1. Ke dilo dife tšeo batho ba bantši ba ilego ba se di dire, gona ke ka baka la’ng ba ile ba se di dire?

LEHONO batho ba bantši bao ba hlankelago Jehofa go na le dilo tšeo ba ilego ba kgetha go se di dire. Bana babo rena ba bantši le dikgaetšedi ba kgethile go se tsene lenyalong. Banyalani ba bangwe ba kgethile go se be le bana. Malapa a mangwe a kgethile go se be le dilo tše dintši bophelong. Batho ba ka moka ba kgethile go se dire dilo tše itšego ka gobane ba nyaka go dira sohle seo ba ka se kgonago go hlankela Jehofa. Ba thabile ka gobane ba a tseba gore Jehofa o tlo ba nea dilo ka moka tšeo ba tlogago ba di hloka. Na Jehofa ka nnete o tla ba nea dilo tšeo? Ee! Ke ka baka la’ng re kgodišegile ka taba ye? Ka gobane Jehofa o ile a šegofatša Aborahama, yena “tatago bohle bao ba nago le tumelo.”—Baroma 4:11.

2. (a) Go ya ka Baheberu 11:8-10, 16, ke ka baka la’ng Aborahama a be a ikemišeditše go tloga motseng wa Uri? (b) Re tlo ithuta ka’ng sehlogong se?

² Aborahama o ile a se be le bothata bja go tlogela bophelo bja manobonobo bjo a bego a bo phela motseng wa Uri. Ka baka la’ng? Ka gobane o be a letetše “motse wo o nago le metheo ya kgonthe.” (Bala Baheberu 11:8-10, 16.) “Motse” woo ke eng? Gona ke mathata afe ao Aborahama a ilego a lebeletšana le ona ge a be a letetše gore motse woo o agiwe? Re ka ekiša bjang Aborahama le bahlanka ba Jehofa ba lehono bao ba ilego ba ekiša mohlala wa gagwe?

3. Motse wo Aborahama a bego a o letetše ke’ng?

³ Motse wo Aborahama a bego a o letetše ke Mmušo wa Modimo. Mmušo woo o bopša ke Jesu Kriste le Bakriste ba 144 000 ba batlotšwa. Paulo o re Mmušo woo ke “motse wa Modimo yo a phelago,  Jerusalema wa legodimong.” (Baheb. 12:22; Kut. 5:8-10; 14:1) Jesu o rutile barutiwa ba gagwe go rapelela Mmušo woo, ba kgopele gore o tle e le gore thato ya Modimo e tle e direge mo lefaseng bjalo ka ge e direga legodimong.—Mat. 6:10.

4. Go ya ka Genesi 17:1, 2, 6, Aborahama o be a tseba’ng ka motse, goba Mmušo woo Modimo a bego a o tshepišitše?

⁴ Na Aborahama o be a tseba gore Mmušo wa Modimo o be o tla rulaganywa bjang? Aowa. O be a sa tsebe ka gobane ditaba ka botlalo mabapi le Mmušo woo di tšere nako e telele e le “sephiri se sekgethwa.” (Baef. 1:8-10; Bakol. 1:26, 27) Eupša Aborahama o be a tseba gore tše dingwe tša ditlogolo tša gagwe e be e tlo ba dikgoši tša Mmušo woo. Jehofa o be a mo tshepišitše ka go lebanya gore ditlogolo tša gagwe e be e tlo ba dikgoši. (Bala Genesi 17:1, 2, 6.) Aborahama o be a tloga a dumela dikholofetšo tšeo tša Modimo, bjalo ka ge eka o be a bona Motlotšwa goba Mesia yoo e bego e tla ba Kgoši ya Mmušo wa Modimo. Ka baka leo, Jesu o ile a botša Bajuda ba mehleng ya gagwe gore: “Aborahama tatago lena o ile a thabišwa kudu ke kholofelo ya go bona mehla ya ka, o ile a e bona a thaba.” (Joh. 8:56) Go molaleng gore Aborahama o be a tseba gore tše dingwe tša ditlogolo tša gagwe e be e tlo ba karolo ya Mmušo wa Modimo, e bile o be a ikemišeditše go dula a letetše Jehofa gore a phethagatše kholofetšo yeo.

