Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 36

¿A wom ba sujtel ti xchuc wiñicob?

¿A wom ba sujtel ti xchuc wiñicob?

«Mach a chaʼlen bʌqʼuen. Wʌle, mux a wochel ti xchuc winicob» (LC. 5:10).

CʼAY 73 Aqʼueñon lon c chʼejlel yicʼot pʼʌtʌlel

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. ¿Chuqui tiʼ sube Jesús chʌntiquil xchuc chʌyob, i chuqui tsiʼ meleyob?

JIÑI Pedro, Andrés, Santiago yicʼot Juan xchuc chʌyob. Tajol tsaʼ toj sajtiyob i pusicʼal cheʼ bʌ Jesús tiʼ subeyob: «Laʼla tsajcañon. Mi caj c meletla ti xchuc winicob». * Pero ¿chuqui tsiʼ meleyob? Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Tsiʼ bʌcʼ cʌyʌyob i chimoʼchʌy. Tsiʼ tsajcayob majlel Jesús» (Mt. 4:18-22). Ili tsaʼʌch i qʼuextʌbeyob i cuxtʌlel come muqʼuix caj i chucob wiñicob i maʼañix mi caj i chʌn chucob chʌy (Lc. 5:10). Ili ora jaʼel, Jesús miʼ suben jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) utsoʼ bʌ i pusicʼal muʼ bʌ i mulañob i sujmlel chaʼan miʼ sujtelob ti xcʌntʼan i chaʼan (Mt. 28:19, 20). ¿Ixcu jatet, am ba jacʼʌ sujtel ti xchuc wiñicob?

2. ¿Chucoch yom mi laj qʼuel bajcheʼ ñuc bʌ eʼtel cheʼ bʌ mi lac sujtel ti xchuc wiñicob, i chuqui mi caj i coltañonla?

2 Tajol jatet añix ora an a cajel a chʼʌm estudio, i wolix (choncolix) a ñaʼtan sujtel ti xsubtʼan. Mach a wubin a chʼijiyemlel mi wolito a wen cʼajtiben a bʌ chaʼan mi yomʌch maʼ sujtel ti xsubtʼan. Tajol muʼto a wen cʼajtiben a bʌ come a wujil chaʼan iliyi jiñʌch wen ñuc bʌ eʼtel (troñel). Anquese jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan Pedro yicʼot i piʼʌlob ti orajach tsiʼ cʌyʌyob jiñi i chimoʼchʌy, Pedro yicʼot Andrés, jiñi i yeran, tsaʼʌch i ñaxan wen ñaʼtayob. Ti jiñi bʌ ora añix cheʼ bʌ 6 uw i cʌñʌyob Jesús, i yujilobix chaʼan jiñʌch jiñi Mesías (Jn. 1:35-42). Cheʼ jaʼel, tajol a wen cʌñʌyix i chaʼan bʌ Jehová yicʼot Jesús, i ñumen a womix a chaʼlen wersa. Jin chaʼan, ñaxan yom maʼ ñaʼtan chuqui tac ochem cheʼ bʌ maʼ sujtel ti xsubtʼan. Pero ¿chuqui tsiʼ colta Pedro, Andrés yicʼot yambʌlob chaʼan miʼ sujtelob ti xsubtʼan?

3. ¿Chuqui chʌnchajp mi caj i coltañonla chaʼan mi lac sujtel ti xsubtʼan?

3 Jiñi ñaxam bʌ xcʌntʼañob i chaʼan Jesús añʌch chuqui miʼ ñijcʌbeñob i pusicʼal, añob i ñaʼtʌbal, i chʼejlel yicʼot yujilob i ticʼol i bʌ. Pejtelel iliyi, jiñʌch tsaʼ bʌ i coltayob chaʼan miʼ sujtelob ti wem bʌ xchuc wiñicob. Ili estudio mi caj i coltañonla jaʼel chaʼan mi lac sujtel ti wem bʌ xsubtʼan.

