Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 32

Kɛndakɛnda l’okitshakitsha kaamɛ la Nzambi ndo eya elelo ayɛ

Kɛndakɛnda l’okitshakitsha kaamɛ la Nzambi ndo eya elelo ayɛ

“Nkɛndakɛnda la okitshakitsha kaamɛ la Nzambi kayɛ!”​—MIKA 6:8.

OSAMBO 31 Kɛndakɛndaka la Nzambi!

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1. Kakɔna kakate Davidɛ lo dikambo di’okitshakitsha wa Jehowa?

ONDE sho koka mbita dia Jehowa ekɔ mɛtɛ l’okitshakitsha? Eelo, sho koka mbita ngaasɔ. Davidɛ akate etena kɛmɔtshi ate: “Wɛ mbishakami engawo kayɛ ka panda, . . . ndo okitshakitsha ayɛ mbetɛkami woke.” (2 Sa. 22:36; Os. 18:35) Ondo Davidɛ akakanyiyaka lushi lakaye omvutshi Samuɛlɛ lo luudu la she dia ndjokita ɔnɛ lakahombe ndjonga nkumekanga k’Isariyɛlɛ esɔ. Davidɛ aki dikɛnda di’ɛnɔnyi enanɛi; koko nde mbakasɔnɛ Jehowa dia ndjɔhɛna nkumekanga Saolo.​—1 Sa. 16:1, 10-13.

2. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

2 Aha la taamu, Davidɛ aketawɔ ɛtɛkɛta w’omembi w’esambo lakate lo dikambo dia Jehowa ɔnɛ: “Nde minyamaka dia menda olongo la nkɛtɛ, nde monyiyaka mbolambola oma lo ditshu. Nde monyiyaka ose wola . . . dia mbodjashiya kaamɛ la ɛlɔhɛ.” (Os. 113:6-8) Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola ntondo wetshelo ɛmɔtshi w’ohomba wakokaso nkondja lo dikambo di’okitshakitsha lo nsɛdingola waaso wakɛnya Jehowa dionga sɔ. Oma laasɔ, tayɔsɛdingola wetshelo wakokaso nkondja oma le nkumekanga Saolo, omvutshi Danyɛlɛ, ndo Yeso lo kɛnɛ kendana la dionga di’okitshakitsha sɔ.

WETSHELO AKƆNA WAKONDJASO OMA L’ƐNYƐLƆ KA JEHOWA?

3. Ngande watosalɛ Jehowa akambo, ndo dui sɔ ɛnyadiɔ?

3 Jehowa mɛnyaka dia nde ekɔ l’okitshakitsha lo woho wasalɛnde atɛmɔdi ande wele bu kokele akambo. Nde hetawɔ tsho dia sho mbɔtɛmɔla, koko nde tɔsaka nto oko angɛnyi ande. (Os. 25:14) Dia lɔngɛnyi monga lam’asaso la nde, Jehowa akatakola nna dia ntondo lo nkimɔ Ɔnande oko olambo dikambo dia pɛkato yaso. Jehowa ekɔ mɛtɛ lokana kɛtshi!

4. Kakɔna kakatosha Jehowa, ndo lande na?

4 Tɔsɛdingole yoho kina yakɛnya Jehowa okitshakitsha. Oko wende Otungi, Jehowa otokoka totonga aha l’akoka wa nsɔna kɛnɛ kalangaso nsala lo lɔsɛnɔ. Koko nde kosala ngasɔ. Nde akatotonge l’efanelo kande ndo akatosha lotshungɔ la nsɔna. Nde nangaka dia sho anto k’anto mbokambɛ l’otema ɔtɔi l’ɔtɛ wa ngandji kawokaso ndo l’ɔtɛ weyaso wahɔ waya lo mbokitanyiya. (Eoh. 10:12; Isa. 48:17, 18) Sho pombaka mɛtɛ monga la lowando l’ɔtɛ wele Jehowa l’okitshakitsha!

