1. Waut haben väle oppjejäft, un wuarom?

MILLIONENDE von Gott siene Deena haben veschiednet oppjejäft. Väle sent sikj eenich jeworden, sikj nich to befrieen. Een deel Ehelied haben nu nich Kjinja. Un väl Famieljes haben een eefachet Läwen. Wuarom rechten dee sikj daut soo en? Wiels dee Jehova soo goot aus mäajlich deenen wellen. Dee sent schaftich un vetruen doaropp, daut Jehova an aules jäwen woat, waut an werkjlich fält. Woaren dee sikj aunschmäaren? Nä! Woo weet wie daut? Daut es biejlikj aun Abraham to seenen. Hee wia de “Voda äwa aul dee . . ., dee doa jleewen wudden”, un Jehova säajend am doafäa (Reem. 4:11).

2. (a) Wuarom veleet Abraham no Hebräa 11:8-10, 16 no wellich de Staut Ur? (b) Waut woa wie en disen Artikjel derchgonen?

² Abraham jeef wellich sien makeljet Läwen en de Staut Ur opp. Wuarom? Wiels hee no “eene Staut met fausten Grunt” luad (läs Hebräa 11:8-10, 16). Waut wia daut fa “eene Staut”? Waut fa Schwierichkjeiten haud Abraham, aus hee doano luad, daut dise Staut sull jebut woaren? Un woo kjenn wie am nodoonen un uk de true Breeda von de vondoagsche Tiet, waut sikj am toom Väabilt jenomen haben?

3. Waut wia de Staut, wua Abraham no luad?

³ De Staut, wua Abraham no luad, wia Gott sien Kjennichrikj. To dit Kjennichrikj jehieren Jesus Christus un de 144 000 jesaulwde Christen. Paulus nand dit Kjennichrikj “daut himlische Jerusalem, däm läwendjen Gott siene Staut” (Heb. 12:22; Opb. 5:8-9; 5:10, NW; 14:1). Jesus lieed  siene Jinja, daut see om dit Kjennichrikj bäden sullen, daut Gott sien Wellen wudd oppe Ieed krakjt soo jedonen woaren aus em Himmel (Mat. 6:10).

4. Woo väl wist Abraham von de Staut, ooda daut Kjennichrikj, waut Gott vesproaken haud, soo aus 1. Mose 17:1-2, 6 sajcht?

⁴ Wist Abraham aule Eenselheiten von Gott sien Kjennichrikj? Nä. Dise Eenselheiten wieren fa eene sea lange Tiet Gott “sien Jeheemnis” (Efs. 1:8-10; Kol. 1:26-27). Oba Abraham wist, daut eenje von siene Nokomen wudden Kjennichs sennen, wiels Jehova am daut vesproaken haud (läs 1. Mose 17:1-2, 6). Abraham vetrud soo sea opp Gott siene Vespräakjungen, daut hee soo to sajen dän Jesaulwden, ooda Messias, aul seenen kunn, waut de Kjennich von Gott sien Kjennichrikj sennen wudd. Doawäajen kunn Jesus to de Juden sajen: “Jun Voda Abraham freid sikj doatoo, daut hee mienen Dach seenen sull, un hee sach dän un wia froo” (Joh. 8:56). Daut wiest, daut Abraham daut wist, daut Jehova noch mol wudd von siene Nokomen een Kjennichrikj oppstalen. Un hee luad wellich doano, daut Jehova dit Vespräakjen erfellen wudd.

5. Woo weet wie, daut Abraham no de Staut luad, waut Gott jeplont haud?

⁵ Woo wees Abraham, daut hee no de Staut, ooda no daut Kjennichrikj, luad, waut Gott jeplont haud? Ieeschtlich muak Abraham sikj nich en irjenteen Kjennichrikj tus, waut et don oppe Ieed jeef. Hee reisd aus Framda von eene Städ no de aundre un deed kjeenen menscheljen Kjennich unjastetten. Un Abraham proowd uk nich, sien ieejnet Kjennichrikj opptostalen. Hee bleef Jehova jehuarsom un luad doano, daut Jehova sien Vespräakjen erfellen wudd. Opp dee Wajch bewees Abraham, daut hee sea opp Jehova vetrud. See wie mol eenje Schwierichkjeiten, met dee hee must foadich woaren, un waut wie von am lieren kjennen.