PʼɅTʼESAN JIÑI MUʼ BɅ I ÑIJCAN A PUSICʼAL A CHAʼLEN SUBTʼAN

Pedro yicʼot jiñi yambʌlob tsaʼ sujtiyob ti xchuc wiñicob. Ili eʼtel wolito i bej mejlel ili ora. (Qʼuele jiñi párrafo 4 yicʼot 5).

4. ¿Chucoch Pedro tsaʼ ajñi bajcheʼ xchuc chʌy?

4 I yeʼtel Pedro jiñʌch jiñi chuc chʌy chaʼan miʼ mejlel i mʌcʼlan i familia. Miʼ wen mulan i chuc chʌy, jin chaʼan mach cojach tsiʼ qʼuele bajcheʼ jumpʼejl eʼtel (Jn. 21:3, 9-15). Pero tsaʼʌch i mulaj jaʼel i chuc wiñicob. Jehová tsiʼ colta chaʼan miʼ sujtel Pedro ti wem bʌ xsubtʼan (Hch. 2:14, 41).

5. a) Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Lucas 5:8-11, ¿chucoch Pedro an i bʌqʼuen? b) Mi juntiquil woli bʌ ti estudio cheʼ miʼ yubin i bʌ bajcheʼ Pedro, ¿chuqui miʼ mejlel i coltan?

5 Junchajp muʼ bʌ i ñijcañonla chaʼan mi lac chaʼlen subtʼan jiñʌch cheʼ bʌ mi laj cʼuxbin Jehová. Miʼ mucʼonla ti bʌqʼuen, jiñi cʼuxbiya am bʌ lac chaʼan tiʼ tojlel mi caj i coltañonla. Cheʼ bʌ Jesús tiʼ sube Pedro chaʼan miʼ sujtel ti xchuc wiñicob tiʼ sube: «Mach a chaʼlen bʌqʼuen» (pejcan Lucas 5:8-11). Ili mach yomic i yʌl chaʼan Pedro an i bʌqʼuen chaʼan chuqui miʼ mejlel ti ujtel cheʼ miʼ sujtel ti xcʌntʼan i chaʼan Cristo. Pero Jesús tsaʼ jaxto i cʼʌñʌ i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ mejlel i locʼsañob cabʌl chʌy, iliyi tsiʼ yʌqʼue i ñaʼtan Pedro chaʼan Jesús ñumen ñuc i chaʼan mach mejlic ti eʼtel yicʼot. ¿Ixcu jatet? ¿Maʼan ba mi caj a mejlel maʼ wubin cheʼ bʌ maʼ ñaʼtan chuqui yom i yʌl cheʼ bʌ maʼ wochel bajcheʼ xcʌntʼan i chaʼan Cristo? Miʼ cheʼ maʼ wubin a bʌ bajcheʼ jiñi, pʼʌtʼesan a cʼuxbiya am bʌ a chaʼan ti Jehová, ti Jesús yicʼot ti jiñi quixtañujob. I jiñʌch muʼ bʌ caj i ñijcañet chaʼan maʼ jacʼ jiñi a pʌyol ti Jesús chaʼan maʼ wochel bajcheʼ xchuc wiñicob (Mt. 22:37, 39; Jn. 14:15).

6. ¿Chuqui yambʌ miʼ ñijcan lac pusicʼal chaʼan mi lac chaʼlen subtʼan?

6 Laʼ laj qʼuel yambʌ chuqui miʼ mejlel i ñijcan lac pusicʼal chaʼan mi lac chaʼlen subtʼan. Junchajp, com lac jacʼ ili mandar muʼ bʌ i yʌl Jesús: «Cucula cheʼ jini. Sutqʼuiñob ti xcʌntʼañob winicob xʼixicob» (Mt. 28:19, 20). Yambʌ, jiñi quixtañujob ‹cʼuñob jax yicʼot pujquemob jax› i yomob chaʼan ti ora miʼ cʌñob chaʼan baqui bʌ jiñi i sujmlel chaʼan i Yumʌntel Dios (Mt. 9:36). Jehová yom chaʼan pejtelel jiñi quixtañujob miʼ tajob i ñaʼtʌbal chaʼan jiñi i sujmlel i chaʼan miʼ tajob i cuxtʌlel (1 Ti. 2:4).

7. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs Romanos 10:13-15 chaʼan ñucʌch i cʼʌjñibal jiñi subtʼan?

7 Miʼ mejlel i ñijcan a pusicʼal jaʼel chaʼan maʼ chaʼlen subtʼan, cheʼ bʌ maʼ ñaʼtan bajcheʼ miʼ mejlel i coltan jiñi quixtañujob. Jiñi xchuc chʌy miʼ chuc chʌy chaʼan miʼ chon o chaʼan miʼ cʼux. Pero joñonla mi lac chuc wiñicob chaʼan mi laj coltañob chaʼan miʼ tajob i cuxtʌlel (pejcan Romanos 10:13-15; 1 Ti. 4:16).

ÑUMEN TAJA A ÑAʼTɅBAL

8, 9. ¿Chuqui yom yujil juntiquil xchuc chʌy, i chucoch?

8 Cheʼ tiʼ yorajlel Jesús, jiñi xchuc chʌyob israelitajoʼ bʌ yom miʼ ñaʼtañob baqui bʌ chʌy yom miʼ chucob (Lv. 11:9-12). Yom yujilob jaʼel baqui miʼ mejlel i tajob. Jiñi chʌy tac yaʼʌch miʼ wen ajñel yaʼ baqui wen jiñi jaʼ yicʼot baqui wen cabʌl i bʌl i ñʌcʼ. ¿Ñuc ba i cʼʌjñibal cheʼ bʌ jiñi xchuc chʌyob yujilob bajcheʼ ora yom miʼ loqʼuelob ti chuc chʌy? Laʼ lac ñaʼtan chuqui tiʼ sube juntiquil hermano chʼoyol bʌ ti isla del Pacífico juntiquil misionero. Jiñi hermano tiʼ sube majlel ti chuc chʌy, i jiñi misionero tsiʼ yʌlʌ: «Muʼto laj qʼuel lac bʌ ijcʼʌl cheʼ ti las 9 cheʼ ti sʌcʼan». Pero jiñi hermano tiʼ sube: «Maʼañic, an jach i yorajlel bajcheʼ miʼ loqʼuel jiñi chʌy».

9 Cheʼ ti ñaxam bʌ siglo, jiñi xchuc wiñicob miʼ loqʼuelob ti subtʼan cheʼ tiʼ yorajlelʌch yicʼot miʼ majlelob baqui tajol ñumen an lac piʼʌlob. Jumpʼejl ejemplo, jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús tsiʼ chaʼleyob subtʼan ti templo, ti sinagoga tac, ti otot tac yicʼot ti choñoñibʌl tac (Hch. 5:42; 17:17; 18:4). Joñonla jaʼel yom lac wen cʌñʌ chuqui ñʌmʌl i melob jiñi quixtañujob yaʼ baqui mi lac chaʼlen subtʼan. Yom mi lac wen sʌclan baqui miʼ mejlel lac tajob jiñi quixtañujob yicʼot jala (1 Co. 9:19-23).

JIÑI WEM BɅ XCHUC CHɅYOB: 1. Miʼ majlelob ti chuc chʌy yaʼ baqui miʼ mejlel i ñumen tajob. (Qʼuele jiñi párrafo 8 yicʼot 9).

10. ¿Chuqui tac ti eʼtijib miʼ yʌqʼueñonla jiñi i yorganización Jehová?