Yeso ele l’olongo. Anto amɔtshi wayolɛ kaamɛ la nde memala suke la nde. Vɔ wekɔ lo menda olui wa woke w’andjelo. Andjelo amɔtshi wekɔ lo tatshu otsha lo nkɛtɛ dia tokotsha ɛkɛndɛ awɔ. Jehowa akasha wanɛ tshɛ wɛnyami l’osato ɔnɛ lowandji (Enda odingɔ 5)

5. Ngande watetsha Jehowa dia monga l’okitshakitsha? (Enda osato wele lo lohoso.)

5 Jehowa tetshaka dia sho monga l’okitshakitsha lo woho watosalɛnde akambo. Jehowa mbele Onto loleki lomba l’andja w’otondo. Koko, nde mbetawɔka tokanyi t’oma le anto akina. Ɛnyɛlɔ, Jehowa aketawɔ dia Ɔnande mbokimanyiya dia ntonga diangɔ tshɛ. (Tok. 8:27-30; Kɔl. 1:15, 16) Ndo kaanga mbele Jehowa Kanga-Wolo-Tshɛ, nde mbishaka anto akina ɛkɛndɛ. Ɛnyɛlɔ, nde akasɔnɛ Yeso dia monga Nkumekanga ka Diolelo ndo Nde ayosha anto 144 000 wayolɛ kaamɛ la Yeso yema ya lowandji. (Luka 12:32) Jehowa akalowanya Yeso dia monga Nkumekanga ndo Ɔlɔmbɛdi a laadiko. (Hɛb. 5:8, 9) Nde ndowanyaka nto wanɛ wayolɛ kaamɛ la Yeso, koko nde hawasha ɔkɛndɛ ndo oma laasɔ nyanga dia menda kiambokambo tshɛ yasalawɔ. Nde mongaka l’eshikikelo dia vɔ wayosala lolango lande.​—Ɛny. 5:10.

Sho mbokoyaka Jehowa etena kalowanyaso anto akina ndo kawashaso ɛkɛndɛ (Enda odingɔ 6-7) *

6-7. Wetshelo akɔna wakondjaso oma le Shɛso lele l’olongo lo kɛnɛ kendana la mbisha anto akina ɛkɛndɛ?

6 Naka Shɛso lele l’olongo, lele bu l’ohomba w’ekimanyielo k’onto mbishaka anto akina ɛkɛndɛ, shi sho mbahomba ndeka nsala woho akɔ waamɛ! Ɛnyɛlɔ, onde wɛ ekɔ ɔtɛ wa nkumbo kana ekumanyi l’etshumanelo? Yela ɛnyɛlɔ ka Jehowa lo mbishaka anto akina ɛkɛndɛ ndo oma laasɔ ewɔ dia sɛdingolaka kiambokambo tshɛ yasalawɔ. Naka wɛ mbokoya Jehowa, kete olimu wayokambema, wɛ ayolowanya anto akina ndo ayowakimanyiya dia vɔ monga la wɛkamu. (Isa. 41:10) Naa wetshelo okina wakoka nkondja wanɛ wele la yema ya lowandji oma le Jehowa?

7 Bible mɛnyaka dia Jehowa mbidjaka yimba lo tokanyi t’anande andjelo. (1 Ku. 22:19-22) Ambutshi, ngande wakokanyu mbokoya ɛnyɛlɔ ka Jehowa? L’etena kahombama, nyombolake ananyu tokanyi lo woho wakoka salema dui dimɔtshi. Naka kokaka, nyokambe la tokanyi tawɔ.

8. Ngande wakasalɛ Jehowa Abrahama la Sara akambo la solo dia lotutsha?

8 Okitshakitsha wa Jehowa mɛnamaka nto oma lo solo diande dia lotutsha. Ɛnyɛlɔ, Jehowa mongaka la solo dia lotutsha etena koka ekambi ande ambola la dilɛmiɛlɔ tshɛ lo kɛnɛ kendana la tɛdikɔ tɔmɔtshi tambondɔsa. Nde akahokamɛ Abrahama etena kakandakɛnɛmɔlaka okiyanu ande lo kɛnɛ kendana la yɛdikɔ ya nanya Sɔdɔma la Ngɔmɔra. (Eta. 18:22-33) Ndo tohɔ woho wakasalɛ Jehowa Sara wadi aki Abrahama akambo. Nde konyanga kana momala etena kakɔlɛ Sara lam’akandolake ɔnɛ nde ayotshɔ diemi kaanga mbayande osombe. (Eta. 18:10-14) Koko, nde akasalɛ Sara akambo la kɛnɛmɔ.