6. Woo wia daut en de Staut Ur?

⁶ De Staut Ur, wua Abraham jewont haud, wia eene sechre un aunjenäme  Staut, wua de Menschen utjelieet un rikj wieren. De Staut haud eene huage Mia un aun dree Sieden eenen Growen met Wota, waut dee beschizt. De Menschen en Ur kunnen fein schriewen un räakjnen. Un de Jeschichtsforscha haben opp dee Städ uk väl Sachen jefungen, waut bewiesen, daut se doa ieeschtemma väl Schacharieen jehaut hauden. De Menschen wonden doa en Hiesa, waut von Tieejlen jebut, utjeschmäat un witt jefoaft wieren. Eenje Hiesa hauden 13 ooda 14 Stowen un enne Medd eenen Hoff, waut met Steena utjefliet wia.

7. Wuarom must Abraham doaropp vetruen, daut Jehova am un siene Famielje beschitzen wudd?

⁷ Abraham must doaropp vetruen, daut Jehova am un siene Famielje beschitzen wudd. Wuarom? Wiels dee äa Hus en de sechre un aunjenäme Staut Ur veleeten un dan opp veschiedne Städen en Kanaan en Zelten wonden. Dee wieren nich mea hinja eene groote Mia ooda eenen deepen Growen, waut dee fa Fiend ooda schlajchte Menschen beschitzen kunn.

8. Met waut must Abraham foadich woaren?

⁸ Abraham wia Gott sien Deena un doch haud siene Famielje opp eene Sauz nich jenuach to äten. En daut Launt, wua Jehova an hanjeschekjt haud, jeef daut eene groote Hungaschnoot. Daut wort soo schlemm, daut Abraham sikj eenich wort, met siene Famielje toop een Stootje no Ägipten to trakjen. Oba doa en Ägipten neem de Kjennich am siene Fru fuat. Stal die mol väa, woo schwoa Abraham daut haud, bat Jehova dän Kjennich ieescht bat doa brocht, am Sara trigjtojäwen (1. Mo. 12:10-19).

9. Waut fa Trubbels jeef daut en Abraham siene Famielje?

⁹ Abraham haud uk Trubbels en siene Famielje. Hee un siene Fru Sara, waut hee sea leewd, wieren joarenlank sea truarich, wiels see nich kunnen Kjinja haben. Tolatst jeef Sara Abraham äare Kjäakjsche Hagar, daut dee fa an sull Kjinja haben. Oba aus Hagar dan sull een Kjlienet haben, waut Ismael heet, funk see aun, Sara to veachten. Daut wort soo oajch, daut Sara Hagar soo väl toosad, daut see wajchrand (1. Mo. 16:1-6).

10. En waut vonne schwoare Loagen must Abraham opp Jehova vetruen?

¹⁰ Lota wort Sara dan schwanga un haud met Abraham toop een Junkje, waut Isaak heet. Abraham räakjend siene beid Säns Ismael un Isaak sea väl. Oba wäajen Ismael Isaak soo schlajcht behaundeld, must Abraham Ismael un Hagar wajchschekjen (1. Mo. 21:9, NW; 21:10-14). Eenje Joaren lota wull Jehova dan haben, daut Abraham Isaak opfren sull (1. Mo. 22:1-2; Heb. 11:17-19). En aul dise schwoare Loagen must Abraham doaropp vetruen, daut et met siene Säns krakjt soo utkomen wudd, aus Jehova vesproaken haud.

