Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 32

Wukikulula Ayi Zaba Ndilu’aku bo Wunsadila Nzambi

Wukikulula Ayi Zaba Ndilu’aku bo Wunsadila Nzambi

‘Diatila mu nzila Nzambi mu kuzaba ndilu’aku!’MIKA 6:8.

NKUNGA 31 Diatanga na Nzambi!

MAMBU TUANLONGUKA *

1. Mbi Davidi katuba mu matedi kukikulula ku Yave?

BUKIEDIKA kuandi ti befu tuidi bivisa bimmonisa ti Yave wukikululanga? Ngete. Tala mambu ntinu Davidi kasonika mu matedi Nzambi: ‘Ngie wukuphananga nkaku’aku wu lunungu, khadulu’aku yi kukikulula yi kundangikanga.’ (2 Samueli 22:36; Minkunga 18:35) Bo Davidi katuba mambu amomo, ḿba nandi waba yindula mu thangu mbikudi Samueli kayenda ku nzo tat’andi, muingi kasola mutu wunkuiza vinginina Sauli mu luyalu. Davidi nandi wuba wusuka mu 8 di zikhomba kaba. Vayi kheti bobo, Yave nandi kasola muingi kuvinginina ntinu Sauli.—1 Samueli 16:1, 10-13.

2. Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?

2 Davidi wuba momawu mabanza nsoniki wu Minkunga 113 kaba mu matedi Yave. Nsoniki beni wutuba: ‘Nandi wunkuinamanga muingi kutala diyilu ayi ntoto, wuntedimisanga mutu wu kikululanga mu mfundu mfundu ntoto. Nandi wuntedimisanga kiphumbulu va dibombi, muingi kumvanga kukala na batu badi busina.’ (Minkunga 113:6-8) Mu dilongi adidi, tunkuiza mona ziphila Yave kammonisinanga khadulu yi kukikulula ayi mbi tulenda longuka mu kifuani kiandi. Bosi tunkuiza mona, mbi tulenda longuka mu kifuani ki mbikudi Danieli, ntinu Sauli ayi Yesu mu matedi kukikulula.

MBI TULENDA LONGUKA MU KIFUANI KI YAVE?

3. Buidi Yave ka tutadilanga, ayi mbi mawu mammonisa?

3 Mawombo tulenda longuka mu kutala phila Yave kankiebilanga bisadi biandi va ntoto, kheti mu kuba batu ba masumu. Nandi katukikininanga ko to banga bisadi biandi, vayi mvandi wututadilanga banga bakundi bandi. (Minkunga 25:14) Muingi tubaka luaku alolo lu kuba bakundi bandi, Yave theti wuvana nkhayilu yi Muan’andi muingi ku tukula mu masumu. Mu kuvanga mawu, Yave wumonisa ti widi nkua kiadi ayi nkua nlemvu. Mambu moso amomo, ma tuvana bivisa ti Yave widi Nzambi wukikululanga!

4. Luaku mbi Yave ka tuvana ayi kibila mbi?

4 Mona phila yinkaka Yave kammonisinanga khadulu yi kukikulula. Mu kuba Mvangi wu biuma bioso, Yave khanu wutsikika zithumu mu phila kadika mutu mu befu kafueti natina luzingu luandi. Vayi nandi kasa vanga ko mawu. Kheti mu kuzaba ti tuidi batu baluelo va ntual’andi, Yave wu tuvanga mu kifuani kiandi. Ayi wutu vana luaku lu kusola mambu tutidi kuvanga. Yave kavangila mawu, kibila wuntomba tunsadila kubika kuandi mu lukuiku vayi mu luzolo tuidi mu nandi. Ayi mvandi nandi wuntomba tuzaba ndandu yidi mu kuntumukina. (Deutelonomi 10:12; Yesaya 48:17, 18) Bukiedika, didi diambu dimboti kusadila Nzambi yikikululanga!