9. Wetshelo akɔna wakoka nkondja ambutshi ndo dikumanyi oma l’ɛnyɛlɔ ka Jehowa?

9 Ambutshi ndo dikumanyi, wetshelo akɔna wakokanyu nkondja oma l’ɛnyɛlɔ ka Jehowa? Kakɔna katonyosalaka naka ananyu kana ase etshumanelo amɔtshi hawetawɔ tɛdikɔ tambonyɔsa? Onde nyu tosasɛka dia mbangola? Kana onde nyu tosalaka la wolo dia nshihodia tokanyi tawɔ? Nkumbo ndo tshumanelo kondjaka mɛtɛ wahɔ naka wanɛ wele la yema ya lowandji mbokoya Jehowa. Polo lanɛ, tambɔsɛdingola woho wakokaso nkondja wetshelo oma l’ɛnyɛlɔ ka Jehowa lo kɛnɛ kendana l’okitshakitsha. Kakianɛ, nyɛsɔ tɔsɛdingole wetshelo wakokaso nkondja oma lo bɛnyɛlɔ diele l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi lo kɛnɛ kendana l’okitshakitsha.

WETSHELO AKƆNA WAKONDJASO OMA L’ƐNYƐLƆ K’ANTO AKINA?

10. Ngande wakamba Jehowa la ɛnyɛlɔ k’anto akina dia tetsha?

10 Oko wende “Ombetsha a[so] wa Woke,” Jehowa akasale dia bɛnyɛlɔ di’anto efula fundama l’Ɔtɛkɛta ande dia tetsha. (Isa. 30:20, 21) Sho kondjaka wetshelo lo kanaka yimba la ɛkɔndɔ wa lo Bible w’anto wakakɛnɛmɔla waonga wangɛnyangɛnya Nzambi, mbidja ndo okitshakitsha. Sho kondjaka wetshelo nto etena kasɛdingolaso kɛnɛ kakakomɛ wanɛ waki kɔkɛnɛmɔla waonga w’amɛna asɔ.​—Os. 37:37; 1 Kɔr. 10:11.

11. Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ ka kɔlɔ ka Saolo?

11 Tokane yimba la kɛnɛ kakakomɛ nkumekanga Saolo. Oma l’etatelo, nde aki ɔlɔngɔ a pami waki l’okitshakitsha. Nde akeyaka elelo ande ndo akengengaka dia mɛmba ɛkɛndɛ efula. (1 Sa. 9:21; 10:20-22) Koko, Saolo akayonga l’otako. Nde akɛnya dionga dia kɔlɔ sɔ yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wakandonge nkumekanga. Lo diaaso dimɔtshi, nde akashisha solo diande dia lotutsha etena kakawakongaka omvutshi Samuɛlɛ. Lo dihole dia ndjaɛkɛ le Jehowa l’okitshakitsha tshɛ ɔnɛ nde ayosala akambo lo wahɔ wa wodja, Saolo akalambola olambo wa lotshumba kaanga mbakinde komonga la lotshungɔ la nsala dui sɔ. Diakɔ diele, Saolo kondjetawɔma le Jehowa ndo l’ekomelo, nde akashisha lowandji lande. (1 Sa. 13:8-14) Tayɛnya dia sho tekɔ la lomba naka sho nkondja wetshelo oma l’ɛnyɛlɔ k’ɔhɛmwɛlɔ kɛsɔ ndo sho mbewɔ nsala akambo la lotamanya.

12. Ngande wakɛnya Danyɛlɛ dia nde aki l’okitshakitsha?

12 Otshikitanyi la ɛnyɛlɔ ka kɔlɔ ka Saolo, nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka omvutshi Danyɛlɛ. L’edja ka lɔsɛnɔ lande, Danyɛlɛ aki okambi waki Nzambi waki l’okitshakitsha ndo wakeyaka elelo ande ndo wakendɛka nshi tshɛ le Jehowa dia ntana ɛlɔmbwɛlɔ. Ɛnyɛlɔ, etena kakakambe Jehowa la nde dia nembetshiya Nɛbukadinɛza dɔ, Danyɛlɛ kondjatombola l’ɔtɛ wa dui sɔ. Koko, l’okitshakitsha tshɛ nde akasha Jehowa lotombo ndo kɛnɛmɔ tshɛ. (Dan. 2:26-28) Wetshelo akɔna wakondjaso? Naka anangɛso wekɔ lo ngɛnangɛna asawo washaso kana tekɔ lo nkondja etombelo w’ɛlɔlɔ l’olimu w’esambishelo, tatohɛke mbisha Jehowa lotombo tshɛ. Sho pombaka mbohɔka l’okitshakitsha tshɛ ɔnɛ hatokoke nsala awui asɔ aha l’ekimanyielo ka Jehowa. (Flpɛ. 4:13) Naka sho nsala ngasɔ, kete tayokoya ndo ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka Yeso. Lo ngande?

