Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 32

Laʼ lac pʌs lac pecʼlel cheʼ bʌ mi la cajñel yicʼot Dios

Laʼ lac pʌs lac pecʼlel cheʼ bʌ mi la cajñel yicʼot Dios

«Peqʼuesan a bʌ tiʼ tojlel a Dios» (MI. 6:8).

CʼAY 31 Chaʼlen xʌmbal a wicʼot Dios

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. ¿Chuqui tsiʼ yʌlʌ David chaʼan jiñi i pecʼlel am bʌ i chaʼan Jehová?

¿MUʼ ba mejlel la cʌl chaʼan Jehová añʌch i pecʼlel? Mucʼʌch, David tsiʼ yʌlʌ: «Jatet tsaʼix a wʌqʼueyon j coltʌntel i wenta c mʌctʌjib. Maʼ ñuqʼuesañon tiʼ yutslel a pusicʼal» (2 S. 22:36; Sal. 18:35). Cheʼ bʌ David tiʼ tsʼijbu ili tʼan, tajol woli (choncol) i ñaʼtan cheʼ bʌ jiñi xʼaltʼan Samuel tsaʼ cʼoti tiʼ yotot i tat chaʼan miʼ yajcan jiñi muʼ bʌ caj i yochel bajcheʼ rey yaʼ ti Israel. Anquese David jiñʌch jiñi cojix bʌ i yalobil i tat, Jehová tsiʼ yajca chaʼan jin miʼ yochel tiʼ qʼuexol jiñi rey Saúl (1 S. 16:1, 10-13).

2. ¿Chuqui mi cajel la cʌl ti ili estudio?

2 David cheʼʌch tsiʼ ñaʼta jaʼel cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ juntiquil tsaʼ bʌ i tsʼijbu jiñi salmo tiʼ tojlel Jehová: «Miʼ juʼsan i wut chaʼan miʼ qʼuel panchan yicʼot pañimil. Miʼ locʼsan pobre baʼ cʼax pʼumpʼun. Miʼ tech chʼojyel [...] chaʼan miʼ buchchocon tiʼ tojlel yumʌlob» (Sal. 113:6-8). Ti ili estudio, cabʌl mi quej laj qʼuel baqui tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel Jehová yicʼot chuqui tac miʼ cʌntesañonla. Ti wiʼil, mi caj laj qʼuel chuqui miʼ cʌntesañonla jiñi tsaʼ bʌ i ñusa jiñi rey Saúl, jiñi xʼaltʼan Daniel yicʼot Jesús.

¿CHUQUI MI LAJ CɅN TIʼ TOJLEL JEHOVÁ?

3. ¿Chuqui miʼ mel Jehová ti lac tojlel, i chuqui miʼ pʌsbeñonla iliyi?

3 Junchajp muʼ bʌ i pʌsbeñonla chaʼan Jehová añʌch i pecʼlel jiñʌch chuqui miʼ mel tiʼ tojlel jiñi i wiñicob xmuliloʼ bʌ. Mach cojach miʼ chʼʌm jiñi chʼujutesaya muʼ bʌ la cʌqʼuen, miʼ chʼʌmonla jaʼel tiʼ yamigo (Sal. 25:14). Wocolix i yʌlʌ cheʼ tsiʼ yʌcʼʌ jiñi i cuxtʌlel i Yalobil chaʼan i tojol lac mul, jin chaʼan mi lac mejlel ti sujtel tiʼ yamigo. ¡Jehová cabʌlʌch i yutslel!

4. ¿Chuqui an i yʌqʼueyonla Jehová, i chucoch?

4 Laʼ laj qʼuel yambʌ bajcheʼ Jehová miʼ pʌs i pecʼlel. Jehová mach xicʼbilic chaʼan tsiʼ meleyonla (pʌtʌyonla) cheʼ librejonla mi lac yajcan chuqui la com lac mel. Pero tsaʼʌch i mele. Tsiʼ meleyonla tiʼ yejtal yicʼot chaʼan joñonla mi lac yajcan chuqui mi lac mel. Anquese mach ñucoñicla tiʼ tojlel, miʼ mulan cheʼ mi lac melben i yeʼtel (troñel) come mi laj cʼuxbin yicʼot la cujil chaʼan mi caj lac taj lac wenlel cheʼ mi lac jacʼben i tʼan (Dt. 10:12; Is. 48:17, 18). Mi lac wen qʼuel ti ñuc cheʼ bʌ miʼ pʌs i pecʼlel Jehová.