5. Re tseba bjang gore Aborahama o be a letetše motse wo o hlamilwego ke Modimo?

⁵ Aborahama o ile a bontšha bjang gore o be a letetše motse, goba Mmušo wo o hlamilwego ke Modimo? Sa mathomo, Aborahama ga se a ka a thekga mmušo le ge e le ofe wa batho. O ile a phela a huduga, ga se a ka a ba le motse wo a ilego a dula ka go iketla go wona e bile ga se a ka a thekga kgoši le ge e le efe ya mo lefaseng. Le gona Aborahama ga se a ka a leka go itlhomela mmušo. Go e na le moo, o ile a dula a ekwa Jehofa le go letela gore a phethagatše kholofetšo ya gagwe. Ge Aborahama a be a dira bjalo, o be a bontšha gore o tloga a na le tumelo go Jehofa. Ga bjale anke re boleleng ka a mangwe a mathata ao Aborahama a ilego a lebeletšana le ona gomme re bone seo re ka ithutago sona go yena.

6. Uri e be e le motse wa mohuta mang?

⁶ Aborahama o ile a tloga motseng wa Uri wo o bego o šireletšegile, e le wa maemo a godimo,  batho ba gona ba rutegile e bile ba humile. O be o ageleditšwe ka maboto a magolo e bile o na le noka ka mahlakoreng a mararo. Batho ba Uri ba be ba kgona go ngwala e bile ba tseba dipalo. Le gona go bonagala ba be ba dira dikgwebo, ka gobane baepi ba marope ba ile ba hwetša mangwalo a mantši a dikgwebo ge ba be ba epolla marope a motse woo. Batho ba moo ba be ba dula dintlong tšeo di bego di agilwe ka ditena, maboto a poleisiteriwe ke moka a pentwa ka pente e tšhweu. Tše dingwe tša dintlo tšeo di be di na le dikamora tše 13 goba tše 14 e bile di na le lapa leo le bego le dirilwe ka ditena.

7. Ke ka baka la’ng Aborahama a be a swanetše go tshepa gore ga bjale Jehofa o be a tla šireletša yena gotee le lapa la gagwe?

⁷ Ga bjale Aborahama o be a swanetše go tshepa gore Jehofa o be a tla šireletša yena le lapa la gagwe. Ka baka la’ng? Gopola gore Aborahama le Sara ba ile ba tloga motseng wo o bego o šireletšegile wa Uri gore ba yo dula ditenteng, nageng ya Kanana moo go sa šireletšegago. Ga bjale manaba a be a ka ba hlasela gabonolo ka ge ba be ba sa sa šireleditšwe ke maboto a magolo le noka.

8. Ke’ng seo se ilego sa diragalela Aborahama?

⁸ Aborahama o be a dira thato ya Modimo, eupša go na le nako yeo lapa la gagwe le ilego la felelwa ke dijo. Go ile gwa wa tlala e šoro nageng yona yeo Jehofa a bego a mo laetše gore a ye go yona. Tlala yeo e be e le e šoro kudu moo e lego gore Aborahama o ile a hudušetša lapa la gagwe Egipita ka nakwana. Eupša ge a be a le moo Egipita, Farao yoo a bego a buša naga yeo o ile a tšea mosadi wa gagwe. Nagana gore Aborahama o ile a tshwenyega bjang, go ba go fihla ge Jehofa a otla Farao ke moka Farao a bušetša Sara go Aborahama.—Gen. 12:10-19.

