Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 31

¿Kgalhkgalhimaw «kachikin nema kgalhi xaxlikana xkilhtsukut»?

¿Kgalhkgalhimaw «kachikin nema kgalhi xaxlikana xkilhtsukut»?

«Xla xkgalhkgalhima kachikin nema kgalhi xaxlikana xkilhtsukut, nema wa Dios malakatsukilh chu tlawalh» (HEB. 11:10).

TAKILHTLIN 22 ¡Kamilh xTamapakgsin Dios!

TUKU NATALICHUWINAN *

1. ¿Tuku tlawakgonit lhuwa natalan, chu tuku xlakata?

LA UKU, lhuwa natalan wi tuku makgxtakgkgonit xlakata tuku lu xlakaskinka: tlakg skujnaniputunkgo Jehová chuna la matlanikgo. Lhuwa tiku laksakkgonit ni natamakgaxtokgkgo. Lhuwa tamakgaxtokgat lakkaxwilikgonit nina nakgalhikgo kamanan la uku. Chu lhuwa familias ni lhuwa tuku kgalhikgo. Putum umakgolh lu paxuwakgo chu lipawankgo pi Jehová nakamaxki putum tuku maklakaskinkgo, chu xla nikxni katikamakgxtakgli. ¿Tuku xlakata chuna wanaw? Xlakata makgasa, Jehová kakuentajtlawalh xlakskujnin. Akgtum liʼakxilhtit, sikulunatlawalh Abrahán, «xtlatkan [...] xlipaks nkanajlanin» (Rom. 4:11).

2. 1) Chuna la wan Hebreos 11:8-10, 16, ¿tuku xlakata Abrahán xatapaxuwan makgxtakgli Ur? 2) ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

2 Abrahán xatapaxuwan makgxtakgli putum tuku xʼanan kkachikin Ur. ¿Tuku xlakata? Xlakata xkgalhkgalhima «kachikin nema kgalhi xaxlikana xkilhtsukut» (kalikgalhtawakga Hebreos 11:8-10, 16). ¿Tuku uma «kachikin»? ¿Tuku tuwa titaxtulh Abrahán akxni xkgalhkgalhima pi xtlawaka uma kachikin? Chu ¿la tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Abrahán chu tiku stalanikgonit xliʼakxilhtit kkinkilhtamakujkan? Kʼuma artículo naʼakxilhaw xatakgalhtin.

¿TUKU «KACHIKIN NEMA KGALHI XAXLIKANA XKILHTSUKUT»?

3. ¿Tuku kachikin nema xkgalhkgalhima Abrahán?

3 Kachikin nema Abrahán xkgalhkgalhima wa xTamapakgsin Dios, niku namapakgsinan Jesucristo chu 144,000 kstalaninanin tiku xatalaksakni. Pablo limapakuwi uma Tamapakgsin «[xkachikin] Dios xastakna, wa Jerusalén xala kʼakgapun» (Heb. 12:22; Apoc. 5:8-10; 14:1). Jesús kamasiyanilh kstalaninanin pi kskinkgolh xmilh uma Tamapakgsin xlakata xlalh xtalakaskin Dios chuna la k’akgapun nachuna kkatiyatni (Mat. 6:10).

4. Chuna la wan Génesis 17:1, 2, 6, ¿tuku xkatsi Abrahán xlakata kachikin o Tamapakgsin nema Dios xmalaknunit?

4 Abrahán ni liwana xkatsi la xʼamaka lakkaxwilikan xTamapakgsin Dios. Akglhuwa siglos tsekg xwi uma (Efes. 1:8-10; Col. 1:26, 27). Pero xkatsi pi makgapitsi xkamanan, mapakgsinanin x’amakgo litaxtukgo xlakata Jehová chuna xmalaknuninit (kalikgalhtawakga Génesis 17:1, 2, 6). Lu xkanajlani xtamalaknun Dios, xtachuna la komo x’akxilha xTalaksakni Dios o Mesías tiku Mapakgsina x’ama litaxtu kxTamapakgsin Dios. Wa xlakata, Jesús kawanilh judíos: «Abrahán, mintlatkan, lu xpaxuwa xlakata xʼakxilhputun akxni xakmilh, chu akxilhli chu paxuwalh» (Juan 8:56). Chuna la akxilhaw, Abrahán xkatsi pi xkamanan xʼamakgo makgtapakgsikgo kʼakgtum Tamapakgsin nema Jehová lakkaxwilinit chu xatapaxuwan xʼama kgalhkgalhi asta akxni xmakgantaxtilh xtamalaknun.