Yesu ku diyilu na baklisto basolua. Bawu badi mu kutala bivevi na bivevi binkaka bi zimbasi. Zimbasi zinkaka badi mu kukuluka va ntoto muingi kuevanga biyeku biawu. Foto ayoyi, yimmonisa kiyeku Yave kavana bivangu biandi bioso ku diyilu (Tala dilongi 32, lutangu 5)

5. Buidi Yave ka tulongilanga kuba batu ba kikululanga? (Tala fikula yidi va busu bu levista.)

5 Phila Yave ka tutadilanga, ma tulonga ti befu mvitu tufueti ba batu ba kikululanga. Vasi ko mutu wuviokizi Yave mu nduenga. Vayi kheti bobo, nandi wunkikininanga lusalusu lu bankaka. Dedi, nandi wuvana Muan’andi luaku muingi kansadisa kuvanga biuma bioso. (Zingana 8:27-30; Kolosai 1:15, 16) Kheti widi Nkua Ngolo Zioso, Yave wumvananga bisalu kuidi bisadi biandi. Nandi wuvana Yesu kiyeku ki kuba Ntinu mu Kintinu kiandi. Mvandi wuvana lualu 144.000 di baklisto muingi bayala na Yesu ku diyilu. (Luka 12:32) Yave mvandi wuvana Yesu khubumunu muingi kaba Ntinu ayi Mfumu yi Zinganga Nzambi. (Ebeleo 5:8, 9) Mvandi wuvana khubumunu kuidi batu bala yala na Yesu ku diyilu. Vayi Yave kakengidilanga ko kadika kiuma bawu bamvanga mu biyeku biawu. Kibila nandi zebi ti bawu bala nunga kuvanga luzolo luandi.—Nzaikusu 5:10.

Befu tunlandakananga ntungulu wu Yave, mu kukubika bankaka ayi kuba vana biyeku (Tala bitini bi matangu 6-7) *

6-7. Kifuani mbi kimboti Yave ka tubikila, mu matedi kuvana biyeku ayi kukikinina lusalusu lu bankaka?

6 Boti Yave mutu wulutidi Nduenga ayi Mangolo wuntombanga lusalusu lu bankaka, buna befu tuidi banani! Boti ngie widi Mfumu dikanda voti nkulutu wu kimvuka, landakana ntungulu wu Yave mu kuvananga biyeku kuidi bankaka. Ayi bika kubanga kifu ki kukengidila kioso kiuma bamvanga mu matedi kiyeku beni. Ngie kuvanga mawu, ngie wala baka mayangi ma kumona kisalu beni kuvangama mu phila yisulama. Wala kubika bankaka, ayi wala basadisa kuluta ba lufiatu mu kisalu bamvanga. (Yesaya 41:10) Mambu mbi mankaka batu badi kiyeku balenda longuka mu kifuani ki Yave?

7 Kibibila kimmonisa ti Yave mvandi wunkikininanga lusalusu lu zimbasi. (1 Mintinu 22:19-22) Mbi matata balenda longuka mu kifuani ki Yave? Balenda longuka ti khumbu zinkaka, buboti beni kuzaba mayindu ma bana bawu mu matedi phila yi kuvangila mambu. Ayi boti mayindu bana bawu babe vana masi ko mambi, buna balenda landakana mawu.

8. Buidi Yave kamonisina mvibudulu kuidi Abalahami ayi Sala?

8 Yave mvandi wu kikululanga mu kumonisa mvibudulu. Dedi, Yave mvandi wummonisanga mvibudulu mu thangu bisadi biandi ba kunzabikisanga mu lukinzu loso divuda badi mu matedi makani mandi. Abalahami wuba divuda mu makani Yave kabaka ma kutulula Sodoma ayi Ngomola. Ayi nandi wunzabikisa mabanza mandi. Ayi Yave wunyuwa. (Ngenesi 18:22-33) Sala wuseva bo Yave kankanikisa ti, nandi wunkuiza buta muana kheti mu kuba kinunu. Vayi kheti bobo, Yave kasa kumfuemina ko. Vayi nandi wuvisa mabanza mandi.—Ngenesi 18:10-14.

