Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

LAHATSORATRA FIANARAN̈A 31

Anao ma Miambin̈y Faviany “Tanàna Manan̈a Fototro Ten̈a Izy”?

Anao ma Miambin̈y Faviany “Tanàna Manan̈a Fototro Ten̈a Izy”?

“Izy niambin̈y faviany tanàna manan̈a fototro ten̈a izy; Zan̈ahary han̈orin̈y izio ndreky hiasa izio.”​—HEB. 11:10.

HIRA 22 Efa Mitondra Ilay Fanjakana

HO HITA ATO *

1. Ino aby safidy nataony piaramanompo maro? Ino antony?

SAMBY efa nahafoe raha aby panompony Jehovah antapitrisany. Ao ny mifidy tsy hanambady. Misy ndraiky manambady fa mifidy tsy hiteraka antsendriky. Maro koa fianakavian̈a mifen̈y hanan̈a fiain̈ana tsotra. Nan̈ino ma iro man̈ano karaha zen̈y? Fotony iro tihan̈ano erakany mety ho vitandro amy fanompoan̈a Jehovah. Afapo sady ravoravo iro. Matoky iro fa hamezany Jehovah iro aby lan̈iany raha ten̈a ilaindro. Iro tsy perty foeky. Akory ahaizantsika zen̈y? Fotony taloha tan̈y, Jehovah efa nikarakara raha nilainy panomponany, an̈isanizen̈y Abrahama “babanolo jiaby manan̈a finoan̈a.”​—Rom. 4:11.

2. a) Izikoa Hebreo 11:8-10, 16 zahan̈a, ino nahavy Abrahama von̈ono niala ta Ora? b) Ino aby fan̈ontanian̈a hivaliantsika ato?

2 Niadan̈a mare Abrahama ta Ora tan̈y. Ndray zen̈y, von̈ono handeha tsarabe izy koa fa nirahiny Jehovah niala tao, fotony izy niambin̈y faviany “tanàna manan̈a fototro ten̈a izy.” (Vakia Hebreo 11:8-10, 16.) Ino ma “tanàna” io? Ino aby raha nanahiran̈a Abrahama taminizy niambin̈y fotoan̈a han̈oren̈ana izio? Akory hangalantsika tahaka izy ndreky iro olo hafa aminandra iziô ke nan̈ano karaha zen̈y koa?

INO MA “TANÀNA MANAN̈A FOTOTRO TEN̈A IZY” IO?

3. Ino ma tanàna nambesany Abrahama io?

3 Fanjakan̈any Zan̈ahary tanàna nambesany Abrahama io. Jesosy Kristy ndreky iro Kristianin̈y voahosotro 144 000 panjakany Fanjakan̈a io. “Tanànany Zan̈ahary velon̈o, na Jerosalema andan̈itry an̈y” nikahiany Paoly izio. (Heb. 12:22; Apok. 5:8-10; 14:1) Fanjakan̈a io izy nirahiny Jesosy nangatahiny pianatranany, taminizy nampianatra iro hivavaka in̈y. Iro nirahiny hivavaka izio ho avy, amy zen̈y sitrapony Zan̈ahary hatao ambony tany ty karaha andan̈itry an̈y.—Mat. 6:10.

4. Ino raha hainy Abrahama momba tanàna na Fanjakan̈a nampan̈antin̈ainy Zan̈ahary, koa Genesisy 17:1, 2, 6 zahan̈a?

4 Tsy hainy Abrahama aminy antsipiriany raha momba Fanjakan̈any Zan̈ahary io. Tsisy olo nahay izio foeky tan̈atiny taonjato maro, fotony izio “sekire masin̈y.” (Efes. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Jehovah efa nampan̈anten̈a Abrahama fa sasany amy taranakanany hanjary panjaka. Hainy Abrahama raha zen̈y sady natokisany mare. (Vakia Genesisy 17:1, 2, 6.) Karaha efa hitany lastio Mesia, na Araiky Voahosotro hanjary Panjakany Fanjakan̈any Zan̈ahary io. Zen̈y nahavy Jesosy nivolan̈a tamindro Jiosy aby io karaha ty: “Ravoravo mare Abrahama babanaro nan̈anten̈a hahita andra haviako; hitany raha zen̈y ke ravoravo izy.” (Jaona 8:56) Efa hainy Abrahama fa sasany amy tarakanany hanjary panjaka amy Fanjakan̈a hatsangany Jehovah io, ke von̈ono izy hiambin̈y lera han̈atantirahany Jehovah raha zen̈y.

