Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 31

Lá nuguaʼthi̱i̱n “mbá xuajen rí wíji̱ májánʼ” ráʼ.

Lá nuguaʼthi̱i̱n “mbá xuajen rí wíji̱ májánʼ” ráʼ.

“Nigi̱ʼthu̱u̱n mbá xuajen rí wíji̱ májánʼ, numuu rí bi̱ nitsiji ga̱jma̱a̱ bi̱ niʼni nindxu̱u̱ Dios” (HEB. 11:10).

AJMÚÚ 22 ¡Ga̱ʼkha̱ Reino bi̱ nigíiʼ Dios!

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Ndiéjunʼ rí nuni mbaʼin a̱ngiu̱lú, ga̱jma̱a̱ náá numuu rá.

MBAʼIN wéñuʼ xa̱bi̱i̱ Dios rí mbiʼi xúgi̱ mbaʼa tsiakii rí nuni mu muni ñajuunʼ Jeobá xó má eʼngo̱o̱. Mbaʼin jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ na̱nguá enigu̱nʼ ni má na̱nguá enuju̱nʼ. Tikhun bi̱ nidamijná nuraʼwíí rí xuguaʼdiin nacha̱ e̱jñún. Tikhun na̱nguá e̱gi̱ʼ maguaʼdáá wéñuʼ. Xúgínʼ ikhiin kúwá gagi numuu rí nakumu̱ún kuyáá Jeobá rí ikhaa má gáxnún xúgíʼ rí ndañún ga̱jma̱a̱ rí ikhaa nditháan xáʼni nduwiinʼ. Náá numuu rí nduʼyáá xúʼko̱ rá. Numuu rí nákha wajyúúʼ Dios niñewu̱u̱n xa̱bi̱i̱. Mbá xkri̱da, niʼni tsajkurámaaʼ Abrahán, “anu̱ún xúgínʼ bi̱ guáʼdáá fe” (Rom. 4:11).

2. a) Xó má eʼthí náa Hebreos 11:8-10, 16, ndíjkha rí Abrahán niraʼwíí maniñuuʼ xuajen Ur. b) Ndiéjunʼ guʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

2 Abrahán niraʼwíí maniñuuʼ xuajen Ur náa rígá xúgíʼ dí ndayóoʼ. Náá numuu rá. Numuu rí “nigi̱ʼthu̱u̱n mbá xuajen rí wíji̱ májánʼ” (atraxnuu Hebreos 11:8-10, * 16). * Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ “xuajen” rúʼko̱ rá. Xkáʼnii xkujndu niraʼnuu Abrahán índo̱ xtáa ragi̱ʼthu̱u̱n mu miʼni xuajen rúʼko̱ rá. Xú káʼnii gándoo guʼyaridáá Abrahán ma̱ngaa bi̱ kúwá rí mbiʼi xúgi̱ bi̱ ndiyaridáá ikhaa xá. Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá xóo gáxti̱ʼña̱a̱.

NDIÉJUNʼ NINDXU̱U̱ “MBÁ XUAJEN RÍ WÍJI̱ MÁJÁNʼ” RÁ.

3. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ “xuajen” rí nigi̱ʼthu̱u̱n Abrahán rá.

3 Xuajen rí Abrahán gíʼthúu̱n nindxu̱u̱ Reino ndrígóo Dios, náa xtáa Jesucristo gajmíi̱n mbá 144,000 bi̱ kaxtaʼwíin. Pablo nindoo gáʼthi dí Reino rígi̱ nindxu̱u̱ xóo mbá “xuajen ndrígóo Dios bi̱ ndaʼya, rí nindxu̱u̱ Jerusalén dí rígá mekhuíí” (Heb. 12:22; Apoc. 5:8-10; 14:1). Jesús niʼsngúún xa̱bi̱i̱ rí mutajkáan ma̱ʼkha̱ Reino rígi̱ mu maguma mbánuu rí nandoo Dios ‹náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ xó má narígá mekhuíí› (Mat. 6:10).

