1. Gini apai dungu aboro nambupaha, na tipagine i nambupaha ti ni?

AMIRIONI ga Mbori aboro areme ima mbupa kura gayo apai tipa ka mangasunge fu Mbori. Badungu awirina nga akumba na adee ima diaberã tipa ka zanga manga rogatise. Kura arogotise ima diaberã tipa ka zanga vunga agude awere. Kura riiakporo ima diaberã tipa ka sa gayo raka si du ni taataha. Agi aboro re dunduko mangi agi adiaberã re tipa nyanyakipa ndupai sa—i naida ka mangasunge fu Yekova ni bakerehe gbe wa rengbe omeyo na ni. I na ngbarago na i na gu kido nga Yekova nika fu agu ahe afu fuyo dunduko i aidaha nzunzu. Ya mo i abira tiyo? Oó! Waigu ani aino gipai re? Bambiko mbata kusayo, Yekova aima fu agu ahe dunduko fu gako amoyambu i aaidaha. Ni kpiapai, Yekova afu maku fu Abarayama nga guko du ni “ba fu agu yo dunduko naida pa Mbori.”—Rom. 4:11.

2. (a) Ringbisihe kuti AEbere 11:8-10, 16, tipagine Abarayama aidi ka mbu Ura ti ni? (b) Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

² Abarayama ambu gu wene raka ko anaaraka ha rogo gu gbata nangia Ura. Tipagine ko ambuhe ti ni? Bambiko ko aapido “gu bakporo du na nyanyaki mburuhe ti ni.” (Oni gedi AEbere 11:8-10, 16.) Ginihe du nga gu “bakporo” re? Gini akpakarapai Abarayama agbiatiko na ni wa ko aapido gupai nga i me gu bakporo re? Na waigu rengbe ani kadu wakina Abarayama gbiati agu aboro du ti gi gaani regbo re nga aguyo napekafuo gako kpiapai? Gi kekeapai re nika undo rani ani gbia karagapai kuti agi asanahe re.

3. Ginihe du nga gu bakporo Abarayama aapidoho?

³ Gu bakporo Abarayama aapidoho re nga ga Mbori Kindo. Yesu Kristo nga Bakindo nga ga gu Kindo re. Berewe a, gu mbedimbedi aKristano du bangeyo nga 144,000 nika zogarago na ko.  Pauro aya tipa gu Kindo re si nga ‘gu bakporo nga ga gu Mbori du ni ungako, nga gu Yerusarema nga ga ngbangbaturũ.’ (Eb. 12:22; Yugo. 5:8-10; 14:1) Yesu ayugu gupai fu gako abawiriki nga i kpari tipa gi Kindo re si ye ka manga gupai Mbori akpinyemuhe auru kpotosende wa duhe ngbangbaturũ yo.—Mt. 6:10.

4. Ringbisihe kuti Bambata Pai 17:1, 2, 6, bakio wai du Abarayama ainipai tipa gu bakporo, watadu gu Kindo Mbori akidopaha?

⁴ Ya mo Abarayama aini futufutuapai tipa wai ga Mbori Kindo nika du? Oó. Tipa gbanga regbo, gu futufutuapai re adu ni ‘gbugbuhe.’ (Ef. 1:8-10; Koro. 1:26, 27) Ono Abarayama aima ino gupai nga kura atitako nika daada ni abakindo. Yekova aima kido ko na gipai re. (Oni gedi Bambata Pai 17:1, 2, 6.) Abarayama aima du na nyanyaki idapase kuti ga Mbori akidohe si kidu wa ka i ya ko aabi gu Mbedimbedi Ko watadu Masiya abi, nga guko nika ngia Bakindo ga Mbori Kindo. Si du nga ndu gupai Yesu agumba gupai ti ni fu agu aYudo naadu ti regbo ko nga: “Baroni nga Abarayama ko bi ragore; ko ki bi he, rago ki ningba angba ti ko.” (Yo. 8:56) Si tie ziazia nga, Abarayama aima ino gupai nga kura atitako nika duadu ni papara gu Kindo Yekova nika maaha re, na ko aapido Yekova tipa ko digisi gu kidohe re.