Akory nan̈aboahany Abrahama fa izy natoky fampan̈antinan̈any Jehovah? (Zahava fehintsoratra 5)

5. Akory ahaizan̈a fa Abrahama niambin̈y tanàna hiasainy Zan̈ahary io?

5 Akory nan̈aboahany Abrahama fa izy niambin̈y faviany “tanàna” na Fanjakan̈any Zan̈ahary io? Voanalohany, izy tsy nanohan̈a fanjakan̈a tambony tany teto foeky. Izy tsy nipetraka tamy tany araiky, fa nifindrafindra fo sady tsy nanohan̈a panjaka olombelon̈o. Abrahama koa tsy nan̈orin̈y fanjakan̈anany manokan̈a, fa izy nan̈araka volan̈any Jehovah fo. Izy niambin̈y Jehovah han̈antanteraka fampan̈antinan̈anany. Abrahama ten̈a natoky Jehovah. Niavaka mare finoan̈anany! Atsika iziô hizaha sasany amy raha sarotro tojy Abrahama, baka io ino raha ianarantsika baka amy raha nataony.

NIATRIKY RAHA SAROTRO ABRAHAMA

6. Karakory ma tanànany Ora io tan̈y?

6 Karakory ma tanàna nialany Abrahama in̈y? Izio tanàna nilamin̈y, tsisy raha natahoran̈a, baka io olo tao nivoatra mare sady niadan̈a koa. Tanànany Ora io navoakodidin̈y lakoro vato fatatra be ndreky lakandrano lalin̈y mare. Olo tao nahay namaky teny ndreky nanoratra, sady kaka tamy fahaizan̈a matematìky. Tsy zen̈y fo fa nandeha mare koa resaka varotro. Iro arkeôlaogy na pikaroko raha ambaniny tany koa fa nikaroko lambilambindra tavela tamy tanànany Ora, iro nahita taratasy maro momba varotro. Tran̈onolo aby ta Ora tan̈y koa namboarin̈y tamy briky sady nimpindarin̈y tamy la chaux. Fotsy kolerany tran̈o maro tsara aby io. Sasany nisy sambra mandeha 13 na 14. Tsy mandia faotaka foeky koa tan̈aty lakoro, fotony vita pave lalan̈a jiaby.

7. Nan̈ino iry Abrahama nila natoky mare fa Jehovah hiaro iro?

7 Nila natoky mare iry Abrahama fa Jehovah hiaro izy ndreky fianakavian̈anany. Nialandro roeny Saraha baka tran̈o tsara sady tsisy raha navozoan̈a ta Ora tan̈y, ke iro nandeha nipetraka tamy tran̈olay ta Kanana. Nata lakoro fo tsisy tan̈y, sady tsisy lakandrano lalin̈y mare koa niaro iro. Tsy sarotro tamy fahavalo foeky nanafiky iro. Ke iro koa tsy natoky Jehovah, iro tsy nandeha!

8. Ino aby raha nanahiran̈a Abrahama, tandraraiky?

8 Abrahama nan̈ano sitrapony Zan̈ahary. Tandraraiky, sahiran̈a izy namelon̈o fianakavian̈anany fotony nisy mosary mare tamy tany nandifasany Jehovah izy. Ke tapakevitry hifindra ta Ezipty foeky izy, fotony naresaka loatra kere. Ke izy koa fa navy tan̈y, nalainy Farao panjakany Ezipty vadiny Abrahama. Mba miniminia hely baka asalohany Abrahama! Tsy nilamin̈y foeky jerinany izikoa tsy efa nirahiny Jehovah nampodiny Farao taminany vadiny.​—Gen. 12:10-19.

9. Ino problemo nisy tamy tokantran̈ony Abrahama?

9 Nisy problemo maventy koa tamy tokantran̈ony Abrahama. Vadiny baka tsy niteraka foeky. Raha zen̈y ten̈a namparivan̈a iro tan̈aty taon̈o taon̈o. Zen̈y nahavy Saraha nan̈iraka Abrahama nan̈ano firaisan̈a taminy Hagara panomponany, amy zen̈y iro hahazo zanaka. Fa Hagara koa fa navesatra Ismaely, tsy nasiany fotiny foeky Saraha. Nanjary tsy nifankahazo mare iro roe vavy, ke niroasiny Saraha foeky Hagara tamy farany.​—Gen. 16:1-6.

