1. ¿Bix u yilik Jéeoba le máaxoʼob adorarkoʼ?

JÉEOBAEʼ jach u yaabiltmaj cada juntúul tiʼ le máaxoʼob adorarkoʼ yéetel nojoch baʼal u yilik le meyaj ku beetkoʼoboʼ. Kex jejeláas bix k-áantaj teʼ múuchʼuliloʼ jach kʼaʼabéet le meyaj ku beetik cada juntúul tiʼ toʼonoʼ, tsʼoʼoleʼ tuláakloʼon kʼaʼabéet k-áantaʼal tumen maasil. Lelaʼ bey tu yeʼesil apóstol Pablo, koʼox ilik baʼax tu yaʼalaj.

2. Jeʼex u yaʼalik Efesios 4:16, ¿baʼaxten unaj k-múul meyaj yéetel k-respetartikba?

² Tu tekstoil le xookaʼ Pabloeʼ tu yaʼaleʼ kéen k-pakt juntúul sukuʼun wa juntúul kiikeʼ maʼ unaj k-tuklik lelaʼ: «Maʼ kʼaʼabéetech teniʼ» (1 Cor. 12:21). Utiaʼal u yantal jeetsʼelil teʼ múuchʼuliloʼ tuláakloʼon unaj k-múul meyaj yéetel k-respetartikba (xok Efesios 4:16). Wa k-múul meyajeʼ tuláakal yaan u yuʼubik yaabiltaʼan yéetel yaan u muʼukʼaʼantal le múuchʼuliloʼ.

3. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

³ ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-respetartik le sukuʼunoʼoboʼ? Teʼ xookaʼ yaan k-ilik óoxpʼéel bix jeʼel k-beetkeʼ. Táanileʼ le ancianoʼoboʼ yaan u yilkoʼob bix jeʼel u páajtal u respetartik u yéet ancianoiloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan k-kanik bix jeʼel k-yaabiltik yéetel k-respetartik le sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Tu tsʼookeʼ yaan k-ilik bix jeʼel k-eʼesik k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼob maʼ tu jach tʼankoʼob tubeel le idioma k-tʼankoʼ.

4. Jeʼex tu yaʼalaj Pablo tiʼ Romanos 12:10, ¿baʼax unaj u beetik le ancianoʼoboʼ?

⁴ Jéeoba yéeyik tuláakal le ancianoʼoboʼ, chéen baʼaleʼ cada juntúuleʼ jejeláas bix u yáantaj (1 Cor. 12:17, 18). Yanoʼobeʼ tumen maʼ úuch káajak u beetik u ancianoiloʼobeʼ yaan jujunpʼéel baʼaloʼob todavía táan u kankoʼob. Uláakʼoʼobeʼ tumen tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼob wa tumen kʼojaʼanoʼobeʼ yaʼab baʼaloʼob maʼ tu páajtal u beetkoʼob jeʼex kaʼacheʼ. Chéen baʼaleʼ mix juntúul anciano unaj u tuklik yoʼolal u yéet ancianoil: «Maʼ kʼaʼabéetech teniʼ». Baʼaxeʼ tuláakal le ancianoʼoboʼ unaj u beetkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼ Romanos 12:10 (xoke).

5. 1) Le ancianoʼoboʼ, ¿bix u yeʼeskoʼob ku respetarkoʼob u yéet ancianoiloʼoboʼ? 2) ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet u beetkoʼob?

⁵ Le ancianoʼoboʼ ku yeʼeskoʼob ku respetarkoʼob u yéet ancianoiloʼob le kéen u chʼenxikintoʼob le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ. Lelaʼ maas kʼaʼabéet u beetkoʼob le kéen u muchʼubaʼob u tsikbaltoʼob baʼaloʼob jach kʼaʼanaʼantak. ¿Baʼaxten jach unaj u beetkoʼob? Le revista U Pʼíich Tulumil Kanan ich español, 1 tiʼ octubre tiʼ 1988, tu yaʼalaj baʼaxten: «Le ancianoʼoboʼ maʼ unaj u tuʼubultiʼobeʼ le espíritu santooʼ jeʼel u yáantik juntúul anciano u kʼaʼajs junpʼéel kaʼansaj yaan teʼ Biblia jeʼel u yáantik le múuchʼ ancianoʼob utiaʼal u yojéeltikoʼob baʼax unaj u beetkoʼoboʼ (Hech. 15:6-15). U espíritu santo Dioseʼ ku yáantik tuláakal le ancianoʼoboʼ maʼ chéen juntúuliʼ».