4. Rí naʼthí Génesis 17:1, 2, 6, ndiéjunʼ ndiʼyoo Abrahán numuu “xuajen” o Reino rí Dios nikudaminaʼ rá.

4 Abrahán táʼyoo xóo phú gánindxu̱u̱ Reino ndrígóo Dios. Mbayuuʼ tsiguʼ nirígá “ngu̱ʼwa̱ rí mitsúʼkháan” rúʼko̱ (Efes. 1:8-10; Col. 1:26, 27). Mú Abrahán ndiʼyoo má rí bi̱ gáguwáʼ náa ikhaa mani̱ndxu̱ún rey. Jeobá nikudaminaʼ maʼni xúʼko̱ (atraxnuu Génesis 17:1, 2, * 6). * Ni̱jkha̱nú ndiʼyoo gajkhun rí Dios maʼnimbánuu dí nikudaminaʼ maʼni rí asndu xóo ndiʼyoo má Mesías bi̱ mani̱ndxu̱u̱ Rey náa Reino ndrígóo Dios. Ikha jngó Jesús niʼthúún judío: “Abrahán ana̱la ikháanʼ, nidxuu wéñuʼ índo̱ nindxa̱ʼwáminaʼ rí mbaʼyoo mbiʼi dí gáʼkhá, ndiʼyoo ga̱jma̱a̱ nidxuu” (Juan 8:56). Abrahán ni̱jkha̱nú ndiʼyoo kaʼwu rí bi̱ gáguwáʼ náa ikhaa makuwá náa Reino rí Jeobá gagíiʼ, ikhaa nixtáa xawii magiʼthu̱u̱n asndu mbiʼi rí Jeobá gaʼnimbánuu rí nikudaminaʼ.

Xú káʼnii nisngájma Abrahán rí nigiʼdoo fe náa rí nikudaminaʼ maʼni Jeobá rá. (Atayáá kutriga̱ 5).

5. Xú káʼnii eʼyáá rí Abrahán nigi̱ʼthu̱u̱n “xuajen” rí Dios magíiʼ rá.

5 Xkáʼnii nisngájma Abrahán rí nigi̱ʼthu̱u̱n “xuajen” o Reino rí Dios magíiʼ rá. Timbá, Abrahán na̱nguá nimbáyúu nimbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ náa numbaaʼ. Ni̱jkha̱ ragiwanʼ má xúʼko̱, na̱nguá nixtáa náa mbóó xuajen mu mambáyúu mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ náa numbaaʼ. Ma̱ngaa Abrahán na̱nguá nigíʼ mbá xuajen náa ikhaa maʼtáñajunʼ. Ikhaa niʼnimbo̱o̱ má xúʼko̱ kaʼyoo Jeobá ma̱ngaa nigi̱ʼthu̱u̱n rí mambanúu rí Dios nikudaminaʼ. Índo̱ niʼni xúʼko̱ nisngájma dí ra̱ʼkhá tháán mba̱a̱ fe nigiʼdoo náa Dios. Guʼyáá tikhu xkujndu dí niraʼnuu ma̱ngaa mbuʼyáá ndiéjunʼ gándoo gajmañulú ikhí.

XÚ KÁʼNII XKUJNDU NIRAʼNUU ABRAHÁN RÁ.

6. Arathá xkáʼnii ninindxu̱u̱ xuajen Ur.

6 Xuajen rí Abrahán niniñuuʼ nixtiewa̱a̱nʼ májánʼ, nirígá xúgíʼ rí eyóoʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ nikúwá ikhí niguaʼdáá wéñuʼ. Ma̱ngaa náa rawuunʼ xuajen nirígá xtájtsi ma̱ngaa iyaʼ mi̱jnu̱ʼ. Xa̱bu̱ bi̱ nikúwá náa Ur nijmañún niniraʼmáʼ májánʼ ga̱jma̱a̱ nijmiin niriyaaʼ májánʼ cuenta. Náa xuajen rúʼko̱ nikujmaa dí nirígá mbaʼa rí nixtangojo̱o̱ ikhí numuu rí xa̱bu̱ bi̱ nindii náa nirígá xuajen rúʼko̱ nixkamaa mbaʼa i̱yi̱i̱ʼ náa naʼthí. Guʼwún xa̱bu̱ niguma ga̱jma̱a̱ tabique, nixtajmaa yeso ma̱ngaa nixníí miʼxá. Tikhu guʼwá gíʼdoo 13 o 14 cuarto mú patio ndrígóo gíwanʼ tapha.

