1. Nemene la hnei Iesu hna qaja kowe la foa lao ka nyi ie, nge nemene la aqane ujë i angatr?

 AME Peteru, Anederea, Iakobo me Ioane, tre, itre ka nyi ie angatr. Maine jë, hna asesëkötrë angatr hnene la hna qaja hnei Iesu, ka hape: “Xötrethenge ni jë, nge tro ni a amamai epon la aqane thele atr.” Nemene la aqane ujë i angatr? “Ame hnei [angatr] hna canga nuetrije la itre ifile i [angatr], me xötrethenge nyidrë.” (Mat. 4:18-22) Celë hi ka troa saze la mele i angatr. Tha tro hmaca kö angatr a ea la itre ie, ngo angatre pe a troa “ea la itre atr.” (Luka 5:10) Ame enehila, Iesu mina fe a hëne la itre ka hnime la nyipici. (Mat. 28:19, 20) Hapeu, hnei epuni kö hna kapa la ihë i Iesu matre troa ea la itre atr? *

2. Pine nemene matre tha tro kö sa wangesixane la ihë i Iesu, nge nemene la nyine troa pane kuca qëmekene troa axecië mekun?

² Maine jë, ekö hë epuni inine la Tusi Hmitrötr nge hnei epuni hna saze la aqane mele i epun. Ngo hapeu, ase hë epuni hane mekun troa cainöjëne la maca ka loi? Maine epuni palakö a luelu, the xou kö. Kolo lai a amamane laka, epuni a wangatrune la ihë i Iesu. Öni Tusi Hmitrötr ka hape, hnei Peteru me itre xan hna “canga” nuetrij la itre ifile i angatr. Ngo tha hnene kö laka, hnei angatr hna  wangesixane la ihë cili. Traqa koi sikisi lao treu ne thele nyidro troa atrepengöi Iesu. Xecie hnyawa ha koi nyidro laka, nyidrëti hi la Mesia. (Ioane 1:35-42) Hapeu, hnei epuni kö hna thel troa atrepengöi Iehova me Iesu me easenyi catre koi nyidro? Maine eje hi, loi e troa hnëkë hnyawa qëmekene troa cainöj. Nemene la ka xatua Peteru me itre xan troa axecië mekun?

3. Nemene la itre thiina ka troa xatua epun troa kapa la ihë i Iesu?

³ Nyipiewekë tro la itre ka nyi ie a catr me atreine huliwa, me xomehnöth la itre aja i angatr. Celë hi la itre thiina ka xatuane la itretre dreng troa maca ngöne la hna cainöj. Tro la tane mekun celë a xatua epun troa hetrenyi la itre thiina cili me maca ngöne la hna cainöj.

4. Pine nemene matre Peteru a nyi ie?

⁴ Hnei Peteru ekö hna nyi ie thatraqane la hnepe lapa i angeic. Ngo hnei angeice fe hna nyi ie ke, ka tru koi angeic la huliwa cili. (Ioane 21:3, 9-15) Hnei angeice fe hna inine troa hnime la huliwa ne cainöj. Nge hnei Iehova hna xatua angeic troa maca ngöne la huliwa cili.—Itre hu. 2:14, 41.

5. Thenge la hna qaja ngöne Luka 5:8-11, nemene la mekuna i Peteru, nge nemene la ka troa xatua së troa cile kow la jole cili?

⁵ Easa cainöj pine laka, easa hnimi Iehova. Maine easa mekun laka, tha ijiji së kö troa xome la huliwa cili, tro la ihnimi së koi Akötresie a xatua së. Ame lo Iesu a hë Peteru troa xötrethenge nyidrë, öni nyidrë: “The xou kö.” (E jë la Luka 5:8-11.) Eje hi, tha hnei  Peteru kö hna xou troa xötrethenge Iesu. Hnei angeice pe hna mekun laka, tha ijiji angeice kö troa ce huliwa me nyidrë ke, hnei angeic hna öhn la iamamanyikeu i Iesu lo kola nyi ie. Maine jë, epuni a xouene la itre nyine troa pane kuca matre troa xötrethenge Iesu. Ngo loi e tro epuni a acatrene la ihnimi epun koi Iehova, Iesu me koi itre xan. Tro hë epuni lai a kapa la ihë i Iesu ma catre cainöj.—Mat. 22:37, 39; Ioane 14:15.

6. Nemene la itre xaa kepin matre easa cainöj?

⁶ Pine nemene matre easa cainöj? Pine laka, easa ajane troa trongëne la hna qaja hnei Iesu: “Tro jë nyipunie, nge inine jë [ . . . ] troa xötrethenge ni.” (Mat. 28:19, 20) Ketre, atre hi së laka, ‘ceitune la itre atr me itre mamoe ka pë atre thupën’ nge nyipiewekë tro angatr a atre la nyipici göne la Baselaia. (Mat. 9:36) Iehova a ajane tro la nöjei atr a atre la nyipici matre mel.—1 Tim. 2:4.

