kum 175 a nihin a thi a ni. (Gen. 25:7) Chuvângin, a vah vêlna ram chu a thlahte hnênah pêk a ni ang tia Jehova thutiam thlen famkimna chu a hmu hman lo. A lo nghah fan fan khua, a nih loh leh Pathian Ram chu a hmu hman lo bawk. Chuti chung pawhin, Abrahama chu “putar tak, tar kûna damin,” lungawi takin a thi tia chhinchhiah a ni. (Gen. 25:8) Chûng harsatna zawng zawng chu hmachhawn ngai mah se, Abrahama chuan rinna nghet tak neiin, dawhthei takin Jehova a nghâk tlat a ni. Engvângin nge a tawrh chhuah theih? A dam chhûnga Jehova’n a vênhim tlat vâng leh ṭhian anga a cheibâwl vâng a ni.—Gen. 15:1; Is. 41:8; Jak. 2:22, 23.

Abrahama leh Sari angin, engtin nge Pathian chhiahhlawhte chuan rinna leh dawhtheihna an lantîr? (Paragraph 12-na en rawh) *

12. Eng nge kan nghah a, eng nge kan sawiho vang?

12 Abrahama ang bawkin, khua lungphûmte nei mi chu kan nghâk a. Mahse, din a nih hun tûr nghâk kan ni lo. Pathian Ram chu kum 1914-ah khân din a ni tawhin, chu chuan vânah ro a rêl tawh a. (Thup. 12:7-10) Mahse, he leia ro a rêl hun tûr chu kan nghâk a ni. Chutianga kan nghah laiin, Abrahama leh Sari hmachhawn ang dinhmun tam tak kan hmachhawn a ngai a. Tûn laia Jehova chhiahhlawhte chuan Abrahama entawn tûr siam chu an zui thei em? Vênnainsâng Magazine-a nun kawng chanchinte chuan Abrahama leh Sari angin, tûn laia kan unau tam takte’n rinna leh dawhtheihna an nei tih a târ lang a ni. Chûng zînga thiltawn ṭhenkhat chu sawihovin, chuta ṭanga kan zir theihte chu i lo en ang u.

ABRAHAMA ENTAWN TUR SIAM CHU ZUI RAWH

Bill Walden-a chuan inhuam taka a inpêk avângin Jehova malsâwmnate a dawng

13. Unau Walden-a thiltawn aṭangin eng nge kan zir?

13 Inhuam takin mahni inpe rawh. Pathian din khua, Lalram chu kan nuna dah hmasa ber tûr chuan, Pathian tilâwm tûra inhuam taka mahni inpetu Abrahama ang kan ni tûr a ni. (Mt. 6:33; Mk. 10:28-30) Unau Bill Walden-a * entawn tûr siam hi lo chhinchhiah ang che. Kum 1942-a Jehova Thuhretute nêna Bible an zir ṭan chuan, ani chu U.S. university aṭangin in sakna lama engineering degree la mai tawh tûr a ni a. A professor chuan degree a lâk hnua a thawh nghâl mai theih tûr hna a ruahmansak a; mahse, a hnâwl a ni. Tisa lam eizawnnaa mi hlawhtling tak nih ai chuan tam lehzuala Pathian rawngbâwl a duh zâwk thu a hrilh a. A hnu rei vak lovah, sipaia ṭang tûra sawrkâr thupêk a dawng leh a. A pawm theih loh thu zah takin a hrilh a, chumi avâng chuan $10,000 chawi tûr leh kum nga lung in tâng tûra tih a ni. Kum thum hnuah chhuah a ni a. A hnuah, Gilead School kal tûra sâwm a ni a; tichuan, Africa ramah missionary niin rawng a bâwl ta a ni. Unaunu Eva-i nên an inneih hnu chuan an tâna inpêkna nasa tak ngai Africa ramah rawng an bâwl a. A tâwpah, Bill-a nu enkawl tûrin United States-ah an lêt leh a. A nun kawng a han thlîr lêt chuan, unau Bill-a chuan: “Pathian Jehova’n a rawngbâwlnaah kum 70 aia tam tel theihna chanvo ropui tak min pe tih ka ngaihtuah châng hian ka mittui a tla hial a ni. A rawngbâwlnaa inhmang thei tûra min kaihhruaina avângin lâwmthu ka sawi fo ṭhîn,” tiin a sawi. Hunbi kima rawngbâwl chu thiltumah i insiam ve thei ang em?

Eleni-i leh Aristotelis Apostolidis-a chu Jehova tihchak niin an inhria

14-15. Unau Apostolidis-a te nupa thiltawn aṭangin eng nge kan zir?

14 Harsatna hmachhawn lo tûrah inngai suh. Jehova rawngbâwlnaa an nun pumhlûm hmangtute meuh pawhin harsatnate an hmachhawn a ngai tih Abrahama thiltawn aṭangin kan hria a. (Jak. 1:2, 3; 1 Pet. 5:9) Unau Aristotelis Apostolidis-a * thiltawn aṭanga chumi dikzia chu han ngaihtuah teh. Kum 1946-ah, Grik ramah baptisma a chang a. Kum 1952-ah a thiltum ang nei ve unaunu Eleni-i nên an inhual a. Mahse, Eleni-i chu a dam lova, thluak chawr (brain tumor) natna a nei a. A chawr chu an paih a; mahse, an inneih hnu kum rei vak lovah, a lo chuak leh a. Doctor-te chuan an zai leh a; mahse, a taksa chu a zeng a, a ṭawng pawh a fiah thei tawh lo. Natna khirh tak a nei chung leh chutih hun laia sawrkâr tihduhdahna a awm chung pawhin, rawngbâwltu ṭhahnemngai tak a ni reng a ni.

