1. 1) Jesus, ¿chem pifi kiñeke challwafe? 2) ¿Chem pingün kay pu challwafe?

PEDRO, Andre, Santiaw ka Juan challwafe ngefuy. Welu kiñe antü Jesus ta feypieyew: ‘Inamuchi, tamün challwafe ngefel, welu tüfa kintuafimün ta che tamün küpalafiel iñche mew’. Müna afmatulewepelayngün, welu ‘feymew müten elkünuy engün ñi challwawe, fey inaeyew engün’ (Mat. 4:⁠18-22). Femngechi tüfachi pu challwafe kiñe doy falin küdaw nietuyngün. Kintuwelayngün ta challwa, eluwingün ñi ‘kintuafiel ta che’ tañi amuldungulelafiel engün (Luka 5:⁠10). Ka femngechi famülke mu, Jesus feypikefi pu che küme piwkengelu tañi amuldungucheal (Mat. 28:⁠19, 20). ¿Eymi kay? ¿Eluwkeymi tami inayal Jesus tañi feypin?

2. 1) Petu taiñ amuldungunon, ¿chumngelu mülefuy taiñ küme rakiduamal? 2) ¿Chem kelluaeiñmu taiñ küme dullial?

² Eymi dew yeniepelaymi kiñeke küyen, tripantu chi tami chillkatuken ta Biblia ka küme elkünutuymi tami mongen. Fewla dulliaymi tami amuldungucheal kam femnoal. Petu kimnolmi tami chem dullial, weda duamkilnge. Amuldunguchefe ngerpual rume falin-ngey, feymu müley tami küme rakiduamal. Biblia feypi Pedro ka ti kakelu challwafe pürüm müten elkünuyngün tañi challwawe. Welu fey engün petu ñi femnon küme rakiduamingün tüfa. ¿Chemu kimiyiñ  ñi küme rakiduamün engün? Dew rupafuy kayu küyen tañi kimürpufiel engün ta Jesus ka ñi feyenturpun Jesus tañi Mesia ngen (Juan 1:⁠35-42). Ka femngechi eymi dew fentren dungu kimürpupelaymi Jewba ka Jesus mu, ka ayükeymi tami doy küme weniyeafiel ta Jewba. Welu petu tami amuldunguchefe ngerpunon, müley tami küme rakiduamal tüfachi dungu mu. ¿Chem kellueyew ti pu challwafe ñi femal Jesus tañi feypietew? Peafiyiñ.

3. ¿Chem kelluaeiñmu taiñ küme amuldungucheal?

³ Jesus tañi pu wünenke discipulo rume ayüniefuyngün ñi femal tañi küdaw. Kimniefuy chumngechi tañi femal engün, newen piwkengefuyngün ka kim ngüneniewkefuyngün. Feymu fente küme amuldunguchekefuyngün. Tüfachi chillkatun mu, inaduamaiñ chumngechi inayentuafuiñ feychi pu discipulo taiñ küme amuldungucheal.

4. ¿Chemu challwakefuy Pedro?

⁴ Pedro challwakefuy ñi eluafiel tañi pu che kom tañi duamnieel ka rume ayükefuy feychi küdaw (Juan 21:⁠3, 9-15). Ka femngechi Pedro rume ayürpufi ñi amuldungucheal. Jewba tañi kellun mu, Pedro rume küme femürpuy feychi küdaw (Hecho 2:⁠14, 41).

5. 1) Ñi feypin Luka 5:⁠8-11, ¿chemu llükarumey Pedro? 2) Llükalefuliyiñ, ¿chem kelluafeiñmu?

⁵ Iñchiñ amuldunguchekeiñ fente taiñ piwkeyefiel taiñ Chaw Jewba. Kiñeke mu pepilnoalu trokiwafuiñ, welu fente taiñ piwkeyefiel mu ta Jewba amuldunguchelelkefiyiñ. Inaduamnge ñi rupan ta Pedro. Jesus kellueyew ñi entual fentren challwa ti lafken mew, fey feypieyew: “Llükakilnge, tami challwafe ngefel, welu tüfa kintuafimi ta che tami küpalafiel iñche mew” (papeltunge Luka 5:⁠8-11). Pedro llükakelafuy ñi chumlerpual inaniefile ta Jesus. Doy may  pefilu ti afmatun dungu ñi femün ta Jesus, pepilnoafilu ti küdaw trokiwi, feymu llükarumey. Ka femngechi eymi ngüneduamülmi kom ñi chumken pu inakefilu ta Jesus, llükayafuymi chi, Pedro reke. Llükalefulmi, eluwnge tami doy piwkeyeafiel ta Jewba, Jesus ka tati pu che. Femngechi eluwaymi tami amuldungucheal (Mat. 22:⁠37, 39; Juan 14:⁠15).