10 Jiñi xchuc chʌyob yomʌch an i chaʼañob wem bʌ eʼtijib yicʼot yom yujilob bajcheʼ miʼ cʼʌñob. Yicʼot joñonla jaʼel. Jesús tiʼ tsictesʌbe ti wen jiñi xcʌntʼañob i chaʼan bajcheʼ miʼ mejlel i chucob wiñicob. Jesús tiʼ sube chuqui yom bʌ miʼ chʼʌmob majlel, baqui yom miʼ majlelob yicʼot chuqui yom miʼ yʌlob (Mt. 10:5-7; Lc. 10:1-11). Ili ora jiñi i yorganización Jehová miʼ yʌqʼueñonla jiñi la queʼtijib chaʼan bʌ cʌntesa muʼ bʌ i wen coltañonla yicʼot an i subeyonla bajcheʼ miʼ mejlel laj cʼʌn. * Ili miʼ coltañonla chaʼan maʼañic mi lac bʌcʼñan subtʼan yicʼot chaʼan wen mi lac mel (2 Ti. 2:15).

JIÑI WEM BɅ XCHUC CHɅYOB: 2. Miʼ cʼʌñob ti wen jiñi eʼtijib añoʼ bʌ i chaʼan. (Qʼuele jiñi párrafo 10).

PɅSɅ A CHʼEJLEL

11. ¿Chucoch yom an lac chʼejlel jiñi xchuc wiñiconbʌla?

11 Chaʼan mi lac sujtel ti xchuc chʌy yom an lac chʼejlel come mach la cujilic chuqui miʼ mejlel ti ujtel yaʼ ti mar, an qʼuiñil yom mi lac chaʼlen chuc chʌy cheʼ ti abʌlel i mach tsiquilic miʼ waʼ cajel jaʼal. Yom an lac chʼejlel jaʼel cheʼ bʌ xchuc wiñiconla. Cheʼ bʌ mi lac tech subtʼan yicʼot mi la cʌl chaʼan i testigojonla Jehová tajol miʼ mejlel ti tejchel wocol lajal bʌ bajcheʼ «icʼ jaʼal». Tajol jiñi lac familia miʼ tech i michʼañob, jiñi la camigojob miʼ tech i wajleñoñobla yicʼot jiñi quixtañujob maʼañic miʼ ñʌchʼtañoñobla. Pejtelel iliyi maʼañic miʼ yʌcʼ ti toj sajtel lac pusicʼal come Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan mi caj i choc majlel i wiñicob baqui an quixtañujob maʼañobic bʌ i pusicʼal (Mt. 10:16).

12. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Josué 1:7-9, ¿chuqui mi caj i coltañonla chaʼan chʼejlonla?

12 ¿Chuqui mi caj i coltañet chaʼan maʼ taj a chʼejlel? Junchajp jiñʌch cheʼ bʌ maʼ ñaʼtan chaʼan Jesús wolito (yʌquelto) i bej qʼuel majlel ili eʼtel, anquese an ti panchan (Jn. 16:33; Ap. 14:14-16). Cheʼ jiñi, pʼʌtʼesan a ñopoñel chaʼan Jehová mucʼʌch caj i cʌntañet (Mt. 6:32-34). Cheʼ ñumen pʼʌtʌl a ñopoñel, ñumen chʼejl mi caj a wajñel. Pedro yicʼot jiñi yambʌlob tsiʼ pʌsʌyob chaʼan añobʌch i ñopoñel cheʼ bʌ tsiʼ cʌyʌyob jiñi i yeʼtel i tsaʼ majliyob yicʼot Jesús. Cheʼʌch tsaʼ pʌsʌ jaʼel cheʼ bʌ tsaʼ sube jiñi a wamigojob yicʼot a familiajob chaʼan tsaʼ teche estudio yicʼot tsaʼ teche majlel ti tempa bʌ i chaʼan i testigojob Jehová. Tajol an chuqui an a qʼuexta ti a cuxtʌlel chaʼan maʼ pʼis ti ñuc jiñi i mandar tac Jehová, cheʼ tsaʼ pʌsʌ jaʼel chaʼan añʌch a ñopoñel yicʼot a chʼejlel. Mi mucʼʌch a bej chaʼlen wersa chaʼan chʼejlet, Jehová mi caj i yajñel a wicʼot baqui jach maʼ majlel (pejcan Josué 1:7-9).

