1. Ino iaby ty raha lahibey nafoe ty mpanompo i Jehovah maro, le nagnino iareo ro nanao izay?

AN-TAPETRISA’E ty mpanompo i Jehovah mahafoe raha lahibey amy izao mba hahafaha iareo mampitombo ty fanompoa’e. Maro zao ty rahalahy naho rahavave nisafily ty tsy hanambaly. Maro ka ty mpivaly nanapa-kevetse tie mbe tsy hiterake hey. Mikezake mba hanagne fiaignagne tsotra ka ty keleiagne ila’e. Tena afa-po amy ty raha anagna’e iareo sady matoky tie hagnomey ze raha tena ilae iareo ty Jehovah. Diso vao iareo naho matoky izay? Aha’a. Nagnino? Satria fa nagnomey ze raha nilae ty mpanompo’e taloha ty Jehovah, agnisa izay ty Abrahama i “rae ze kila ndaty manam-pinoagney.”​—Rom. 4:11.

2. a) Nagnino ty Abrahama ro nitapa-kevetse hiala ta Ora tagne, arake ty Hebreo 11:8-10, 16? b) Ino ty hodinehentikagne ato?

² Tena nisoa ty fiaigna i Abrahama ta Ora tagne faie nitapa-kevetse hienga o tanàgne iohoe reke. Nagnino? Satria vognogne handigne “i tanàgne mafe fototsey” reke. (Vakio ty Hebreo 11:8-10, 16.) Ino o “tanàgne” iohoe? Ino iaby ty raha sarotse natrehe i Abrahama tagnate ty fotoagne nandignisa’e ty hioregna o tanàgne iohoe? Akore ty azontika anahafagne i Abrahama naho ty Kristiana nitsikombe aze amy hinane zao?

3. Ino “i tanàgne” nilignisa i Abrahamay?

³ Ty Fanjakan’Andrianagnahare o tanàgne nilignisa i Abrahama iohoe. I Jesosy Kristy naho i Kristiana voahosotse 144000 rey ty mahaforogne o Fanjakagne iohoe. O Fanjakagne iohoe ty tea i Paoly horehafegne amy tihoe “tanà i Andrianagnahare velogney, ndra i Jerosalema an-dagnitse agney.” (Heb. 12:22;  Apok. 5:8-10; 14:1) Naho fa nampianatse i mpiana’e rey hivavake ka ty Jesosy, le nasae’e nangatahe iareo ty hiavia o Fanjakagne iohoe mba hanao ty zoton’arofon’Andrianagnahare an-tane etoy manahake ty an-dagnitse agne.​—Mat. 6:10.

4. Ino ty raha nihay i Abrahama miomba i Fanjakagne nampitamaen’Andrianagnaharey, naho henteagne ty Genesisy 17:1, 2, 6?

⁴ Tsy nihay i Abrahama ty pitsopitso o Fanjakan’Andrianagnahare iohoe satria mbe ‘raha nietake masigne’ zay, le taonjato maro tafara tatoy vaho izay nampahafantaregne. (Efes. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Faie nihay i Abrahama fa hisy ndaty boake amy ty tarana’e ho mpanjaka, satria nanao fifagnekeagne tama’e miomba izay ty Jehovah. (Vakio ty Genesisy 17:1, 2, 6.) Tena nino izay reke, le hoe fa nahatrea i Mesia, i ho mpanjaka ty Fanjakan’Andrianagnaharey. Izay ty nahavy i Jesosy afake nirehake tamo o Jiosio tie: “Tena fale ty Abrahama rae’areo noho ireke nitamà hahatrea ty androko. Nitrea’e zay, le tena nifale reke.” (Jaona 8:56) Nazava soa tama’e areke fa ho mpanjaka amy ty fanjakagne raike haore i Jehovah ty tarana’e, le izay ty nahavy aze ho tapa-kevetse handigne ty hagnatanteraha i Jehovah i fampitamà’ey.

5. Akore ty nampisehoa i Abrahama fa tena nandigne “i tanàgne” naoren’Andrianagnaharey reke?

⁵ Akore ty nampisehoa i Abrahama fa tena nandigne “i tanàgne” naoren’Andrianagnaharey reke? Voaloha’e, tsy nanohagne ty fanjakà ndra ia ndra ia reke. Nifindrafindra avao reke faie tsy mba nanohagne ty mpanjaka tamy ty tane nandehana’e ndra kidikidy. Faharoe, tsy nieretseretse hagnoregne fanjakagne ty Abrahama. Nankatò i Jehovah avao reke, le nandigne ty hagnatantera i Jehovah i fampitamà’ey. Trea boake amy izay fa tena nanagne finoagne miambake ty Abrahama. Andao tika handineke ty raha sarotse ila’e natrehe’e naho ty raha azontikange ianaragne boake ama’e.

