Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 33

Nga kjoaʼáyale kʼien kui bakó je kjoatsjoacha, kjoachjine kao kjoatsejtale Niná

Nga kjoaʼáyale kʼien kui bakó je kjoatsjoacha, kjoachjine kao kjoatsejtale Niná

“Kjoaʼáyale xi kʼen” (HECH. 24:15).

KJOAJNDA 151 Jé Jeobá kuinchja̱le

XI TÍNCHJA̱NI *

1. Ánni nga kisindani Jeobá jmeni xi tjín.

KʼIANGA kjesa jme xi síndajin Jeobá tojé tíjna, tonga tsínkʼia ba kisʼe kon. Nijmejin xi kichale. Kui xi koanmele nga kʼoati tsjoa katasatío kon xi kjaʼaí. Kuinga kisindani ngayeje jmeni xi tjín kʼoa kui kjoatsjoachale xokisikao nga kʼoakisʼin (Sal. 36:9; 1 Juan 4:19).

2. Jókisatio kon je Jesús kao ánkje kʼianga kisinda Jeobá tsojmi xi ngikʼa.

2 Je xi títjon kisinda Jeobá jé Jesús, je ʼNdíle. Xijekoan, jé Jesús tsakasenkao nga kisinda ngayeje tsojmi xi ngikʼa kao je ánkje xi millón mani (Col. 1:16TNM). Nʼio tsjoa kisʼe kon je Jesús nga ñatjen kisixá kao Nʼaile (Prov. 8:30). Kʼoa je ánkje kʼoajin tinʼio tsjoa kisatio kon, nga̱ tsabee josʼin kisinda ngʼajmi kao Sonʼnde je Jeobá kao Jesús. Je Biblia kʼoatso nga nʼio tsjoa kisatio kon je ánkje, kʼoa tosi tondajin tsakʼasjengʼa je Jeobá saʼnda nga kisinda je chjota (Job 38:7; Prov. 8:31). Ngayeje jmeni xi kisinda Jeobá kui bakó je kjoatsjoachale kao kjoachjinele (Sal. 104:24; Rom. 1:20).

3. Tojo tso 1 Corintios 15:21, 22, jósʼin basenkaoná je kjoabʼechjíntjaile Jesús.

3 Je Jeobá kui xi koanmele nga chjota koatio Sonʼnde ngantsjai nichxin. Tonga kʼianga yátsʼi̱n tsakinyále je Adán kao Eva, kʼiaa kinroatsʼiani nga kisʼe jée kao kjoabiya (Rom. 5:12). Tonga je Jeobá ndi̱toon tsakʼéndajin josʼin kʼoasjentjai je chjota (Gén. 3:15). Jé ʼNdíle kitsjoa nga tsakʼasjentjai je ntje̱le Adán kao Eva xi tʼatsʼe jée kao kjoabiya. Kʼoa nga jngó jngó chjota xi kuitsoni tsa mele nga je sixále kʼoa sʼe̱le kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa (Juan 3:16; Rom. 6:23; tʼexkiai 1 Corintios 15:21, 22 *).

4. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

4 Je Niná kʼoatso nga sikjaʼáyanile je kʼien. Kʼoa i̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan jókoa̱n nga kjoaʼáyanile je kʼien. A jchañá jokjoan je xi xíngiaa mani. Ánni nga nʼio tsjoa sa̱tíoni tokoán nga kjoaʼáyanile je kʼien. Kʼoa nga sʼe̱ kjoafaʼáya, jósʼin basenkaoná nga chjí ʼyatokoán je kjoatsjoachale Jeobá, kjoachjinele kao kjoatsejtale.

JÓKOA̱N NGA KJOAʼÁYANILE JE KʼIEN

5. Ánni kixi tíjnasíni nga kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín to ñatjen kjoaʼáyale ngatsʼi chjota xi jekʼien.

