1. Eeghe kụ iḍighi kụ yira kotue bọ ni oḅẹm mọ aZihova asooromhi ni loor?

YIRA kokaraghị ni otue oḅẹm mọ aZihova asooromhi loor ḍughụm? Ii yira kotue ni. ADevid aḅẹm ni mọ: “Nạ mungọ imhị oghoph apelieẹny, ḅilhẹ osooromhi aloor phọ anạ m’uḍighi imhị ogbogh.” (2 Sam. 22:36; Ps. 18:35) Eeni aDevid aatughiạn ghan ilọ aḍio phọ aḍiphẹ oyil phọ aSamuẹl aghị bọ otọ k’odẹ phọ odị asagharạn nyodị elo idiphọ omhoom uw-emhạ Izrạl. AZihova aḍeenhaan osooromhi aloor, mem mọ odị asaḅạr bọ esoony esi ophaanyạ alhepiri anmụny, osighẹ esi aSọl idiphọ Uw-emhạ.—1 Sam. 16:1, 10-13.

2. Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

² ADevid akaraghị ni amheeraam ḍiitughiạn okọ suọr phọ aghaạph bọ ilọ aZihova mọ: “Odị azuman aphogh kẹ phọ r’ade phọ, odị aphoophe rukulom mọ siphẹ ophugh phọ. Odị aphoophe we dị i/nighenhọm . . . orelhean anmụny araalhạ.” (Ps. 113:6-8) Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kopụr omiịn iniin araraạr ituughạ ilọ osooromhi aloor, esi ooḅeghiọn asimem mọ aZihova aḍeenhaan bọ eegharạ phọ ephẹn phọ. Kụ yira ooḅeghiọn iyaạr dị yira kotue otuughạ esi Uw-emhạ phọ Sọl, oyil phọ Daniẹl, ḅilhẹ r’aZizọs idị egbolhomaam olhegheri okụ.

3. Ika kụ idị aZihova ruzoọm ghan iyira, iphẹn phọ emạ emiteom eeghe?

³ Eten phọ epẹ aZihova razoọm ghan bọ omhạr awe phọ abuẹn rooseeny bọ nyodị, u/munughan bọ, kụ iḍeenhaan bọ mọ odị asooromhi ni loor. Odị ra/sighẹ ghan iiseeny phọ abidị bịn, kuolọ odị amiịn bidị idiphọ arighirị odị. (Ps. 25:14) Orue oḍighi idị kidughanhaan iyira oḍigh arighirị r’odị, aZihova kụ agbatạn  eḅẹl edạ, esi omiteom Oọny phọ odị ophighironhọm ekiạ ilọ ikarạph phọ ayira. P’eeghe onmạ ighirigiir—p’eeghe igbiririph—dị odị muḍeenhaan iyira!

4. Eeghe iyaạr kụ edị aZihova mungọ iyira, kụ eeghe kụ iḍighi?

⁴ Ooḅeghiọn enhọn eḍeenhaan osooromhi aloor phọ aZihova. Idiphọ Olemiạ, aZihova mutue ni ulhẹm iyira bịn iyira mu/ngọ olhegheri iyaạr osopha ghan ilọ yira koḍighi siphẹ adọl aghuḍum mọ ayira. Kuolọ odị o/ḍighi idiphọ, odị ulhẹm iyira akighimaạm loor odị, ungọ iyira eereẹgh. Ghalhamọ r’iduọn yira uu/leeny bọ ni nyodị, odị rawạ mọ yira okumu nyodị k’ekpom loor esi dị yira opomoghiạn nyodị ḅilhẹ olọgh elhegh mọ onhaghanhạn odị kụ kingọ iyira suọ. (Deut. 10:12; Isa. 48:17, 18) P’eeghe idị eḍighi iyaạr aḍisẹph iduọn aZihova asooromhi bọ loor!