6. 1) ¿Baʼax kun áantik le ancianoʼob utiaʼal ka múuchʼ meyajnakoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax utsil ku jóoʼsik le múuchʼulil kéen u beetoʼob beyoʼ?

⁶ Wa juntúul anciano ku respetartik le uláakʼ ancianoʼoboʼ yaan u kanáantik maʼ u yáax tʼaan chéen letiʼ cada ken u muchʼubaʼob. Maʼ ken u tratart u beetaʼal chéen baʼax ku yaʼalik yéetel maʼ ken u tukult wa letiʼ ku tsʼoʼokol u tʼaan. Kéen tʼaanakeʼ ku yeʼesik de ke humilde yéetel ku chʼenxikintik baʼax ku yaʼalik u maasil. Tsʼoʼoleʼ ku yóotik u xakʼalt baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le baʼax táan u tsikbaltaʼaloʼ yéetel ku yilik u beetik le baʼax ku yaʼalik «le esclavo chúukaʼan u yóol yéetel yaan u  naʼat[oʼ]» (Mat. 24:45-47). Wa le ancianoʼob ku yaabiltikubaʼob yéetel ku respetarkubaʼobeʼ yaan u yáantaʼaloʼob tumen u espíritu santo Dios utiaʼal ka u chʼaʼtukloʼob u beetoʼob baʼax maas maʼalob utiaʼal le múuchʼuliloʼ (Sant. 3:17, 18).

7. ¿Baʼax ku tuklik kaʼach Jesús yoʼolal le máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

⁷ Teʼ múuchʼuliloʼ yaan máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob, yaan máaxoʼob yaan u paalaloʼob yéetel yaan xan máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ. ¿Bix unaj k-ilik le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ? Koʼox ilik baʼax ku tuklik kaʼach Jesús. Le ka taal way Luʼumeʼ letiʼeʼ maʼ tsʼoʼok u beeliʼ yéetel chʼíik u beet le meyaj kʼubéentaʼabtiʼ tumen Diosoʼ. Mix juntéen tu kaʼansaj wa kʼaʼabéet u tsʼoʼokol u beel máakiʼ, maʼ xan tu kaʼansaj wa kʼaas maʼ u tsʼoʼokol u beeliʼ. Chéen baʼaleʼ tu yaʼaleʼ yaan tiʼ u discípuloʼobeʼ yaan u chʼaʼtuklikoʼob maʼ u tsʼoʼokol u beeloʼob (Mat. 19:11, 12). Letiʼeʼ tu respetartaj le máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Mix juntéen xan tu yaʼalaj wa óotsiloʼob tumen maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ yéetel mix juntéen tu yaʼalaj wa maʼ kiʼimak u yóoloʼobiʼ.

8. Jeʼex u yeʼesik 1 Corintios 7:7-9, ¿baʼax tu yaʼalaj Pablo yoʼolal le máaxoʼob ku chʼaʼtuklikoʼob maʼ u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ?

⁸ Jeʼex Jesúseʼ apóstol Pabloeʼ kex maʼ tsʼokaʼan u beeleʼ mix juntéen tu kaʼansaj wa kʼaas ka tsʼoʼokok u beel máakiʼ. Letiʼeʼ u yojel cada juntúul ken u chʼaʼtukult wa yaan u tsʼoʼokol u beel wa maʼ. Chéen baʼaleʼ tu yaʼaleʼ maʼ kʼaas xan wa yaan máaxoʼob ku chʼaʼtuklikoʼob maʼ u tsʼoʼokol u beeloʼob utiaʼal u maas meyajtikoʼob Diosiʼ (xok 1 Corintios 7:7-9). Pabloeʼ tu respetartaj le máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Hasta tu yéeyaj Timoteo, juntúul xiʼipal maʼ tsʼokaʼan u beel, utiaʼal ka u beet nukuch meyajoʼob ichil u kaajal Jéeobaiʼ (Fili. 2:19-22). * Leloʼ ku yeʼesikeʼ maʼ maʼalob ka u tukult máak de ke juntúul sukuʼun wa kiikeʼ maʼ tu páajtal u beetik maʼalob junpʼéel meyaj chéen tumen maʼ tsʼokaʼan u beeliʼ (1 Cor. 7:32-35, 38).

9. ¿Bix unaj k-ilik le tsʼokaʼan u beeloʼob bey xan le maʼatechoʼ?