7. Ndíjkha rí Abrahán ndiyóoʼ maku̱mu̱u̱ kaʼyoo Jeobá rí ikhaa má gáñewu̱u̱n rá.

7 Abrahán ndiyóoʼ maku̱mu̱u̱ kaʼyoo Jeobá rí ikhaa má gáñewu̱u̱n ma̱ngaa bi̱ kúwá náa goʼwóo. Numuu rí xó má ndiʼyáá, Abrahán ga̱jma̱a̱ Sara niniñaaʼ guʼwún náa Ur mbá xuajen dí nixtiewa̱a̱n májánʼ mu makuwíin náa mbá guʼwá xtíin náa mbaaʼ ndrígóo Canaán. Nánguá nikúwi̱i̱n gajmiún bi̱ kúwá náa guʼwún náa mambáyúu xtájtsi ni má iyaʼ rí mi̱jnu̱ʼ. Nikuwa náa rí xáʼni mingíjyúuʼ murugui̱i̱n xa̱bu̱ sia̱nʼ.

8. Ndiéjunʼ tikhu dí niraʼnuu Abrahán rá.

8 Abrahán niʼni xó má nindoo Dios, mú nirígá tikhu tsiguʼ rí niʼniuu gakhii maxniʼtsúún bi̱ kúwá náa goʼwóo náa mbaaʼ ndrígóo Canaán. Ewiʼ dí nirígá niʼni rí maʼga̱ kagui̱i̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo náa Egipto nguáthá mbayuuʼ. Mú índo̱ nixtáa náa Egipto, Faraón bi̱ niʼtáñajunʼ nákha ikhú, nirígú kaʼyúuʼ a̱ʼgiu̱u̱. Gundxaʼwáá edxu̱lúʼ xóo nixmiéjuunʼ wéñuʼ Abrahán rí asndu índo̱ Jeobá niʼni rí Faraón maxnáxi̱i̱ a̱ʼgiu̱u̱ (Gén. 12:10-19).

9. Xú káʼnii xkujndu ndiyóoʼ maraʼnuu Abrahán rá.

9 Rí xóo nixtáa Abrahán gajmíi̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo niʼni gakhii wéñuʼ. Sara bi̱ nindoo kaʼyoo wéñuʼ na̱nguá xóo magiʼdiin e̱ji̱i̱n. Mbayuuʼ tsiguʼ nijmún numuu rúʼko̱. Sara nixnáxu̱u̱ Agar mbáa bi̱ nimbáyúu mu maʼni a̱ʼgiu̱u̱ Abrahán. Mu xúʼko̱ ma̱ndoo magiʼdiin i̱ji̱n bi̱ maʼni e̱ji̱i̱n Sara. Mú índo̱ Agar niguewáan ada̱ bi̱ mbiʼyuu Ismael ikhú nigi̱ʼdu̱u̱ nitsijmaa Sara. Ra̱ʼkhá tháán gakhii nirígá xkujndu rí asndu Sara nixkriyaaʼ Agar náa goʼwóo (Gén. 16:1-6).