9. Buidi matata ayi bakulutu ba kimvuka balenda landikinina ntungulu wu Yave?

9 Boti ngie widi tata voti nkulutu wu kimvuka, buidi wulenda landikinina kifuani ki Yave? Yindulabu buidi ngie wumbelanga mu thangu bana baku voti zikhomba mu kimvuka ba kuzabikisa ti, badi divuda mu makani bebaka. Ngie wuntombanga bibila muingi kuyikakudila? Voti wuntombanga kuvisa mayindu mawu mu mambu beni? Bo matata voti batu bantuama ntuala mu kimvuka, banlandakananga ntungulu wu Yave mu matedi kukikulula, makanda mawu ayi zikhomba mu kimvuka bambakanga beni ndandu. Nati avava, tuma longuka buidi tulenda landikinina kifuani ki Yave mu matedi kumonisa khadulu yi kukikulula. Buabu tuemmona, buidi tulenda kunina khadulu yi kukikulula mu kulonguka bifuani bidi mu Kibibila.

MBI TULENDA LONGUKA MU BIFUANI BI BANKAKA?

10. Buidi Yave ka tulongilanga?

10 Yave ‘Nlongisi Wulutididi’, wutuvana Kibibila muingi ku tulongisa malongi ma nkinza. (Yesaya 30:20, 21) Mu buku beni, muawu tunkuiza muena bifuani bi batu bamonisa zikhadulu Nzambi kanzolanga, dedi kukikulula. Vayi mu Kibibila mvandi, muidi bifuani bi batu bakhambu monisa khadulu ayoyo, ayi tunkuiza mona mambu bamonikina mu kibila beni. Bo tumfiongunina ayi tunyindula mu binongu abiobio, befu tunlongukanga mambu ma nkinza.—Minkunga 37:37; 1 Kolinto 10:11.

11. Mbi tulenda longuka mu kifuani kimbi ki ntinu Sauli?

11 Tala kifuani ki Ntinu Sauli. Va thonono nandi waba kukikululanga. Mu kuzaba ndilu mu mambu kalenda nunga kuvanga, khumbu zinkaka nandi waba manganga kutambula biyeku binkaka. (1 Samueli 9:21; 10:20-22) Bo vavioka mua thangu bo kayiza ba ntinu, Sauli wuyiza ba lunangu. Khumbu yimueka ntinu Sauli kasa monisa ko mvibudulu mu kutedimina mbikudi Samueli. Mu kukhambu mvibudulu, Sauli wubaka makani ma kuvanga mambu kakhambu ba nsua. Nandi wuvika nkhayilu kuidi Yave. Mu kuvanga mawu, nandi kasa kinzika ko ndilu mu mambu kaba nsua wu kuvanga. Ayi kasa ba ko lufiatu ti Yave wunkuiza sadisa dikabu diandi. Mambu mbi mayiza monika? Sauli wuzimbisa lunungu kaba va meso ma Yave. Ayi mu kibila beni, Yave wumbotula kiyeku ki kuba ntinu. (1 Samueli 13:8-14) Kifuani ki Sauli ki tulonga ti tufueti bika kumonisanga lungudayi.

12. Buidi Danieli kamonisina ti wuzaba ndilu mu mambu kalenda nunga kuvanga?

12 Tuemmona disuasana mbikudi Danieli kaba na ntinu Sauli. Mu luzingu luandi loso, Danieli wuba kisadi ki Yave waba ku kikululanga, ayi wuzaba ndilu mu mambu kaba nsua wu kuvanga. Diawu kaba tombilanga zithuadusulu zi Yave. Bo Yave kansadila muingi kusudikisa tsundu yi ndosi yi ntinu Nabukadenasali, Danieli kasa yivana ko nzitusu. (Danieli 2:26-28) Mbi tulenda longuka mu mawu? Ba kututonda mu dilongi tube vanga mu kimvuka voti mu ndandu tumbakanga mu kisalu ki kusamuna, tufueti vana nzitusu yoso kuidi Yave. Tufueti kukikulula ayi kukikinina ti mu zingolo zi Yave to tube nungina kuvanga mawu. (Filipi 4:13) Befu kuvanga mawu, tuisinkuinza landakana ko to kifuani kimboti ki Danieli, vayi mvandi ki Yesu. Mu phila mbi?

