1. Ba go tlala ba tikonne ying fote ke ntaba?

BATHO ba Modimo ba go tlala lekgono, go na le tso ba tikonneng tsona. Magageru ya go tlala ma hlawodiye go sa šadhe. Ba gore ba šadhiye ba kgetiye go sa yakgoswele go ba le bana. Mitši ye mengwana yi kgetiye go phela lephelo la lula. Ka mokana ga bona ba segelele dipheto tsowa ka taba la selo ka ssoši se segolo—ba nyaka go berekela Jehova ka mokgo ba ka kgonang. Ba jabodiye fote a ba kamake gore Jehova o nyoko ba neya dilo ka mokana ga tsona tso ba di gayelang. Ayitsano ba nyoko tisola? Awwa! Ke ntaba re reyano? Taba ye nngwana ke gore Jehova o rufiye Abhrahama wa gore ke “papa wa ka mokana ga bona ba gore ba na le tumelo.”—Mrm. 4:11.

2. (a) Maheberu 11:8-10 le 16 yi re ke ntaba Abhrahama a yye a tikemisela go rura Uri? (b) Ga hlogotaba yowa re nyoko bolabola ka ying?

² Abhrahama aa tšhofa ke motho nakwela a rura polekeng ya Uri, ga gore ke mo a dudisegiye gabutši. Ke ntaba? Ka taba la gore ke mo a yemele ‘poleke ya fandhiši ya go tiya.’ (Bala Maheberu 11:8-10, 16.) “Poleke” yone king? Mo Abhrahama a kene a yemele gore poleke yone yi yagiwe, o yye a gahlana le dintshitshiri tsa mošaga mang? Re ka mo yekisela byang ga Abhrahama le ba bangwana lekgono ba gore ba yye ba kopisela gage?

3. Poleke yo Abhrahama ne a yi yemele king?

³ Poleke yo Abhrahama ne a yi yemele ke Mmušo wa Modimo. Ga Mmušo wone go lawola Jeso Kreste le Makreste ya go tlotsiwa 144 000 ya wona. Pawulo o re Mmušo wone ke “poleke ya Modimo wa go phela ya gore ke Jerusalema ya  ku legedimong.” (Maheb. 12:22; Kut. 5:8-10; 14:1) Jeso o tšhutisiye malata yage gore ma rapelele Mmušo wone gore wo tle, gore go thogo makega tso Modimo a di nyakang ho lefaseng go fo tshwana le ku legedimong.—Mat. 6:10.

4. Genesi 17:1, 2 le 6 yi re Abhrahama ne a tšiba ying ka poleke kela Mmušo wo Modimo ne a mo tshepisiye wona?

⁴ Ayitsano Abhrahama ne a di tšiba gore Mmušo wo wa Modimo go nyoko ba wa mošaga mang? Dho. Go tlugisela ku botala, taba yone ke mo go le “sephiri sa go hlawolega.” (Maef. 1:8-10; Makol. 1:26, 27) Mara Abhrahama ne a di tšiba gore ditlogolwane tsage tse dingwana di nyoko ba magoši ga Mmušo wowa. Ka gore Jehova ne a ro mo tshepisa. (Bala Genesi 17:1, 2, 6.) Tumelo ya Abhrahama ga tso Modimo a mo tshepisiyeng tsona ne yi tiyye tsa nkare o kgona go bona Mesiya wa gore go nyoko ba Kgoši ya Mmušo wa Modimo. Sowa se makiye gore Jeso a botse Majuda ya dinako tsage gore: “Abhrahama papa wa lune o jabodiye ka matla mo a nagana ka gore o nyoko bona letšatši laka fote o le bonne ke mokane a jabola.” (Joh. 8:56) Di fo ba lekgwaying gore Abhrahama ke mo a di tšiba gore ditlogolwane tsage di nyoko ba gona Mmušong wa Modimo fote ne a tikemisele go yema go segela mo Jehova a maka so a se tshepisiyeng.

5. Re di tšibela kaye gore Abhrahama ne a yemele poleke ya gore yi yagiye ke Modimo?

⁵ Abhrahama o makiye ying sa gore se šupetsa gore ne a yemele poleke kela Mmušo wa Modimo? Sa mathomo, Abhrahama ne a sa kenakene ga tsa mmušo wa lefase lowa. O yye a hlawola go sa duli ga poleke ka yyoši gore le ka gonyana a sa thege mmušo wa batho. Go tokegela gana hone, Abhrahama a sanka a leketsa go timakela mmušo wage. Mara o yye a fo dula a theetsela Jehova mo a kene a Mo yemele gore a make tso a mo tshepisiyeng tsona. Dilo tso Abhrahama a di makiyeng di šupetsa gabutši gore tumelo yage ga Jehova o ka sa yi make selo. Tla re boneneng gore re ka tšhuta ying ga dilo tso a yyeng a ghulana natso.