5 Jé ʼNdíle sichjén Jeobá nga sikjaʼáyanile je chjota xi millón mani xi jekʼien. Tsakui nichxin tsín ñatjen kjoaʼáyale ngatsʼi. Ánni. Nga̱ tsa ñatjen kjoaʼáyale ngatsʼi alikuijin ndasʼin kuichomani. Je Jeobá ndasʼin bʼéndajin ngantsjai jmeni xi sʼín, kʼoa be jmeni xi machjén nga ndasʼin koatio je chjota (1 Cor. 14:33). Je Jeobá tsakakó kjoachjine kao kjoatsejta nga choa choa kisinda kao Jesús jmeni xi tjín Sonʼnde nga koa̱n koatio je chjota. Kʼoa je Jesús kʼoati sʼin nga koatexoma xi jngo jmi nó kʼianga koasenkao je chjota xi kuinje̱ngile yaole nga kjoaʼaí Armagedón nga sindachon Sonʼnde ánni nga koa̱n skoéyani je xi kjoaʼáyanile.

Je xi kuinje̱ngile yaole nga kjoaʼaí Armagedón jé kuitsoyale xi kjoaʼáyanile tʼatsʼe Chjotaxále Niná kao kjoatéxomale (Chótsenlai párrafo 6) *

6. Tojo tso Hechos 24:15, ʼyáni xi ngisa nkjín mani xi kjoaʼáyanile.

6 Je xi ngisa nʼio tjínle kjoandosin xi sʼin je xi kuinje̱ngile yaole nga kjoaʼaí Armagedón, kuinga kuitsoyale je xi kjoaʼáyanile tʼatsʼe Chjotaxále Niná kao kjoatéxomale. Ánni nga nʼio tjínnile kjoandosin nga kʼoasʼin. Kuinga je xi kjoaʼáyanile ngisaa nkjín mani xi tsín be je kjoatéxomale Niná (tʼexkiai Hechos 24:15). * Tjínnele sikʼantjaiya yaole nga sʼe̱le kjoanda xi tjenkao nga tsakʼéchjíntjainá je Cristo. Nʼiojin tse xá sʼe̱ nga sa̱kóyale xi tʼatsʼe Niná je chjota xi millón mani xi kjoaʼáyanile. A tsen tsen sa̱kóyale nga jngó jngó xi kjoaʼáyanile tojosʼin ʼmiyalee ndʼaibi je chjota. A kʼoati koatiojtín kʼoa a sa̱kóyale nga koa̱n kuitsoyale je xi skan kjoaʼáyale. Alikui ʼyaa jokjoan koa̱n. Je xi ʼyaa kuinga “kui kjoankjíntokonle Jeobá sʼe̱ ngakjijnda sonʼnde” kʼianga jekjoetʼa xi jngo jmi nó koatexoma Jesús (Is. 11:9). Nʼio tsjoa koaya tokoán je xá xi sʼe̱ xi jngo jmi nó.

7. Ánni nga ngasin nganda kuinyakaoni choʼndale Niná je chjota xi kjoaʼáyanile.

7 Je xi jngo jmi nó, ngatsʼi choʼndale Jeobá tjínnele tosi tonda sikʼantjaiya yaole nga ndasʼin koatio ngixko̱n Niná. Kuinga machjénsíni nga ngasin nganda kuinyakao je xi kjoaʼáyanile nga tsínkui jée katasíkinjele kʼoa nga kʼoasʼin katafikao yaole josʼin mele Jeobá (1 Ped. 3:8). Kʼianga skoe̱ je chjota xi kjoaʼáyanile nga nangitokon je choʼndale Niná kʼoa nga kʼoati bʼénele yaole tsanda je nga tosi tonda nda batio ngixko̱n Niná, kui xosikao nga kʼoati skoe̱xkón Niná (Filip. 2:12).

A JCHAÑÁ JOKJOAN JE XÍNGIAA XI KJOAʼÁYALE

8. Ánni kʼoabixónsíñá nga jchaa je xi xíngiaa mani kʼianga kjoaʼáyanile.