Jesús yaʼan ti panchan yicʼot jiñi 144 mil, woliʼ qʼuelob yonlel ángelob. Chaʼtiqui uxtiquil ángelob choncol i jubelob majlel ti Lum chaʼan miʼ melob i troñel. Tiʼ pejtelel muʼ bʌ laj qʼuelob ti ili dibujo tsaʼ aqʼuentiyob i yeʼtel ti Jehová

5. ¿Bajcheʼ miʼ cʌntesañonla Jehová lac pʌs lac pecʼlel? (Qʼuele jiñi dibujo am bʌ tiʼ tejchibal).

5 Cheʼ bajcheʼ miʼ mel Jehová ti lac tojlel, miʼ cʌntesañonla bajcheʼ yom mi lac pʌs lac pecʼlel. Anquese maʼañic i pʼisol i ñaʼtʌbal, Jehová miʼ mulan cheʼ bʌ an chuqui mi lac suben. Jumpʼejl ejemplo, tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan miʼ tem chaʼlen eʼtel yicʼot i Yalobil tiʼ melol pejtelel chuqui an (Pr. 8:27-30; He. 1:2). Anquese Jehová maʼañic i pʼisol i pʼʌtʌlel, mucʼʌch i ñusʌben eʼtel yambʌlob. Jumpʼejl ejemplo, tsiʼ waʼchoco Jesús bajcheʼ Rey yaʼ tiʼ Yumʌntel, i cheʼ jaʼel mi caj i tsʼitaʼ ñusʌben eʼtel jiñi 144 mil muʼ bʌ caj i chaʼleñob yumʌntel yicʼot Jesús (Lc. 12:32). Pero tsaʼʌch i chajpa Jesús chaʼan miʼ yochel bajcheʼ Rey yicʼot ti Ñuc bʌ sacerdote (He. 5:8, 9). Cheʼ jaʼel, miʼ chajpan muʼ bʌ caj i chaʼleñob yumʌntel yicʼot i Yalobil, pero cheʼ bʌ miʼ yʌqʼueñob ili eʼtel tac mach jiñic chaʼan ti bele ora yaʼan i qʼuel bajcheʼ yom miʼ mejlel jiñi eʼtel tac. Miʼ ñop chaʼan jiñi i wiñicob mucʼʌch caj i melbeñob chuqui yom bʌ (Ap. 5:10).

Cheʼ bʌ mi lac chajpan yambʌlob i mi la cʌqʼueñob eʼtel, woli lac lajin Jehová. (Qʼuele jiñi párrafo 6 yicʼot 7). *

6, 7. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i lajiñob jiñi lac Tat am bʌ ti panchan jiñi añoʼ bʌ jumpʼejl i yeʼtel?

6 Mi jiñi lac Tat am bʌ ti panchan miʼ ñusʌben eʼtel yambʌlob, anquese mucʼʌch i mejlel i laj mel, joñonla ñumento yom mi lac mel bajcheʼ jiñi. Jumpʼejl ejemplo, ¿bajcheʼ miʼ mejlel i lajiñob Jehová jiñi i jol familia yicʼot jiñi ancianojob ti congregación? Jiñʌch cheʼ bʌ miʼ tsʼitaʼ ñusʌben eʼtel yambʌlob, i miʼ chaʼlen wersa chaʼan mach jiñic jach muʼ bʌ i chʌn al yom bʌ miʼ mejlel o bajcheʼ yom miʼ mejlel. Cheʼ bʌ mi lac lajin Jehová, mach cojach mi caj i mejlel lac mel jiñi eʼtel, mi caj laj cʌntesan yambʌlob yicʼot mi caj laj coltañob chaʼan maʼañic miʼ ñaʼtañob chaʼan mach mejlobic (Is. 41:10). ¿Chuqui yambʌ miʼ mejlel i cʌñob tiʼ tojlel Jehová jiñi añoʼ bʌ jumpʼejl i yeʼtel?