13. Wetshelo akɔna wakondjaso lo ɛtɛkɛta wa Yeso wele lo Joani 5:19, 30 lo kɛnɛ kendana la mbeya elelo aso?

13 Kaanga mbakinde Ɔna Nzambi la kokele, Yeso akendɛka le Jehowa. (Adia Joani 5:19, 30.) Ndooko lushi lakandayange dia mbɔsa lowandji lele la She lele l’olongo. Filipɛ 2:6 totɛka ɔnɛ Yeso “komonga la kanyi ya mbɔsa dihole diande, mbuta ate mbɛdima la Nzambi.” Oko Ɔna lele l’okitshakitsha, Yeso akashihodiaka elelo ande ndo akalɛmiyaka lowandji la She.

Yeso akeyaka ndo akalɛmiyaka elelo ande wendana la lowandji (Enda odingɔ 14)

14. Etena kakawɔlɔmbɛ dui dimɔtshi diakinde komonga la lotshungɔ, kakɔna kakasale Yeso?

14 Tɔsɛdingole kɛnɛ kakasale Yeso etena kakaye ambeki ande, Jakɔba la Joani kaamɛ la nyangɛwɔ ndo kakawɔlɔmbɛ diɛsɛ dimɔtshi diakinde komonga la lotshungɔ la mbasha. Aha la mengenga, Yeso akate dia paka She lele l’olongo mbakoka mbisha onto lotshungɔ la mbidjasɛ lo lonya la Yeso l’omi kana la lɔmɔsɔ lo Diolelo. (Mat. 20:20-23) Yeso akɛnya dia nde akalɛmiyaka elelo ande. Nde aki l’okitshakitsha. Ndooko lushi lakandasale dui diaki kombodjangɛ Jehowa dia nsala. (Jni. 12:49) Ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka Yeso kɛsɔ?

Ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ ka Yeso k’okitshakitsha? (Enda odingɔ 15-16) *

15-16. Ngande wakokaso nkamba la dako dia lo Bible diele lo 1 Kɔrɛtɔ 4:6?

15 Sho mbokoyaka ɛnyɛlɔ k’okitshakitsha ka Yeso lo nkamba la dako dia lo Bible diele lo 1 Kɔrɛtɔ 4:6. Dako diakɔ mbutaka ɔnɛ: “Tanyotambake kɛnɛ kofundami.” Diakɔ diele naka wambotɔlɔmba dako, hatohombe pondjo mbisha kanyi yaso hita kana ntɛkɛta aha la nkana yimba lo dikambo diakɔ. Koko, sho pombaka nkotola yambalo y’anto l’alako wele lo Bible ndo wele l’ekanda aso. Lo nsala ngasɔ, sho tayɛnya dia sho mbeyaka elelo aso. L’okitshakitsha tshɛ, tosha Kanga-Wolo-Tshɛ lotombo l’ɔtɛ ‘w’etsha ande wosembwe.’​—Ɛny. 15:3, 4.

16 Laadiko dia ntombola Jehowa, tekɔ l’ɛkɔkɔ ekina wa monga l’okitshakitsha. Tayanga nsɛdingola kakianɛ woho wele monga l’okitshakitsha ndo mbeya elelo aso koka tosha ɔngɛnɔngɛnɔ ndo tokimanyiya dia mbokana l’anto akina.

WAHƆ WAKONDJASO LO MONGA L’OKITSHAKITSHA NDO MBEYA ELELO ASO

17. Lande na kele anto wele l’okitshakitsha ndo weya elelo awɔ mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ?

17 Etena keso l’okitshakitsha ndo keyaso elelo aso, ondo sho ndekaka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Lande na? Etena keyaso elelo aso, sho mongaka la lowando ndo sho ngɛnangɛnaka ekimanyielo tshɛ kalongolaso oma le anto akina. Ɛnyɛlɔ, tokanyiya diaaso diakakɔnɔla Yeso ase sudi dikumi. Paka ɔtɔi l’atei awɔ mbakakalola dia ndjosha Yeso losaka l’ɔtɛ wakandɔkɔnɔla oma lo hemɔ ka wolo kɛsɔ, dui diele pami kɛsɔ totondokoka pondjo nsala ndamɛ. Pami kaki l’okitshakitsha ndo kakeyaka elelo ande aki la lowando l’ekimanyielo kakandalongola ndo nde akatombola Nzambi lo dikambo sɔ.​—Luka 17:11-19.

