1. ¿Imaraykun Jehová Dios angelkunatapas runakunatapas kamawaranchis?

¿IMARAYKUN Jehová Dios kamawaranchis? ¿Sapallan tarikusqanraykuchu? Manan. Manaraq Jehová Dios imatapas kamashaspaqa sapallanmi kausaran, payqa manan imatapas necesitaranchu. Chhaynaña kaqtinpas munakuwasqanchisraykun runakunatapas angelkunatapas kamawaranchis. Jehová Diosqa munaranmi pay jina kausayniyoq kananchista (Sal. 36:9; 1 Juan 4:19).

2. ¿Imaynatan Jesuspas angelkunapas sientekuranku Jehová Diospa llapa kamasqankunata rikuspa?

² Jehová Diosqa Jesustan ñaupaqta kamaran. Chaymantataq, Jesuswan kuska ‘janaq pachapi’ millonninpi angelkunata kamallarantaq (Col. 1:16). Jesusqa anchatan kusikuran taytan Jehová Dioswan llank’aspa (Prov. 8:30). Angelkunapas anchatan kusikullarankutaq Jehová Diosta yanapaqnin Jesustawan tukuy imaymana kamasqankuta rikuspa. Chaymi paykunamanta Biblia nin: “Kusisqan q’ochukuranku”, nispa (Job 38:7; Prov. 8:31). Jehová Diospa llapa kamasqankunapin reparanchis munakuq, yachayniyoq kasqanta (Sal. 104:24; Rom. 1:20).

3. 1 Corintios 15:21, 22 nisqan jina, ¿imatan Jesuspa wañusqanrayku chaskikuyta atinchis?

³ Jehová Diosqa munaranmi llapanchispas kay pachapi wiñaypaq kausananchista. Ichaqa Adanwan Evapiwan juchallikusqankuraykun llapa runakunapas wañuyman vendesqa karanchis. Chaymi manaña wiñaypaqchu kausaranchis (Rom. 5:12). ¿Imatan Jehová Dios ruwaran? Willaranmi  imaynatas wañuymanta kacharichiwananchis karan chayta (Gén. 3:15). Chaymantataq wawan Jesusta qoran juchamanta wañuymantawan kacharichiwananchispaq. Jesuspa wañusqanraykun runakunaqa, Diosta servispa wiñay kausay premiota chaskikuyta atinchis (Juan 3:16; Rom. 6:23; leey 1 Corintios 15:21, 22).

4. ¿Imakunamantan kaypi yachasunchis?

⁴ Yachasqanchis jina, Jehová Diosqa yaqa llapa wañusqakunatan kausarichimpunqa. Chhaynaqa yaqapaschá kaykunata tapukushanchis: “¿Imaynan kausarimpuy kanman? ¿Atisunchu reqsiyta kausarimpuq familianchiskunata? ¿Imakunamantan kausarimpuy tiempopi anchata kusikusunchis? ¿Imaynatan kausarimpuymanta yachay yanapawanchis Jehová Dios munakuq, yachayniyoq, pacienciayoq ima kasqanta valorananchispaq?”, nispa. Chaykunamantan kaypi yachasunchis.

5. ¿Imaraykun yaqapas nisunman: “Wañupuq runakunaqa manan kaq tiempollapichu kausarimpunqaku”, nispa?

⁵ Jehová Diosqa Jesuspa wañusqanraykun millonninpi runakunata kausarichimpunqa. Ichaqa manapaschá kaq tiempollapichu llapa runakunaqa kausarimpunqaku. Llapa runakuna kaq tiempollapi kausarimpuqtinkuqa nishu ch’aqwan kanman. “Diosqa manan imatapas ch’arwita ruwaq Dioschu”, chaymi kausarimpuy tiempopi thaj kausay kananpaqqa ordenpi imatapas ruwanqa (1 Cor. 14:33). Jehová Diosqa yachayniyoq, pacienciayoq kasqantan rikuchiran kay pachata pisi-pisimanta runakuna tiyananpaq kamasqanpi. Jesuspas yachayniyoqmi chaytan rikuchillanqataq waranqa watata kay pachata kamachikamuqtin. Chaypin Armagedón pasayta runakunata yanapanqa kay pachata allichanankupaq, wañusqakunata sumaqta chaskinankupaqpas.