6. Tanàgne nanao akore o Ora zao?

⁶ Tena nilamigne naho nandroso ty tanà i Ora, i tane nengà i Abrahamay. Nivoaro o tanàgne iohoe satria nisy manda bey sady nisy rano ka ty nagnodidigne aze. Tena nanam-pahaiagne miomba ty fanoratagne boke naho  fanoagne kalikily ty ndaty tao. Va’e tao ka ty ni-foibey ty raharaham-barotse tamy izay satria maro ty taratasy miomba ty varotse nitrea tagne. Tragno birike ty ankamaroa ty tragno ty ndaty tao, le nilaloregne soa ty rindrigne agnate’e ao sady linoko foty. Eo ho eo amy 13 ndra 14 efetse ty tragno ila’e sady vita pavé ty kiririsa’e.

7. Nagnino ty Abrahama ro nila natoky fa hiaro aze naho ty keleia’e ty Jehovah?

⁷ Nila natoky ty Abrahama fa hiaro aze naho ty keleia’e ty Jehovah naho fa niala ta Ora tao iareo amy i Saraha. Nagnino? Satria ho ambanevolo i Kanana agne iareo, le hitoboke amy ty tragnolay fa tsy amy ty tragno soasoa sasa sady tsy hisy manda ndra rano hiaro iareo ty agne. Naho nisy fahavalo te hanafike iareo areke, le nimora avao ty nanafike iareo.

8. Ino ty olagne natrehe i Abrahama tie indraike?

⁸ Nanao ty zoton’arofo i Jehovah avao ty Abrahama. Faie midika vao zay tie nandeha soa avao ty fiaigna’e? Aha’a. Nisy fotoagne ohatse nikeré mafe ty amy i tane nandefasa i Jehovah azey agne, le ndra iareo aza nitrà izay. Hafara’e nifindra ta Ejipta agne hey iareo satria vao mainke nihamafe i hakeregney. Faie naho fa niavy ta Ejipta agne ka iareo, le nalae i Farao ty Saraha. Ino ty va’e nitsapa i Abrahama amparake ty nisaontsia i Jehovah tamy i Farao mba hagneregne i Saraha?​—Gen. 12:10-19.

9. Ino ka ty olagne natrehe ry Abrahama mirovaly?

⁹ Nisy olagne lahibey hafa ka natrehe i Abrahama naho i Saraha. Tsy nanagne anake ty Saraha, le tena nanahelo mafe iareo. Tagnate ty taogne maro iareo ro niaretse ze raha zay, hafara’e nimey i Saraha ho valy i Abrahama ty Hagara mpanompo’e mba hahazoa iareo taranake. Faie naho fa nivesatse Ismaela ty Hagara, le nambanembane’e ty Saraha. Vao mainke ndra nitombo ty olagne nahazo ry Abrahama, hafara’e rinoa i Saraha ty Hagara.​—Gen. 16:1-6.

10. Ino ty raha nanjò Ismaela naho Isaka, le va’e ho nahavy i Abrahama tsy ho natoky i Jehovah?

¹⁰ Ela ty ela fa nivesatse avao ty Saraha, le niterake Isaka tamy i Abrahama. Sambe nitea i Abrahama ty Ismaela naho Isaka. Faie noho ty raha natao Ismaela tamy Isaka, le voatere nandroake aze naho i Hagara rene’e ty Abrahama. (Gen. 21:9-14) Ie naho fa tafara tatoy ka, le nisaontsy tamy i Abrahama ty Jehovah tie atoloro ho sorogne ho ahy ty Isaka. (Gen. 22:1, 2; Heb. 11:17-19) Nila natoky areke ty Abrahama fa tsy maintsy ho tanterahe i Jehovah i fampitamà’e miomba ty tarana’ey.