10. Xkáʼnii nisngájma Abrahán rí nikumu̱u̱ kaʼyoo Jeobá dí nirígá ga̱jma̱a̱ numuu Ismael ma̱ngaa Isaac rá.

10 Nda̱wa̱á Sara niguewáan mbáa ada̱ bi̱ nixna mbiʼyuu Isaac. Abrahán nindoo kaʼñún a̱jmi̱i̱n e̱ji̱i̱n, Ismael ga̱jma̱a̱ Isaac. Mú, numuu rí Ismael niʼniuu dí raʼkhí Isaac, ikha jngó Abrahán ndiyóoʼ makuguaanʼ mitsínguánʼ Agar ga̱jma̱a̱ Ismael (Gén. 21:9-14). Nda̱wa̱á Jeobá nindo̱ʼo̱o̱ Abrahán rí maxnáxi̱i̱ Isaac xóo tsigijñaʼ (Gén. 22:1, 2; Heb. 11:17-19). Náa nájma̱ dí niraʼnuu, Abrahán ndiyóoʼ maku̱mu̱u̱ kaʼyoo káxi̱ Jeobá rí ikhaa má gaʼnimbánuu rí niʼthí maʼni ga̱jma̱a̱ numún e̱ji̱i̱n.

11. Náa numuu rí Abrahán ndiyóoʼ maʼngo̱o̱ magiʼthu̱u̱n náa Jeobá rá.

11 Mbayuuʼ tsiguʼ rí nixtáa Abrahán ikhaa ndiyóoʼ majmañuu magiʼthu̱u̱n náa Jeobá. Mbáa ikhaa gíʼdoo itháan rí 70 tsiguuʼ índo̱ nigájnuu gajmíi̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo náa xuajen Ur (Gén. 11:31-12:4). Ninújngoo rí 100 tsiguʼ nixtáa náa guʼwá xtíin índo̱ nijnguʼúun náa mbayuuʼ Canaán. Abrahán nikháñuu índo̱ nigiʼdoo 175 tsiguuʼ (Gén. 25:7). Mú na̱nguá ndiʼyoo xú káʼnii Jeobá niʼnimbánuu rí nikudaminaʼ maʼni gajmíi̱n bi̱ gaguwaʼ náa ikhaa. Na̱nguá nixtáa mu mbaʼyoo xuajen xóo muʼthá Reino ndrígóo Dios. Maski ajndu xúʼko̱ náa Biblia naʼthí rí Abrahán nikháñuu índo̱ niʼni “xa̱bu̱ nikhi̱i̱ ga̱jma̱a̱ nidxuu rí nixtáa mba̱yu̱ʼ” (Gén. 25:8). Maski ajndu niraʼnuu mbaʼa xkujndu, mú nigiʼdoo mbá fe gujkhuʼ ga̱jma̱a̱ nigi̱ʼthu̱u̱n rí Jeobá maʼnimbánuu ajngóo. Náá numuu rí niʼngo̱o̱ niraʼnuu xkujndu xá. Numuu rí xúgíʼ mbiʼi rí nixtáa, Jeobá niñewu̱u̱n ma̱ngaa nimbajxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ (Gén. 15:1; Is. 41:8; Sant. 2:22, 23).

Xú káʼnii eyaridáá xa̱bi̱i̱ Jeobá xkridoo Abrahán ga̱jma̱a̱ Sara rí naguáʼdáá fe ma̱ngaa rí naʼngu̱u̱n nuguaʼthi̱i̱n xá. (Atayáá kutriga̱ 12). *

12. a) Ndiéjunʼ rí kúwáanʼ ruguaʼthi̱i̱n rá. b) Ndiéjunʼ guʼyáá xúgi̱ rá.