¿La limasiyalh Abrahán pi xkanajlani xtamalaknun Jehová? (Kaʼakxilhti párrafo 5).

5. ¿Tuku xlakata katsiyaw pi Abrahán xkgalhkgalhima kachikin nema xlakkaxwilinit Dios?

5 ¿La limasiyalh Abrahán pi xkgalhkgalhima kachikin o Tamapakgsin nema xlakkaxwilinit Dios? Pulana, ni makgtapakgsilh kʼakgtum tamapakgsin xalak katiyatni. Laksakli ni lakatum natawila chu ni tatayalh chatum mapakgsina. Na ni lakpuwa namalakatsuki akgtum tamapakgsin. Wata ankgalhin kgalhakgaxmatli Jehová chu kgalhkgalhilh pi xmakgantaxtilh xtamalaknun. Chuna limasiyalh pi lu xkanajlani Dios. Kaʼakxilhwi tuku tuwa titaxtulh chu tuku tlan kinkamasiyaniyan.

¿TUKU TUWA TITAXTULH ABRAHÁN?

6. ¿La xwanit kachikin Ur?

6 Kkachikin nema makgxtakgli Abrahán ni xʼanan tuku xmakgapekuanan, lu tlan xwanit chu nitu xtsankgani. Xkgalhi akgtum lanka patsaps chu xkgalhi niku xʼan chuchut nema lu pulhman xwanit chu lakgapututu niku xmakgtaya xlakata ni nalaktanukan. Latamanin xalak Ur tlan xtsokgnankgo chu xkatsinikgo aritmética. Kʼuma kachikin lhuwa tiku kstanankgo, arqueólogos tekgskgonit kapsnat nema limasiya pi lu kstanankan. Chiki xkalitlawakanit ladrillos chu xpatsaps tlan xtasiyakgo. Makgapitsi xkilhtin chiki xlimakgstilikgo 13 o 14 cuartos.

7. ¿Tuku xlakata xtalakaskin pi Abrahán xlipawa pi Jehová xʼama kuentajtlawa xla chu xfamilia?

7 Xtalakaskin pi Abrahán xlipawa pi Jehová xʼama kuentajtlawa xla chu xfamilia. ¿Tuku xlakata? Kalakapastakwi pi xla chu Sara, makgxtakgkgolh xchikkan chu putum tuku xkgalhikgo anta kʼUr xlakata natawilakgo klaktsu chiki xla xuwa anta kCanaán. Nialh xkgalhikgo tuku xkamakgtaya chuna la akgtum lanka patsaps chu niku xʼan chuchut nema lu pulhman xwanit. La uku xtalamakgasitsinkan wi tuku nitlan xkatlawanikgolh.

8. ¿Tuku tuwa titaxtulh Abrahán?

8 Maski Abrahán tlawalh xtalakaskin Dios, milh kilhtamaku nitu xkgalhi tuku nakamawi xfamilia. Titaxtulh akgtum tatsinksni anta niku xmalakgachanit Jehová. Lu tuwa tuku xtitaxtuma chu lakpuwa nalin xfamilia anta kʼEgipto. Pero akxni xlama kʼEgipto, faraón, xmapakgsina uma kachikin, makglhtilh Sara. Kalilakpuwaw la xlilakgaputsama Abrahán xlakata uma asta akxni Jehová tlawalh pi faraón xmaspitnipa xpuskat (Gén. 12:10-19).

9. ¿Tuku tuwa titaxtulh xfamilia Abrahán?

9 Xfamilia Abrahán titaxtulh tuku lu tuwa. Sara nila xkgalhi kamanan. Akglhuwa kata lu nitlan limakgkatsikgolh uma. Akgtum kilhtamaku, Sara makamaxkilh Abrahán xlakskujni, Agar, xlakata xpuskat xlitaxtulh. Chuna Sara chu Abrahán tlan xkgalhikgolh kamanan nema Agar xkamalakachinilh. Pero akxni Agar xʼama malakachini Ismael, tsukulh lakgmakgan Sara. Lu tuwa tuku kitaxtulh chu asta Sara tlawalh pi Agar xtsalataxtulh kxchik (Gén. 16:1-6).