6. Hechos 24:15 nisqan jina, ¿pikunan kausarimpullanqakutaq?

 ⁶ ¿Imatan ruwasunchis Armagedón qhepata? Kausarimpuq runakunamanmi Diospa gobiernonmanta kamachikuyninkunamanta ima yachachisunchis. ¿Imarayku? Bibliaq nisqan jina, paykunamanta wakinqa ‘mana allin runakunan’ kanku. Chay runakunaqa manan jayk’aqpas Jehová Diostaqa reqsirankuchu (leey Hechos 24:15). Chaymi paykunaqa Diosmanta yachaspa kausayninkuta cambiananku kanqa, chhaynapin Jesuspa wañusqanrayku imaymana bendicionkunata chaskinqaku. Chay tiempopiqa yaqa llapa runakunamanmi Diosmanta yachachisunchis. Ichaqa, ¿imaynatan kausarimpuq runakunaman yachachisunchis? ¿Sapankamanchu kay tiempopi jina yachachisunchis? ¿Kay tiempopi jinachu sapanka iñiq t’aqakunapi Diosmanta yachanqaku? Manan yachanchisraqchu. Ichaqa yachanchismi Jesuspa gobiernonpi waranqa wata qhepata ‘Diosta reqsiq runakuna’ kay allpapi junt’a kanankuta (Is. 11:9). ¡Ancha kusikunapaqchá chay tiempokunapi kausayqa kanqa!

7. ¿Imaraykun kausarimpuq runakunata pacienciawan yachachinanchis kanqa?

⁷ Jesuspa kamachisqan watakunapiqa, llapallanchismi kallpachakusunchis Diospa munayninman jina kausananchispaq. Astawanqa kausarimpuq runakunan kallpachakunanku kanqa cambianankupaq. Paykunapaqqa sasapaschá kanqa imaymana costumbrenkuta saqey. Chaymi pacienciawan paykunata yanapananchispaq kallpachakunanchis kanqa (1 Ped. 3:8). Kausarimpuq runakunataqa imayna kausasqanchista rikuymi astawanqa yanapanqa Jehová Diosta kasukunankupaq, yupaychanankupaq ima (Filip. 2:12).

8. ¿Imaraykun kausarimpuqninchiskunata reqsiyta atisun?

⁸ Jamuq tiempopiqa atisunmi kausarimpuq familianchiskuna reqsiyta. ¿Imaraykun chayta ninchis? Bibliaq nisqan jina, ñaupa tiempopi kausarimpuqkunaqa manan cambiarankuchu riqch’ayninkutaqa. Yaqachus jina Jehová Diosqa chhaynallatataq runakunata kausarichimunqa kasqan yuyayniyoqta, riqch’ayniyoqta ima. Chaymi Jesusqa puñuymanta riqch’arimuywan kausarimuyta tupanachiran (Mat. 9:18, 24; Juan 11:11-13). Pipas puñusqanmanta riqch’arimuspaqa manan cambianchu rimasqanta piensasqantapas. Chaymi pasaran Lazarowanpas, Jesusmi paytaqa tawa p’unchay wañusqa pasayta kausarichimuran, chhaynaña kaqtinpas panankunaqa kaq ratun reqsiranku, Lazaropas reqsiranmi paykunataqa (Juan 11:38-44; 12:1, 2).

9. ¿Imaraykun kausarimpuqkunaq cuerponkupas yuyayninkupas mana kaq pachachu mosoqyachisqa kanqa?

⁹ Chaymantapas Jehová Diospa prometewasqanchis jina Jesús kamachikamuqtinqa manan pipas ninqachu: “Onqosqan kani”, nispaqa (Is. 33:24; Rom. 6:7). Bibliaq nisqan jina kausarimpuqkunaq cuerponkuqa mana ima onqoyniyoqmi kapunqa. Ichaqa manan kaq pachachu cuerponkuqa qhollayachisqa otaq mosoqyachisqa kanqa, mana chayqa manañacha reqsisumanchu kausarimpuqninchiskunata. Chaymi waranqa watata Jesús kamachikamushaqtinqa cuerponkupas yuyayninkupas pisi-pisimanta chu’ya kapunqa. Chay waranqa watakuna tukuytan Jesusqa papanman gobiernonta kutichipunqa. Chhaynapin gobiernonqa junt’anqa runakunapaq  Diospa munayninta (1 Cor. 15:25-28; Apo. 20:1-3).

10. ¿Imaynatan chaskisun kausarimpuqninchiskunata?