12 Xó má Abrahán ikháanʼ mangáanʼ kúwáanʼ ruguaʼthi̱i̱n mbá xuajen rí wíji̱ májánʼ. Mú, na̱nguá kúwáanʼ ruguaʼthi̱i̱nlú rí ndiʼkhún marigá. Reino ndrígóo Dios nigi̱ʼdu̱u̱ nirígá nákha tsiguʼ 1914 ikhú nigi̱ʼdu̱u̱ má niʼtáñajunʼ mekhuíí (Apoc. 12:7-10). Mú kúwáanʼ ruguaʼthi̱i̱nlú dí nda̱wa̱á maʼtáñajunʼ ma̱ngaa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Índo̱ kúwáanʼ ruguaʼthi̱i̱n rígá mbaʼa dí muraʼníí xó má xkujndu dí niraʼnuu Abrahán ga̱jma̱a̱ Sara. Lá nijmiin ndiyaridáá xa̱bi̱i̱ Jeobá rí mbiʼi xúgi̱ xkridún ikhiin xáʼ. Náa i̱yi̱i̱ʼ Bi̱ Nayejngoo na̱ʼkha̱ mbaʼa historia ndrígu̱ún a̱ngiu̱lú bi̱ niguaʼdáá má xúʼko̱ fe ga̱jma̱a̱ rí niʼngu̱u̱n niguaʼti̱i̱n xó má Abrahán ga̱jma̱a̱ a̱ʼgiu̱u̱. Guʼyáá tikhu historia ndrígu̱ún ma̱ngaa mbuyáá ndiéjunʼ gándoo gajmañulú.

GUʼYARIDÁÁ XKRIDOO ABRAHÁN

Bill Walden ndiyóoʼ tsiakii maʼni ñajuunʼ Dios ma̱ngaa ndiʼyoo xú káʼnii Jeobá niʼni tsajkurámaaʼ.

13. Ndiéjunʼ ejmañaaʼ ikháanʼ numuu ndxájulú Walden rá.

13 Guniʼñááʼ xúgíʼ rí eyóoʼ mu muʼni itháan ñajuunʼ Dios. Á mu nandulú mbuʼyáá dí Reino ndrígóo Dios gíʼdoo numuu, ndayóoʼ mbuʼyaridáá Abrahán bi̱ niniñuuʼ xúgíʼ mu maʼni rí nandoo Dios (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30). Guʼyáá xkridoo mbáa ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Bill Walden. * Nákha 1942, índo̱ inu mani̱ndxu̱u̱ ingeniero náa Estados Unidos, nigi̱ʼdu̱u̱ niʼnigajmaa gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ Jeobá. Mbáa maestriuu ndiyáʼ mbá ñajunʼ rí maʼni ikhaa índo̱ garámúu escuela, mu Bill niʼni gaʼduunʼ. Niʼthúu̱n rí niraʼwíí maniñuuʼ raʼnigajmaa escuela rí mitsidanʼ numuu rí nandoo maʼni itháán ñajuunʼ Dios. Tájyúuʼ má mbayuuʼ índo̱ nitháán rí mani̱ndxu̱u̱ soldado. Mú ikhaa niʼni gaʼduunʼ, ikha jngó nitháán rí maxná mbá 10,000 dólar ga̱jma̱a̱ nitháán rí maʼga̱ guʼwá e̱jua̱nʼ mbá witsu tsiguʼ. Mú niri̱ya̱a̱ índo̱ niʼni ajtsú tsiguʼ. Nda̱wa̱á nitháán maʼga̱ náa Escuela ndrígóo Galaad, nijkha xóo misionero náa África. Bill ndiyáa Eva najmiin niyambáá náa África náa ndiyóoʼ muñajunʼ gakhii. Tsiguʼ nda̱wa̱á ndiyóoʼ matangi̱i̱n náa Estados Unidos mu muñewa̱a̱n ru̱dúu̱ Bill. Índo̱ nidxaʼwáminaʼ rí xóo nixtáa ikhaa naʼthí: “Naʼniu mambiyaʼ dí ra̱ʼkhá tháán mitsaanʼ nindxu̱u̱ dí nini ñajuunʼ Jeobá itháan rí 70 tsiguʼ. Mbaʼa nuthu naxnáa núma̱aʼ numuu rí niniñuʼ mani ñajuunʼ mbayuuʼ tsiguʼ rí nixtáá”. Lá mangáán ma̱ndoo matani káxi̱ ñajuunʼ Dios xúgíʼ tsiguʼ dí gáraxtaa ráʼ.