10. Ino aby raha nitsapa fatokisany Abrahama i Jehovah?

10 Ela ny ela, navesatra fo Saraha ke niteraka lelahy. Nataony Abrahama Isaka an̈arany zanakandro io. Samby tiany Abrahama mare Ismaely ndreky Isaka, kanefa tsy maintsy niroasiny fo Hagara ndreky Ismaely, fotony Ismaely nampijaly Isaka. (Gen. 21:9-14) Kanefa ny raha nisy, taon̈o maromaro tafara tatỳ, nirahiny Jehovah hataony Abrahama soron̈o Isaka. (Gen. 22:1, 2; Heb. 11:17-19) Izikoa dinihin̈y raha aroe nandalo io, Abrahama ten̈a nila natoky Jehovah. Izy nila natoky fa Jehovah tsy maintsy han̈atanteraka fampan̈antinan̈anany momba zanany aroe lahy io.

11. Nan̈ino Abrahama tsy maintsy naharitry niambin̈y Jehovah?

11 Tan̈atiny fotoan̈a jiaby zen̈y, Abrahama nianatra haharidraha ndreky hiambin̈y Jehovah. Kadiriny 70 taon̈o izy taminizy ndreky iry havany niala ta Ora. (Gen. 11:31–12:4) Tan̈atiny 100 taon̈o tio, izy niasa nifindrafindra toeran̈a tamy tanànany Kanana, sady nipetraka tan̈atiny tran̈olay. Zato fitopolo dimy amby taon̈o Abrahama naty. (Gen. 25:7) Jehovah nampan̈anten̈a fa hamiany taranakany Abrahama tany io. Fa tsy hitany Abrahama foeky karakory nataony Jehovah nan̈atanteraka fampan̈antinan̈anany zen̈y. Taminizy naty koa, mbala tsendriky niorin̈y Fanjakan̈any Zan̈ahary, tanàna nambesany io. Fa ndray zen̈y, Baiboly mivolan̈a fa Abrahama ten̈a “lava vilaoman̈a sady afapo.” (Gen. 25:8) Ndray tio koa problemo jiaby nandalovany in̈y, fatatra fo finoan̈anany sady ravoravo koa izy niambin̈y Jehovah. Nan̈ino izy nahavita niaritry? Fotony Jehovah niaro izy ndreky nifidy izy hanjary kamaradiny.​—Gen. 15:1; Isaia 41:8; Jak. 2:22, 23.

Karaha Abrahama ndreky Saraha, akory fomba an̈aboahany panompony Jehovah fa iro manan̈a finoan̈a sady maharidraha? (Zahava fehintsoratra 12) *

12. Ino ma raha ambesantsika? Ino raha hizahavantsika ato?

12 Karaha Abrahama, atsika mba miambin̈y faviany “tanàna manan̈a fototro ten̈a izy” io. Efa haintsika baka fa, Fanjakan̈any Zan̈ahary io efa niorin̈y taminy 1914, ke efa manjaka andan̈itry an̈y izio izioty. (Apok. 12:7-10) Dikanizen̈y, tsy fan̈oren̈ana izio ny raha ambesantsika fa fotoan̈a hanjakanizio amy tany jiaby ty. Parpavianizen̈y, mety ho tojy problemo miramiran̈a niniry Abrahama in̈y koa atsika. Akory nahavitany panompony Jehovah marobe aminandra moderny iziô nangala tahaka Abrahama ndreky Saraha? Iro mifen̈y hanan̈a finoan̈a matanjaka ndreky haharidraha. Hita raha zen̈y izikoa atsika fa mandiniky tantarampiain̈ana amy Tilikambo Fiambesan̈a. Alô atsika hangala fianaran̈a baka amy sasany amy tantara aby zen̈y.