⁹ Jesús yéetel Pabloeʼ maʼ tu yaʼaloʼob wa kʼaʼabéet u tsʼoʼokol u beel máakiʼ mix tu yaʼaloʼob wa maʼ unaj u tsʼoʼokol u beeliʼ. ¿Bix unaj k-ilik le tsʼokaʼan u beeloʼob bey xan le maʼatechoʼ? U Pʼíich Tulumil Kanan ich español, 1 tiʼ  octubre tiʼ 2012, tu yaʼalaj: «Jéeobaeʼ u yaabiltmaj le tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ bey xan le maʼatechoʼ. [...] Letiʼeʼ maʼ tu yilik le máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼob bey óotsiloʼob tumen táan u sufriroʼob yéetel tumen bey yaan baʼax ku bineltiktiʼobeʼ». Jeʼex k-ilkoʼ kʼaʼabéet k-respetartik le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ.

10. ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-chʼaʼik en cuenta bix u yuʼubikuba le sukuʼunoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

¹⁰ ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-chʼaʼik en cuenta bix u yuʼubikuba le sukuʼunoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ? Maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ yanoʼobeʼ letiʼob chʼaʼtukultmil maʼ u tsʼoʼokol u beeloʼob. Chéen baʼaleʼ uláakʼoʼobeʼ taak u tsʼoʼokol u beeloʼob, pero maʼ jóokʼok u núupoʼobiʼ. Yanoʼob xaneʼ kíim u núupoʼob. Tiʼ mix juntúul tiʼ letiʼob unaj k-kʼáatik baʼaxten maʼ tsʼoʼokok u beeloʼobiʼ mix k-aʼaliktiʼob jeʼel k-áantkoʼob u kaxt u núupoʼobeʼ. Maʼ xaaneʼ yaneʼ jeʼel u kʼáatiktoʼon ka k-áanteʼ, chéen baʼaleʼ wa maʼ u beeteʼ maʼ unaj k-aʼaliktiʼ yaan k-áantikiʼ. Kʼaʼabéet k-tuklik bix jeʼel u yuʼubikubaʼob wa k-aʼaliktiʼob jeʼel áantkoʼobeʼ (1 Tes. 4:11; 1 Tim. 5:13). Koʼox ilik baʼax ku yaʼalik jujuntúul sukuʼunoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ.

11, 12. ¿Bix jeʼel k-lúuʼsik u yóol le máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

¹¹ Juntúul superintendente tiʼ circuito maʼ tsʼokaʼan u beeleʼ ku yaʼalikeʼ jach jatsʼuts u yilik u meyajtik Jéeoba jeʼex yanikoʼ. Chéen baʼaleʼ ku yaʼalikeʼ yaan kʼiineʼ ku chan lúubul u yóol kéen kʼáataʼaktiʼ tumen jujuntúul sukuʼunoʼob baʼaxten maʼ tsʼoʼokok u beeliʼ, kex u yojel ku kʼáataʼaltiʼ tumen taak u yáantaʼal. Juntúul sukuʼun ku meyaj Beteleʼ ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ le sukuʼunoʼoboʼ ku chʼaʼikoʼob óotsilil tiʼ le máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, ku tuklikoʼobeʼ maʼ kiʼimak u yóol máakiʼ».

¹² Juntúul kiik maʼ tsʼokaʼan u beel ku meyaj Beteleʼ ku yaʼalik: «Yaan sukuʼunoʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ tuláakal máak taak u tsʼoʼokol u beel. Ku tuklikoʼobeʼ chéen ku bin máak u kaxt u novio teʼ reuniónes socialesoʼ. Juntéeneʼ u najil Beteleʼ tu túuxten in beet junpʼéel meyaj táanxel tuʼux. Le kiik tuʼux kʼuchenoʼ tu yaʼalajteneʼ teʼ múuchʼulil tuʼux ku binoʼ yaan kaʼatúul sukuʼunoʼob in wéet jaʼabiloʼobiʼ. Kex tu yaʼalajten maʼ táan u kaxtik in novioeʼ le ka kʼuchoʼon teʼ muchʼtáambaloʼ tu jíiteneʼ ka tu bisen utiaʼal u presentarken tiʼ le kaʼatúul sukuʼunoʼoboʼ. Tu yóoxtúulaloʼon jach suʼlakchajoʼon yoʼolal le baʼax tu beetaj le kiikoʼ».

13. ¿Baʼax líiʼs u yóol juntúul kiik maʼ tsʼokaʼan u beeliʼ?