Eleni ga̱jma̱a̱ Aristotelis Apostolidis nikumu̱ún xú káʼnii Jeobá nixnúún tsiakii.

14, 15. Ndiéjunʼ ejmañaaʼ ikháán dí xóo nixtáa ndxájulú Aristotelis ga̱jma̱a̱ a̱ʼgiu̱u̱ rá.

14 Xuguáʼti̱i̱n rí nditháan xuguaʼdáá xkujndu. Náa xkridoo Abrahán naʼsngúlú rí asndu bi̱ nuni ñajuunʼ Jeobá náa xúgíʼ mbiʼi rí kúwi̱i̱n naguáʼdáá xkujndu (Sant. 1:2; 1 Ped. 5:9). Guʼyáá rí xúʼko̱ nindxu̱u̱ xóo nixtáa mbáa ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Aristotelis Apostolidis. * Nijngún iyááʼ náa Grecia nákha 1946. Tsiguʼ 1952 niʼthúu̱n mbayáa ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Eleni, bi̱ ikháá má meta gíʼdoo xóo ikhaa. Mú médico nitháán Eleni rí gíʼdoo tumor náa edxu̱u̱. Niri̱ya̱a̱ tumor náa edxu̱u̱, mú na̱nguá má ndijyúuʼ mbayuuʼ tsiguʼ rí nidamijná ndiyáa mbu̱júu̱ tumor. Médico nini operar mbu̱júu̱ Eleni, ikhú nikháñuu xuyuuʼ ma̱ngaa nánguá ejmaa gáʼthi májánʼ. Maski ajndu nindoo kháñuu ga̱jma̱a̱ nákha ikhú xa̱bu̱ nini gíníi xa̱bi̱i̱ Dios mú Eleni niʼni má xúʼko̱ ñajuunʼ Jeobá.

15 Aristotelis niñewu̱u̱n a̱ʼgiu̱u̱ mbá 30 tsiguʼ. Náa xúgíʼ tsiguʼ rígi̱ ninindxu̱u̱ bi̱ niyéjkha̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ niñajunʼ xóo comité ndrígóo asamblea ma̱ngaa niñajunʼ náa naguma Guʼwá ndrígóo Asamblea. Nda̱wa̱á nákha 1987, índo̱ Eleni xtáa raʼtáraʼa, mbá xkrugua ajua̱nʼ rí mikiwu̱u̱n wéñuʼ niʼnikámbiyuuʼ. Nibóo̱ʼ mbá kayuʼ mbá ajtsú tsiguʼ, nda̱wa̱á nikháñuu. Aristotelis niʼthí xóo nikúwi̱i̱n: “Xó má nijkha ranújngoo tsiguʼ, nigúʼdoo mbaʼa wéñuʼ xkujndu, tikhu dí ikhaa nirígá mbá nacha̱ rí na̱nguá nigúʼthúnʼ magíʼnuʼ. Ikha jngó ndiyóoʼ rí maʼngoʼ maraʼnuu ga̱jma̱a̱ rí xániʼñáminaʼ makawabún. Mú Jeobá nixnuʼ má xúʼko̱ tsiakii rí ndiyóoʼ mu maʼngoʼ maraʼnuu xúgíʼ xkujndu rúʼko̱” (Sal. 94:18, 19). ¡Jeobá ra̱ʼkhá tháán eyoo kaʼñún bi̱ nuni xó má eʼngo̱o̱ muni ñajuunʼ ikhaa maski ajndu guaʼdáá wéñuʼ xkujndu!

Audrey Hyde índo̱ nindxa̱ʼwáminaʼ dí marigá nda̱wa̱á nimbáyúu mu mandxaʼwáminaʼ má xúʼko̱ rí májánʼ.