13. Dedi bummonisina Yoane 5:19, 30, mambu mbi mankinza tulenda longuka matedi Yesu?

13 Kheti mu kuba muana Nzambi, Yesu kasa vangilanga ko mambu mu phil’andi vayi waba fiatilanga mu Yave. (Tanga Yoane 5:19, 30.) Nandi kasa zinina ko kimfumu ki Tat’andi. Filipi 2:6 luntuba ti Yesu ‘kasa yindula ko kuyitula va kibuangu ki Nzambi voti kutomba kuba dedi mueka na Nzambi.’ Dedi muana wuntumukinanga matata mandi, Yesu wuzaba ndilu’andi ayi waba kinzikanga lutumu lu Tat’andi.

Yesu wuzaba ayi waba kinzikanga ndilu mu mambu kaba nsua wu kuvanga (Tala lutangu 14)

14. Bo bandinda kavanga mambu kakhambu ba nsua, mbi Yesu kavanga?

14 Wuntebuka moyo mbi Yesu kavanga, bo ngudi yi minlandikini miandi Yakobi ayi Yoane kandinda muingi kavana bandi bandi biyeku ki nkinza mu Kintinu Kiandi? Muna thangu beni, Yesu wunkamba ti Tat’andi ku diyilu, nandi to wuba nsua wu kuvana biyeku beni. (Matai 20:20-23) Yesu wuzaba ndilu’andi ayi mambu kaba nsua wu kuvanga. Nandi wuvanga mangolo ma kulandakana zithuadusulu zioso katambula kuidi Yave. (Yoane 12:49) Buidi tulenda landikinina kifuani kiandi kimboti?

Buidi tulenda landikinina kifuani ki Yesu mu matedi kukikulula? (Tala bitini bi matangu 15-16) *

15-16. Buidi tulenda sadila dilongi didi mu 1 Kolinto 4:6?

15 Befu tulenda landakana kifuani ki Yesu mu matedi kukikulula, mu kusadila dilongi didi mu 1 Kolinto 4:6 luntuba: “Lubika sabuka ndilu mu mambu [madi] masonama.” Bo mutu ka tundinda malongi, tubika kuntuadisa mu phila tunyindudilanga voti kutuba dioso diambu di tukuizila va kilunzi. Vayi tufueti kuntuadisa mu kutala mambu Kibibila ayi bilongulu bitu bintuba mu matedi mambu beni. Befu kuvanga mawu, tuala monisa ti tuzebi ndilu’itu. Kukikulula kuala tusadisa kukikinina ti zithumu zisonga zi Yave ziawu zilutidi kena dioso kua dilongi dimboti tulenda vana.—Nzaikusu 15:3, 4.

16 Befu kuyikulula, tuidi mu kuzitisa Yave. Vayi vadi bibila binkaka tufueti monisina khadulu ayoyi. Buabu tuemmona buidi kukikulula ayi kuzaba ndilu’itu kuala tutuadisila mayangi ayi kutusadisa kuzingila mu kithuadi na bankaka.

NDANDU MBI TUNKUIZA BAKA BEFU KUKIKULULA AYI KUZABA NDILU’ITU

17. Kibila mbi batu bazebi ndilu’awu ayi ba kikululanga bakadila mayangi?

17 Befu kukikulula ayi kuzaba ndilu’itu, tunluta banga mayangi mu luzingu. Kibila mbi? Kibila tunkikininanga ti tulendi nunga ko kuvanga mambu moso. Diawu tuntondanga mu losokua lusalusu tuntambulanga kuidi bankaka. Dedi, wuntebuka moyo mambu mamonika bo Yesu kabelusa 10 di batu baba buazi? Wumueka to mu bawu wuvutuka muingi kutonda Yesu mu mambu kamvangila. Nandi wuzaba ti boti Yesu kasa kunsadisa ko, khanu nandi kasa beluka ko. Kukikulula ayi kuzaba ndilu’andi, kuawu kusadisa dibakala beni kuvutuka muingi kutonda Yesu, ayi kuzitisa Nzambi mu lusalusu katambula.—Luka 17:11-19.