ALEVA TAHAKA ABRAHAMA

Naro raha foeny Bill Walden, ke izy nahazo hatsaran̈a maro baka tamy Jehovah

13. Ino raha ianaranao baka amy Rahalahy Walden?

13 Mila mahafoe raha atsika amy fanompoan̈a Jehovah. Karakory ma man̈ano Fanjakan̈any Zan̈ahary amy toeran̈a voanalohany zen̈y? Izikoa tiantsika hamparavoravo Jehovah, mila von̈ono fo atsika hahafoe raha, karaha nataony Abrahama. (Mat. 6:33; Mar. 10:28-30) Zen̈y raha nataony Rahalahy Bill Walden. * Izy nianatra taminy iniversite araiky ta Etazonỳ, ke efa hely tavela ho azony eky diplaominy ainzeniera taminy 1942. Nianatra Baiboly tamy Vavolombelon̈o Jehovah izy tamy zen̈y. Efa nisy papianatranany nitady asanazy, ary efa tokony nanomboko niasa izy tafara heliny fizaran̈a diplaomy io. Fa Bill tsy nan̈eky foeky. Nazavainy tamy papianatranany io fa izy efa tapakevitry hanompo Jehovah fa tsy han̈ano asa be karama. Tsy ela tafaranizen̈y koa izy navoakaiky han̈ano maramila. Fa mbala tsy nan̈eky fo koa izy ke nampan̈ifain̈a lamandy 10 000 dôlara, baka io nigadra 5 taon̈o. Telo taon̈o tafara izy nafaka gadra. Tafaranizen̈y izy nahazo ainvitasion han̈ano Sekoliny Gileada, baka io nanjary misionera tan Afriky. Nan̈ano mariazy taminy Eva izy. Niaraka nanompo tan Afriky iro roe, ke maro raha tsy maintsy nafoendro. Izikoa fa nandeha fotoan̈a, iro tsy maintsy nimpody tan Etazonỳ fotony nila fikarakaran̈a mamany Bill. Karaha ty ho Bill, izy koa fa nikoran̈a momba fiain̈ananany: “Tan̈atiny 70 taon̈o tio, zaho nampiasainy Jehovah nan̈ano fanompoan̈anany. Zaho koa fa mieritreritry momba tombontsoa maventy be zen̈y, miran̈aran̈a ranomasonaka. Matetiky zaho man̈ano mersy izy fotony izy nikaiky zaho ndreky nan̈ambela zaho han̈ano fanompoan̈a izy fo amy fiain̈ananaka.” Anao ke? Asa anao mba tihampiasa fiain̈ananao han̈anovan̈a fanompoan̈a manontolo andra?

Eleni ndreky Aristotelis Apostolidis nahatsapa fa Jehovah ten̈a nankahery iro

14-15. Ino raha ianaranao baka amy Rahalahy ndreky Ranabavy Apostolidis?

14 Aza man̈anten̈a fa hilamin̈y fo fiain̈ananao. Hitantsika baka tamy tantarany Abrahama fa tsy maintsy hiatriky raha sarotro fo atsika, ndray atsika efa nanokan̈a fiain̈anantsika hanompoan̈a Jehovah. (Jak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Zen̈y iziô raha nandalo taminy Aristotelis Apostolidis. * Izy natao batisa ta Gresy, taminy 1946. Taminy 1952, izy nan̈ano fianse tamy ranabavy Eleni. Voany kanserany betro Eleni, ke narary mare. Nadoso izio, kanefa nimpody ndraiky koa taon̈o vitsivitsy tafarany mariazindro. Nimpody nididian̈a ndraiky Eleni, ke nanjary nalemy ilany vatan̈anany sady tsy nahay nivolan̈a tsarabe eky izy. Fa ndray tio aretin̈y ndreky fan̈injehan̈a nataony fanjakan̈a, Eleni mbala nazoto nanompo fo.

15 Tan̈atiny 30 taon̈o Aristotelis nikarakara vadiny fo. Izy tamy zen̈y antipan̈ahy, sady an̈isany komitiny fivoriambe, baka io nan̈ampy tamy fan̈oren̈ana Tran̈o Fan̈anovan̈a Fivoriambe. Fa nisy raha nandalo taminy 1987. Eleni tamy zen̈y nitory, ke nisy varavaran̈a vy be zay nantreky taminany. Tsy nahatsiaro ten̈a foeky izy tan̈atiny telo taon̈o, ke maty tamy voanivoanalohany taon̈o 1990. Ino vokatrany raha jiaby zen̈y taminy Aristotelis? Ho izy: “Maro raha nitsapa finoan̈anaka ndreky tsy nampoiziko tan̈atiny fotoan̈a jiaby zen̈y ke nila naharidraha ndreky nisy korazy fo zaho. Fa ny raha hitako, Jehovah ten̈a nan̈amia angovo nilaiko ke vitako fo nandresy raha manahiran̈a jiaby zen̈y.” (Sal. 94:18, 19) Jehovah ten̈a tia panomponany, intsaka eky iro koa fa man̈ano zay vitandro hanompoan̈a izy ndray an̈atiny sarotro.