7 Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan Jehová miʼ chʼʌm ti ñuc chuqui miʼ yʌlob jiñi ángelob (1 R. 22:19-22). Tatʌlob, ¿bajcheʼ miʼ mejlel laʼ lajin Jehová? Mi mejletʌchla, cʼajtibenla jiñi laʼ walobilob chaʼan bajcheʼ yom miʼ mejlel jiñi eʼtel woli (yʌquel) bʌ laʼ ñaʼtan. Mi weñʌch bajcheʼ tiʼ subeyetla jiñi laʼ walobilob, miʼ mejlel laʼ jacʼ.

8. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ i pijt Jehová tiʼ tojlel Abrahán yicʼot Sara?

8 Jehová miʼ pʌs i pecʼlel jaʼel cheʼ bʌ miʼ chaʼlen pijt. Mach ti orajic miʼ michʼan cheʼ bʌ jiñi i wiñicob miʼ cʼajtibeñob ti wen jach bʌ tʼan chucoch cheʼ tsiʼ ñaʼta i mel bajcheʼ jiñi. Laʼ laj cʼajtesan bajcheʼ tsiʼ ñʌchʼta Abrahán cheʼ bʌ tsiʼ cʼajtibe chucoch tsiʼ ñaʼta i jisan Sodoma yicʼot Gomorra (Gn. 18:22-33). Mach ñajayic lac chaʼan jaʼel cheʼ bʌ jiñi i yijñam Abrahán, Sara, tiʼ tseʼta cheʼ bʌ tsaʼ subenti chaʼan mi caj i tilel juntiquil i yalobil cheʼ bʌ wen añix i jabilel. Jehová maʼañic tsaʼ michʼa, wen jach bajcheʼ tsiʼ pejca (Gn. 18:10-14).

9. ¿Chuqui miʼ mejlel i cʌñob tiʼ tojlel Jehová jiñi tatʌlob yicʼot jiñi ancianojob?

9 Mi an a walobil o juntiquilet anciano, ¿chuqui miʼ mejlel a cʌn tiʼ tojlel Jehová? Ñaʼtancu bajcheʼ maʼ jacʼ cheʼ bʌ juntiquil am bʌ ti a wenta miʼ cʼajtibeñet chucoch cheʼ tsaʼ ñaʼta a mel bajcheʼ jiñi. ¿Muʼ baʼ subeñob ti ora chaʼan mach weñic bajcheʼ woliʼ ñaʼtañob? ¿O maʼ chaʼlen wersa chaʼan maʼ chʼʌmbeñob i sujm? Cheʼ bʌ jiñi tatʌlob o jiñi ancianojob miʼ lajibeñob i melbal (chaʼlibal) Dios, miʼ tajob i wenlel jiñi familia tac yicʼot jiñi congregación. Ili tsaʼ bʌ la cʌlʌ tilel, tsaʼ lac taja ti tʼan chuqui miʼ cʌntesañonla jiñi i pecʼlel Jehová. Mi caj laj qʼuel waʼli ejemplo tac muʼ bʌ i yʌjlel yaʼ ti Biblia, i chuqui miʼ mejlel laj cʌn chaʼan jiñi pecʼlel.

¿CHUQUI MIʼ CɅNTESAÑONLA JIÑI TSAʼ BɅ I ÑUSA SAÚL, DANIEL YICʼOT JESÚS?

10. ¿Bajcheʼ miʼ cʌntesañonla Jehová?

10 Jehová jiñʌch laj ‹Caj cʌntesa›, jin chaʼan yaʼ tiʼ Tʼan an i yʌcʼʌ ejemplo tac am bʌ chuqui miʼ cʌntesañonla (Is. 30:20, 21). Miʼ mejlel lac ñaʼtan tiʼ tojlel jiñi tsaʼ bʌ i pʌsʌyob wem bʌ melbalʌl tiʼ tojlel Dios, cheʼ bajcheʼ jiñi pecʼlel, yicʼot chuqui tsiʼ chaʼleyob jiñi maʼañic bʌ tsiʼ pʌsʌyob i pecʼlel (Sal. 37:37; 1 Co. 10:11).

11. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Saúl cheʼ bʌ tsiʼ mele mach bʌ weñic?