5. Waigu ani ainoho nga Abarayama aapido gu bakporo Mbori nika mbakadaha?

⁵ Waigu Abarayama ayugu gupai nga ko aapido gu bakporo, watadu gu Kindo Mbori nika sigiraha? Ni bambataha, Abarayama aarimisongo tiko ku rogo ai gu kindo naadu auru kpotosende te. Ko anaata ata rogo arago, ba aadunga ho ko amoihe ni nyenye kpuko te, na ko aasongodanga agu abakindo nga ga wiri aboro yo a te. Kupati gure, Abarayama aˈasadanga ka maa gako kindo nitiko te. Kuba gure, ko aandu kindi kumbatayo kaa giasangba Yekova na kini pidi ko tipa ko digisi Gako kidohe. Ni manga Abarayama agi apai re, ko ayugu bakere idapase kuti Yekova. Ani wisigingo pai tipa bete agu akpakarapai ko agbiatiko na ni na ani ki bi gupai rengbe ani ka wirikaha ti gako kpiapai.

6. Waigu gu gbata nangia Ura adu?

⁶ Abarayama ambu gu gbata nangia Ura, nga gu naadu ni wene bandabandaha na ni bawenehe, na agu aboro naadu yo angia wene abawirikipai na ni airakumuko. Bakere ngapa naadu pati gu gbata re gbiati dudunguro ime nga gu nanaabanda ha. Aboro Ura angia wene abakeapai na wene agedi anamba. Na si nangera  wa badungu aboro nanaamanga sunge bagaahe rogo gu gbata re, bambiko agu ageteke kuru ahe sende yo nageteke rago rogo gu ba gu gbata re adu rogoho abi badungu agu awaraga nga ga bagaahe yo. Aboro anaambakada gayo akporo na abiriki na kini be kpotoho na pusi rangi. Kura agu akporo re anidu na abambu rogoyo nga 13 watadu 14 na avurukporo ho kidu ni wene memehe na mbia zanga nvutu.

7. Tipagine si aaida Abarayama du na gu kido ti ni nga Yekova nika banda ko abanda gbiati gako aborokporo?

⁷ Si aaida Abarayama du na gu kido nga Yekova nika banda ko abanda gbiati gako aborokporo. Tipagine? Oni tingidi gupai nga Abarayama na Sara ambu wene kpuyo naadu ni bandabandaha Ura yo tipa kaa raka tii abamburoko rogo agu arago naadu Kanana yo. Gbanga ngapa gbiati dudunguro ime aadunga berewe pati yo tipa kaa banda yo te. Sidu, he aadunga patiyo tipa ka banda yo te, na avurayo aima rengba ka ye ka zubo yo.

8. Ginipai namangi Abarayama ti kura regbo sa?

⁸ Abarayama amangi gupai Mbori akpinyemuhe, ono ti kura regbo sa, si aima du ni mbumbuhe fuko tipa ko rigi gako aborokporo. Bakere ngbongi ati ku rogo gu ringara ko adu rogoho nga Kanana. Gu ngbongi re aima du ni kerehe si ki sa gupai nga Abarayama ga na gako aborokporo ku Ezipeta yo tipa bete regbo. Ono tie, ho ko adu ni Ezipeta yo, Faro nangia bazogo Ezipeta adi Sara ku kpuko yo ri du ni diako. Mo berẽnga pa gu bakabangirise Abarayama adu rogoho daho Yekova afu mbusa ni fu Faro na ko ki karaga dia Abarayama fuko.—Bam. P. 12:10-19.