JIÑI WEM BɅ XCHUC CHɅYOB: 3. Miʼ chaʼleñob eʼtel yicʼotob i chʼejlel. (Qʼuele jiñi párrafo 11 yicʼot 12).

13. ¿Bajcheʼ mi caj i coltañet a taj a chʼejlet jiñi oración yicʼot cheʼ bʌ maʼ ñaʼtan chuqui am bʌ i mele Jehová?

13 Cheʼ jaʼel, mi caj i coltañet cheʼ maʼ cʼajtiben Jehová ti oración chaʼan miʼ yʌqʼueñet a chʼejlel (Hch. 4:29, 31). Mi caj i jacʼbeñet jiñi a woración tac i maʼañic baqui ora mi caj i cʌyet. Ti bele ora mi caj i coltañet. Ñaʼtan jaʼel chuqui am bʌ i mele Jehová ti wajali chaʼan miʼ coltan i wiñicob, bajcheʼ an i coltayet cheʼ bʌ maʼ cuch wocol yicʼot an i yʌqʼueyet a pʼʌtʌlel chaʼan an chuqui maʼ qʼuextan ti a cuxtʌlel. Mi tsaʼ mejli i coltan jiñi israelitajob chaʼan miʼ cʼaxelob yaʼ ti Chʌchʌc bʌ mar, ¿mach ba mejlic i coltañet jaʼel chaʼan maʼ sujtel ti xcʌntʼan i chaʼan Cristo? (Éx. 14:13). Yom maʼ wʌcʼ ti a pusicʼal tsaʼ bʌ i yʌlʌ jiñi salmista: «Lac Yum an quicʼot. Maʼanic mi caj c bʌcʼñan chuqui miʼ tumbeñoñob winicob» (Sal. 118:6).

14. ¿Chuqui maʼ cʌn tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Masae yicʼot Tomoyo?

14 Mi caj i coltañet jaʼel cheʼ bʌ maʼ ñaʼtan bajcheʼ an i colta Jehová jiñi yujiloʼ bʌ quisin chaʼan miʼ tajob i chʼejlel. Laʼ laj qʼuel chuqui tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel juntiquil hermana i cʼabaʼ Masae. Wen yujil quisin, jin chaʼan wocol tsiʼ qʼuele chaʼan miʼ suben jiñi quixtañujob chuqui muʼ bʌ i ñop. Wocol miʼ yubin cheʼ bʌ miʼ ñaʼtan chaʼan yom miʼ chaʼlen tʼan yicʼot juntiquil mach bʌ i cʌñʌyic, lajal bajcheʼ mi caj i letsel ti jumpʼejl wen chan bʌ wits. Jin chaʼan, tsiʼ chaʼle wersa i ñumen cʼuxbin Dios yicʼot jiñi quixtañujob. Tsiʼ ñaʼta chaʼan yomʌch miʼ wen chaʼlen subtʼan come chumuloñixla ti cojix bʌ qʼuin tac, i tsiʼ cʼajtibe Dios chaʼan miʼ coltan i ñumen mulan jiñi subtʼan. Jin chaʼan, tiʼ sʌtʌ majlel i bʌqʼuen i tsaʼ ajñi bajcheʼ precursora regular. Jehová miʼ mejlel i coltan jaʼel jiñi tsijiʼ bʌ xsubtʼañob chaʼan miʼ tajob i chʼejlel cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Josué 1:7, 9. Laʼ laj qʼuel tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel juntiquil hermana i cʼabaʼ Tomoyo. Ti jiñi ñaxam bʌ otot baqui tsiʼ jatsʼʌ, cheʼ cojaxto tsaʼ loqʼui ti subtʼan, juntiquil xʼixic tiʼ sube: «Mach com cubiñetla i testigojetbʌla Jehová». I cheʼ jiñi tsiʼ ñupʼu i puerta. Tomoyo maʼañic tsiʼ yubi i chʼijiyemlel, i tiʼ sube jiñi hermana yaʼ bʌ an yicʼot: «Tsaʼ baʼ qʼuele, maʼañic chuqui tsaʼ cʌlʌ i jiñi xʼixic yujilix chaʼan i testigojon Jehová. ¡Wen tijicña miʼ cubin c bʌ!». Ili ora, Tomoyo an bajcheʼ precursora regular.