6. ¿Ka chem dungu mu eluwkeiñ taiñ amuldungucheal?

⁶ Jesus feypi: ‘Amumün kom mapu müleyechi pu che mew. Ka kimeltuafimün femngechi tañi kimaetew engün ka iñche ñi discipulo ngeal engün’. Iñchiñ küpa inañmakefiyiñ Jesus tañi werkün dungu, feymu eluwkeiñ taiñ amuldungucheal (Mat. 28:⁠19, 20). Famülke mu fentren che weda ruparupangey ka nielayngün iney tañi kelluaetew, feymu duamnieyngün ñi kimal Chaw Dios tañi kümeke dungu. Pefiel mu tüfa, eluwkeiñ taiñ amuldungucheal (Mat. 9:⁠36). Jewba ayüniey “kom che tañi montual ka tañi kimürpuafiel engün tati rüfngechi dungu” (1 Tim. 2:⁠4).

7. Ñi feypin 1 Timotew 2:⁠3, 4, ¿chumngelu fente falin-ngey taiñ amuldungun küdaw?

⁷ Rakiduamaiñ tati pu che ñi montuluwafel allkütule taiñ amuldungun, femngechi doy eluwküleaiñ taiñ amuldungucheal. Pu challwafe kintukey challwa tañi iñmual ka tañi fendeñmual. Welu iñchiñ kintukeiñ che taiñ amuldungulelafiel engün, femngechi tañi montuluwal (papeltunge 1 Timotew 2:⁠3, 4; 1 Tim. 4:⁠16).

8, 9. Pu challwafe, ¿chem mülefuy ñi kimal? ¿Chemu am?

⁸ Mülepalu Jesus Mapu mu, pu israelche mülefuy ñi kimal chem challwa ifalngefuy (Lev. 11:⁠9-12). Ka mülefuy ñi kimal chew ñi miyawken ti challwa ifalngelu. Tati challwa miyawkey tañi doy ayükeelchi ko mu ka chew ñi peken fentren iyael. Ka femngechi ti pu challwafe müley ñi küme dullial chem hora mu ñi kintuchallwayal. Rakiduamnge ñi rupan kiñe misionero. Kiñe peñi adümuwlu ti challwan mu mangeleyew ñi challwameal. “Feley, puliwentu las nueve mu, pewayu” pifi. Fey tati misionero feypingey: “Kimfali tami kim challwakenon. Kintuchallwakelaiñ iñchiñ taiñ ayüelchi hora mu, doy may challwakeiñ tunten mu ñi miyawken tati challwa”. Femngechi ti misionero adümürpuy chem hora mu ñi challwayal.

⁹ Ka femngechi tati pu wünenke cristiano amuldungukefuyngün chew ka chem hora ñi miyawken tati pu che. Pu inakefilu ta Jesus amuldunguchekefuy ngillatuwe ruka mu, sinagoga mu, fill ruka püle ka mercado mu (Hecho 5:⁠42; 17:⁠17; 18:⁠4). Ka femngechi iñchiñ müley taiñ kimal chew ka chem hora doy kümeafuy taiñ amuldungucheal. Fey eluwküleaiñ iñchiñ taiñ tutewnoal, femngechi taiñ amuldunguafiel doy fentren che (1 Kor. 9:⁠19-23).

10. ¿Chem kümeke herramienta elukeeiñmu Jewba?

¹⁰ Tati pu challwafe müley ñi nieal kümeke herramienta tañi challwayal engün, ka müley tañi küme adümnieal. Ka femngechi iñchiñ müley taiñ nieal kümeke herramienta taiñ amuldungucheal, ka müley taiñ küme adümnieafiel. Jesus küme feypifi tañi pu inanieetew chumngechi ñi amuldungucheal. Feypifi chem tañi yeal engün, chew tañi amuldungucheal engün ka chem tañi feypipual engün (Mat. 10:⁠5-7; Luka 10:⁠1-11). Famülke mu Jewba tañi trokiñche elukeeiñmu kümeke herramienta, fillke kellu taiñ kimeltucheal pingey.⁠ * Ka kimeltungekeiñ chumngechi ñi doy adümnierpuafiel tüfachi kellu.  Feymu doy tüngkülekeiñ amuldungun mu ka doy küme kimeltuchekeiñ (2 Tim. 2:⁠15).