9. Gini akpakarapai naadu rogo ga Abarayama ngbadimokporo?

⁹ Akpakarapai aduadu a rogo ga Abarayama ngbadimokporo. Diako ko akpinyemu ri gbe nangia Sara aarengbanga ka vunga agude te. I adu na bakere gberãrago tipa dungu agarã mbiko gipai re. Niyangaraha tie, Sara afu gari moyambu nangia Agara fu Abarayama tipa gupai nga ri vungu agude fu ri na Abarayama. Ono ho Agara adu ni na vuru Yisamaere, ri atona ka payasi pa Sara. Gupai re aima du ni kerehe si ki sa gupai nga Sara do Agara kusayo kporo.—Bam. P. 16:1-6.

10. Ginipai namangi naˈasadi ga Abarayama kido kuti Yekova?

¹⁰ Ni yangaraha, Sara adu na vuse na ki vungu gude fu Abarayama ko ki yambu rimoru nga Yisaka. Abarayama aima kpinyemu agu awiriko dunduko ue nangia aYisamaere na Yisaka re. Ono mbiko gu gbegberẽ gene Yisamaere aamangapai na Yisaka ngbaha, Yekova agumba gupai fu Abarayama nga ko do Yisamaere na Agara kusayo. (Bam. P. 21:9-14) Fuo dungu agarã kusa, Yekova asana Abarayama tipa ko fu Yisaka ni motumo. (Bam. P. 22:1, 2; Eb. 11:17-19) Rogo agu apai yo re dunduko ue, si aaida Abarayama du na gu kido nga Yekova nika sa apai asa si du ni wenehe tipa awiriko.

11. Tipagine si aaida Abarayama nisungudi Yekova ti ni na zerangbaduse?

¹¹ Vuru gu regbo yo re naabaha, si aaida gupai nga Abarayama nisungudi Yekova na zerangbaduse. Si nangera wa garãko aima susa 70 ho ko na gako aborokporo aguari ni Ura yo. (Bam. P. 11:31–12:4) Na tipa agarã wa sa kama, ko aaraka tii abamburoko na kini ta vuru ringara Kanana. Abarayama akpi ho garãko adu ni nga 175. (Bam. P. 25:7) Ono ko aabingo gu ga Yekova kidohe naadu tipa fu Yekova gu ringara ko aata rogo yo fu atitako si nadigisi tihe te. Na ko aarakanga ni gbangaha tipa ka bi gu bakporo nga ga Mbori Kindo i nasigiraha te. Wa si avura du wo, i fura tipa Abarayama nga ko akpi ‘nikuru gbinza kumba na garãko ange ange ki susi.’ (Bam. P. 25:8) Wa vura duhe nga Abarayama ahi dungu akpakarapai, gako idapase anye ni nyanyakihe na ko adu na ngbarago ka pido Yekova. Ginipai nasa gupai nga ko hipai? Mbiko rogo ga Abarayama raka yo naabaha, Yekova aabandako  na kini mangipai na ko wa bakureako.—Bam. P. 15:1; Yes. 41:8; Yak. 2:22, 23.

12. Ginipai ani asungudoho, na ginipai ani nika sakapai tipaha?

¹² Wakina Abarayama, ani napido gu bakporo du na nyanyaki mburuhe ti ni. Ono ani apidongo gupai nga i mehe te. I aima sigira ga Mbori Kindo rogo gu garã nangia 1914 na si nazogarago azoga awere ngbangbaturũ yo. (Yugo. 12:7-10) Ono ani napidoho si tona zogarago auru kpotosende naabaha. Wa ani apido ho si tona zogarago auru kpotosende, dungu apai kinaho ani nika gbiatirani na ni du wakina gu naadu tipa Abarayama na Sara. Ya mo gu ga Yekova amoyambu du areme ninaasada ka wirika ga Abarayama kpiapai? Agu apangbanga du tipa aboro i akusihe rogo aNgbaõbambu Sinziri nayugo gupai nga wakina Abarayama na Sara, badungu aboro areme na kina idapase tiyo gbiati zerangbaduse. Ani sakingo pai tipa bete agi akpiapai re na ki bingo gupai rengbe ani ka wirikaha.