9. Aborahama o ile a ba le mathata afe ka lapeng la gagwe?

⁹ Lapa la Aborahama le be le na le mathata a magolo. Mosadi wa gagwe Sara o be a sa kgone go ba le bana. Yena le Aborahama ba ile ba fetša mengwaga e mentši ba lebeletšane le bothata bjo. Mafelelong Sara o ile a re Aborahama a tšee Hagara e lego mohlanka wa gagwe gore e be mosadi wa gagwe e le gore a tle a ba belegele bana. Eupša ge Hagara a be a imile Ishimaele, o ile a thoma go nyatša Sara. Boemo bjo bo be bo le thata kudu moo Sara a ilego a feleletša a rakile Hagara.—Gen. 16:1-6.

10. Ke ditiragalo dife tšeo di ilego tša dira gore Aborahama a thatafalelwe ke go tshepa Jehofa?

¹⁰ Mafelelong Sara o ile a ima gomme a belegela Aborahama morwa ke moka Aborahama a mmitša Isaka. Aborahama o be a rata barwa bao ba gagwe e lego Ishimaele le Isaka. Eupša ka ge Ishimaele a be a tlaiša Isaka, Aborahama o ile a gapeletšega go raka Ishimaele le Hagara. (Gen. 21:9-14) Ka morago ga mengwaga e mentši, Jehofa o ile a kgopela Aborahama gore a dire sehlabelo ka Isaka. (Gen. 22:1, 2; Baheb. 11:17-19) Makgeng ao ka bobedi, Aborahama o ile a dula a tshepa gore mafelelong Jehofa o be a tla phethagatša dilo tšeo a bego a mo tshepišitše tšona mabapi le barwa ba gagwe.

11. Ke ka baka la’ng Aborahama a be a swanetše go letela Jehofa ka go se fele pelo?

¹¹ Nako yeo ka moka, Aborahama o ile a swanelwa ke go dula a letetše Jehofa ka go se fele pelo. Ge yena le lapa la gagwe ba be ba tloga Uri, go ka direga gore o be a na le mengwaga e fetago e 70. (Gen. 11:31–12:4) Le gona o ile a fetša mengwaga e ka bago e lekgolo a hloma le go hlomolla ditente nageng ya Kanana. Aborahama o hwile a na le mengwaga e 175. (Gen. 25:7) Eupša ga se a bona Jehofa a phethagatša kholofetšo ya gagwe ya gore o tlo nea ditlogolo tša gagwe naga yeo ya Kanana. Le gona ga se a ka a phela go fihlela a bona Jehofa a hloma Mmušo wa gagwe. Eupša Beibele e re Aborahama o ile a hwa “e le mokgalabje e bile a khoše bophelo.” (Gen. 25:8) Le ge Aborahama a be a na le mathata ao ka moka, o ile a dula a na le tumelo e tiilego e bile a  thabela go letela Jehofa. O thušitšwe ke’ng go kgotlelela? O thušitšwe ke gore bophelong bja gagwe ka moka Jehofa o be a mo šireletša le go mo swara bjalo ka mogwera wa gagwe.—Gen. 15:1; Jes. 41:8; Jak. 2:22, 23.

12. Ke’ng seo re se letetšego, gona re tlo bolela ka eng dirapeng tše di latelago?

¹² Go swana le Aborahama, re letetše motse wo o nago le metheo ya kgonthe. Eupša rena ga se ra o letela gore o agiwe. Mmušo wa Modimo o hlomilwe legodimong ka 1914 gomme o šetše o thomile go buša gona. (Kut. 12:7-10) Eupša ga bjale re letetše gore o tle o buše mo lefaseng. Ge re sa dutše re letetše seo, go na le maemo ao re lebeletšanago le ona ao a swanago le ao Aborahama le Sara ba ilego ba lebeletšana le ona. Na go na le bahlanka ba Jehofa ba lehono bao ba ilego ba ekiša mohlala wa Aborahama? Ee. Dikanegelo tša bophelo tšeo di lego ka Merokaming di bontšha gore go na le batho ba bantši bao ba ilego ba bontšha tumelo le go se fele pelo go no swana le Aborahama le Sara. Anke ga bjale re boleleng ka tše sego kae tša dikanegelo tšeo gomme re bone seo re ka ithutago sona.