15 Aristotelis-a chuan a nupui chu kum 30 chuang a enkawl a. Chutih hun chhûng chuan, kohhran upa niin rawng a bâwl a, assembly committee member niin Assembly Hall saknaahte a ṭanpui a ni. Tichuan, kum 1987-ah unaunu Eleni-i chuan thu a hrilh laiin na takin accident a tâwk a. Kum thum chhûng nikhaw hre lova a awm hnuah a boral ta a ni. Aristotelis-a chuan a thiltawn chu hetiang hian a khaikhâwm a ni: “Kum tam tak chhûng chu dinhmun harsa leh khirh tak tak te, hriat lâwk loh thilthlengte ka tawh avângin, chhel taka awm leh beidawn mai loh chu ka tum tlat a. Jehova chuan chûng harsatnate paltlang thei tûrin ka mamawh chaknate min pe reng a ni,” tiin. (Sâm 94:18, 19) Jehova chuan fiahnate tâwk chung pawha a tâna theih tâwp chhuahtute chu a va hmangaih tak êm!

Audrey Hyde-i chuan nakin hun a beiseina chu a vawng nghet tlat

16. Unau Knorr-a’n a nupui hnênah eng fuihna ṭha tak nge a pêk?

16 Nakin hun chu thlîr tlat rawh. Abrahama chuan nakin huna Jehova pêk tûr lâwmman chu a thlîr tlat a, chu chuan a harsatnate chhel taka tuar chhuak thei tûrin a ṭanpui a ni. Unaunu Audrey Hyde-i chuan a pasal hmasa zâwk Nathan H. Knorr-a chu cancer natna avânga a boral hnuah leh a pasal pahnihna Glenn Hyde-a’n Alzheimer * natna a nei chung pawhin nakin hun atâna a beiseina chu a vawng nghet tlat a ni. A pasal Unau Knorr-a’n a thih hmaa a hnêna a thusawi pakhatin a ṭanpui tih a sawi a. Ani chuan: “‘Kan thih tawh chuan, kan beiseina chu a chiang tawh a, hrehawm kan tuar leh ngai tawh lo vang,’ tiin Nathan-a’n min hrilh a. Tichuan, ‘I lâwmman dawnna tûr hma lam hun chu thlîr tlat ang che,’ tiin min fuih bawk. . . . Chu bâkah: ‘Rawngbâwlnaah buai reng la—i nun chu mi dangte tân hman tum ang che. Chu chuan hlimna nei tûrin a ṭanpui ang che,’ tih thu pawh a sawi belh bawk,” tiin. Mi dangte tâna thil ṭha tia buai reng tûr leh ‘beiseina kawnga lâwm’ reng tûra fuihna ṭha tak a va ni êm!—Rom 12:12.

17. (a) Engvângin nge hma lam hun thlîr tlatna tûr chhan ṭha kan neih? (b) Mika 7:7-a chhinchhiah thu chuan engtin nge nakin huna kan dawn tûr malsâwmnate dawng tûra min ṭanpui ang?

17 Tûn laiah, hma lam hun thlîr tlatna tûr chhan ṭha lehzual kan nei a. Khawvêla thilthlengte chuan he khawvêl suaksual tâna hun hnuhnûng tâwp lamah kan awm tawh tih chiang takin a târ lang a ni. Nakin lawkah chuan, khua lungphûmte nei miin lei pumpui a thunun hun tûr chu kan nghah a ngai tawh lo vang. Kan dawn tûr malsâwmna tam tak zîngah chuan kan hmangaih tak lo tho lehte hmuh pawh a tel ang. Chutih hunah chuan, Jehova’n Abrahama chu a rinna leh a dawhtheihna avângin amah leh a chhûngte chu lâwmman pein leia nung tûrin a kaitho leh ang. Anmahni lo lâwm tûrin chutah chuan i awm ve ang em? Abrahama anga Pathian Ram tâna inhuam taka i inpêk a, harsatnate kârah pawh rinna i vawn ngheh tlat a, dawhthei taka Jehova i nghah chuan, i awm ve thei a ni.—Mika 7:7 chhiar rawh.

HLA 74 Lalram Hla Min Sakpui R’u!

^ par. 5 Thutiam thlen famkim hun tûr nghahna chuan kan dawhtheihna chu a fiah thei a, dinhmun ṭhenkhatah chuan kan rinnna pawh a fiah thei a ni. Jehova thutiamte thlen famkim hun tûr dawhthei taka nghâk tlat tûrin Abrahama hnên aṭangin eng nge kan zîr theih? Tûn laia Jehova chhiahhlawh ṭhenkhatte’n eng entawn tûr ṭha nge an siam?

^ par. 13 Unau Walden-a nun kawng chanchin chu December 1, 2013 chhuak, Vênnainsâng phêk 28-30-ah en rawh.

^ par. 14 Unau Apostolidis-a nun kawng chanchin chu February 1, 2002 chhuak, Vênnainsâng (English) phêk 24-28-ah en rawh.

^ par. 16 Unaunu Hyde-i nun kawng chanchin chu July 1, 2004 chhuak, Vênnainsâng (English) phêk 23-29-ah en rawh.

^ par. 56 MILEM HRILHFIAHNA: Kum upa tak nupa tuak khat chuan harsatna kârah pawh rinawm takin Jehova rawng an bâwl zawm zêl a. Nakin hun atâna Jehova thutiamte ngaihven tlatna hmangin an rinna an tinghet a ni.