6. Uri ne yi le poleke ya mošaga mang?

⁶ Poleke yo Abhrahama a ruriyeng ga yona ne yi tšhireletsegiye fote ne a dudisegiye, batho ba gona ne ba tšhutegiye fote ba ghannye. Ke mo yi tšhireletsiye ke mapharo ya magolo le meetši ya go yisa, ka mathoko ka mararo. Batho ba go  dula Uri ne go le digele ga taba ya go ngwala le dipalo. Fote ga poleke yone ne go na le dibhizinisi ka taba la gore bo ba go nyakolla dilo tsa botala ba krayye maphephe ya dibhizinisi mo Uri ne yi le gona. Batho ne ba yagiye dintlo tsa bona ka ditena; ba di polasetele fote ba di pentiye ka bošwewu. Dintlo tse dingwana ne di na le 13 kela 14 ya dikamara ke mokane mo fase ka ho tawong ba go makiye ka matlapa.

7. King so se makiyeng gore Abhrahama a tshepe gore Jehova o nyoko tšhireletsa yene le ba mutši wage?

⁷ Abhrahama ke mo a tshepa gore Jehova o nyoko tšhireletsa yene le ba mutši wage. Ke ntaba? O sa lebale gore Abhrahama le Sara ba tlugiye Uri ga poleke ya gore yi tšhireletsegiye fote ne ba dudisegiye, ba rurela Kanana ga gore ba yye ba dula matenteng. Ku Kanana ke mo go se na mapharo ya magolo le meetši ya go yisa, ka mathoko ka mararo ya gore ma ka tšhireletsa yene le ba mutši wage. Mo ne ba dula gona manaba ya bona ne ma ka maka se sengwana le se sengwana ka bona.

8. Abhrahama o yye a ghulana le tsa mošaga mang?

⁸ Abhrahama ke mo a maka tso Modimo a di nyakang mara ka nakwenngwana ka mutšing wage ke mo ba hloka le sa go yisa ganong. Naga yo Jehova a mo romeleng ga yona go yye gwa wa tlala ye kgolo. Tlala yone ne yi kenne tsela tsa gore Abhrahama a šinye a rurela Egepita le ba mutši wage tsa nakonyana. Mara mo a le ku Egepita, Faro wa gore ke mo go le kgoši ya naga yone o yye a mo tseyela mosadi. O fo nagana ka mokgo Abhrahama di yyeng dya mo šekedisa ka gona go segela mo Jehova a maka gore Faro a mo neye mosadi wage.—Gen. 12:10-19.

9. Abhrahama o gahlanne le mathatha ya mošaga mang ka mutšing wage?

⁹ Ka mutšing wa Abhrahama ne go na le mathatha. Mosadi wage ye ba reng ke Sara ke mo a sa kraye bana. Taba ya gore aa kraye bana yi ba kwisiye go baba ka nako ye telele. Sara o feleletsiye a neyye Abhrahama sebereki sage so ba reng ke Haghara gore se thogo ba belegela bana. Mara mo Haghara a yimme morwayi wage ye ba reng ke Išimayele, Haghara o yye a thoma go melela Sara mafofa. Go yye gwa sa sa loka selo la go šinya Sara a raka Haghara ka mutšing wage.—Gen. 16:1-6.

10. Go makegiye ying ga Išimayele le Isaka sa gore ne se maka gore go sa be lula ga Abhrahama gore a tshepele ga Jehova?

¹⁰ Sara o yye a yima ke mokane a belegela Abhrahama morwayi, Abhrahama o yye a mo reya gore ke Isaka. Abhrahama ke mo kwana ka matla le Išimayele le Isaka. Mara ka taba la gore Išimayele ne a tshwara Isaka go baba, sosone se yye sa tšhofa Abhrahama gore a rake Išimayele le Haghara. (Gen. 21:9-14) Ka nthago, Jehova o yye a botsa Abhrahama gore a make sehlabelo ka Isaka. (Gen. 22:1, 2; Maheb. 11:17-19) Ga ditaba tsowa ka dipedi, ke mo di nyaka gore Abhrahama a tshepe gore Jehova o nyoko maka tso a di tshepisiyeng ka barwayi bage.