8 Nkjín koya tjínni anni kʼoabixónñá nga jchaa je xi xíngiaa mani kʼianga kjoaʼáyanile. Tojo koan nichxin kjoatse nga jaʼáyanile je kʼien, je Jeobá tojo kʼoajin sikjoan je chjota jokjoan nga kjesa mʼejin, josʼin nchja̱ kʼoa josʼin síkjaʼaitsjen. Xi ijngosani, je Jesús kʼoakitso nga ya mangóson je kjoabiya joma nga soyofe, kʼoa nga kjoaʼáyanile je kʼien yaa mangóson joma kʼianga faʼáná (Mat. 9:18, 24; Juan 11:11-13). Tojo ma kʼianga jefaʼáná, tojo kʼoakjoaan, tojo kʼoasʼin nokjoaa kʼoa tojo kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen josʼin nikjaʼaitsjeen nga tosʼa soyofe. Si̱kjaʼaitsjenla jokoan je Lázaro. Jeño nichxin kijnakʼien kʼianga kisikjaʼáyale je Jesús kʼoa jejin tífiʼndo yaole. Kʼoa je ndichja ndi̱toon tsabe nga je, kʼoa je Lázaro kʼoati ndi̱to̱n tsabe je ndichja (Juan 11:38-44; 12:1, 2).

9. Ánni kʼoabixónsíñá nga tsín to jechjotatsje xi kjoaʼáyanile.

9 Je Jeobá kʼoatso nga tsín tiʼya xi chʼin sʼe̱nile kʼianga jekoatexoma Jesús i̱ Sonʼnde (Is. 33:24; Rom. 6:7). Kʼianga sikjaʼáyanile Niná je chjota xi jekʼien, alikui jme chʼin sʼe̱le, ningalani tsín tokjoan chjotatsje koa̱n. Tsa kʼoalani koa̱n, tsakui nichxin tsín skoe̱xkon je xi xínkjín mani. Tobijbijin chjotatsje koa̱n ngatsʼi chjota jokji kjoaʼato xi jngo jmi nó nga koatexoma Jesús. Kʼianga jekjoetʼa xi jngo jmi nó, je Jesús tsjoánile kjoatéxoma je Nʼaile. Nga kʼia, je Chjotaxále Niná jekuitjosonle je xá xi kisʼenele, kʼoa jechjotatsje koa̱n ngatsʼi chjota (1 Cor. 15:24-28; Apoc. 20:1-3).

ÁNNI NGA NʼIO TSJOA SA̱TÍONI TOKOÁN NGA KJOAʼÁYANILE JE KʼIEN

10. Jósa̱tío tokoán nga kjoaʼáyanile je kʼien.

10 Si̱kjaʼaitsjenla josa̱tío tokoán nga jcha ijngokʼá je xíngiaa xi jekʼien. Tsakui nichxin ñaki kuijnoá. Tsa ñaki chjíʼndá jokji tsjoa sa̱tío tokoán. Kʼoa tsa ñaki kuijndálee je Jeobá nga nʼio tsjoa sʼe̱ná. Tonga xi tsín jao tjínná kuinga nʼio tsjoacha koaan je Jeobá kao ʼNdíle nga̱ jé xosʼin nga kjoaʼáyanile je kʼien.

11. Tojo kitso Jesús josʼin faʼaitʼa ya Juan 5:28, 29, jmé kjoanda xi sʼe̱le je xi kjoaʼáyanile tsa sitjoson je kjoatéxomale Niná.

11 Kʼoajin tinʼio tsjoa sa̱tío kon je xi kjoaʼáyanile kʼianga jesikʼantjaiya yaole kʼoa sitjoson jotso kjoatéxomale Niná. Je xi sitjosonle Niná “sʼeele kjoabijnachon”, tonga je xi kontra koatiole, alikui tsjoáʼndele Niná nga tosi tonda ya sonʼndenaxó koatio (tʼexkiai Juan 5:28, 29; * Is. 65:20).

12. Jmé kjoanichikontʼain xi tsjoále Jeobá ngatsʼi xi koatio i̱ Sonʼnde.

12 Kʼianga jekoatexoma Chjotaxále Niná i̱ Sonʼnde jchañá nga ñaki kʼoatjín jotso Proverbios 10:22, nga i̱ tso: “Je kjoanichikontʼain xi tsjoá Jeobá kui xi sínyináná, kʼoa alikui kjoaʼaon tjenkao”. Je xi koatio nga kʼia, jé nganʼiotsjele Jeobá kuinyakao nga tobijbi chjotatsje koa̱n kʼoa nga kʼoakoa̱nkjoaan jokjoan Cristo (Juan 13:15-17; Efes. 4:23, 24). Sa nda sa nda chjota koa̱n nga nyaon nyaon kʼoa sʼeele nganʼio yaole. Nʼiojin tsjoa sa̱tío tokoán nga kʼoakoa̱n (Job 33:25). Jósʼin basenkaoná ndʼaibi nga kui nikjaʼaitsjenjiaan nga kjoaʼáyanile je kʼien.