13. Ke’ng seo o ithutago sona mohlaleng wa Ngwanabo rena Walden?

¹³ Itime dilo tše itšego e le gore o etiše Mmušo wa Modimo pele. Ge e ba re nyaka go etiša Mmušo wa Modimo pele, re swanetše go ekiša Aborahama yoo a ilego a itima dilo tše itšego e le gore a kgahliše Modimo. (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30) Nagana ka mohlala wa Ngwanabo rena Bill Walden. * Ka 1942, ge Bill a be a thoma go ithuta le Dihlatse tša Jehofa o be a le kgauswi le go fetša dithuto tša gagwe tša boentšeneare yunibesithing ya United States. Moprofesara yo mongwe yo a bego a ruta Bill o be a šetše a lokišeleditše gore ge Bill a fetša sekolo a tle a hwetše mošomo, eupša Bill o ile a o gana. O ile a hlalosetša moprofesara yoo gore o be a ikemišeditše go se šome mošomo wo o lefago tšhelete e ntši e le gore a tle a kgone go fetša nako e ntši a šomela Modimo. Ka moragonyana ga moo, mmušo o ile wa laela Bill gore a ye bošoleng. Bill o ile a gana  ka tlhompho, ka baka leo mmušo o ile wa mo faena tšhelete e ntši kudu e bile wa mo ahlolela mengwaga e mehlano kgolegong. Ka morago ga mengwaga e meraro o ile a lokollwa. Ke moka a laletšwa Sekolong sa Gilead gomme a abelwa go šoma e le moromiwa Afrika. Bill o ile a nyala Eva, gomme ba hlankela Afrika moo ba ilego ba swanelwa ke go ikgafa kudu. Ka morago ga mengwaga e itšego, ba ile ba boela United States go yo hlokomela mmago Bill. Ge Bill a hlalosa ka boripana tša bophelo bja gagwe o re: “Mahlo a ka a elela megokgo ge ke nagana ka tokelo e kgolo yeo Jehofa a mphilego yona ya go mo hlankela ka mengwaga e fetago e 70. Ke dula ke mo leboga gore o ile a mpha sebaka sa go mo hlankela.” Na wena o ka kgona go ipeela pakane ya gore o hlankele Jehofa ka nako e tletšego?

14-15. O ithuta’ng mohlaleng wa Ngwanabo rena le Kgaetšedi Apostolidis?

¹⁴ O se ke wa nagana gore o ka se tsoge o bile le mathata. Mohlala wa Aborahama o re ruta gore gaešita le batho bao ba hlanketšego Jehofa maphelo a bona ka moka, ba sa dutše ba ka welwa ke mathata. (Jak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Nagana ka mohlala wa Ngwanabo rena Aristotelis Apostolidis. * O kolobeditšwe ka 1946 kua Greece gomme ka 1952 o ile a beeletša kgaetšedi Eleni yoo le yena a bego a na le dipakane tša go swana le tša gagwe. Eupša Eleni o ile a babja gomme dingaka tša re o na le serurugi bjokong. Dingaka di ile tša tloša serurugi seo, eupša ka morago ga mengwaganyana ba nyalane, serurugi seo se ile sa boa gape. Dingaka di ile tša tloša serurugi seo gape, eupša Eleni o ile a golofala e bile a se sa kgona go bolela gabotse. O ile a dula a hlankela Jehofa ka mafolofolo gaešita le ge a be a babja e bile mmušo o be o ba tlaiša ka nako yeo.