13. Ginipai mo nawirikihe ti gu pangbanga nga ga Wiriba Walden?

¹³ Mo du na nyemu ka mbupa kura apai tipa Mbori. Ka ani aida Kindo du ni nyanyakipa pai kisusi rogo gaani raka yo, si naida ani du wa Abarayama, nga guko naambupa kura gako apai tipa ka manga gupai nafu ngbarago fu Mbori. (Mt. 6:33; Mk. 10:28-30) Oni bingo gu kpiapai nga ga wirina sa du rimoko nga Bill Walden. * Rogo gu garã nangia 1942, Bill atona wisigo Ziazia Kekeapai na aDezire Yekova ho ko aambeda ni ka nyasa bakere wirikapai nga ga yunivasiti Amerika yo, na gupai ko awirikihe adu tipa sunge gbaka asura mekemeke arago. Gu bakere bayugupai naayugopai fu Bill aima manga mbakadapai nga Bill ata nyasa wirikapai ko ki tona sunge nibasa, ono Bill aima ká gupai re. Ko adiberã tipa ka mangasunge fu Mbori ni bakerehe kuba gupai nga ka idapa manga gu sunge du na bakere marã ti ni. Nibasa tingbafuo gure, airangbii aya fu Bill ko tona mangasunge abanzengere. Ko aká gupai re rogo irisa yo, na ni sangbanaha, i aya fuko ko tumo adorari nga 10,000 na i ki bako ku bambukiso yo tipa agarã bisue. I akusi ko bambukiso yo tingbafuo agarã biata. Kusa, i ayambu ko tipa ko ndu tipa gu  Sukuru Nga ga Girada na ko ki mangisunge ni mokedi vuru Afirika. Fuoho, Bill amangi rogatise na Eva, na i amangisunge wa sa na ri vuru Afirika, na raka aadunga ni taataha fuyo vuru Afirika te. Tingbafuo dungu agarã, i akaragatiyo ku Amerika yo tipa ka ngerafuo na Bill. Bill ape gupai tipa gako raka naabaha nga: “Kina aume ninaasasa bangire yo ho mi aberã pa gu bakere momu ni nga, Yekova mangisunge na mi tipa agarã naima susa 70. Mi naatambua ko dedede tipa undo ko re mi mangisunge na gimi raka tipa ka irisoko.” Ya mo mo rengbe ka sa sunge Kindo ti aregbo dũ ni gamo sunge?

14-15. Ginipai mo nawirikihe ti gu pangbanga du tipa Wiriba Apostolidis na diako?

¹⁴ Ka mo berẽnga gupai nga gamo raka nika du zanga akpakarapai ya. Ani nawirika gupai ti ga Abarayama kpiapai nga, zavura agu aboro nafu gayo raka naabaha tipa ka mangasunge fu Yekova nagbiatiyo agbia na akpakarapai. (Yak. 1:2; 1 Pet. 5:9) Oni bingo wai du gipai re nga rengo ti gu pangbanga du tipa Aristotelis Apostolidis. * Ko azi bapatiza rogo gu garã nangia 1946 ringara aGiriki yo, na rogo 1952, ko ambakadi pa rogatise na gu wirina rimori angia Eleni naadu na kina bangisa agu asasa beri ko adu na ni. Ono tie, Eleni ati na kaza na i ki bi ri na gu kaza nasona rogo dudu boro. I adi gu kaza re kusayo na i ki mangi rogatise. Ono fuo bete agarã berewe kusa, gu kaza re asono berewe dudu ri yo. Amunganga agba Eleni berewe ti riri, ono fuo gba yo ri, papara ri kubani azere, na ka ri adunga berewe na rengba ka fura wenengai ya. Ri anye kindi ni zaaza namangisunge fu Mbori ri ki vura kaa woka vurũ na airangbii ki vura kaa rungosi aDezire Yekova vurũ ti gu regbo re.