¹³ Juntúul kiik ku meyaj Beteleʼ ku yaʼalik baʼax líiʼsik u yóol: «In kʼaj óol precursoroʼob tsʼoʼok u chan yantal u jaʼabiloʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ. Letiʼobeʼ jach u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Jéeoba, jach ku yáantajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ yéetel jach kiʼimak u yóoloʼob. Jach jatsʼuts bix u tuukuloʼob tumen maʼ tu tuklikoʼob maas maʼaloboʼob tiʼ u maasil mix tu tuklikoʼob jach mix baʼaloʼob tumen maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ wa tumen minaʼan u paalaloʼob». Jach túun jatsʼuts u yantal máak tiʼ junpʼéel múuchʼulil maʼatech u lúuʼsaʼal u yóol máak mix tech u beetaʼal u yuʼubikuba jelaʼanil, baʼaxeʼ ku yaabiltaʼal, ku respetartaʼal yéetel ku chʼaʼabal en cuenta.

14. ¿Bix jeʼel u yeʼesik máak ku respetartik le sukuʼunoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

¹⁴ Le sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ jach ku kiʼimaktal u yóoloʼob le kéen chʼaʼabak en cuenta le jatsʼuts modos yaantiʼoboʼ bey xan le kéen ilaʼak bix u tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios. Letiʼobeʼ maʼ u kʼáatoʼob ka chʼaʼabak óotsilil tiʼob tumen maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ. Wa k-beetik u lúubul u yóoloʼob yoʼolal bix k-tratarkoʼobeʼ bey ka k-aʼaltiʼobeʼ: «Maʼ kʼaʼabéetech teniʼ» (1 Cor. 12:21). Le oʼolaleʼ koʼox respetarkoʼob yéetel  koʼox eʼesik nojoch baʼal k-ilik le meyaj ku beetkoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Beyoʼ yaan u kiʼimaktal u yóoloʼob.

15. ¿Baʼax tsʼoʼok u beetik jujuntúul sukuʼunoʼob taak u maas meyajtikoʼob Jéeoba?

¹⁵ Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaʼab sukuʼunoʼobeʼ táan u yilik u kankoʼob uláakʼ idioma utiaʼal u maas áantajoʼob tu kaajal Jéeoba. Tu yoʼolal leloʼ tsʼoʼok u binoʼob áantaj tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux ku tʼaʼanal yaanal idioma (Hech. 16:9). Lelaʼ cada máak unaj u chʼaʼtuklik wa yaan u beetik wa maʼ. Kex ka u bistiʼob wa jaypʼéel años u kankoʼob le idiomaoʼ yaʼab áantaj ku tsʼáaikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Le jatsʼuts modos ku yeʼeskoʼob yéetel le baʼaxoʼob u yojloʼoboʼ jach ku líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ. ¿Máasaʼ jach maʼalob le baʼax ku beetkoʼoboʼ?

16. ¿Baʼax unaj u chʼaʼikoʼob en cuenta le ancianoʼob le kéen u recomendartoʼob juntúul sukuʼunoʼ?

¹⁶ Koʼox aʼalikeʼ junmúuchʼ ancianoʼobeʼ maʼ tu recomendarkoʼob juntúul sukuʼun utiaʼal u beetik u ancianoil wa u siervo ministerialil chéen tumen maʼ tu tʼanik maʼalob le idiomaoʼ. ¿Maʼalob wa baʼax ku beetkoʼob? U jaajileʼ maʼ. Le baʼax unaj u chʼaʼikoʼob en cuentaoʼ letiʼe baʼax ku yaʼalik le Biblia ku páaʼtaʼal tiʼ máax ku tsʼaʼabal u beet u ancianoil wa u siervo ministerialiloʼ, maʼ le idioma ku tʼankoʼ (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9).

17. ¿Baʼax ku kʼaʼabéettal u beetik le familiaʼob ku binoʼob kajtal táanxel luʼumiloʼ?

¹⁷ Yaan familiaʼobeʼ tsʼoʼok u binoʼob kajtal yaanal tuʼux utiaʼal u kaxtikoʼob meyaj wa tumen púutsʼoʼob teʼ luʼum tuʼux kajaʼanoʼob kaʼachoʼ. Maʼ xaaneʼ le u paalaloʼob ku binoʼob xookoʼ táan u kaʼansaʼaloʼob ichil le idioma ku tʼaʼanal teʼeloʼ. Maʼ xaaneʼ tak le taatatsiloʼob táan u kankoʼob le idioma utiaʼal u béeytal u kaxtikoʼob meyajoʼ. Chéen baʼaleʼ koʼox aʼalikeʼ le tuʼux binoʼob kajtaloʼ yaan junpʼéel múuchʼulil wa junpʼéel grupo ichil u idiomaʼob. ¿Tiʼ baʼax múuchʼulil unaj u binoʼob? ¿Teʼ múuchʼulil tuʼux ku tʼaʼanal u idiomaʼoboʼ wa teʼ múuchʼulil tuʼux ku tʼaʼanal u idiomail le luʼumil tuʼux yanoʼoboʼ?