11. Ke ntaba ne di nyaka gore Abhrahama a yemele Jehova a lefisiye pelo?

¹¹ Mo go kene go makega dilo tsone, Abhrahama o yye a tšhuta go yemela Jehova a lefisiye pelo. Di ka makega gore ne a na le mengwaga ya go teya ka ku ga 70 mo yene le ba mutši wage ba rura Uri. (Gen. 11:31–12:4) O duli nageng ya Kanana lekgolo la mengwaga, a tsama a dula matengteng. Abhrahama o hlokofele a na le 175 ya mengwaga. (Gen. 25:7) Mara a sanka a bona mo Jehova a maka tso a di tshepisiyeng ka batlogolo bage. Fote aa bona poleke yo Mmušo wa Modimo wo nyoko bang ga yona. Abhrahama o hlokofele a le ye “mogolo fote a kgotsofele.” (Gen. 25:8) Le mo yi le gore Abhrahama o yye a hlakana le dintshitshiri tsa go sa fele, o yye a dula a na le tumelo ya go tiya fote ne a tikemesele go yemela Jehova. King so se makiyeng gore a tiyisele? Ke gore Jehova o yye a mo tšhireletsa mo a kene a phela fote ne a mo tseya go le monghanage.—Gen. 15:1; Jes. 41:8; Jak. 2:22, 23.

12. King so re se yemeleng fote re nyoko bolabola ka ying?

 ¹² Le rune re yemele poleke ya gore yi na le fandhiši ya go tiya go fo tshwana le Abhrahama. Mara rune a ra yemela gore yi yagiwe. Mmušo wa Modimo wo thomisiye ka 1914 fote ke wona wo lawolang ku legedimong. (Kut. 12:7-10) Gana byalo re f’lo yemela gore wo lawole le ho lefaseng. Mo re kene re wo yemele, go na le tsa go tlala tso re nyoko ghulanang natso tsa go tshwana le tsa Abhrahama le Sara. Ayitsano lekgono go na le malata ya Jehova ya gore ma kgona go kopisela ga Abhrahama? Tsa lephelo tso di leng ga Sewokamelo di šupetsa gore ba gona ba gore ba lefisiye pelo fote ba šupetsa go ba le tumelo go tshwana le Abhrahama le Sara. Tla re bolaboleneng ka tse dingwana tsa tsona ke mokane re bone gore re ka tšhuta ying.

13. O tšhuta ying ga dilo tso Mogageru Walden a hlakanneng natso?

¹³ Tikemisele go tikona tse dingwana. Mo nkare re nyaka go yetisa Mmušo wa Modimo mahlong, di nyaka re tikemisele go tikona tse dingwana gore re thogo jabodisa Modimo, go fo tshwana le Abhrahama. (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30) Tla re bolaboleneng ka mošupetso wa mogageru ye mongwana ye ba reng ke Bill Walden. * Ka 1942 mo Bill a thomisa go tšhuta le Dihlatse tsa Jehova, ne a šele a nyoko yaloga yunivesithing ya U.S. a tšhutele tso tsa go thalathala dipolane. Ye mongwana ga bo ne ba tšhutisa Bill yunivesithing ke mo a šele a mo krayele mmereko mara o yye a wo gana. O bolabodiye gore o ganne mmereko wone wa go golela ka masaka ka taba la gore ke mo a nyaka go berekela Modimo. Ka nthagonyana, Bill ba yye ba mmotsa gore a kenele bosole. O yye a gana a kene a tinyanafatsiye, sosone se makiye gore ba mo patedise 10 000 ya Didhola ke mokane ba mo fošela jele 5 ya mengwaga. O yye a tšwa jele ka nthago ga mengwaga ka meraro. Ka nthago o yye a memiwa sekolong sa Gilead ke mokane a ba morumiwa Afrikha. Ke mokane Bill o yye a šadha le Eva, ba bereka ggoši Afrikha, ga gore ne di nyaka ba tikona tsa go tlala. Ka nthagonyana ba yye ba tshwanela ke gore  ba buyele United States gore ba thogo pasopa mmana Bill. Mo Bill a feleletsa go hlayisa tsa lephelo lage, o re: “Mo ke nagana gore Jehova o mperekisiye mengwaga ya go teya ka ku ga 70, ke fo yela dinepedi. Ke mo leboga ke sa fetsi ka gore o n’yetetsiye gore ke thogo mmerekela.” Nje wene o ka kgona go berekela Jehova ka nako ka moka?

14-15. O tšhuta ying ga tso magageru ya ga Apostolidis ma gahlanneng natso?