¹⁵ Aristotelis angerefuo diako tipa agarã nga 30. Ti gu regbo re, ko aamangasunge ni bakumba, kidu rogo gu rondo nangerakurii bakere adunguratise, na ko aaundo na dua Bambu Bakere Dunguratise. Fuo gure, rogo 1987, ho Eleni aatungusapai ni, rõrõi ngbadimo rogo marã yo anari ri ni kerehe. He ama ri tipa agarã biata, na fuo gure ri kini kpi. Ti digido gu pangbanga du tipa Aristotelis, ko aya: “Vuru agu agarã yo ninaasusa, mi ima gbia tire na dungu akpakarapai na agu akuraha namanga ni tunguotunguoho. Sidu, si aaida mi diberã kaa hipai kindi na ki zanga mbu ai pai si ba gberãrago  tire. Yekova ninaafu gu ome fere dedede mi aidaha tipa ka diabe agi akpakarapai re.” (Tam. 94:18, 19) Yekova ima kpinyemu gu gako amoyambu namanga agu apai dunduko rengbe yo ka mangaha fuko ka si vura du vurũ nga i rogo akpakarapai yo!

16. Gini wene rugute Wiriba Knorr afuhe fu diako?

¹⁶ Mo naaberãkurii agu apai du kumbatayo. Abarayama aamaaberã ko tipa gu mosoro naadu kumbatayo si adu nga Yekova nika fuhe fuko, na gipai re naundoko ko hi akpakarapai. Wirinarani nga Audrey Hyde aasadi ka manga gipai re nibipa gari maabangirise kumbatayo, wa si avura du vurũ nga bambata kumbari nangia Nathan H. Knorr akpi be kansa, na gu kaza nagbarasa berã boro ki zi ue kumbari nangia Glenn Hyde. * Ri ape gupai nga gupai bambata kumbari nangia Wiriba Knorr apehe fu ri bete aposo mbata fu ko kpi aima undo ri ri naahipai na ngbarago. Ri aya: “Nathan atingidi re na gupai nga: ‘Fuo kpio, gu maabangirise du ani na ni du wa ka si da ti rengo, na ani ambunga berewe be aigirã te.’ Fuo gure, ko angarasi re ki ya: ‘Mo ngere kumbatayo, mbiko yo du gamo mosoro ni.’ . . . Ko agbia kurapai kutini nga: ‘Mo asadi ka mangasunge na gamo raka kaa manga apai fu kura aboro. Gipai re nika undo ro mo gbia ngbarago.’” Gi rugute re nga wene rugute furani nga ani naamanga weneapai fu kura aboro na ‘rago kini ngba ti rani mbiko maabangirise’!—Rom. 12:12.

17. (a) Gini wene ndupai du berani tipa kaa berãkurii agu apai nika manga kumbatayo? (b) Waigu pa manga ani pai kuti gupai du ni kekehe rogo Mika 7:7 aundo rani ani du na ngbarago tipa agu amaku du kumbatayo?

¹⁷ Areme, ani na dungu nduapai berani tipa kaa berãkurii agu apai du kumbatayo. Agu apai namanga rogo zegino nayugo gupai ziazia nga ani rogo yangara papara yangara arame nga ga gi sino raka re. Barambeda, ani asungudongo ga Mbori Kindo asungudo berewe si ye ka zogarago ku auru kpotosende te. Pai sa dagba agu apai yo nika fu ngbarago furani nga i nika zingisa gu gaani aboro be kpio nakpiki. Ti gu regbo re, Yekova nika fu mosoro fu Abarayama tipa gako idapase gbiati gako zerangbaduse, ni zingisako ko gbiati gako aborokporo be kpio ku auru kpotosende. Mo adu yo ka dia yo kugume? Mo ima rengba kadu yo ka mo wiriki ga Abarayama kpiapai ni mbu mo pa kura gamo apai tipa ga Mbori Kindo, ni banda mo gamo idapase kindi akpakarapai ki vura du vurũ, na ni nye mo kaa pido Yekova na zerangbaduse.—Oni gedi Mika 7:7.