¹⁵ Aristotelis o ile a hlokomela mosadi wa gagwe ka mengwaga e 30. Ka nako yeo o be a hlankela e le mogolo, a šoma dikomiting tša dikopano e bile o ile a thuša go aga Holo e nngwe ya Kopano. Ke moka ka 1987, Eleni o ile a gobala kotsing e nngwe ge a be a le tšhemong. O ile a dula sepetlele mengwaga e meraro ka moka a sa phafoge, ke moka a hlokofala. Mafelelong a kanegelo ya gagwe ya bophelo, Aristotelis o itše: “Mengwageng yeo ka moka ke ile ka welwa ke mathata a mantši, a mangwe a tlile ke sa a letela. Ke ile ka kgotlelela mathata ao gomme ka se  dumelele selo se mphetša matla. Le gona Jehofa o ile a dula a mpha matla a go kgotlelela mathata ao.” (Ps. 94:18, 19) Ruri Jehofa o rata bahlanka ba gagwe bao ba dirago sohle seo ba ka se kgonago go mo hlankela le ge ba na le mathata!

16. Ngwanabo rena Knorr o ile a nea mosadi wa gagwe keletšo efe?

¹⁶ Dula o nagana ka dilo tšeo Modimo a tlo re direlago tšona. Aborahama o ile a dula a naganne ka dilo tšeo Jehofa a bego a tlo mo direla tšona, gomme seo se ile sa mo thuša gore a kgotlelele mathata. Kgaetšedi Audrey Hyde o ile a leka go dula a nagana ka dilo tšeo Jehofa a tlo re direlago tšona gaešita le ge monna wa gagwe wa pele e lego Nathan H. Knorr, a ile a bolawa ke kankere gomme monna wa gagwe wa bobedi e lego Glenn Hyde, a ile a swarwa ke bolwetši bja Alzheimer. * O re o ile a thušwa ke seo Ngwanabo rena Knorr a ilego a mmotša sona dibekenyana pele a ka hlokofala. O itše: “Nathan Knorr o ile a nkgopotša gore: ‘Re kgodišegile gore le ge re šetše re hlokofetše, Jehofa o tlo phethagatša dilo tšeo a bego a re tshepišitše tšona gomme re ka se sa kwa bohloko gape.’ O ile a nkeletša ka gore: ‘Lebelela pele gobane ke moo moputso wa gago o lego gona.’ . . . O ile a tšwela pela a re: ‘Leka go dula o direla batho ba bangwe dilo tše dibotse. Seo se tlo go thuša gore o dule o thabile.’” Ruri ke keletšo e botse gore re dule re direla batho ba bangwe dilo tše dibotse le go ‘thaba kholofelong’!—Baroma 12:12.

17. (a) Re na le mabaka afe a go dula re naganne ka dilo tšeo Modimo a tlo re direlago tšona? (b) Go dira seo go boletšwego ka sona go Mika 7:7, go tlo re thuša bjang go thabela ditšhegofatšo tša nakong e tlago?

¹⁷ Lehono re na le mabaka a mantši kudu a gore re dule re naganne ka dilo tšeo Modimo a tlo re direlago tšona. Dilo tšeo di diregago mo lefaseng di re bontšha gore re phela mehleng ya mafelelo ya mehla ya bofelo. Go se go ye kae, go ka se sa nyakega gore re letele gore Mmušo wa Modimo o tle ka gobane o tla be o buša mo lefaseng. Selo se sengwe seo re tlo se thabelago ke go bona ba gabo rena le bagwera ba tsošwa bahung. Ka nako yeo, Jehofa o tlo putsa Aborahama ka ge a ile a bontšha tumelo le go se fele pelo. O tlo dira seo ka go mo tsoša le go tsoša ba lapa la gagwe bahung. Na wena o tla be o le gona e le gore o tle o ba amogele? O ka ba gona ge e ba ka go swana le Aborahama, o ikemišeditše go itima dilo tše itšego ka baka la Mmušo wa Modimo, o dula o bontšha tumelo gaešita le ge o na le mathata e bile o ithuta go letela Jehofa ka go se fele pelo.—Bala Mika 7:7.