11. Nagnino ty Abrahama ro tena nivognogne handigne i Jehovah?

¹¹ Nianara i Abrahama areke fa nila nandigne i Jehovah reke. Fa 70 taogne mahery eo ho eo reke tamy iareo niala ta Ora tagney. (Gen. 11:31-12:4) Zato taogne eo ho eo ka ty nipetraha’e ta Kanana agne, ie amy izao tragnolay ty nitoboha’e sady nifindrafindra avao ka reke tagne. Nimate reke naho fa 175 taogne. (Gen. 25:7) Faie tsy nahatrea ty nagnomea i Jehovah i tane nampitamà’e ty tarana’ey reke. Ela bey tafara ty nimateza’e ka vaho nioregne i tanàgne nilignasa’ey ndra ty Fanjakan’Andrianagnahare. Faie naho fa nimate reke, le rehafe ty Baiboly tie ‘nilava havelogne naho niafa-po’ reke. (Gen. 25:8) Tsy mba nengà i Abrahama hampiketrake ty finoa’e ty olagne maro nanjò aze sady naseho’e fa fale reke nandigne i Jehovah. Nagnino reke ro nahavita niaretse hoe izay? Satria niaro aze avao ty Jehovah sady nirambese’e ho ragne’e reke.​—Gen. 15:1; Isaia 41:8; Jak. 2:22, 23.

12. Ino ty raha lignisantikagne, le ino ty hodinehentikagne?

¹² Mandigne i tanàgne mafe fototse nilignisa i Abrahamay ka tikagne amy izao. Faie tsy mandigne  ty hagnoregnagne aze sasa tika satria fa nioregne an-dagnitse agne o tanàgne iohoe tamy 1914 sady fa manjaka agne. (Apok. 12:7-10) Ino areke ty lignisantika? Ty hifehea’e ty tane toy iaby. Faie am-parake ty hiavia izay, le maro ty raha sarotse tsy maintsy atrehentikagne manahake ty nanjò i Abrahama naho i Saraha. Misy mpanompo i Jehovah nitsikombe i Abrahama ka vao ty amy izao? Eka. Maro zao ty Kristiana manam-pinoagne naho manam-paharetagne manahake i Abrahama naho i Saraha tantaraegne amy i Fitalakesan-davitse rey. Andao tika handineke ty tantaram-piaigna ty ila’e amy iareo naho handrambe lesogne boake amy izay.

13. Ino ty ianara’o boake amy i Rahalahy Bill Walden?

¹³ Vognogne hamoe ze raha hevere’o lahibey vao rehe? Mila manahake i Abrahama tika naho te hanao voalohan-draha i Fanjakagney. Ty dika izay, vognogne hamoe ze raha teantika mba hampifaleagne i Jehovah. (Mat. 6:33; Mar 10:28-30) Izay ty natao ty rahalahy raike atao tihoe Bill Walden * toy. Nanomboke nianatse Baiboly reke tamy 1942, taloha kede ty nività ty fianara’e tamy Oniverisite ta Etazonia agne. Naho fa nahazo diploma reke, le nisy mpampianatse aze raike zay nagnomey aze asa bey karama faie tsy nagneke reke. Nihazavae’e fa asa tapa-potoagne ty tea’e hatao amy izay reke afake mampitombo ty fanompoa’e an’Andrianagnahare. Niforeségne hanao maramila reke tsiela tafara izay. Tsy nimete reke, le nampandoagne onetse sady nivoaheloke higadra dime taogne. Faie nivotsoragne reke naho fa nahavita saze telo taogne. Nasaegne hanao Sekoly i Gileada reke tafara tatoy, le tinendre ho misionera ta Afrika agne. Nanambaly i Eva ty Bill, le niarake nanao asa misionera tagne Afrika agne iareo. Nitake fahafoezan-tegna boake amy iareo zay. Taogne maro tafara tatoy, le niheregne a Etazonia agne iareo mba hikarakara ty rene i Bill. Izao ty nirehafe i Bill miomba ty fiaigna’e:  “Tena fale raho, le mipopoke ty ranomasoko naho fa misaintsaigne ty tombotsoa lahibey nimey i Jehovah tagnate ze 70 taogne mahery nanompoako aze zay. Mateteke raho ro misaotse i Jehovah noho ireke nitari-dalagne ahy mba hanao ty fanompoagne aze ho fotots’asako.” Afake manao ty fanompoagne marain-tsy hariva ho fotots’asa’o ka vao rehe?

14-15. Ino ty azo’o ianaragne boake amy ty raha niaigna i Rahalahy Aristotelis naho i Rahavave Eleni?

¹⁴ Ko mieretseretse tie tsy hisy olagne hanjò azo amy ty fiaigna’o. Treantika boake amy ty raha niaigna i Abrahama, fa misy raha sarotse tsy maintsy atrehe’e ka ndra o ndaty namoe raha lahibey mba hanompoagne i Jehovah-o. (Jak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Magnaporofo izay ty tantara i Aristotelis Apostolidis. * Natao badisa ta Gresy agne reke tamy 1946. Nahatrea i Eleni reke tamy 1952, le nifagneke iareo roe fa hifanambaly satria nitovy ty tanjo iareo. Faie tagnate i fotoagne naha-mpifamofo iareoỳ, le narare mafe ty Eleni satria nisy aretegne tamy ty betro’e tao. Rinasa reke mba hagnafahagne i aretegney. Faie niheregne indraike i aretegney taogne tsiampeampe tafara ty nifanambalia iareo, le nirasaegne indraike ty Eleni. Nanjare nimate ty faritse ila’e tamy ty vata’e sady tsy le nahay nirehake soa sasa ka reke. Faie ndra tie teo zay naho ty fagnenjehagne natao ty fanjakagne tamy izay, le mbe nafana fo tamy ty fanompoagne avao reke.