CHJÍ JCHATOKOÁN JE KJOATSJOACHA XI BAKÓNÁ JEOBÁ

13. Kʼianga kjoaʼáyanile chjota xi jekʼien, jósʼin bakóná nga nʼio nda bexkonná je Jeobá tojo tso ya Salmo 139:1-4.

13 Tojosʼin tiʼyaa, kʼianga sikjaʼáyanile Jeobá je chjota xi jekʼien, tojo kʼoasʼin sikjaʼaitsjen kʼoa tojo kʼoakoa̱nkjoan jokjoan tongini nga kje mʼejin. Nga nʼio tsjoakená nga jngó jngoá je Jeobá, kuenta sʼín ngayeje jme xi nikjaʼaitsjeen, josatío tokoán, jme xi bixoán kʼoa jme xi nʼia. Tsa kuiyálañá nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, kʼianga sikjaʼáyaná Jeobá, alikui ñʼai koa̱nle nga ñaki kʼoakjoan kʼoee ijngokʼa je kjoafaʼaitsjenná kʼoa jokjoaan. Je rey David koanjinle nga nʼio nda bexkonná nga jngó jngoá je Jeobá (tʼexkiai Salmo 139:1-4). * Jósatío tokoán nga ʼyaa nga mandosinle Niná xi tʼatsaan.

14. Jósʼe tokoán nga nikjaʼaitsjenjiaan nga nʼio nda bexkonná je Jeobá.

14 Alikui koa̱n si̱kjáojiaan kʼianga ʼyaa nga nʼio nda bexkonná je Jeobá, nga̱ ʼyañá nga nʼio tsjoakená kʼoa nʼio chjí bekonná nga jngó jngoá. Kʼoa be ánni kʼoanʼiañá tsa jmeni. Nda sʼe tokoán nga ʼyaa jebi, nga̱ je Jeobá tíjnanda ngantsjai nga koasenkaoná (2 Crón. 16:9).

CHJÍ JCHATOKOÁN JE KJOACHJINELE JEOBÁ

15. Jósʼin bakó je Jeobá nga nʼio chjine nga sikjaʼáyanile je chjota xi jekʼien.

15 Nʼio síkiʼaon chjota kʼianga tsokjónle je kjoabiya. Kʼoa tjín je chjota xi kui bʼangini kjoabijkon jebi nga bʼénele xi kjaʼaí nga yátsʼi̱n katabinyále miyole kʼoa nga tsínkui kʼoakatasʼín xi kixi tíjna. Tonga alikui kʼoakoa̱nle kʼoanachaná ñá. ʼYañá nga sikjaʼáyaniná je Jeobá ningalani sikʼienná je kontraná (Apoc. 2:10). Ninga koa̱nmele si̱kjinlee je Niná alikui je kʼoakoa̱nle (Rom. 8:35-39). Kʼoasʼin bakóni je Jeobá nga nʼio chjine nga sikjaʼáyanile je chjota xi jekʼien. Kʼoa nga kui kjoachoya jebi tjínná, nʼiojin maa kʼoa alikui chjota bijkonlee ninga kʼoakuitsoná nga sikʼienná tsa tsín kʼoasʼiaan jmeni xi tso.

A bakó jmeni xi nʼia nga makjainná nga kʼoatso Jeobá nga tsjoáná jme xi machjénná (Chótsenlai párrafo 16) *

16. Jmé xi tjínnele si̱kjaʼaitsjenjiaan, kʼoa jósʼin jchañá tsa je Jeobá ninʼiotʼaa.

16 Tsa je chjota xi jtike Jeobá kʼoakuitso nga sikʼienná, a makjainná nga koa̱nle sikjaʼáyaniná je Jeobá. Nga jchaa tsa makjain kjoaixiná, machjén nga si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi: “Jmeni xi sʼian nga nyaon nyaon, a bakoña nga je Jeobá sinʼiotʼa” (Luc. 16:10). “Josʼin tisijchá yaona, a makjainna nga kʼoatso je Jeobá nga je tsjoána jmeni xi machjénna tsakui títjon Chjotaxále sikʼéjna” (Mat. 6:31-33). Tsa kʼoatjín tokoán, kui xi koasenkaoná nga chókjoajinná tojme kjoa xi kuitjátojiaan (Prov. 3:5, 6).