11 Laʼ lac ñaʼtan chuqui tsaʼ ujti tiʼ tojlel jiñi rey Saúl. Cheʼ bʌ xcolelto, tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel yicʼot maʼañic i cʼʌjñibal tsiʼ yubi i bʌ, jin chaʼan wocol tsiʼ yubi chaʼan miʼ jacʼ i chʼʌm ñuc bʌ eʼtel tac (1 S. 9:21; 10:20-22). Pero cheʼ bʌ maxto wen jalic tsaʼ waʼchoconti bajcheʼ rey, tsiʼ chanʼesa i bʌ i tsiʼ mele mach bʌ i wentʌlel chaʼan miʼ mel. Ti jumpʼejl bʌ qʼuin, tsaʼ lujbʼa i pijtan chaʼan miʼ cʼotel jiñi xʼaltʼan Samuel. Maʼañic tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel yicʼot maʼañic tsiʼ ñopo chaʼan Jehová jiñʌch muʼ bʌ caj i coltan i tejclum, tsiʼ pulu jumpʼejl majtañʌl mach bʌ añic tiʼ wenta chaʼan miʼ mel. Jin chaʼan, mach weñix tsaʼ qʼuejli ti Jehová i ti wiʼil tsiʼ chilbe jiñi i yeʼtel bajcheʼ rey (1 S. 13:8-14). Ñuc i cʼʌjñibal muʼ bʌ laj cʌn tiʼ tojlel chaʼan maʼañic mi lac mel mach bʌ añic ti lac wenta.

12. ¿Chucoch Daniel wem bʌ ejemplo?

12 Saúl tsiʼ mele mach bʌ weñic, pero jiñi xʼaltʼan Daniel tsiʼ cʌybeyonla wem bʌ ejemplo. Tiʼ pejtelel ora tsiʼ pʌsʌ chaʼan an i pecʼlel yicʼot tsiʼ cʼajtibe i coltaya Jehová. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ bʌ Dios tsiʼ cʼʌñʌ chaʼan miʼ tsictesʌben Nabucodonosor i sujmlel i ñajal, Daniel tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel i tsiʼ yʌqʼue i ñuclel Jehová (Dn. 2:26-28). Ili miʼ cʌntesañonla chaʼan jiñʌch Jehová yom bʌ mi la cʌqʼuen i ñuclel cheʼ bʌ mi lac ñusan discurso tac muʼ bʌ i mulan jiñi la quermañujob o cheʼ wen chuqui miʼ yujtel ti lac subtʼan. Laʼ lac pʌs lac pecʼlel i laʼ laj cʌn chaʼan ti lac bajñelil maʼañic chuqui miʼ mejlel lac mel cojach tiʼ coltaya Jehová (Fil. 4:13). Cheʼ bajcheʼ ili, woli lac lajiben jiñi wem bʌ i melbal Jesús. Laʼ laj qʼuel chucoch cheʼ mi la cʌl.

13. ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla chaʼan jiñi pecʼlel jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús ti Juan 5:19, 30?

13 Jesús jiñʌch toj bʌ i Yalobil Dios, pero tiʼ pejtelel ora tsiʼ cʼajtibe i coltaya Jehová (pejcan Juan 5:19, 30). Maʼañic baʼ ora tsiʼ ñopo i chilben i yeʼtel jiñi i Tat am bʌ ti panchan. Filipenses 2:6 miʼ yʌl chaʼan Jesús «maʼanic tsiʼ wersa ñaʼta i yajñel cheʼ bajcheʼ Dios». Miʼ chʼʌmben i sujm baqui jaxʌl am bʌ tiʼ wenta chaʼan miʼ mel, miʼ qʼuel ti ñuc i Tat yicʼot miʼ jacʼben i tʼan.

Jesús yujil yicʼot miʼ pʼis ti ñuc baqui jaxʌl an i yeʼtel. (Qʼuele jiñi párrafo 14).

14. ¿Bajcheʼ tsiʼ jacʼʌ Jesús cheʼ bʌ tsaʼ cʼajtibenti maʼañic bʌ tiʼ wenta chaʼan miʼ mel?