11. Wuarom must Abraham jeduldich no Jehova luaren?

¹¹ En aul dise Joaren must Abraham daut lieren, jeduldich no Jehova to luaren. Aus hee un siene Famielje von Ur veleeten, wia hee woomäajlich aul äwa 70 Joa (1. Mo. 11:31–12:4). Dan läwd hee ojjefäa hundat Joa en daut Launt Kanaan en Zelten un trock doa von eene Städ no de aundre. Un aus hee storf, wia hee 175 Joa (1. Mo. 25:7). Oba hee beläwd daut nich mea, daut Jehova siene Nokomen daut Launt jeef, wua hee derchjewaundat wia. Un aus de vesproakne Staut, aulsoo Gott sien Kjennichrikj, oppjestalt wort, läwd hee nich mea. Un doch sajcht de Schreft, daut Abraham “een vollet Läwen” haud (1. Mo. 25:8). Hee must met väl Schwierichkjeiten  foadich woaren, oba sien Gloowen bleef stoakj un hee wia wellich reed, no Jehova to luaren. Woo kunn hee uthoolen? Jehova beschizt Abraham sien Läwen lank un wia to am soo aus een Frint (1. Mo. 15:1; Jes. 41:8; Jak. 2:22-23).

12. No waut lua wie, un waut woa wie nu seenen?

¹² Wie luaren uk no de “Staut met fausten Grunt”, soo aus Abraham. Oba wie motten nich mea doano luaren, daut dee jebut woat. Gott sien Kjennichrikj wort aune 1914 oppjestalt un harscht aul em Himmel (Opb. 12:7-10). Wie luaren bloos noch doano, daut et uk äwa de gaunze Ieed rejieet. Bat daut ieescht bat doa es, mott wie met biejlikj soone Schwierichkjeiten foadich woaren aus Abraham un Sara. Väl von Jehova siene Deena en de vondoagsche Tiet haben sikj Abraham toom Väabilt jenomen. De Läwesjeschichten em Woaktorm wiesen, daut see soo aus Abraham un Sara eenen stoakjen Gloowen hauden un jeduldich wieren. See wie mol een poa von dise Läwesjeschichten un waut wie doavon lieren kjennen.

13. Waut kjenn wie von Brooda Walden siene Jeschicht lieren?

¹³ Sie reed, waut opptojäwen. Wan Gott siene Staut, daut Kjennichrikj, en ons Läwen daut ieeschte komen saul, dan mott wie soo aus Abraham wellich waut oppjäwen, om Gott to jefaulen (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30). Daut es aun de Jeschicht von Bill Walden to seenen. * Hee wond en de Stäts un wia meist derch met de Uniwersität, aus hee aune 1942 aunfunk met Jehova siene Zeijen toop de Bibel to studieren. Eent von Bill siene Liera haud aul eene feine Oabeit reed fa am, oba Bill säd dee auf. Hee säd, daut hee sikj eenich jeworden wia, mea fa Gott to doonen enne Städ eene dia betolde Oabeit auntonämen. Nich lang no daut wull de Rejierunk haben, daut hee sull Soldot woaren. Hee läd dee fein ut, daut hee daut nich doonen wudd. Oba hee sull doawäajen fief Joa em Jefenkjnis nenn un must 10 000 Dola Strof tolen. No dree Joa  leeten see am wada rut. Lota kunn hee no de Gilead-School gonen un wort aus Missionoa no Afrika jeschekjt. Dan befried Bill sikj met Eva un dee deenden toop en Afrika, waut uk nich emma leicht wia. Een poa Joa lota trocken dee trigj no de Stäts, om Bill siene Mame to halpen. Bill sajcht äwa sien Läwen: “Wan ekj doaräwa nodenkj, daut ekj Jehova nu aul äwa 70 Joa deenen kaun, dan mott ekj schia roaren. Daut es eene groote Freid fa mie. Ekj saj Jehova foaken dankscheen, daut hee mie jeholpen haft, am mien Läwen lank to deenen.” Wurscht du dien Läwen uk kjennen fa dän Voltietdeenst brucken?

14-15. Waut lia wie von de Jeschicht von Brooda un Sesta Apostolidis?