CɅÑɅ A TICʼ A BɅ

15. Cheʼ bʌ wocol mi la cubin jiñi subtʼan, ¿bajcheʼ miʼ mejlel lac lajiñob jiñi xchuc chʌyob, i chucoch ñuc i cʼʌjñibal i chaʼan jiñi xñoptʼañob?

15 Yom mi lac wersa xicʼ lac bʌ chaʼan mi lac mel chuqui yom bʌ mi lac mel. Juntiquil wem bʌ xchuc chʌy yom miʼ xicʼ i bʌ chaʼan miʼ tejchel cheʼ ti sʌcʼan, chaʼan jinto miʼ sujtel cheʼ bʌ miʼ yujtel i yeʼtel yicʼot chaʼan miʼ bej chaʼlen chuc chʌy, anquese mach wen pañimil. Cheʼ jaʼel, jiñi xñoptʼañonbʌla yom mi lac xicʼ lac bʌ chaʼan mi laj cuch jinto mi la cujtesan jiñi la queʼtel (Mt. 10:22).

16. ¿Chuqui mi caj i coltañonla chaʼan mi lac xicʼ lac bʌ?

16 Cʼʌlʌl cheʼ bʌ mi la quilan pañimil (lac chʼocʼan) mach la cujilic lac xicʼol lac bʌ. Mucʼ jach lac mulan lac mel jiñi mach bʌ wocolic. Jin chaʼan, la com chaʼan an majqui miʼ coltañonla chaʼan mi lac mel jiñi wocol bʌ mi la cubin. I Jehová miʼ coltañonla cheʼ bʌ miʼ cʼʌn jiñi chʼujul bʌ i yespíritu (Gá. 5:22, 23).

17. ¿Chuqui tsiʼ yʌlʌ Pablo ti 1 Corintios 9:25-27 chaʼan yom miʼ mel chaʼan miʼ xicʼ i bʌ?

17 Jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan miʼ «ticʼ» i bʌcʼtal, yom bʌ i yʌl, chaʼan miʼ xicʼ i bʌ chaʼan miʼ mel chuqui wen (pejcan 1 Corintios 9:25-27). Tiʼ sube jiñi xñoptʼañob chaʼan yomʌch miʼ xicʼob i bʌ yicʼot chaʼan miʼ melob «chuqui yom ti utsʼat yicʼot bajcheʼʌch miʼ chajpʌntel» (1 Co. 14:40, TNM). Ili jiñʌch yom bʌ mi lac mel chaʼan mi lac tsʼʌctesan jiñi i chaʼan tac bʌ Dios, i yaʼ ochem jaʼel cheʼ bʌ mi lac loqʼuel ti subtʼan (Hch. 2:46).

MACH A BEJ JALITESAN A BɅ

18. ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan Jehová tijicña miʼ qʼuel la queʼtel?

18 Juntiquil xchuc chʌy wen miʼ mel i yeʼtel cheʼ cabʌl chʌy miʼ chuc. Pero joñonla maʼañic mi laj qʼuel lac bʌ bajcheʼ wem bʌ xsubtʼan chaʼan jaytiquil quixtañu mi laj coltan ochel tiʼ yorganización Dios (Lc. 8:11-15). Mi mucʼʌch lac bej chaʼlen subtʼan yicʼot mi laj cʌntesan yambʌlob, Jehová tijicña mi caj i yajñel yicʼotonla come cheʼ bajcheʼ iliyi woli lac jacʼben i tʼan yicʼot i Yalobil (Mr. 13:10; Hch. 5:28, 29).