14 Laʼ lac ñaʼtan bajcheʼ yilal tsiʼ jacʼʌ Jesús cheʼ bʌ jiñi i mamá Santiago yicʼot Juan tsiʼ cʼajtibe chaʼan miʼ buchchocon jiñi i yalobilob tiʼ ñoj yicʼot tiʼ tsʼej yaʼ tiʼ Yumʌntel. Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan cojach i Tat am bʌ ti panchan an tiʼ wenta miʼ yʌl majqui yom miʼ buchtʌl yaʼi (Mt. 20:20-23). Cheʼ bajcheʼ ili, tsiʼ pʌsʌ chaʼan yujilʌch chaʼan añʌch baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel. Tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel yicʼot maʼañic baqui ora tsiʼ mele maʼañic bʌ tsaʼ subenti ti Jehová (Jn. 12:49). ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac mel jiñi tsaʼ bʌ i mele Jesús?

¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajin jiñi pecʼlel tsaʼ bʌ i pʌsʌ Jesús? (Qʼuele jiñi párrafo 15 yicʼot 16). *

15, 16. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac jacʼ jiñi mandar am bʌ ti 1 Corintios 4:6?

15 Mi lac lajiben i pecʼlel Jesús cheʼ bʌ mi lac jacʼ jiñi mandar am bʌ ti 1 Corintios 4:6: «Yom mi laʼ wajñel cheʼ bajcheʼ tsʼijbubil». Jin chaʼan, cheʼ bʌ an majqui miʼ cʼajtibeñonla jumpʼejl ticʼojel, mach yomic mi lac wersa suben chaʼan miʼ jacʼ jiñi woli bʌ lac ñaʼtan o mi lac waʼ al chuqui jach miʼ tilel ti lac pensar. Laʼ lac pejcʌben jiñi ticʼojel tac am bʌ ti Biblia yicʼot jiñi an tac bʌ ti lac jun. Cheʼ bajcheʼ ili, mi caj lac pʌs chaʼan añʌch lac pecʼlel come la cujil chaʼan añʌch baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel lac mel yicʼot chaʼan Jehová tiʼ pejtelel ora jiñʌch muʼ bʌ i yʌcʼ jiñi ñumen wem bʌ ticʼojel (Ap. 15:3, 4).

16 Cheʼ bajcheʼ tsaʼix laj qʼuele, mi la cʌqʼuen i ñuclel Jehová cheʼ bʌ mi lac pʌs lac pecʼlel. Wʌle mi caj laj qʼuel bajcheʼ ili melbalʌl miʼ yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel yicʼot miʼ coltañonla chaʼan wen mi la cajñel yicʼot yambʌlob.

¿BAJCHEʼ MIʼ COLTAÑONLA CHEʼ BɅ MI LAC PɅS LAC PECʼLEL?

17. ¿Chucoch tijicñayob jiñi añoʼ bʌ i pecʼlel?

17 Tijicña mi caj la cajñel cheʼ bʌ añʌch lac pecʼlel. ¿Chucoch? Come cheʼ bʌ miʼ cʼotel laj cʌn chaʼan añʌch baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel lac mel, mi caj laj qʼuel ti ñuc cheʼ bʌ an majqui miʼ coltañonla. Laʼ laj cʼajtesan cheʼ bʌ Jesús tsiʼ lajmesa jiñi 10 wiñicob añoʼ bʌ leco bʌ i tsoy. Cojach juntiquil tsaʼ sujti i yʌqʼuen wocolix i yʌlʌ Jesús chaʼan tsiʼ lajmesʌbe jiñi tsʌts bʌ i cʼamʌjel. Ili wiñic am bʌ i pecʼlel yujil chaʼan maʼañic baqui ora mi caj i bajñel lajmesan i bʌ, jin chaʼan tsaʼʌch chaʼ sujti i yʌqʼuen wocolix i yʌlʌ Jesús yicʼot tsiʼ yʌqʼue i ñuclel Dios (Lc. 17:11-19).

18. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla jiñi pecʼlel chaʼan wen mi la cajñel la quicʼot yambʌlob? (Romanos 12:10).

18 Jiñi añoʼ bʌ i pecʼlel an wem bʌ i yamigojob i tijicña miʼ yajñel yicʼot yambʌlob. ¿Chucoch? Come mach wocolic miʼ qʼuelob chaʼan jiñi yambʌlob añʌch wem bʌ i melbalob yicʼot mucʼʌch i ñopob chuqui miʼ yʌlob. Cheʼ jaʼel, tijicñayob cheʼ bʌ jiñi yambʌlob wen chuqui miʼ yujtel tiʼ tojlelob cheʼ bʌ miʼ melbeñob i yeʼtel Jehová, miʼ subeñob utsʼat bʌ tʼan yicʼot miʼ qʼuelob ti ñuc (pejcan Romanos 12:10).