CHJÍ JCHATOKOÁN JE KJOATSEJTALE JEOBÁ

17. 1) Jósʼin bakó nga tsejta kjima Jeobá kʼianga tíkoya saʼnda nga kuicho nichxin nga sikjaʼáyale xi jekʼien. 2) Jósʼin koakoá nga ʼyachjiá je kjoatsejta xi tjínle Jeobá.

17 Je Jeobá jebe jme nichxinni kʼoa jme horani nga kjoaʼaxin jmeni xi chon sonʼnde (Mat. 24:36). Ninga mele sikjaʼáyale xi jekʼien, tosi tonda tsejta kjima kʼoa alikui tongini kʼoasʼin josʼin tjínndajinle (Job 14:14, 15). Tíkoya saʼnda nga kuicho nichxin (Juan 5:28). Bʼailee kjoanda je Jeobá nga tsejta kjima. Nga tíjnasa nichxin, kjimaa tinikʼantjaiyaa yaoná, kʼoa kʼoati nʼio nkjín chjota títjoʼndesale nga tjíosíkʼantjaiya yaole (2 Ped. 3:9). Kui xi mele Jeobá nga nʼio nkjín chjota koatio ngantsjai nichxin. Jósʼin koakoá nga ʼyachjiá je kjoatsejta xi tjínle Jeobá. Kʼiaa nga kʼuínyalee Énle Niná je chjota jokji tjen kʼoakoa̱nná, kjoásjee xi tjíonda nga sʼe̱le kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa, kuinyakoaa nga tsjoake katama Jeobá kʼoa nga je katasíxále (Hech. 13:48). Joni ñá, kʼoati kuinyakao nga tsejta kjima Jeobá.

18. Ánni machjénsíni nga koakolee kjoatsejta xi ngikʼa.

18 Kʼiaa saʼnda nga jekjoetʼa xi jngo jmi nó nga chjotatsje koa̱n chjota, kʼoa saʼnda nga kʼia, tosi tonda tsejta koa̱n je Jeobá nga sichatʼa je jéená. Kuinga machjénsíni nga chjénngiaa je choa̱le Jeobá nga kui kuenta sʼiaan jñani nda sʼín xi ngikʼa kʼoa koakolee kjoatsejta. Kataʼyala choa̱le jngo tichjaa. Je xʼinle tichjaa jebi nʼio kisikʼajen kon je chʼin xi tsakʼetʼale kʼoa tsín tikini je kjoajtín. Je tichjaa itso: “Alikui choa ñʼai koanna nga kui chʼin kisʼele je xʼinna. Tsʼantjaiyaa josʼin tiyuijin kʼoa alikui tikʼoasʼin kitjosonni jmeni xi tjínndajinnajin tsakai”. Ninga kʼoalani, je tichjaa jebi tosi tonda tsjoake koan je xʼinle kʼoa tsakakóle kjoatsejta. Jé Jeobá kisinʼiotʼa yaole kʼoa alikui kisikʼajenle kon. Kui choa̱le Jeobá kitjenngi tichjaa jebi kʼoa alikui kui nʼio kuenta kisʼin je kjoa xi kisʼele, kui ngisa kuenta kisʼin jñani nda sʼín je xʼinle. Itso: “Nʼio nkjín koya xi ndatjín bakó je xʼinna kʼoa nʼio tíbʼénele yaole nga tobijbi kjimandaya”. Nʼio tjínle kjoandosin nga tsejta koaan kao xíngiaa kʼoa tsa kao je ndsʼee xi tjío ya jinjtín xi kjoa tjíofaʼatojin.