11. Pu amuldungukelu, ¿chemu müley ñi newen piwkengeal?

¹¹ Pu challwafe müley ñi newen piwkengeal. Kiñeke mu kimlayngün ñi chumlerpual tati lafken, akurumekey müten ta kürüftuku mawün, ka epe fill rupa pun mu küdawkeyngün. Pu amuldungukelu ka müley ñi newen piwkengeal. Eluwlu iñchiñ taiñ amuldungual Jewba tañi kümeke dungu, taiñ pu che kayñetuafeiñmu, ayentuafeiñmu, ka kiñeke che pikelay taiñ allkütuaetew. Welu iñchiñ küme kimnieiñ taiñ femngechi rupayal. Jesus feypi ñi kayñetungeal tañi pu inanieetew (Mat. 10:⁠16).

12. Ñi feypin Josué 1:⁠7-9, ¿chumafuiñ taiñ doy newen piwkengeal?

¹² ¿Chumngechi doy newen piwkengeafuiñ? Rüf maneluwküleaiñ Jesus ñi adnieken taiñ amuldungun küdaw (Juan 16:⁠33; Apok. 14:⁠14-16). Doy maneluwküleaiñ Jewba taiñ cuidanieaetew (Mat. 6:⁠32-34). Doy maneluwliyiñ Jewba mu, doy newen piwkengeaiñ. Pedro ka tañi pu compañ elkünulu tañi challwa küdaw, pengelingün fente ñi maneluwün Chaw Dios mu. Ka femngechi eymi feypifilu tami pu che tami chillkatuken Biblia ka tami amuken trawün mu, pengelimi tami fente maneluwün Chaw Dios mu. Kafey küme adkünutuymi tami mongen, fey tami inayal Jewba tañi ngülam. Femlu eymi, pengelimi tami newen piwkengen ka tami maneluwün Jewba mu.  Doy newen piwkengelmi, doy maneluwküleaymi tami afkadinieaetew Jewba “chew rume tami amuken”. Biblia feypi: “Fütra piwkekünuwnge ka rume newenkülenge, ka küme inaniefinge kom ti Ley tami eluetew Moyse, iñche ñi poyekeetew. Famtripakilnge man püle ka wele püle no rume, fey kimchengeaymi chew rume tami amual. Tüfachi lifru Ley dungu ngelay ñi püntüleal eymi mew, antü ka pun mu müley tami papeltuafiel ñochi dungun mu, femngechi tami küme femal kom tati wirintukulelu fey mew; fey nieaymi küme felen tami rüpü mew ka femngechi kimchengerpuaymi. ¿Feypipelaeyu ama? Yafüluwnge ka newenkülenge. Eluwkilnge tami ngünenieaetew ti llükan ka pellken, tami Chaw Ngünechen Jewba mülelu am eymi mu chew rume tami amuken” (Josué 1:⁠7-9).

13. Ngillatual ka rakiduamal, ¿chumngechi kelluafeiñmu taiñ newen piwkengeal?

¹³ ¿Ka chem chumafuiñ taiñ doy newen piwkengeal? Ngillatuafiyiñ ta Jewba taiñ newen piwkekünuaetew (Hecho 4:⁠29, 31). Femliyiñ, Chaw Jewba newen piwkekünuaeiñmu ka chumkawnorume kidukünulayaeiñmu. Chaw Jewba eluwküley taiñ kelluaetew. Kafey kümeafuy taiñ rakiduamal chumngechi Jewba montuli tañi pu poyekeetew kuyfi. Rakiduamaiñ chumngechi taiñ kellukeetew kiduke iñchiñ ka chumngechi newentukukeeiñmu taiñ küme elkünutual taiñ mongen. ¡Fey llemay! Kuyfi Chaw Dios montulentuy tañi pu che ti Kelü Lafken mu, ¿ka kellupelayaeymew am eymi tami amuldungucheal? (Éx. 14:⁠13). Maneluwün mu feypiafuymi: “Ngünechen kellukeenew ta iñche, feymew llükalayan. ¿Chem chumaenew anta che?” (Eb. 13:⁠6).

14. ¿Chem kimeltukeeiñmu ñi rupan epu lamngen?