5. Ika kụ idị aZihova mutughemhị iyira ilọ osooromhi aloor? (Miịn afoto oḅẹl opoḍi phọ.)

⁵ AZihova rutughemhị ghan iyira osooromhi aloor, esi eten phọ epẹ odị ruzoọm ghan bọ iyira. AZihova kụ Oye dị asụ-olhoghi apelheghiom emhiigh epẹ k’akẹ phọ kụ esi siẹn ade phọ. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị rameera ghan ni kasighẹ idị abunhọn oghaạph aani. Esi omaạm, odị amheera ni mọ oọny phọ odị alhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh mem olhẹm mọ. (Prov. 8:27-30; Kọl. 1:15, 16) Ḅilhẹ kẹn, ghalhamọ r’iduọn aZihova kụ aḍighi bọ ni Enhaạn oomo iikpọ, odị adiighi ni iikpọ phọ odị bunhọn. Esi omaạm, odị amạ Zizọs oḍighi Uw-emhạ Omhạr phọ, kụ odị kangọ kẹn ni iikpọ dị ekasiạn 144,000 abuphẹ koḅophoghạn bọ r’aZizọs otooghị. (Luk 12:32) Ii, aZihova matughemhị Zizọs oḍighi Uw-emhạ r’Ogbogh Opinyọn rikiạ. (Hib. 5:8, 9) Odị aḅilhẹ kẹn ni atughemhị buphẹ k’odạ bọ r’aZizọs. Kuolọ odị ra/kparaghạ ghan ooḅakị oomo araraạr phọ ipẹ odị maḅọgh bọ alhọgh ḍighaạgh abidị oḍighi, kparipẹ ghụn odị aḍuom ni olhoghi mọ bidị koḍighi ni omunhenhi ogbi phọ odị.—Ogan. 5:10.

6-7. Yira otuughạ eeghe esi eten phọ epẹ Odẹ k’akẹ phọ ayira adiighi bọ iikpọ phọ angọ aani bunhọn?

 ⁶ Eḍighi maạr dị odẹ k’akẹ phọ ayira—u/moghi bọ ni olhoghonhaạn aḍighaạgh oye—kụ adi ni iikpọ phọ odị angọ bunhọn, pọ p’eeghe idị yira phọ kẹn omhoghi oḍighi aani ghan iniin phọ! Esi omaạm, nạ aḍighi uw-emhụ eghunotu obobọ okumor oye ookpomhoghan ḍughụm? Tuughaạny aZihova esi oḅọgh aani ghan oḍighi ongọ abunhọn, kụ akparaghạ ghan oghel odẹgh-ophogh oghị ghan oḅiligha abidị ophogh mughumọ otue ni roḍighi. Mem dị nạ atuughaạny aZihova, ko/ḍighi oḍighi phọ bịn, kuolọ nạ katughemhị bunhọn kụ aḅilhẹ aloghonhaạn bidị ḍighaạgh omhoọgh akpọ olhoghi. (Isa. 41:10) Eghẹn enhọn iyaạr kụ edị abuphẹ ophạm bọ iikpọ phọ koḅilhẹ otuughạ esi aZihova?

⁷ ABaibul aḍeenhaan mọ aZihova amoọgh ni ḍiḅeraạn onhaghạn aani ghan aḍiitughiạn anmụny phọ odị, aruukpaạny phọ. (1 Ki. 22:19-22) Burudẹ r’aburunhiin, ika kụ idị nyinha ketue etuughaạny aani eḍeenhaan phọ aZihova? Mem lọ ewạ, ipuru aani ghan ni iitughiạn anmụny phọ anyinha ilọ oḍighi iniin araraạr. Kụ eḍighi maạr dị ekpeanhạn ni, isighẹ aani iitughiạn phọ abidị eḍighinhom.

8. Ika kụ idị aZihova azoọm Ebraham r’aSera eten okparạm?

⁸ Enhọn eten dị aZihova raḅilhẹ ghan kaḍeenhaan osooromhi aloor pọ esi okparạm ghan. Esi omaạm, aZihova rakparạm ghan ni mem dị arebenhẹ phọ odị osighẹ olhọgh eegu, kụ opuruom ḍipuru idị egbolhomaam osopha odị. Odị alher ri rurụ angọ mem mọ Ebraham aghaạph bọ ipẹ odị alhoghoma bọ ilọ ipẹ odị asopha bọ ophiemhi aSodọm r’aGomorạ. (Gen. 18:22-33) Ḅilhẹ kẹn, tuutughiạn ipẹ aZihova azoọm bọ anhịr phọ Ebraham, Sera, odị o/ghạgh olhoghi mem mọ aSera amhilhọgh bọ ilọ oguan phọ odị, mọ odị kasoph ni eghun ghalhamọ r’iduọn odị makpọ bọ ni. (Gen. 18:10-14) Kparipẹ ghụn odị azoọm ni Sera r’olhọgh eegu.