19. Jmé xi tiyondaa nga sʼiaan.

19 Je Jesús kao ánkje nʼio tsjoa kisatio kon kʼianga kisʼenda Sonʼnde. Sikjaʼaitsjenla jokji tsjoa sa̱tío kon kʼianga skoe̱ nga chjotatsje koatio, nga tsjoake koa̱n je Jeobá kʼoa nga je sixále. Kʼoa kuila si̱kjaʼaitsjeen jokji tsjoa sa̱tío kon je xi ya koatexomakao Jesús ya ngʼajmi kʼianga skoe̱ josʼin tjíobinyakao chjota je xá xi tjíosʼín (Apoc. 4:4, 9-11; 5:9, 10). Kʼoalati si̱kjaʼaitsjeen josʼin kuiyoaa kʼianga nʼio tsjoa sa̱tío tokoán nga tsín tisʼe̱ni kjoaʼaon, chʼin, kjoaba kao kjoabiya (Apoc. 21:4). Nga kjesa kʼoamajin, chjénngilee josʼín je Niná nga bakó kjoatsjoacha, kjoachjine kao kjoatsejta. Tsa kʼoasʼiaan, tsjoa sa̱tío tokoán ninga kjoa kuitjátojiaan (Sant. 1:2-4). Nʼio bʼailee kjoanda je Jeobá kʼianga kʼoatso nga kjoaʼáyanile je kʼien (Hech. 24:15).

KJOAJNDA 141 Je kjoabijnachon jngoní kjoatjao

^ párr. 5 Je Jeobá nʼio tsjoakená, chjinee kʼoa tsejtaa. Kʼoa jebi yaa bakó josʼin kisinda ngayeje jmeni xi tjín kʼoa nga sikjaʼáyanile je kʼien. I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajin kʼaa jmeni xi chjonangiaa tʼatsʼe kjoafaʼáya kʼoa jchañá jósʼin koakoá nga chjí ʼyatokoán je kjoatsjoachale Jeobá, kjoachjinele kao kjoatsejtale.

^ párr. 3 1 Corintios 15:21, 22: “Josʼin nga je kjoabiya jaʼai xi tʼatsʼe jngo chjota, kʼoati xi tʼatsʼe jngo chjota jaʼai kjoafaʼáyale xi kʼen. 22 Josʼin xi tʼatsʼe Adán ngatsʼi mʼen, kʼoatisʼinni tʼatsʼe Cristo ngatsʼi si̱kʼéyokonni”.

^ párr. 6 Hechos 24:15: “Kʼoasʼin tikoyale xi tʼatsʼe Niná nga kjoaʼáyale xi kʼen, nda tsa kao chjota xi tjínle kjoakixi, kao chjotatsʼen. Kʼoatisʼinni je chjota judío koyale xi tʼatsʼe Niná xi tikuini”.

^ párr. 11 Juan 5:28, 29: “Ali maxkónjinno jebi. Kjoaʼaí ora kʼia nga je ngatsʼi xi tjío ya nyʼoákʼen kjuinrʼoéle jta̱le. 29 Kʼoa kuitjoni ngatsʼi, je xi kjoanda kisʼin kjoaʼáyanile, sʼeele kjoabijnachon, tonga je xi kjoatsʼen kisʼin kjoaʼáyanile, sʼeele kjoañʼai”.

^ párr. 13 Salmo 139:1-4: “Ji Jeobá, ji tichotʼajin ni̱ma̱na, kʼoa ʼyanái. 2 ʼYaní kʼianga batejna kʼoa nga bisotje̱n. Kʼoa kjin ʼyani jotjín je kjoafaʼaitsjenna. 3 Chotsennái kʼianga bʼamje̱ kʼoa kʼianga bajna̱; nda ʼyai ngayeje je ndiaana. 4 Kʼoa saʼnda kje tíjnaʼajin én ya ndsoʼba, kʼoa ji Jeobá, jeʼyai jmeni xi xían”.

^ párr. 63 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jngo chjota xi jesiento nó tjínle nga kʼien kʼiaa faʼáyale nga jetíbatéxoma Jesús xi jngo jmi nó. Kʼoa jngo ndsʼee xi kinjengile yaole nga jaʼai Armagedón jé tsoyale tʼatsʼe kjoabʼechjíntjaile Jesús.

^ párr. 65 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jngo ndsʼee xi kʼoatsole je naile nga tjín nichxin nga tsín kʼoakoa̱nle sixáson. Kʼoatsole nga kʼoasʼin tjínndajinle nga xále Niná sʼín sakʼoa nga jemaxon. Tonga kʼoatsole nga koa̱n sixáson xi kjaʼaí nichxin tsa nʼio maxátíyale je xá.