¹⁴ Denkj nich, daut du kjeenmol Trubbel haben woascht. Von Abraham siene Jeschicht lia wie, daut mau rajcht dee, waut Jehova äa Läwen lank deenen, met Schwierichkjeiten räakjnen motten (Jak. 1:2; 1. Pet. 5:9). Soo wia daut uk bie Aristotelis Apostolidis. * Hee leet sikj aune 1946 en Griechenlaunt deepen. Aune 1952 vespruak hee sikj met Eleni de Ehe, waut krakjt soo flietich em Deenst wia aus hee. Oba Eleni wort krank un de Doktasch säden, daut see een Jewauss em Vestaunt haud. See wort opperieet, oba een poa Joa no de Kjast kjrieech see wada een Jewauss em Kopp. Eleni wort wada opperieet, oba nodäm wia see een bät jelämt un kunn nich mea kloa räden. Äare Krankheit un de Vefoljunk, waut et to jane Tiet en Griechenlaunt jeef, kunnen ar nich doavon aufhoolen, Jehova wieda flietich to deenen.

¹⁵ Aristotelis kjemmad sikj 30 Joa om siene Fru. Un en dee Tiet wia hee uk Eltesta un holp met, Kongressen auftohoolen un een Kongresshus to buen. Aune 1987 veojjlekjt Eleni, aus see prädjen deed. See wia dree Joa besennungsloos un storf dan. Aristotelis sajcht: “Ekj haud een deel Trubbels en mien Läwen un eenje kjeemen gaunz onverhofs opp. Doawäajen must ekj mie eenich sennen, uttohoolen un nich mootloos to woaren. Oba Jehova jeef mie emma de Krauft, daut ekj met aules kunn  foadich woaren” (Psa. 94:18-19). Jehova räakjent aul dee sea väl, waut am uk en schwoare Tieden soo goot aus mäajlich deenen!

16. Waut fa eenen gooden Rot jeef Brooda Knorr siene Fru?

¹⁶ Denkj aun daut goode, waut noch komen woat. Abraham docht aun daut goode, waut Jehova am lota noch mol jäwen wudd, un daut holp am, met siene Trubbels foadich to woaren. De Sesta Audrey Hyde proowd daut krakjt soo to doonen, wan äa ieeschta Maun, Nathan H. Knorr, uk aun Kjräft storf un äa tweeda Maun, Glenn Hyde, de Alzheimer-Krankheit haud. * Een poa Wäakj ver sienen Doot säd Brooda Knorr waut to ar, waut ar sea holp. See vetald: “Nathan säd to mie: ‘Wan wie jestorwen sent, dan es onse Hopninj secha un wie woaren kjeenmol mea Weedoag haben.’ Un hee säd uk: ‘Kjikj no väaren, wiels doa es diene Beloonunk.’ . . . Nodäm säd hee uk: ‘Bliew drock un proow emma waut fa aundre to doonen. Dan woascht du Freid haben.’” Wia daut nich een gooda Rot? Wie kjennen ons uk emma drock hoolen, aundre goots to doonen, un ons äwa onse Hopninj freien (Reem. 12:12).

17. (a) Wuarom sell wie aun daut goode denkjen, waut noch komen woat? (b) Waut woat ons no Micha 7:7 no halpen, daut goode to beläwen, waut ons vesproaken es?

¹⁷ Wie haben vondoag dän Dach noch mea Uasoak aun daut goode to denkjen, waut noch komen woat. Daut, waut en de Welt aunjeit, wiest je, daut wie gaunz aum Enj von de latste Tiet läwen. Boolt woa wie nich mea doano luaren brucken, daut de “Staut met fausten Grunt” äwa de gaunze Ieed rejieren woat. Dan woa wie väl goodet beläwen, biejlikj daut onse leewe Vestorwne vom Doot oppstonen woaren. Un dan woat Jehova uk Abraham fa sienen Gloowen un fa siene Jedult beloonen. Hee woat am un siene Famielje vom Doot oppwakjen un dee woaren kjennen fa emma oppe Ieed läwen. Woascht du dan doa sennen toom an oppnämen? Daut es mäajlich, wan du soo aus Abraham wellich waut oppjefst fa Gott sien Kjennichrikj un uk en schwoare Tieden opp Jehova vetrust un jeduldich no am luascht (läs Micha 7:7).