9. Eeghe kụ edị ikumor awe arookpomhoghan ḅilhẹ r’aburudẹ r’aburunhiin otuughạ esi eḍeenhaan phọ aZihova?

⁹ Eeghe iyaạr kụ edị aburudẹ r’aburunhiin ḅilhẹ r’ikumor awe arookpomhoghan phọ kotue otuughạ esi eḍeenhaan phọ aZihova? Ḅeeḅeghiọn ipẹ nạ ramegheron ghan bọ mem dị oye dị odi eeḍiạn iiḅakiọm anạ agbagharạn osopha anạ. Nạ rakem ghan ni kamạ amiteom mọ bidị mopiomạn ḍughụm? Obobọ nạ rakparaghạ ghan ni onhaghanhạn ephoghom oye phọ? Arughunotu ḅilhẹ r’arookpomhoghan phọ kekaraghị ni emooghọm suọ eḍighi maạr dị buphẹ ropogh bọ kụ otuughaạny aZihova. K’iḅẹl phọ yira rooḅeghiọn ghan iyaạr dị yira kotue otuughạ ilọ osooromhi aloor, esi eḍeenhaan phọ aZihova. Nyiidiphọ uguạ ooḅeghiọn iyaạr dị yira kotue otuughạ ilọ olhegheri okụ esi areḍeenhaan phọ ipẹ ogẹ bọ siphẹ Ekpo onhụ phọ Enhaạn.

10. Ika kụ idị aZihova rasighẹ ghan reḍeenhaan abunhọn kutughemhiọm iyira?

¹⁰ AZihova “Ogbogh Otomoghiom” mọ ayira, amiteom ni reḍeenhaan siphẹ Ekpo onhụ phọ odị ilọ osighẹ otughemhiọm ayira. (Isa. 30:20, 21) Yira kotuughạ ni siphẹ igẹ aBaibul phọ ilọ awe dị oḍeenhaan raagharạ dị eḅeraạn Enhaạn, eḅaramaạm olhegheri ghan okụ. Kụ yira oḅilhẹ ooḅeghiọn ipẹ emitenhaan bọ buphẹ u/tue bọ uḍeenhaan aani imạ phọ araagharạ phọ iphẹn phọ.—Ps. 37:37; 1 Kọr. 10:11.

11. Eeghe iyaạr kụ edị yira kotue otuughạ esi eḍeenhaan iphụr arurụ phọ aSọl?

¹¹ Tuutughiạn ipẹ emitenhaan bọ Uw-emhạ phọ Sọl. Emhiighom mọ odị aḍighi ni oḍoọgh oye dị alhegheri okụ, odị alhọgh ni elhegh sidugh odị, kụ aghiilaan ghan kẹn ophamhạgh iboom iiḍighi. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) Esighẹ rekị bịn aSọl aḅaạr emhụ amhiigh oḍighi araraạr dị nyodị i/si. Eegharạ phọ ephẹn phọ iganana mem mọ purukụ odị aḍighi bọ uw-emhạ. Eniin  amem, odị o/rue okparạm okori oyil phọ Samuel. Kparipẹ r’osooromhi aloor oḍuom olhoghi mọ aZihova kaḍighi ni iyaạr amiteom, aSọl aghị bịn aphighirọn ekiạ dị nyodị i/si. Iphẹn phọ ikọm idị aSọl aroph kuuḅi aghisigh aZihova ḅilhẹ r’agadạ itooghị phọ. (1 Sam. 13:8-14) Keḍighi ni osụ-olhoghi eḍighi maạr dị yira otuughạ esi eḍeenhaan iphụr arurụ phọ ephẹn phọ ilọ oghel oḍighi ghan araraạr dị iyira i/si.

12. Ika kụ idị aDaniel aḍeenhaan eegharạ olhegheri okụ?

¹² Dị egbạgh r’ekarạph eḍeenhaan phọ aSọl, ooḅeghiọn emạ eḍeenhaan oyil phọ Daniel. Idiphọ ebenhẹ Enhaạn, aDaniẹl siphẹ oomo adọl aghuḍum mọ odị asooromhi ni loor aḅilhẹ alhegheri okụ, awạ ghan iiḅakiọm aZihova oomo amem. Esi omaạm, mem mọ aZihova asighẹ bọ nyodị agbaạm malạ phọ aNebuchadnezzar, aDaniel o/ghophora mọ onọ kụ asighẹ olhegheri iyaạr onọ agbaạm malạ phọ. Kparipẹ ghụn odị asooromhi ni loor angọ aZihova eegu phọ ḅilhẹ r’iiseeny phọ. (Dan. 2:26-28) Ipẹ phọ itughemhị iyira eeghe? Eḍighi maạr dị abumor phọ oghelhọm oghaạph ayira, obobọ yira omhoọgh eboom ekol epẹ erugh phọ, yira ootughiạn ongọ ghan aZihova oomo phọ eegu phọ, osooromhi ni loor olhọgh elhegh mọ yira ko/tue oḍighi dị olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova u/lo. (Fil. 4:13) Yira omhoọgh eegharạ phọ ephẹn phọ, pọ yira rotuughaạny ghan kẹn imạ eḍeenhaan phọ aZizọs. Ika?