18. Ngande wakoka okitshakitsha ndo mbeya elelo aso tokimanyiya dia mbokana l’anto akina? (Rɔmɔ 12:10)

18 Anto wele l’okitshakitsha ndo weya elelo awɔ nangaka mbokana l’anto akina dimɛna ndo ondo vɔ ndekaka monga angɛnyi wa ma ma. Lande na? Vɔ mbeyaka di’anto akina wekɔ la waonga w’amɛna ndo vɔ ndjaɛkɛka le wɔ. Anto wele l’okitshakitsha ndo weya elelo awɔ mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ etena katondoya anto akina lo ɔkɛndɛ akɔna tshɛ wambowokondja ndo vɔ mongaka suke dia mbawandola ndo mbalɛmiya.​—Adia Rɔmɔ 12:10.

19. Naa ɛkɔkɔ ɛmɔtshi watotshutshuya dia mbewɔ otako?

19 Otshikitanyi la wɔ, anto wele l’otako mongaka l’okakatanu dia mandola anto akina ndo vɔ nangaka paka vɔamɛ nongola kɛnɛmɔ. Ndo ondo vɔ ndekaka ndjaɛdika l’anto akina ndo mongaka la yimba ya shɛmanedi. Lo dihole dia ndowanya anto akina ndo mbasha ɛkɛndɛ, mbala efula onto lele l’otako kanaka ɔnɛ “paka ndamɛ mbahomba nsala dui dimɔtshi,” nɛ dia nde fɔnyaka ɔnɛ “anto akina hawotodisala lo yoho ya dimɛna.” Mbala efula onto lele l’otako nangaka ndjaɛnya dia nde ndeka anto akina ndo nde mongaka la kandjema etena kasala anto akina akambo mboleka. (Ngal. 5:26) Anto wa ngasɔ hawoleke monga l’angɛnyi watshikala edja. Naka tamboshihodia dia tekɔ l’otako, kete sho pombaka nɔmba ekimanyielo ka Jehowa l’otema ɔtɔi dia ‘nɔngɔsɔla timba taso’ diaha lɔkɛwɔ la kɔlɔ lɔsɔ monɛma wolo l’otema aso.​—Rɔmɔ 12:2.

20. Lande na kahombaso monga l’okitshakitsha ndo mbeya elelo aso?

20 Tekɔ la lowando l’efula l’ɔtɛ w’ɛnyɛlɔ katosha Jehowa! Sho mɛnaka okitshakitsha ande lo woho wasalɛnde ekambi ande akambo, ndo sho nangaka mbookoya. Laadiko dia laasɔ, sho nangaka mbokoya bɛnyɛlɔ di’amɛna dia lo Bible di’anto wakeyaka elelo awɔ waki la diɛsɛ dia nkɛndakɛnda kaamɛ la Nzambi. Nyɛsɔ toshake Jehowa tena tshɛ kɛnɛmɔ ndo lotombo lahombande nongola. (Ɛny. 4:11) Oma laasɔ, sho lawɔ koka nkɛndakɛnda kaamɛ la Shɛso lele l’olongo, ɔnɛ lalanga anto wele l’okitshakitsha ndo weya elelo awɔ.

OSAMBO 123 Toyelake ɛlɔmbwɛlɔ ka teokrasi la kɔlamelo tshɛ

^ od. 5 Onto lele l’okitshakitsha mbokanaka kɛtshi ndo tɛtɛka solo. Diakɔ diele, tekɔ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa mbuta ɔnɛ Jehowa ekɔ l’okitshakitsha. Oko wayotodiɛna lo sawo nɛ, sho koka mbeka dia monga l’okitshakitsha oma l’ɛnyɛlɔ ka Jehowa. Tayɔsɛdingola nto wetshelo wakokaso nkondja oma le nkumekanga Saolo, omvutshi Danyɛlɛ, ndo Yeso lo kɛnɛ kendana la dionga di’okitshakitsha.

^ od. 58 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Ekumanyi kɛmɔtshi ekɔ lo ndowanya ɔnangɛso l’ɔlɔngɔlɔngɔ dia mbeya woho wa nkahanya bɛtshi dia nkɛtɛ di’etshumanelo. Oma laasɔ, ekumanyi kakɔ hayange dia mbeya kiambokambo tshɛ yendana l’ɔnangɛso, koko ambootshika dia nde nkotsha ɔkɛndɛ akɔ lo ndamɛ.

^ od. 62 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Kadiyɛso kɛmɔtshi ambombola ekumanyi kɛmɔtshi dia kana kokaka nde mbetawɔ leeta la toonga lo fɛtɛ kɛmɔtshi ka diwala kayosalema l’ɔtɛmwɛlɔ ɔmɔtshi. Ekumanyi kakɔ hawosha kanyi yande ndamɛ, koko owɛnya atɔndɔ amɔtshi wa lo Bible.