18. Dedi bummonisina Loma 12:10, buidi kukikulula ayi kuzaba ndilu’itu ku tusadisilanga kuba bakundi ba lufiatu?

18 Batu bazebi ndilu’awu ayi ba kikululanga, balutidi luaku lu kubaka bakundi ba lufialu. Kibila mbi? Kibila batu badi zikhadulu aziozio, banluta visanga zikhadulu zimboti zi bankaka ayi ba kuba fiatilanga. Mutu zebi ndilu’andi ayi wukikululanga, wumbanga mu mayangi mu thangu bankaka bamvanga buboti biyeku biawu. Mvandi bamonanga ko phasi voti zitsoni kutonda bankaka voti kuba zitisa.—Tanga Loma 12:10.

19. Mbi tufueti vanga muingi lungundayi lubika konzuka mu ntim’itu?

19 Mutu wu kinangikanga disuana beni kadi. Kibila nandi wummonanga phasi kutonda bankaka. Mu mbuenu’andi, khanu nandi to bafueti tondanga. Nandi wunzolanga beni kuyidedikisa na bankaka ayi kuba yawu kukana kukana. Nandi mvandi kazolanga ko kuvana biyeku ayi kukubika bankaka. Diawu kanyindudilanga, “boti muntomba kuvangila mambu mu phila yisulama, buna mufueti kumbikila yivanga mawu minuveka.” Nandi wunyindulanga ti muingi mambu moso mavangama mu phila yimboti, mafueti vangimina to mu phil’andi voti kuidi naveka. Mvandi batu badi lunangu ayi ba kinangikanga, khumbu ziwombo banzininanga biuma bingana ayi badi beni nsoki. (Ngalatia 5:26) Bawu mvawu basi ko bakundi bakiedika. Befu kuyifiongunina ayi kubakula ti lungundayi luma tona kukonzuka mu ntim’itu, tufueti zibula ntim’itu kuidi Yave ayi kundinda muingi ka tusadisa kubalula phil’itu yi kuyindudila. Mu phila ayoyi, lungundayi luisinkuiza yonzuka ko mu ntim’itu.—Loma 12:2.

20. Kibila mbi tufueti bela batu ba kikululanga ayi bazebi ndilu’awu?

20 Tumvutulanga beni matondo mu kifuani Yave ka tuvana! Nandi wummonisanga ti wukikululanga mu phila kankiebilanga bisadi biandi. Ayi befu tuntomba kulandakana kifuani kiandi. Mvandi tuntomba kulandakana bifuani bimboti bidi mu Kibibila, bi batu badiatila mu nzila yi Nzambi mu kuzaba ndilu’awu. Befu kuvanga mawu, tunkuiza vana kuidi Yave nkembo ayi nzitusu wo nandi kafueni mu tambula. (Nzaikusu 4:11) Mvandi tunkuiza baka luaku lu kudiata mvu ka mvu na Tat’itu wunzolanga batu ba kikululanga ayi bazebi ndilu’awu.

NKUNGA 123 Tumamana mu Lukuikumu Thuadusulu Yi Nzambi

^ Lut. 5 Mutu wukikululanga wummonisanga nlemvu ayi kiadi. Diawu tulenda tuba ti Yave wukikululanga. Mu dilongi adidi, tunkuiza mona mbi tulenda longuka mu kifuani ki Yave mu matedi kukikulula. Mvandi tunkuiza mona mbi kifuani ki mbikudi Danieli, ntinu Sauli ayi Yesu ki tulonga mu matedi kuzaba ndilu’itu.

^ Lut. 58 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Nkulutu wumueka wu kimvuka wumbotula thangu muingi kukubika khomba yi ditoko, mu matedi kukieba kizunga ki kimvuka. Ayi nkulutu beni wu kimvuka, kakengidilanga ko dioso diambu khomba beni kamvanga muingi kukeba kiyeku katambula.

^ Lut. 62 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Khomba mueka yinkieto wunkuvula nkulutu wu kimvuka boti disi ko diambu dimbi kukuenda mu dikuela dimvangimina mu khati nzo nzambi yinkaka. Vayi nkulutu beni kasa kunkamba ko mayindu mandi veka. Vayi wusadila minsua mi Kibibila muingi kunsadisa naveka kabaka makani mandi.