¹⁴ ¿Ka chem kelluafeiñmu taiñ newen piwkengeal? Ngüneduamaiñ chumngechi Jewba newen piwkekünukefi tati pu yewenten-ngelu ka ti pu llükanchengelu. Inaduamaiñ ñi rupan kiñe lamngen yewenten-ngelu. Pepi amuldungunoalu trokiwkefuy, rume küdawtukefuy ñi nütramkayafiel feytichi kimnoelchi che. Fey eluwi ñi doy piwkeyeafiel ta Jewba ka tati pu che. Rakiduami fente ñi falin-ngen amuldungucheal feytachi pichilewechi antü mu ka llellipufi ta Jewba, “kelluen” pifi ñi doy küpa amuldungucheal. Femngechi taiñ lamngen newen piwkekontuy, eluwi ñi wüneleal amuldungun mu. Ka femngechi Jewba newen piwkekünukefi feytichi petu we eluwlu ñi amuldungucheal. Inaduamaiñ ñi rupan kangelu lamngen. We tripalu tañi amuldungucheal, puwi kiñe ruka mu, fey ti ngen ruka wirareyew: “Iñche turpu duamkelafiñ ti pu testigo”. Fey newentu rakümtukuy ti puerta. Amutulu tañi compañ engu, taiñ lamngen ayüwünkechi feypifi tañi compañ: “¿Ngüneduamimi am? Chem pilan rume, welu kimüñmangen tañi poyekefiel ta Jewba. Rume ayüwkülen tati”. Fewla taiñ lamngen wünelekey amuldungun mu.

15. Amuldunguliyiñ, ¿chumngechi inayentuafuiñ ñi femün pu challwafe?

¹⁵ Tati pu challwafe küdawtukey ñi femal tañi küdaw engün. Puliwen witrakeyngün, challwakeyngün weda antü ngefule rume, ka tranakünukelayngün tañi küdaw. Iñchiñ ka femngechi pu challwafe reke müley taiñ femal. Küdawaiñ taiñ femal taiñ küdaw, femngechi newenküleafuiñ ka wechulenturpuafuiñ taiñ amuldungun küdaw (Mat. 10:⁠22).

16. ¿Chem kelluafeiñmu taiñ femal tati doy falinke dungu?

¹⁶ Iñchiñ taiñ pu che ngen, kiñeke mu müte ayükelaiñ taiñ femal küdawngechi dungu.  Welu tati doy falinke dungu küdawngey llemay. Feymu duamfali taiñ kim ngünewal taiñ femal feychi falinke dungu. Taiñ kim ngünewal, duamnieiñ Jewba tañi newen, femngechi müten femürpuafuiñ tati doy falinke dungu (Gal. 5:⁠22, 23, TNM).

17. Ñi feypin 1 Korintio 9:⁠25-27, ¿chumkefuy Pablo ñi femal Jewba tañi ayükeel?

¹⁷ Apostol Pablo küdawtukefuy ñi femal tañi küdaw, feymu feypi ñi kutrankakefiel reke tañi cuerpo ñi femal Jewba tañi ayükeel (papeltunge 1 Korintio 9:⁠25-27). Pablo ngülamtufi pu cristiano ñi küdawal, fey ñi femal itrokom dungu “nor dungu mew ka yamün mew” (1 Kor. 14:⁠40). Ka femngechi iñchiñ küme küdawaiñ taiñ kimeltucheal ka taiñ femal fillke dungu taiñ poyenieafiel ta Jewba (Hecho 2:⁠46).

18. Taiñ küme küdawfe piaetew Jewba, ¿chumaiñ?

¹⁸ Kiñe challwafe fentren challwa entule, küme challwafe pingeafuy. Welu taiñ küme amuldunguchefe pingeal, ngüneduamngekelaiñ tunten che taiñ kellukefiel ñi konal Jewba tañi trokiñche mu (Luka 8:⁠11-15). Fentekünunoliyiñ taiñ kimeltucheken, femaiñ taiñ werküetew Jewba ka Jesus. Feymu küme küdawfe piaeiñmu Jewba (Mar. 13:⁠10; Hecho 5:⁠28, 29).

19, 20. ¿Chemu am doy falin-ngey taiñ amuldungual ta fewla?

¹⁹ Kiñeke pais mu tati pu challwafe elungekey ñi challwayal kiñeke küyen müten. Epe fentepun mu feychi küyen, tati pu challwafe doy eluwkey ñi küdawal. Ka femngechi iñchiñ kimnieiñ pichilewey tañi afal kom wedake dungu, feymu doy falin-ngey fewla taiñ amuldungual, fey ñi montuluwal ta che. ¡Alüñmakilnge! Chem rume rupale tami mongen mu, eluwkülenge müten tami konal feychi falin küdaw mu (Ecl. 11:⁠4).

²⁰ Doy eluwaymi tami amuldungucheal, doy kimafimi ta Biblia, doy newen piwkekünuwaymi ka doy kim ngünewaymi. Kiñentrür küdawkülepange iñchiñ mu. Doy 8 millon che femkeiñ feytachi amuldungun küdaw wall Mapu püle. Femülmi, Jewba rume ayüwülaeymu (Neh. 8:⁠10). Chumaymi rume tami amuldungucheal, “fentepuwpe” pile wüla ta Jewba. Küpalechi chillkatun mu, peaiñ küla dungu taiñ kelluaetew taiñ fentekünunoal ti amuldungun küdaw.