19, 20. ¿Chuqui miʼ ñijcan lac pusicʼal jaʼel chaʼan mi lac chaʼlen subtʼan ili ora?

19 An tac país baqui an jach uw tac miʼ yʌjqʼuelob ti chuc chʌy jiñi xchuc chʌyob. Cheʼ woliʼ lʌcʼtiyel jiñi uw baqui maʼañix mi caj i mejlelob ti chuc chʌy, jiñi xchuc chʌyob yujilob chaʼan yomʌch miʼ chaʼleñob wersa yaʼ tiʼ yeʼtel. Pero muʼ bʌ i ñijcan lac pusicʼal ili ora chaʼan mi lac chaʼlen subtʼan jiñʌch cheʼ ti ora woliʼ lʌcʼtiyel tilel jiñi i jilibal ili pañimil (mulawil). Tsʼitaʼ jax yom chaʼan mi laj cʌy laj coltan jiñi quixtañujob. Mach a pijtan chaʼan jinto cheʼ weñix añet maʼ tech a mel ili ñuc bʌ eʼtel (Ec. 11:4).

20 Ili jiñʌch i yorajlel chaʼan maʼ pʼʌtʼesan jiñi muʼ bʌ i ñijcan a pusicʼal, chaʼan maʼ ñumen taj a ñaʼtʌbal ti Biblia, chaʼan maʼ taj a chʼejlel yicʼot chaʼan maʼ cʌn a xicʼ a bʌ. Teche a chaʼlen subtʼan cheʼ bajcheʼ miʼ melob jiñi ñumen bʌ ti 8 millón xchuc wiñicob añoʼ bʌ tiʼ pejtelel pañimil, i miʼ cajel a wubin a tijicñʌyel tilem bʌ ti Jehová (Neh. 8:10). Wen chaʼlen subtʼan jinto miʼ yʌl Jehová chaʼan wʌʼix jaxʌl. Yaʼ ti yambʌ estudio mi caj laj qʼuel uxchajp bajcheʼ miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac ñumen bej mulan subtʼan.

CʼAY 66 Laʼ lac sub jiñi wen tʼan tac

^ parr. 5 Cheʼ bʌ Jesús tsajñi ila ti pañimil tiʼ sube jiñi wiñicob muʼ bʌ i chucob chʌy añoʼ bʌ i pecʼlel yicʼot wen yujiloʼ bʌ eʼtel chaʼan miʼ sujtelob ti xcʌntʼan i chaʼan. Ili ora jaʼel, Jesús miʼ suben jiñi quixtañujob muʼ bʌ i pʌsob ili melbalʌl tac chaʼan miʼ sujtelob ti xchuc wiñicob, yom bʌ i yʌl, chaʼan miʼ sutqʼuiñob i bʌ ti xcʌntʼan yicʼot miʼ chaʼleñob subtʼan. Ti ili estudio mi caj laj qʼuel chuqui yom miʼ melob jiñi muʼ bʌ i chʼʌmob estudio miʼ wocolto miʼ yubiñob chaʼan miʼ sujtelob ti xchuc wiñicob.

^ parr. 1 YOM BɅ MIʼ ÑAʼTɅNTEL: Jiñi tʼan «xchuc wiñicob» jiñobʌch jiñi hermanojob muʼ bʌ i chaʼleñob subtʼan yicʼot muʼ bʌ i sutqʼuesan yambʌlob ti xcʌntʼan.

^ parr. 10 Qʼuele jiñi temaj: «Laʼ lac pʌs i sujmlel», ti jiñi Lac Tsictesʌbentel i chaʼan octubre, 2018, tiʼ yopol 11 cʼʌlʌl ti 16.