13. Ikpo-onhụ phọ aZizọs ogẹ bọ siphẹ Jọn 5:19, 30 itughemhị iyira eeghe ilọ olhegheri okụ?

¹³ Ghalhamọ r’iduọn odị aḍighi bọ ni Oọny Enhaạn dị amhunhughan, aZizọs abeḍenhọm ghan ni aZihova. (Bạl Jọn 5:19, 30.) Odị o/kparaghạ omhirighan iikpọ ḍighaạgh Odẹ k’akẹ phọ odị. Filipai 2:6 iḅenhị iyira mọ aZizọs “oo/tughiạn mọ, idiphọ onọ aalenyan bọ [Enhaạn], mọ onọ kasighẹ eekparạ ekpeḍien kụ atolọm.” Idiphọ Oọny dị asooromhi loor, aZizọs alhọgh ni elhegh esi dị inyaạm odị esi, kụ alhọgh eegu iikpọ Odẹ k’akẹ phọ odị.

14. AZizọs amhegheron ika, mem mọ opuru bọ nyodị oḍighi iyaạr dị nyodị i/si?

¹⁴ Ḅeeḅeghiọn ipẹ aZizọs amhegheron bọ mem mọ aJems r’aJọn ḅilhẹ r’onhiin phọ abidị, oru bọ olhọm nyodị ilọ ongọ abidị eepoogh dị odị u/moọgh elhiom ongọ. Mem mem mọ bịn aZizọs aḅẹm mọ ogina Odẹ k’akẹ phọ odị kụ k’amạ we dị okpẹ orọl aḍighaạgh elhiom ḅilhẹ r’aḍighaạgh ekeeny odị siphẹ Omhạr phọ. (Mat. 20:20-23) AZizọs aḍeenhaan mọ onọ alọgh ni elhegh esi phọ inyaạm mọ odị esi bọ. Odị alhegheri ni okụ odị, odị o/ḍighi iyaạr dị aZihova  k/ongọ nyodị iikpọ oḍighi. (Jọn 12:49) Ika kụ idị yira kotue otuughaạny aani emạ eḍeenhaan phọ aZizọs?

15-16. Ika kụ idị yira kotue osighẹ oḍighinhom oroma aBaibul phọ odi bọ siphẹ 1 Korịnt 4:6?

¹⁵ Yira kotuughaạny aani eḍeenhaan olhegheri okụ phọ aZizọs, esi osighẹ ghan oḍighinhom oroma aBaibul phọ odi bọ siphẹ 1 Korịnt 4:6. Siphẹ phọ uḅenhị iyira mọ: “Ke/tenom ghan okụ.” Kụ iḍighi kụ mem dị upuru iyira oroma, i/wạ dị yira kosighẹ mọ iphẹn yira ootughiạn bọ bịn, obobọ okaạph ghan ipẹ eru bọ olhoghi ayira mem mem mọ, kparipẹ ghụn oghiil ghan oghị siphẹ aBaibul phọ, obobọ siphẹ arinyạ phọ regbạ ghan bọ Baibul phọ. Yira oḍighi ghan iduọn phọ, pọ eḍeenhaan mọ yira olọgh ni elhegh esi phọ inyaạm mọ ayira esi bọ. Yira olhegheri okụ, pọ yira rokueni ghan “[itọ] aruukuan” Enhaạn oomo iikpọ phọ.—Ogan. 15:3, 4.

¹⁶ Etigheri oghueni aZihova, yira omoọgh ni inhọn ariphigh otuạn olhegheri ghan okụ ayira. Nyiidiphọ yira kooḅeghiọn omiịn ipẹ osooromhi aloor ḅilhẹ r’olhegheri okụ ketue bọ ingọ iyira ibo, eḅilhẹ ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh orue orolạn r’abunhọn awe.