19. ¿Chucoch mach yomic mi lac chanʼesan lac bʌ?

19 Pero jiñi muʼ bʌ i chanʼesañob i bʌ wocol miʼ yubiñob chaʼan miʼ subeñob utsʼat bʌ tʼan jiñi yambʌlob i jin yomob chaʼan miʼ subentelob. Ñʌmʌl i lajob i bʌ yicʼot yambʌlob i chaʼan jin miʼ ñumen qʼuejlelob ti ñuc. Maʼañic miʼ cʌntesañob yambʌlob yicʼot maʼañic miʼ yʌqʼueñob eʼtel tac, jin miʼ mulañob i bajñel mel tiʼ pejtelel come miʼ ñaʼtañob chaʼan cojach bajcheʼ jiñi wen chuqui miʼ mejlel. Jiñi muʼ bʌ i chanʼesañob i bʌ miʼ mulañob chaʼan miʼ qʼuejlelob ti ñuc i maʼañic miʼ mulañob cheʼ yambʌ ñumen yujil (Gá. 5:26). Bixetic jach miʼ jalijel wem bʌ i yamigojob. Jin chaʼan, mi tsaʼ laj qʼuele chaʼan woli lac chanʼesan lac bʌ jaʼel laʼ laj cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ coltañonla lac tsijibtesan lac ñaʼtʌbal chaʼan maʼañic miʼ colel ti lac pusicʼal (Ro. 12:2).

20. ¿Chucoch yom an lac pecʼlel?

20 Mi lac wen aqʼuen wocolix i yʌlʌ Jehová chaʼan jiñi pecʼlel am bʌ i chaʼan. Mi laj qʼuel ili melbalʌl cheʼ bajcheʼ miʼ mel tiʼ tojlel i wiñicob i com lac lajin. Cheʼ jaʼel, la com lac lajibeñob jiñi i pecʼlel muʼ bʌ i yʌjlelob yaʼ ti Biblia tsaʼ bʌ ajñiyob yicʼot Dios. Ti bele ora yom mi la cʌqʼuen i ñuclel Jehová (Ap. 4:11). Cheʼ bajcheʼ jiñi, mi caj i mejlel la cajñel yicʼot lac Tat am bʌ ti panchan, muʼ bʌ i cʼuxbin jiñi añoʼ bʌ i pecʼlel.

CʼAY 123 Jacʼʌ chajpʌbil bʌ i chaʼan Dios

^ parr. 5 Jiñi am bʌ i pecʼlel miʼ pʌsben i pʼuntaya yambʌlob. Jin chaʼan, miʼ mejlel la cʌl chaʼan Jehová añʌch i pecʼlel. Ti ili estudio, mi caj laj qʼuel jiñi pecʼlel muʼ bʌ i pʌs Jehová i bajcheʼ miʼ coltañonla chaʼan mi lac ñumen pʌs jaʼel. Cheʼ jaʼel, mi caj laj qʼuel chuqui miʼ cʌntesañonla jiñi tsaʼ bʌ i ñusa jiñi rey Saúl, jiñi xʼaltʼan Daniel yicʼot Jesús.

^ parr. 58 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Juntiquil anciano miʼ yʌqʼuen i yorajlel chaʼan miʼ cʌntesan juntiquil hermano xcolelto bʌ bajcheʼ miʼ cʼʌjñel jiñi tarjeta chaʼan i territorio tac jiñi congregación. Ti wiʼil, jiñi anciano mach ti bele orajic mi caj i suben yom bʌ miʼ mejlel o bajcheʼ yom miʼ mejlel, muqʼuix i yʌqʼuen tiʼ wenta chaʼan jiñix miʼ bajñel qʼuel.

^ parr. 62 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Juntiquil hermana miʼ cʼajtiben juntiquil anciano mi weñʌch cheʼ miʼ jacʼ i pʌyol chaʼan jumpʼejl ñujpuñel muʼ bʌ caj i mejlel yaʼ ti iglesia. Jiñi anciano maʼañic miʼ suben muʼ bʌ i ñaʼtan, muʼ bʌ i mel jiñʌch cheʼ miʼ pejcʌben chaʼpʼej uxpʼejl principio.