¹⁵ Nikarakara i Eleni tagnate ty 30 taogne ty Aristotelis, ie amy izao tamy ze fotoagne zay reke androanavi-pagnahy sady agnisa ty komity miandraikitse havoriambey ro nagnampe tamy ty fagnoregnagne Tragno Fanoagne Havoriambey. Faie tamy 1987, le nivoadosy ty lalagne ty Eleni tamy ireke nitory. Le lia’e tsy nahatsiaro tegna reke tagnate ty telo taogne, le nimate tafara izay. Izao ty nirehafe i Aristotelis miomba ty fiaigna’e: “Maro ty raha sarotse natreheko tamy ty fiaignako. Ty olagne ila’e aza tsy nampoizeko. Tsy maintsy nikezake mafe areke raho mba hahavita hiaretse naho tsy ho kivy. Faie treako ka tie nagnomey hery ahy ty Jehovah mba hahafahako nandrese i raha sarotse rey.” (Sal. 94:18, 19) Tsy trea’o  boake amy izay vao fa tena ikokoa i Jehovah ty ndaty mahafoe tegna ho aze ndra tie miatreke raha sarotse?

16. Ino ty torohevetse fanjaka nimey i Rahalahy Knorr i Rahavave Audrey?

¹⁶ Mifantoha amy ty hoavy. Nifantoke tamy ty valesoa nampitamae i Jehovah aze ty Abrahama, le nivita’e ty niaretse ty raha sarotse nanjò aze. Nifantoke amy ty raha tamae’e amy ty hoavy ka ty Rahavave Audrey Hyde. Nimate ty kansera ty Rahalahy Nathan Knorr, i nivali’e voaloha’ey. Le nanambaly i Glenn Hyde * reke tafara tatoy. Niazo ty aretegne atao tihoe Alzheimer ty Glenn Hyde. Ino ty nagnampe i Audrey hiatreke ze raha zay naho ho falefale avao? Ty raha nirehafe i Rahalahy Knorr tama’e, heregnandro tsiampeampe taloha ty nimateza’e. Hoe ty Audrey: “Naniahy ahy ty Nathan tie: ‘Naho fa mate tika, le azo antoke ty raha tamaentika sady tsy hijale sasa tika.’ Nandrisike ahy ka reke tie: ‘Mifantoha amy ty valesoa ho azo’o amy ty hoavy. Mikezaha ho bey atao, le ampiasao hagnampeagne ty hafa ty fiaigna’o.’” Tena fanjaka o torohevetse rehoe sady tena magnampe antika ho tea magnampe ty hafa naho “hifale amy ty raha tamaegne.”​—Rom. 12:12.

17. a) Nagnino tika mpanompo i Jehovah amy izao ro vao mainke toko’e hifantoke amy ty hoavy? b) Nagnino ty fagnorihagne ty Mika 7:7 ro magnampe antika hahazo ty fitahiagne homey i Jehovah antika amy ty hoavy?

¹⁷ Vao mainke mila mifantoke amy ty hoavy tika amy hinane zao. Treantika amy ty raha miseho amy izao fa miaigne amy ty tapa’e fara’e amy ty andro fara’e tikagne. Tsy ho ela, le ho avy i tanàgne mafe fototsey, i hifehe ty tane toy iabỳ. Agnisa ty fitahiagne lahibey ho azontika amy izay ty hahatrea i longontikagne hovelomegne indraike rey. Hagnomey valesoa i Abrahama ka ty Jehovah amy izay, le ho velome’e indraike reke naho ty keleia’e noho ireke nanam-pinoagne naho nanam-paharetagne. Ho eo vao rehe amy izay, le hanalaka iareo? Ho eo rehe naho mitsikombe i Abrahama, le vognogne hamoe ze raha hevere’o ho lahibey mba hampandrosoagne ty asa i Fanjakagney. Ho eo ka rehe naho tsy enga’o hihegne ty finoa’o ndra tie misy ty olagne sady naho vognogne handigne i Jehovah rehe.​—Vakio ty Mika 7:7.