17. Eeghe kụ iḍighi kụ awe dị osooromhi loor oḅilhẹ olhegheri okụ, romoọgh ghan bọ ibo?

¹⁷ Mem dị yira osooromhi loor oḅilhẹ olhegheri okụ ayira, yira komoọgh ni ibo. Eeghe kụ iḍighi? Mem dị yira olhegheri esi dị inyaạm ayira esi, yira kongọ ghan ni ḍisẹph oḅilhẹ omoọgh oḅaạl olhoghi esi atorobọ olhoghonhaạn aḍighaạgh dị abunhọn ungọ iyira. Esi omaạm, tuutughiạn mem mọ aZizọs aakonom bọ ḍioph awe ezẹgh okụ ufe phọ, oniin onyọ abidị bịn kụ aḅulha osẹph aZizọs esi ookonhom egbagarạ ezẹgh phọ odị—ezẹgh dị ogina odị bịn mu/tue uukonoma. Oye phọ ophọn asooromhi bọ loor phọ aḅilhẹ alhegheri esi phọ inyaạm odị esi bọ, angọ ni ḍisẹph esi olhoghonhaạn aḍighaạgh phọ odị  mamhoọgh bọ, odị aboom ni Enhaạn ilọ iphẹn phọ.—Luk 17:11-19.

18. Ika kụ idị osooromhi aloor r’olhegheri okụ rilhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh ooḍikuan abunhọn? (Rom 12:10)

¹⁸ Redughanhaan ghan we dị osooromhi loor oḅilhẹ olhegheri okụ ooḍikuan awe, r’omhoọgh igey arighirị. Eeghe kụ iḍighi? Bidị rolọgh ghan ni elhegh mọ abueriphọ omoọgh ni imạ araagharạ kụ oḍuom bidị olhoghi. Awe dị osooromhi loor oḅilhẹ olhegheri okụ roḅaạl ghan ni olhoghi mem dị abunhọn omhoọgh ekol esi oḍighi dị ongọ bidị, ḅilhẹ kẹn rosereghiạn ghan ni koḅilhẹ oḍeenhaan bidị eghuan.—Bạl Rom 12:10.

19. Ighẹn kụ iniin ariphigh phọ ewạ bọ mọ yira oghel ophoophe aloor?

¹⁹ Dị egbạgh r’iphẹn phọ, rekparanhaạn ghan agey we dị ophoophe loor osẹph ghan abunhọn, bidị rowạ ghụn dị kongọ bidị ḍisẹph phọ, bidị rosighẹ ghan loor abidị kotomaạm bunhọn, kolhọgh ophophe iipikian. Kparipẹ rotughemhị abunhọn oḅilhẹ ongọ iikpọ oḍighinhom araraạr, bidị roḅẹm ghan mọ, “Eḍighi maạr dị nạ rawạ m’oḍighi agey”—eten phọ epẹ eḅeraạn bọ nyinhạ—“pọ nạ raloor kụ kaḍighi.” Oye dị aphoophe loor raloghoma ghan loor kaḅilhẹ aḍaghạ bunhọn. (Gal. 5:26) Rekparanhaạn ghan we dị orọl iduọn phọ omhoọgh arighirị dị kebia. Eḍighi maạr dị yira omhiịn mọ yira omoọgh ophoophe aloor, pọ ooḅereghị olhọm aZihova, ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh ‘aḅọI ghụn iIoghi phọ ayira,’ obọ kemoọgh ghan bọ ḍinị siphẹ aloor phọ ayira.—Rom. 12:2.

20. Eeghe kụ iḍighi kụ ekpẹ bọ dị yira kosooromhi loor oḅilhẹ olegheri okụ ayira?

²⁰ P’eeghe idị yira rosẹph aZihova esi emạ eḍeenhaan phọ odị! Yira okạr kụ omiịn osooromhi aloor phọ odị esi eten phọ epẹ odị razoọm ghan bọ rebenhẹ phọ odị, kụ rewạ ni m’otuughaạny aani nyodị. Oḅarạm isiẹn, yira rowạ ni otuughaạny aani imạ areḍeenhaan awe aBaibul phọ olhegheri bọ okụ abidị, kụ omhoọgh bọ eepoogh orelhe r’Enhaạn. Eḍighi edị oomo phọ amem mọ yira kongọ ghan aZihova eghuan phọ r’eegu phọ esi bọ nyodị bịn. (Ogạn. 4:11) Yira oḍighi iduọn phọ, pọ yira kosianhaan ni orelhean r’Odẹ k’akẹ phọ ayira opọ aphomhoghiạn bọ we dị osooromhi loor ḅilhẹ olhegheri okụ.