16. Ndiéjunʼ rí májánʼ niʼthí ndxájulú Knorr maʼni a̱ʼgiu̱u̱ rá.

16 Gundxaʼwamíjna̱ má xúʼko̱ rí marigá nda̱wa̱á. Abrahán nindxa̱ʼwáminaʼ má xúʼko̱ rí Jeobá niʼthúu̱n maxnúu ikha jngó niʼngo̱o̱ niraʼnuu xkujndu dí nigiʼdoo. Xúʼko̱ má niʼni ndxájulú Audrey Hyde maski ajndu Nathan Knorr, bi̱ ninindxu̱u̱ timbáa ajmbio̱o̱ nikháñuu ga̱jma̱a̱ numuu cancer ma̱ngaa bi̱ maʼni ragajmiin bi̱ mbiʼyuu Glenn Hyde, ndiyóo nandii Alzheimer. * Ikhaa niʼthí rí nimbáyúu wéñuʼ ajngáa rí niʼthí ndxájulú Knorr nákha xóó tsékháñuu, índo̱ niʼthún: “Nda̱wa̱á rí gákháñulú, dí kuaʼthiinlú nda̱wa̱á phú gajkhun mambanúu, ikhú ní xúminiiʼ nditháan”. Nda̱wa̱á niʼthúu̱n “atatsaʼwáminaʼ má xúʼko̱ dí marigá nda̱wa̱á numuu rí ikhí rígá dí májánʼ makhánáʼ”, niʼthí xóó “araʼdáá má xúʼko̱ ñajunʼ, gajmaaʼ mbiʼi ndrígáʼ mu matambáñun eʼwíinʼ. Rúʼko̱ gambáyaaʼ maraxtaa gagi”. Ra̱ʼkhá tháán májánʼ nindxu̱u̱ rí niʼthí rí muguaʼdáá má xúʼko̱ ñajunʼ mumbáñuun eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ maʼdxulú rí “kuaʼti̱i̱n marigá nda̱wa̱á” (Rom. 12:12).

17. a) Ndíjkha rí ndayóoʼ mundxaʼwáá edxu̱lúʼ dí marigá nda̱wa̱á rá. b) Ndiéjunʼ gambáyulú á mu nuʼni xó naʼthí náa Miqueas 7:7 rá.

17 Rí mbiʼi xúgi̱ rígá mbaʼa numuu rí ndayóoʼ mundxaʼwamíjna̱ má xúʼko̱ rí marigá nda̱wa̱á. Xúgíʼ dí xtáa rarígá náa numbaaʼ nasngájma rí na̱jkha̱ ratumuu iwáá mbiʼi rí kuwáanʼlu. Nánguá má mbayuuʼ rí xuajen rí wíji̱ májánʼ maʼtáñajunʼ náa xúgíʼ numbaaʼ. Mbaʼa wéñuʼ rí maguaʼdáá ikhí, mbá rí ikhaa nindxu̱u̱ rí mbuʼñún mbu̱júu̱ bi̱ nikháñúún. Mbiʼi rúʼko̱, náa Ku̱ba̱ʼ mitsaanʼ Jeobá maʼni rí Abrahán matuxi̱i̱ gajmíi̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo numuu rí nigiʼdoo fe ma̱ngaa rí niʼngo̱o̱ nigi̱ʼthu̱u̱n. Lá maraxtaa ikhí mu matriguíi xáʼ. Mangáán ma̱ndoo maraxtaa ikhí a mu natayaridáá Abrahán, rí matatsiʼñáʼ xúgíʼ rí eyóoʼ mu mataʼgíiʼ matani ginii ñajuunʼ Dios, á mu tsekawábaaʼ fe ndrígáaʼ maski ajndu natraʼníí xkujndu, ga̱jma̱a̱ á mu najmañaaʼ maraʼthi̱i̱nʼ má xúʼko̱ náa Jeobá (atraxnuu Miqueas 7:7). *

AJMÚÚ 74 Atani ajmúú ndrígóo Reino

^ párr. 5 Rí muguaʼthi̱i̱n mambanúu rí nikudaminaʼ maʼni Dios nda̱wa̱á, mbáa maʼniulú mingíjyúuʼ muguaʼthi̱i̱n má xúʼko̱ o maʼni rí mandáti̱ga̱a̱ fe ndrígúlú. Ndiéjunʼ ejmañuluʼ numuu Abrahán rí mambáyulú maguaʼthiin má xúʼko̱ rí nikudaminaʼ maʼni Jeobá nda̱wa̱á rá. Xú káʼnii májánʼ xkri̱da niniñaaʼ xa̱bi̱i̱ Jeobá rí mbiʼi xúgi̱ rá.