¹⁰ ¿Imaynatan chaskisun kausarimpuq familianchiskunata amigonchiskunatapas? Ancha kusikuywanchá, wakinqa waqasunpasraqchá, astawanqa Jehová Diostachá kusikuymanta jatunchasunchis. Imaynaña kaqtinpas Jehová Diostaqa astawanmi munakusunchis, wawan Jesucristotapas. Paykunarayku wañupuqninchiskuna kausarimpusqankumanta.

11. Juan 5:28, 29, nisqan jina, ¿imatan ruwananku kausarimpuqkuna wiñay kausayta chaskinankupaq?

¹¹ Chaymantapas kausarimpuqkunaqa anchatachá kusikunqaku, paykunaqa Diospaq kamachikuyninman jinan kausayta atinqaku. Sichus paykuna Diospa munayninman jina kausanqaku chayqa, ‘kausaypaqmi kausarimunqaku’ mana kasukunqakuchu chayqa wañuypaqmi juchachasqa kanqaku (leey Juan 5:28, 29; Is. 65:20).

12. ¿Imaynatan Jehová Dios saminchanqa jamuq tiempopi runakunata?

¹² Diospa gobiernonpiqa llapa Diosta serviqkunan rikunqaku Proverbios 10:22 junt’akusqanta, chaypin nin: “Señor Diospa saminchayninqa qhapaqyachinmi, chay saminchayqa manan llakichinchu”, nispa. Jehová Diospa santo espiritunpa yanapayninwanmi Diosta serviqkunaqa pisi-pisimanta Jesusman astawan riqch’akunqaku, ajinapin mana juchayoq kapunqaku (Juan 13:15-17; Efes. 4:23, 24). P’unchaymanta-p’unchaymi aswan allin runakuna kapunqaku manataqmi imawanpas pisi kallpayanqakuchu. ¡Ancha kusisqachá kanqaku! (Job 33:25). Kunanmi yachasunchis, imaynatas kausarimpuypi yuyaymanay yanapawasunman chayta.

13. Salmos 139:1-4, nisqan jina, ¿imaynatan kausarimpuy rikuchin Jehová Dios reqsiwasqanchista?

¹³ Jehová Dios wañusqakunata kausarichimuqtinqa kasqallanta kausarichimunqa manan cambianqachu imaynachus kasqankuta, imachus yuyaykusqankutapas. Chaypin reparanchis Jehová Dios sapankanchista allinta reqsiwasqanchista, sapankata munakuwaspanchismi payqa yachan imayna piensasqanchista, imayna kasqanchistapas. Chaymi wañuqtinchisqa kausarichiwasun imayna runa kasqanchisman jina, manan qonqawasunchu. Davidpas yacharanmi Jehová Dios allinta reqsiwasqanchista (leey Salmos 139:1-4). ¿Imaynatan chayta yachay yanapawanchis?

14. ¿Imaraykun Jehová Dios allinta reqsiwanchis?

¹⁴ ¿Imaraykun Jehová Dios llapanchistapas allinta reqsiwanchis? Munakuwasqanchisraykun Jehová Diosqa allinta reqsiwanchis, sapankanchispas paypaqqa importanten kanchis. Chaymantapas payqa yachanmi familianchispi imayna uywasqa kasqanchista. Chaykunata yachaymi anchata sonqochawanchis, chaymi mana sapanchisqa sientekunanchischu Jehová Diosqa tukuy tiempon ladonchispi kashan yanapawananchispaq (2 Crón. 16:9).

15. ¿Imatan reparanchis Jehová Dios kausarimpuymanta prometewasqanchispi?

¹⁵ Llapa runapas manchakunchismi wañuytaqa. Chaymi wakinqa “wañuchisayki”  niqtinku imatapas ruwallankuman, wakinqa amigonku contran jatarinku otaq ima mana allintapas ruwapunku. Diosta serviqkunan ichaqa mana wañuyta manchakunanchischu, yachanchismi enemigonchiskunaña wañuchiwasunman chaypas, Jehová Dios kausarichiwananchista (Apo. 2:10). Manan imapas Jehová Diospa munakuyninmantaqa t’aqawasunmanchu (Rom. 8:35-39). Kausarimpunanchispaq prometewasqanchispin reparanchis Jehová Dios yachayniyoq kasqanta. Chay prometewasqanchisraykun noqanchisqa manaña wañuyta manchakunchischu, Satanaspas manañan wañuywan manchachiyta atiwasunchu.

16. ¿Imakunatan sapankanchispas tapukunanchis?