10. ¿Tuku tuwa titaxtukgolh Ismael chu Isaac nema tlawalh pi Abrahán xlimasiyalh komo xlikana xlipawan Jehová?

10 Milh kilhtamaku Sara xʼama malakachini chatum skgata, tiku Abrahán limapakuwilh Isaac. Abrahán xkapaxki xlakgkgawasan, Ismael chu Isaac. Pero xlakata Ismael nitlan likatsinilh Isaac, Abrahán katamakxtulh Ismael chu Agar anta kxchik (Gén. 21:9-14). Titaxtulh kilhtamaku, Jehová skinilh Abrahán pi xmakamastalh Isaac (Gén. 22:1, 2; Heb. 11:17-19). Akxni titaxtulh uma, xtalakaskin pi Abrahán xlipawa pi Jehová xʼama makgantaxti tuku xmalaknuninit xpalakata xkamanan.

11. ¿Tuku xlakata xtalakaskin pi Abrahán xkgalhkgalhilh wi tuku xtlawalh Jehová?

11 Putum umakgolh kilhtamaku Abrahán kgalhkgalhilh pi wi tuku xtlawalh Jehová. Max xkgalhi liwaka 70 kata akxni xla chu xfamilia taxtukgolh kʼUr (Gén. 11:31-12:4). Chu max 100 kata latamalh klaktsu chiki xla xuwa anta kCanaán. Nilh akxni xkgalhi 175 kata (Gén. 25:7). Pero ni akxilhli la makgantaxtilh Jehová tuku xmalaknunit xlakata xkamaxkilh xkamanan Abrahán niku xla latamalh, Canaán. Na ni akxilhli la lakkaxwilika kachikin nema xkgalhkgalhima, xTamapakgsin Dios. Maki chuna, Biblia wan pi nilh chu «tlan xlimakgkatsi tuku tlawalh kxlatamat» (Gén. 25:8). Maski lhuwa taʼakglhuwit titaxtulh, tliwakga kgalhilh xtakanajla chu xatapaxuwan kgalhkgalhilh asta akxni Jehová wi tuku xtlawalh. ¿Tuku xlakata tlan tayanilh? Xlakata putum kilhtamaku nema latamalh Jehová xʼamigo liʼakxilhli chu kuentajtlawalh (Gén. 15:1; Is. 41:8; Sant. 2:22, 23).

¿La stalanikgo xliʼakxilhtitkan Abrahán chu Sara xlakskujnin Dios xala uku xlakata xtakanajlakan chu la xkgalhkgalhinankgo? (Kaʼakxilhti párrafo 12). *

12. 1) ¿Tuku kgalhkgalhimaw xlakskujnin Dios? 2) ¿Tuku nalichuwinanaw la uku?

12 Chuna la Abrahán, akinin na kgalhkgalhimaw kachikin nema liwana lakkaxwilikanit. Xlikana, ni kgalhkgalhimaw pi uma aku nalakkaxwilikan, xlakata xTamapakgsin Dios lakkaxwilika kkata 1914 chu mapakgsinamaja kʼakgapun (Apoc. 12:7-10). Pero kgalhkgalhimaw akxni natsuku mapakgsinan kxlikalanka Katiyatni. Xlakata kgalhkgalhimaw uma kilhtamaku, max natitaxtuyaw tuku xtachuna titaxtukgolh Abrahán chu Sara. ¿Tlan stalanikgonit xliʼakxilhtit Abrahán xlakskujnin Dios xala uku? Anta krevista Makatsinina taxtukgonit xbiografíaskan lhuwa natalan tiku limasiyakgonit takanajla chu pi kgalhkgalhinankgo chuna la Abrahán chu Sara. Kalichuwinaw makgapitsi tuku titaxtukgonit chu kaʼakxilhwi tuku tlan nakatsiniyaw.

KASTALANIW XLIʼAKXILHTIT ABRAHÁN

Bill Walden xatapaxuwan wi tuku makgxtakgli chu akxilhli kxlatamat la sikulunatlawalh Jehová.

13. ¿Tuku masiyaniyan tuku titaxtulh tala Walden?