^ párr. 2 Hebreos 11:8-10: “Ga̱jma̱a̱ numuu fe Abrahán, índo̱ nitháán, niʼnimbo̱o̱ ga̱jma̱a̱ nigájnuu ni̱jkha̱ náa mbá mbaaʼ rí kaʼyoo magruigú; nigájnuu maski ajndu tseʼyoo náa ejkha̱. Ga̱jma̱a̱ numuu fe nixtáa xóo mbáa xa̱bu̱ na̱ʼkháá náa ku̱ba̱ʼ rí nijuiʼthá makhánúu náa ku̱ba̱ʼ ndrígu̱ún eʼwíínʼ, ga̱jma̱a̱ nixtáa náa guʼwá xtíin ga̱jma̱a̱ Isaac ma̱ngaa Jacob, bi̱ mangiin mudrigú rí nijuiʼthá makhánun. Numuu rí nigi̱ʼthu̱u̱n mbá xuajen rí wíji̱ májánʼ, numuu rí bi̱ nitsiji ga̱jma̱a̱ bi̱ niʼni nindxu̱u̱ Dios.”

^ párr. 2 Hebreos 11:16: “Mú xúgi̱, ikhiin nandún muxkamaa náa mbóoʼ rí itháan májánʼ, xóo muʼthá, mbá dí rígá náa mekhuíí. Ikha jngó, Dios tsíti̱yu̱u̱ʼ eni̱ ni má rí mutháán rí nindxu̱u̱ Dios ndrígu̱ún, numuu rí ikhaa niʼniratoo mbá xuajen náa makuwá.”

^ párr. 4 Génesis 17:1, 2: “Índo̱ Abrán ni̱jkha̱nú nigiʼdoo 99 tsiguuʼ, ikhú Jeobá nisngájmaminaʼ náa Abrán ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Dios bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii. Gajngruiga̱a̱ʼ náa kambo̱ʼ ga̱jma̱a̱ xákiéʼkáanʼ. Mambanúʼ ga̱jma̱á ni̱ndxa̱ʼ mani rí maraʼdiin mbaʼin, maraʼdiin mbaʼin wéñuʼ bi̱ gáguwáʼ náa ikháán.”

^ párr. 4 Génesis 17:6: “Mani rí maraʼdiin mbaʼin, maraʼdiin mbaʼin wéñuʼ bi̱ gáguwáʼ náa ikháán ga̱jma̱a̱ mani rí magajnúu xuajen mba̱ʼu̱ náa ikháán. Ma̱ngaa bi̱ gáguwáʼ náa ikháán makuwá bi̱ mani̱ndxu̱ún rey.”

^ párr. 14 Na̱ʼkha̱ historia ndrígóo ndxájulú Apostolidis náa La Atalaya 1 ñajunʼ gu̱nʼ febrero tsiguʼ 2002 náa ináa 24 asndu 28.

^ párr. 17 Miqueas 7:7: “Mú ikhúúnʼ, ikhúúnʼ maxtáá xawii má xúʼko̱ náa Jeobá. Maʼngooʼ magúʼthu̱u̱n náa Dios bi̱ maʼni kríñunʼ. Dios ndrígóʼ maʼdxawunʼ.”

^ párr. 61 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Xa̱bu̱ gajmii bi̱ guanii má guájun má xúʼko̱ jmbu náa Jeobá maski ajndu nuraʼníí xkujndu. Fe ndrígu̱ún gujkhuʼ má xúʼko̱ numuu rí nundxaʼwamíjná rí Jeobá naʼthí maxnún nda̱wa̱á.