Nandiniky ny amaray fo Audrey Hyde ke zen̈y nahavy izy tsy mora rivan̈a

16. Ino torohevitry tsara namiany Rahalahy Knorr i Audrey vadiny?

16 Ny amaray fo diniha. Ino raha nan̈ampy Abrahama hiatriky problemo? Tsy nadosony tamy jerinany hatsaran̈a handeha hamiany Jehovah izy. Zen̈y koa nataony Ranabavy Audrey Hyde. Matiny kansera baka Nathan Knorr, vadiny voanalohany. Nanambady Glenn Hyde izy tafara tatỳ, fa voany aretin̈y Alzheimer koa Glenn. * Ten̈a nan̈ampy Ranabavy Audrey hiatriky raha aby zen̈y volan̈any Rahalahy Knorr, herin̈iandra vitsivitsy talohany nifatesany. Volan̈iny Audrey: “Nathan nampatsiaro zaho fa ‘azo antoko fan̈antinan̈antsika afarany fahafatesan̈a, ke atsika tsy hijaly eky.’ Izy baka tio nandrisiky zaho karaha ty: ‘Baka anao ho ravoravo fo amy fiain̈ananao, ny amaray fo zahava. Mazotoa miasa, baka io man̈anova ny tsara aminolo fo.’ ” Ten̈a mahatsara atsika man̈ano ny tsara aminolo fo ndreky ‘miravoravoa amy fan̈antinan̈a’!​—Rom. 12:12.

17. a) Nan̈ino ma atsika tokony handiniky ny amaray fo? b) Nan̈ino hahazo hatsaran̈a atsika izikoa man̈araka raha koran̈iny Mika 7:7?

17 Izioty edy atsika ny ten̈a mila mandiniky ny amaray fotony izikoa zahan̈a raha mandalo erantany, hita fa ten̈a miain̈y amy tapany farany aminandra farany atsika. Teteky io, efa tsy mila miambin̈y eky atsika fotony Fanjakan̈any Zan̈ahary hitondra tany ty. Ke amy leranizen̈y, ho maro hatsaran̈a ho azontsika. An̈isanizen̈y, ho velon̈o ndraiky iro havantsika efa naty aby in̈y. Hivilominy Jehovah koa Abrahama ndreky fianakavian̈anany, ke hiain̈y ambony tany eto ndraiky iro. Zen̈y rady ho azony Abrahama, fotony izy naharidraha ndreky nisy finoan̈a. Ho iô anao amy zen̈y, izikoa anao mangala tahaka Abrahama, ke von̈ono hahafoe raha hanohan̈ana Fanjakan̈any Zan̈ahary, baka io mifen̈y hanan̈a finoan̈a fo ndray miatriky raha sarotro. Ho iô koa anao izikoa mahadin̈y miambin̈y Jehovah.​—Vakia Mika 7:7.

HIRA 74 Andao Hihira Momba Ilay Fanjakana!

^ feh. 5 Mety tsy ho din̈intsika lera hampatanteraka raha nampan̈antin̈ainy Jehovah, ke mety hihen̈y finoan̈antsika. Handiniky modely tsarany Abrahama ndreky panompony Jehovah sasany aminandra iziô atsika ato, amy zen̈y hahaiho tapakevitry fo atsika hiambin̈y lera han̈atantirahany Jehovah fampan̈antinan̈anany.

^ feh. 13 Niboaka tamy Tilikambo Fiambesan̈a (malagasy) 1 Desambra 2013, pazy 8-10, tantarampiain̈anany Rahalahy Walden.

^ feh. 14 Niboaka tamy Tilikambo Fiambesan̈a (malagasy) 1 Fevrie 2002, pazy 24-28, tantarampiain̈anany Rahalahy Apostolidis.

^ feh. 16 Niboaka tamy Tilikambo Fiambesan̈a (malagasy) 1 Zie 2004, pazy 23-29, tantarampiain̈anany Ranabavy Hyde.

^ feh. 56 FAN̈AZAVAN̈A SARY: Hay be fa tsy maintsy niatriky raha sarotro olo fivadiany efa matoe, kanefa iro mbala tsy voly manompo Jehovah. Iro mandiniky raha nampan̈antin̈ainy Jehovah momba ny amaray fo, ke matanjaka finoan̈andro.