13 Xatapaxuwan wi tuku kamakgxtakgwi. Komo wa pulana wiliputunaw kkilatamatkan xkachikin Dios, xTamapakgsin, kilistalanitkan xliʼakxilhtit Abrahán chu xatapaxuwan wi tuku nalimakgxtakgaw xlakata namakgapaxuwayaw Dios (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30). Kaʼakxilhwi xliʼakxilhtit tala Bill Walden. * Kkata 1942, akxni ingeniero xʼama litaxtu kʼEstados Unidos, tsukulh katakgalhtawakga xtatayananin Jehová. Chatum xmakgalhtawakgena xalak escuela xputsaninit niku tlan kskujli akxni xmakgalhsputulh xtakgalhtawakga kʼUniversidad, pero Bill ni makglhtinalh uma taskujut. Lichuwinalh pi ni xʼama liskuja tuku xkgalhtawakganit xlakata tlakg kskujnaniputun Dios. Ni makgas kilhtamaku titaxtulh, wanika pi soldado xlitaxtulh. Xla liwana wa pi ni soldado xʼama litaxtu chu uma tlawalh pi kxokgolh lhuwa tumin chu wanika pi akgkitsis kata xʼama tanu kpulachin. Titaxtulh akgtutu kata chu tamakxtuka kpulachin. Titaxtulh kilhtamaku, wanika pi xʼalh kʼEscuela de Galaad chu malakgachaka kʼÁfrica la misionero. Bill tatamakgaxtokgli Eva chu akxtum skujkgolh kʼÁfrica, niku talakaskilh pi wi tuku xlimakgxtakgkgolh. Makgapitsi kata alistalh, taspitparakgolh kʼEstados Unidos xlakata nakuentajtlawakgo xtse Bill. Akxni Bill lilakpuwan tuku titaxtunit kxlatamat, xla wan: «Klakgaxtajputun akxni klakapastaka la Jehová kimaklakaskinit liwaka 70 kata. Makglhuwa kpaxtikatsini Jehová xlakata kimaxkinit talakaskin pi nakmaklakaskin kilatamat xlakata nakskujnani». ¿Na tlan namaklakaskina milatamat xlakata naskujnaniya Jehová putum kilhtamaku?

Eleni chu Aristotelis Apostolidis makgkatsikgolh la kamatliwakglhli Jehová.

14, 15. ¿Tuku masiyaniyan tuku titaxtukgolh natalan Apostolidis?

14 Ni kakgalhkgalhiw pi ni katikgalhiw taʼakglhuwit. Xliʼakxilhtit Abrahán kinkamasiyaniyan pi maski wi tiku makamaxki xlatamat Jehová xlakata naskujnani, na natitaxtu tuku tuwa kxlatamat (Sant. 1:2; 1 Ped. 5:9). Chuna titaxtulh chatum tala tiku wanikan Aristotelis Apostolidis. * Tamunulh kʼGrecia kkata 1946 chu kkata 1952 wanilh Eleni pi xtatamakgaxtokgli, chatum tala puskat tiku na watiya tuku xtlawaputun chuna la Apostolidis. Pero Eleni tatatlalh chu makuchinanin wanikgolh pi xkgalhi akgtum tumor kxʼakskitit. Maxtunika uma tumor, pero akxni nina lhuwa kata lata xmakgaxtokgkgo, uma tumor lakatsukupa. Amakgtum maxtuniparaka pero uma tlawalh pi nialhla xtatsuwilh chu nila liwana xchuwinan. Maski xtatatla chu maski uma kilhtamaku mapakgsina xkaputsastalanima xtatayananin Jehová, Eleni chuntiya xatapaxuwan xlichuwinan Dios.

15 Aristotelis kuentajtlawalh xpuskat puxamakaw kata. Putum uma kilhtamaku, kgolotsin litaxtulh, makgtayanalh kcomité de asambleas chu makgtayanalh akxni tlawaka akgtum Salón de Asambleas. Pero kkata 1987, Eleni lanilh tuku lu nitlan akxni xlichuwinama Dios. Akgtutu kata tamalh, chu alistalh nilh. Aristotelis lakapastaka tuku titaxtulh chu wan: «Lata titaxtunit kata, tuku tuwa ktitaxtunitaw, taʼakglhuwit chu akxni wi tuku lakapala lay, tlawanit pi xaklimasiyalh litliwakga chu ni xaktaxlajwanilh. Maski chuna, Jehová ankgalhin kimaxkinit litliwakga xlakata naktayani tuku tuwa ktitaxtunit» (Sal. 94:18, 19). Xlikana pi Jehová lu kapaxki putum tiku tlawakgo tuku matlanikgo xlakata naskujnanikgo maski titaxtukgo taʼakglhuwit.