18. Jeʼex u yaʼalik Gálatas 6:5, ¿bix jeʼel k-eʼesik k-respetartik le baʼax ku chʼaʼtuklik u poolil le familiaoʼ?

¹⁸ U poolil le familia unaj u chʼaʼtuklik tiʼ baʼax múuchʼulil kun binoʼoboʼ. Unaj u beetik le baʼax maas maʼalob utiaʼal le familiaoʼ (xok Gálatas 6:5). Tuláakloʼon unaj k-respetartik le baʼax ken u chʼaʼtukloʼ, unaj k-kʼamik le familia yéetel kiʼimak óolaloʼ bey xan k-eʼesik yaabilaj tiʼob (Rom. 15:7).

19. ¿Baʼax unaj u beetik u poolil le familia wa u paalaleʼ maʼ tu naʼatkoʼob le idioma ku tʼaʼanal teʼ múuchʼuliloʼ?

¹⁹ Yaan taatatsiloʼobeʼ ku bisik u paalaloʼob tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux ku tʼaʼanal u idiomaʼob. Chéen baʼaleʼ le paalaloʼoboʼ maʼ tu naʼatkoʼob u idioma u taataʼob tumen teʼ escuela tuʼux ku binoʼob xookoʼ ku tʼaʼanal le idioma maases ku naʼatkoʼob letiʼoboʼ. Le oʼolal le kéen  xiʼikoʼob teʼ muchʼtáambaloʼ maʼ tu naʼatkoʼob le baʼax ku kaʼansaʼaloʼ yéetel maʼ tu tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Jéeoba. Le kéen úuchuk beyaʼ le u poolil le familiaoʼ unaj u orar tiʼ Jéeoba yéetel u tuklik bix jeʼel u yáantik u paalal utiaʼal ka u yaabiltoʼob Jéeoba bey xan u kaajal. Yaan kaʼapʼéel baʼal jeʼel u páajtal u beetaʼaleʼ: le taatatsiloʼoboʼ jeʼel u páajtal u kaʼansik tiʼ u paalaloʼob le idioma ku tʼankoʼoboʼ wa u binoʼob tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux ku tʼaʼanal le idioma ku tʼanik le paalaloʼoboʼ. Jeʼel baʼaxak ka u chʼaʼtukult u beetik le familiaoʼ le múuchʼuliloʼ unaj u respetartik yéetel u yaabiltik.

20. ¿Bix k-eʼesik k-respetartik le máaxoʼob táan u kankoʼob junpʼéel túumben idiomaoʼ?

²⁰ Jeʼex k-ilkoʼ yaʼab sukuʼunoʼobeʼ táan u tsʼáaik u yóoloʼob u kanoʼob junpʼéel idioma. Maʼ xaaneʼ maʼ t-jach naʼatik le baʼax ku yaʼalikoʼob le kéen tʼaanakoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ tu lugar k-chʼíikil k-il bix u tʼaanoʼobeʼ maas maʼalob ka k-il le bix u tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Jéeobaoʼ. Wa k-beetkeʼ yaan k-respetarkoʼob yéetel yaan k-eʼesik yaabilaj tiʼob. Tsʼoʼoleʼ maʼ ten k-tukult maʼ kʼaʼabéettoʼon u yáantajoʼob chéen tumen maʼ tu tʼankoʼob maʼalob k-idiomaiʼ.

21, 22. ¿Baʼaxten k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba?

²¹ Jach k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba tumen tsʼoʼok u tsʼáaiktoʼon junpʼéel meyaj teʼ múuchʼuliloʼ. Jéeobaeʼ u yaabiltmaj tuláakal kex xiib wa koʼolel, kex tsʼokaʼan u beel wa maʼ, kex paal wa tsʼoʼok u yantal u jaʼabil, kex ku tʼanik maʼalob junpʼéel idioma wa maʼ. Toʼon xaneʼ k-yaabiltmaj tuláakal le sukuʼunoʼoboʼ (Rom. 12:4, 5; Col. 3:10, 11).

²² Yaʼab jatsʼuts baʼaloʼob tsʼoʼok k-kanik tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Pablo yoʼolal bix u meyaj junpʼéel wíinkliloʼ. Wa k-beetik le baʼax tsʼoʼok k-kanikoʼ yaan k-kaxtik bix jeʼel k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan xan k-respetarkoʼob yéetel yaan k-yaabiltikoʼob.