¹⁴ O sa tseyi gore dilo di nyoko fo dula di le lula. Mošupetso wa Abhrahama o re tšhutisa gore le bo ba berekelang Jehova lephelo la bona ka mokana ga lona ba nyoko gahlana le tsa go ba ghula. (Jak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Go šupetsa gore taba yowa ke nnete, bona ka so se yyeng sa makegela Aristotelis wa ga Apostolidis. * O kolobetsiwwe polekeng ya Greece ka 1946 ke mokane ka 1952 o yye a tshepisa Eleni mošadho fote ne ba krayanne ka gore ba nyaka go segelela dilo tsa go tshwana. Mara Eleni o yye a thomisa go lwala ke mokane ditogotela dya re o na le selo sa go ruruga mo byokong. Ba yye ba kgona go se ntsha mara ka nthagonyana mo ba šele ba šadhiye se yye sa nyarela fote. Mo ba šele ba mo makiye ophareyišene ye nngwana, o yye a šala a na le bolwele bya go lelemela fote a sa sa kgona le go bolabola gabutši. Le mo yi le gore ba mmušo ne ba ba hlorisa ka mo a kene a lwala, o yye a fo ya mahlong a tšhomayela ka matšato.

¹⁵ Aristotelis o yye a pasopa mosadi wage 30 ya mongwaga ka moka. Ka nako yone ne a le mogolo, a le ga komiti ya mogahlano wo mogolo fote o gelepiye le mo go yagiwa Holo ya Megahlano. Ka 1987, Eleni o yye a kwalela a le tšhomong. O yye a dula mengwaga ka meraro sepetlele a sa kgone go maka selo ke mokane a hlokofala. Mo Aristotelis a feleletsa go hlayisa tsa lephelo lage, o re: “Mengwaga ya go fela, ke hlakanne le mathatha ya go tlala ya gore ma f’lo re palakata kela ya gore ne ke sa ma nagana. Ke mo di nyaka gore ke tiyisele fote ke sa dumelele selo se nkgongwetsa. Nnete ke gore Jehova ke mo a dula a ntiyisa gore ke thogo hlula tso ne di nghula.” (Pis. 94:18, 19) Wa tšiba Jehova batho bo ba mmerekelang le mo go na le tsa go ba ghula o ba nyaka ka matla!

16. Mogageru Knorr o yye a yeletsa mosadi wage byang?

 ¹⁶ Dula o naganne ka tsa ku mahlong. Abhrahama ke mo a dula a naganne ka tsa ku mahlong tsa gore Jehova o nyoko mo rufa ka tsona sosone se mo gelepiye gore a thogo hlula tso ne di mo ghula ka nako yonone. Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Audrey wa ga Hyde o yye a dula a naganne ka tsa ku mahlong le mo yi le gore monnage wa mathomo ye ba reng ke Nathan H. Knorr o yye a hlokofala a bolaya ke khensa ke mokane monnage wa bobedi ye ba reng ke Glenn Hyde o yye a kena ke bolwele bya go lebala. * O re o gelepiye ke so se hlayyeng ke Mogageru Knorr mabekenyana ya mo a soko hlokofala. O re: “Nathan o n’gopotsiye gore: ‘Mo re tsusiwa re nyoko kraya dilo tso re tshepisiwweng tsona fote le ka letšatši la mohlolo re ka sa tsoge re kwile go baba.’ Ke mokane a re: ‘Lebelela tsa ku mahlong ka gore ke mo patela yago yi leng gona.’ . . . Ke mokane a tokegela ka gore: ‘Dula o tshwaraganne—leketsa ka matla go dula o gelepa ba bangwana. Tsotsone di nyoko maka gore o jabole lela la go sa hlayisege.’” A yi go yeletsa ga yona taba yone ya go dula re makela batho dilo tsa gabutši fote re kene re ‘jabodiye mo re yemele tso re tshepisiwweng tsona’!—Mrm. 12:12.

17. (a) King so se makang gore re dule re lebelele tsa ku mahlong? (b) Mošupetso wo wo leng ga Mika 7:7 wo nyoko re gelepa ka mokgo mang gore re jabolele dilo tso re nyoko di krayang ku mahlong?

¹⁷ Lekgono re na le dilo tsa go tlala tso di re gelepang gore re dule re lebelele tsa ku mahlong. Dilo tso di makegang lefaseng ka mokana ga lona di šupetsa gore re phela mong mafelelofelelong ya lefase lowa. Go se botala, Mmušo wa Modimo go ko ba go lawola wona ho lefaseng. Selo se sengwana so re nyoko se jabolelang ke go bona bo re ba nyakang ka matla ba gore ba hlokofele ba tsusiwa. Ka nako yone, Jehova o nyoko rufa Abhrahama ka taba la gore o yye a lefisa pelo le go šupetsa tumelo, o nyoko mo rufa ka go mo tsosa le go tsosa ba mutši wage gore ba tl’le phela ho lefaseng. Nje o ko ba o le gona gore o ba yamogele mo ba tsusiwa? Mo o ka kopisela ga Abhrahama wa tikona tse dingwana ka taba la Mmušo wa Modimo, wa ba le tumelo le mo go na le tsa go go ghula wa boya wa yemela Jehova o kene o lefisiye pelo, le wene o ka ba gona.—Bala Mika 7:7.