Audrey Hyde ankgalhin lilakpuwa kilhtamaku nema aku mima.

16. ¿Tuku lu tlan tastakyaw maxkilh tala Knorr xpuskat?

16 Kalilakpuwaw tuku namin. Xlakata Abrahán lilakpuwa tuku Jehová xʼama maxki kkilhtamaku nema aku xʼama min, tlan tayanilh tuku tuwa titaxtulh. Nachuna xlakapastaka tala Audrey Hyde, maski xapulana xchixku, Nathan Knorr, nilh xlakata xkgalhi cáncer, chu xlichatiy xchixku, Glenn Hyde, xkgalhi Alzheimer. * Xla lichuwinan pi lu makgtayalh tuku wanilh tala Knorr akxni nina xniy. Xla wanilh: «Akxni niyaw, nialhtu kinkamakgapatinanan, xlikana nakgantaxtu kintakgalhkgalhinkan». Chu alistalh maxkilh uma tastakyaw: «Kaʼakxilhlakachipi tuku aku mima, xlakata anta wi mintatlaja». Chu wampa: «Ankgalhin wi tuku katlawa, kalimaklakaskinti milatamat xlakata nakamakgtayaya amakgapitsin. Uma tlan namamakgkatsiniyan». Lu tlan tastakyaw xlakata wi tuku tlan natlawayaw xpalakatakan amakgapitsin chu nalipaxuwayaw takgalhkgalhin nema kgalhiyaw (Rom. 12:12).

17. 1) ¿Tuku xlakata tlakg nalilakpuwanaw kilhtamaku nema aku mima? 2) Komo natlawayaw tuku wan Miqueas 7:7, ¿la nakinkamakgtayayan nalipaxuwayaw tasikulunalin nema aku mima?

17 La uku tlakg lhuwa tuku xlakata nalilakpuwanaw kilhtamaku nema aku mima. Tuku lama kxlikalanka katiyatni limasiya pi lamaw kxlikgalhsputni xaʼawatiya kilhtamaku. Nialh makgas, nialh katitalakaskilh chuntiya nakgalhkgalhiyaw pi natsuku mapakgsinan kKatiyatni kachikin nema kgalhi xaxlikana xkilhtsukut. Pulaktum tasikulunalin nema namakglhtinanaw wa pi nakaʼakxilhparayaw tiku lu xkapaxkiyaw nema nikgonita. Uma kilhtamaku, Jehová nasikulunatlawa Abrahán xlakata limasiyalh takanajla chu xkgalhkgalhinan, namaxkipara xlatamat chu nachuna xfamilia unu kKatiyatni. ¿Anta natawilaya wix xlakata nakamakgamakglhtinana? Tlan anta natawilaya komo chuna natlawaya la tlawalh Abrahán, komo wi tuku nalimakgxtakga xpalakata xTamapakgsin Dios, chuntiya tliwakga nakgalhiya mintakanajla maski natitaxtuya taʼakglhuwit chu nakgalhkgalhiya asta akxni Jehová wi tuku natlawa (kalikgalhtawakga Miqueas 7:7).

TAKILHTLIN 74 Kakilhtliw tatlin xla Tamapakgsin

^ párr. 5 Xlakata chuntiya kgalhkgalhimaw pi kakgantaxtulh tuku malaknunit Dios, max nalakpuwanaw pi lu makgapalama chu asta max nataxlajwani kintakanajlakan. ¿La kinkamakgtayayan xliʼakxilhtit Abrahán xlakata nakgalhkgalhiyaw akxni nakgantaxtu tuku malaknunit Jehová? ¿Tuku lu tlan liʼakxilhtit kinkawilininitan xlakskujnin Dios xala uku tiku nina makgxtakgkgo?

^ párr. 14 Natekgsa xbiografía tala Apostolidis krevista La Atalaya 1 xla febrero kata 2002, páginas 24 asta 28.

^ párr. 56 TUKU TASIYA KDIBUJO: Akgtum tamakgaxtokgat tiku linkgoya kata ni makgxtakgkgo Jehová maski titaxtukgo taʼakglhuwit. Chuntiya tliwakga kgalhikgo xtakanajlakan xlakata lilakpuwankgo tuku Jehová malaknu xlakata kilhtamaku nema aku mima.