¹⁶ Enemigonchiskuna wañuchisayki nispa niwasunman chayri, ¿mancharikusunmanchu icha Jehová Diospa promesanpichu confiasunman? Chayta yachanapaqqa sapankanchismi tapukunanchis: “¿Diospa munayninman jinachu imatapas ruwani icha manachu? ¿Diospa gobiernontachu ñaupaqta maskhani? ¿Confianichu Jehová Dios ima necesitasqaytapas qowananpi?”, nispa (Mat. 6:31-33; Luc. 16:10). Jehová Diospi confiasun chayqa atipallasunmi ima sasachakuytapas (Prov. 3:5, 6).

17. a) ¿Imaynatan kausarimpuy rikuchin Jehová Dios pacienciayoq kasqanta? b) ¿Imaynatan pacienciayoq kasqanmanta agradecekuq kasqanchista rikuchisunman?

¹⁷ Jehová Diosqa yachanmi jayk’aqchus kay pachapi millay kausayta chinkachipunanta (Mat. 24:36). Maytaña munashan wañusqakunata kausarichiyta chaypas, payqa pacienciakuspan tiempollanpi chayta ruwanqa (Job 14:14, 15). Payqa pacienciawanmi suyakushan chay p’unchay chayamunanta (Juan 5:28). Chhayna pacienciayoq kasqanqa allinninchispaqmi. Chaywanmi askha runakuna Jehová Diosta reqsispa payman kutirikushanku (2 Ped. 3:9). Payqa munanmi llapa runapas wiñay kausayman aypanankuta. Chhaynaqa, Jehová Dios pacienciakushantaq chayqa, allinta maskhasunchis wiñay kausayman aypay munaqkunata, paykunata yanapasun Jehová Diosta munakunankupaq payta servinankupaqwan (Hech. 13:48). Chhaynapin Jehová Diospa pacienciakusqan paykunaq allinninpaq kanqa.

18. ¿Imaraykun jujkunapaq pacienciakunanchis?

¹⁸ Jehová Diosqa pacienciawanmi waranqa watata suyanqa mana ima juchayoq ch’uya runa kananchispaq. Chaykamaqa pacienciawanmi  juchanchiskunata perdonashallawasun. Chayraykun noqanchispas jujkunapaq pacienciakushanallanchis, sumaq sonqo kasqankupi allin ruwasqankupitaq yuyaykunanchis. Juj hermanchismanta yachasunchis. Paypa qosanmi manchakuywan llakikuywan jap’ichikuspa manaña juñunakuykunaman ripuranchu. Paymi nin: “Chhaynapi qosay tarikusqanqa nishu llakikuymi noqapaqqa karan. Manaraq chhaynapi tarikushaqtinqa imaymanatan ruwayta munasharayku, ichaqa chhaynapi tarikusqanraykun manaña ima ruwaytapas atiraykuchu”, nispa. Chaywanpas payqa munakuywan pacienciawanmi qosanta yanapashallaran. Chaymantapas payqa Jehová Diosmanmi jap’ipakushallaran, manataqmi chay sasachakuywan atipachikuranchu. Aswanpas qosanpa sumaq sonqo kasqanpi allin ruwasqanpin yuyaykuran. Paymi nillantaq: “Qosayqa sumaq sonqo runan, payqa tukuy atisqantan ruwashan chay sasachakuymanta lloqsinanpaq”, nispa. Chay hermanaq qosan jinapaschá wakin familianchiskuna iñiqmasinchiskunapas tarikushanku, chayraykun chay hermana jina pacienciakuq kananchis.

19. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakushanallanchis?

¹⁹ Jehová Dios kay pachata kamashaqtinqa anchatan Jesuspas angelkunapas kusikuranku. Chhaynallatataqchá kusikunqaku kay pachapi llapa runakuna Jehová Diosta munakuywan servisqankuta rikuspa. Chaymantapas anchatan kusikunqaku Jesuswan kuska kamachikamuqkunapas, Diospa gobiernonpi runakuna saminchaykunata chaskisqankumanta (Apo. 4:4, 9-11; 5:9, 10). Noqanchispas anchatachá kusikusunchis onqoykuna llakikuykuna wañuypas wiñaypaq chinkapuqtinqa (Apo. 21:4). Chaykamaqa kallpachakushallasun Jehová Dios jina munakuq, allin yachayniyoq, pacienciayoq ima kananchispaq. Sichus chayta ruwasun ima sasachakuypiña tarikuspapas chayqa, kusisqallan kasunchis (Sant. 1:2-4). Chaymi Jehová Diosta gracias ninanchis wañusqakunata kausarichinpunanmanta (Hech. 24:15).