7. Thenge la Roma 10:13-15, pine nemene matre ka nyipiewekë la huliwa ne cainöj?

⁷ Maine tro sa lapa mekun laka, huliwa ne iamele la huliwa ne cainöj, tro hë sa wangatrune la huliwa cili. Isapengö së kö memine la itre ka nyi ie ke, angatr a salemëne maine öni la itre ie. Ngo ame pena easë, easa ‘ea’ la itre atr matre troa amele angatr.—E jë la Roma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Nemene la hna troa atrepengöne hnene la itre ka nyi ie, nge pine nemen?

⁸ Ame ngöne la ijine i Iesu, loi e tro la itre ka nyi ie a atre la pengöne ie nyine troa ea. (Lev. 11:9-12) Ketre, nyipiewekë tro angatr a atre la götrane hnë troa nyi ie. Ame la itre ie ke, itre ej a lapa ngöne la götrane gaa loi me gaa hetre xen. Nge hapeu, ka nyipiewekë kö la hawa göi troa nyi ie? Ame la ketre ijin, hnene la ketre trejin ka mel ngöne la caa hnapet ne la Pacifique hna hëne la ketre mesinare troa nyi ie. Önine la mesinare: “Iöhnyi hë nyiso elanyi hmakanyi e 9h!” Ngo önine la trejin: “Waea, tha aqane kö lai ke, hetre hawa kö ne troa nyi ie.”

⁹ Ame ngöne la ijine la itre pane Keresiano, hnene la itretre drei Iesu hna tro ngöne la itre götrane me hawa gaa hetre “ie.” Eje hi, hnei angatr hna cainöj ngöne la uma ne hmi, me itre sunago, ngöne la itre hnalapa trootro me itre hna maketr. (Itre hu. 5:42; 17:17; 18:4) Loi e tro fe sa atrepengöne hnyawa la itre atrene la teritoare së, tune la itre götrane me hawa i angatr.—1 Kor. 9:19-23.

10. Nemene la hna hnëkën hnene la organizasio i Iehova matre tro sa maca ngöne la hna cainöj?

¹⁰ Loi e tro la itre ka nyi ie a hetre jiane huliwa me atreine huliwan ej. Ketre tu së fe, nyipiewekë tro sa hetrenyi la itre jiane huliwa, me atreine huliwan. Hnei Iesu hna amamane kowe la itretre drei nyidrë la aqane troa kuca. Hnei nyidrëti hna qaja koi angatr la nyine troa xom, me hnë troa cainöj, me nyine troa qaja. (Mat. 10:5-7; Luka 10:1-11) Ame enehila, nyimutre la itre jiane huliwa hna hnëkëne hnene la organizasio i Iehova, tune la itre itus me video. * Kolo fe a ini së la aqane troa huliwane itre ej, me xatua së troa maca ngöne la hna cainöj.—2 Tim. 2:15.

11. Pine nemene matre nyipiewekë tro la itre ka nyiqane cainöj a catr?

¹¹ Nyipiewekë tro la itre ka nyi ie a catr pine laka, angatr a nyi ie e jidr, nge kola asesëkötrë angatr ngöne la kola ujë la eny. Ketre tune fe, loi e troa catr hnene la itre ka ea la itre atr. Nyimutre la itre jol ka traqa ngöne la easa nyiqane cainöj. Kola icilekeu la hnepe lapa, me ihnyimasai, maine pena pëkö ka kapa la maca hne së hna tro fë. Ngo tha sesëkötre kö së pine laka, ase hë perofetan ekö hnei Iesu kowe la itretre drei nyidrë.—Mat. 10:16.

12. Thenge la Iosua 1:7-9, nemene la ka thue trengecatre së?

¹² Nemene la ka thue trengecatre së? Loi e troa xecie koi së laka, Iesu la ka xomiujine la huliwa ne cainöj. (Ioane 16:33; Hna ama. 14:14-16) Loi e tro fe sa acatrene la lapaune së koi Iehova, Atre thupë së. (Mat. 6:32-34) Maine ka catr la lapaune së, tro hë sa cile catr. Hnei Peteru me itre xan hna catre lapaun me nue la huliwa ne nyi ie matre troa xötrethenge Iesu. Ketre tui epuni fe, hnei epuni hna catre lapaun me qaja kowe la itre sinee i epun laka, epuni ha ini tus me sine la itre icasikeu. Ketre, hnei epuni hna catr me lapaun. Hnei epuni hna saze aqane mel me trongëne la itre trepene meköti Iehova. Maine tro epuni a catr, tro kö ‘Iehova Akötresie a ce me epun ngöne la hnei epuni hna tro kow.’—E jë la Iosua 1:7-9.

13. Nemene la ka troa xatua së troa catr?

 ¹³ Maine easa ajane troa catr, loi e tro sa lapa mekun la itre hna kuca hnei Iehova, me sipo ixatua koi Nyidrë jëne la thith. (Itre hu. 4:29, 31) Tro kö Nyidrëti a sa la itre thithi së me xatua së, nge tha tro kö Nyidrëti a nuaxöji së. Ketre, loi e tro sa lapa mekun la aqane xatuane Iehova la itre hlue i Nyidrëti ekö. Nyipiewekë mina fe tro sa lapa mekun la aqane xatua së hnei Iehova ngöne la easa cile kowe la itre jol me saze aqane mel. Hnei Iehova ekö hna amelene la nöje i Nyidrë ngöne la Hnagejë Ka Palulu. Ijije hi tro Nyidrëti a xatua së troa xötrethenge Keriso. (Eso. 14:13) Epi ceitu la lapaune së memine la atre cinyihane la Salamo, lo kola hape: “Xölenge Iehova; tha tro kö ni a qou; nemene la ewekë tro ate a kuca koi ni?”—Sal. 118:6.

14. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la tulu i Masae me Tomoyo?

¹⁴ Hetre ketre nyine tro sa kuca matre troa catr. Loi e tro sa lapa mekun la aqane xatuane Iehova la itre trejin ka xou. Masae la ketre trejine föe ka xou troa cainöj kowe la itre atr hnei eahlo hna thatre. Ngo hnei eahlo hna acatrene la ihnimi eahlo koi Akötresie me koi itre xan. Ketre, atre hi eahlo laka, easa melën la itre drai hnapin, matre hnei eahlo hna sipo Iehova troa acatrene la aja i eahlo troa cainöj. Tha xou eahlo hë troa cainöj matre hnei eahlo hna xom la huliwa ne pionie lapa. Hane hi la ketre ceitun ka amamane la aqane xatuane Iehova la itre ka xötrei xom la huliwa ne pionie. Tomoyo la ketre trejine föe ka xötrei cainöj. Ame la angeic a kuca la pane qënehlö, önine lai atr: “Temoë Iehova epon? Tro pi qa la!” nge eahlo a hna la qënehlö. Tha hnei Tomoyo kö hna xou. Öni angeic: “Eni a madrin ke, atre hë eahlo ka hape, Temoë Iehova ni.” Ame enehila, ketre pionie lapa ha Tomoyo.

15. Nemene la aqane tro sa xomehnöth la itre xaa aja së, nge pine nemen?

¹⁵ Loi e tro la ka nyi ie a xomehnöth la itre xaa aja i angeic. Loi e tro angeic a canga eatrëne la itre nyine tro angeic a kuca. Nyipiewekë tro angeic a canga ihlë e hmakany, me catre huliwa me afenesin me cile catr ngöne la kola ngazo drai. Loi e tro fe sa xomehnöth la itre xaa aja së, matre tro sa cile catr me eatrëne la hnëqa hna ahnithe koi së.—Mat. 10:22.

16. Nemene la aqane xatua së hnei Iehova troa xomehnöthe la itre aja së?

¹⁶ Loi e tro sa nue trengecatr, matre troa xomehnöthe la itre aja së. Ame itre xaa ijin, jole koi së troa eatrëne la huliwa, matre easa thele la ka hmaloi koi së. Ngo loi e tro sa atreine xomehnöthe la itre sipu aja së. Tro kö Iehova a xatua së jëne la uati hmitrötr.—Gal. 5:22, 23.

17. Thenge la hna qaja ngöne 1 Korinito 9:25-27, nemene la hna kuca hnei Paulo?

¹⁷ Hnei Paulo aposetolo hna xomehnöthe la itre aja i nyidrë. Hnei nyidrëti hna ‘jenge la ngönetrei nyidrë’ matre troa kuca la loi. (E jë la 1 Korinito 9:25-27.) Celë hi matre, hnei nyidrëti hna ithuecatr kowe la itre Keresiano troa “kuca hnyawane la nöjei ewekë asë, nge tha tro kö a hetre zikoziko.” (1 Kor. 14:40) Eje hi, loi e tro sa xomehnöthe la itre sipu aja së, matre tro palahi a eatrëne la itre  huliwa hna ahnithe koi së hnei Iesu, tune la troa cainöj.—Itre hu. 2:46.

18. Nemene la nyine tro sa kuca, matre tro Iehova a wangatrune la itre hne së hna kuca?

¹⁸ Kola mama la atre nyi ie hnene la etrune la itre ie hnei angeic hna ea. Ngo tha celë kö hne së hna goeën. Tha easë kö a goeëne la etrune la itre atr hne së hna xatuane matre troa atre la nyipici. (Luka 8:11-15) Maine tro palahi sa catre cainöj me inine la itre atr, tro Iehova a wangatrune la itre hne së hna kuca. Pine nemen? Pine laka, easa drengethenge Nyidrë me Iesu.—Mar. 13:10; Itre hu. 5:28, 29.

19-20. Pine nemene matre easa catre cainöj enehila?

¹⁹ Ame ngöne la itre xaa nöj, hna nue troa nyi ie ngöne la itre xaa treu ne la macatre. Celë hi matre, kola catre huliwa hnene la itre ka nyi ie qëmekene troa thinge la ijine troa nyi ie. Ketre tu së fe, nyipiewekë tro sa catre cainöj pine laka, easenyi hë la pune la fen celë! Nge xoxopatre pe hi la ijine troa cainöj. Haawe, loi e tro sa canga xome la huliwa ne cainöj, ngo tha tro kö sa uth me treqene la ijine haodrai.—Ate cai. 11:4.

²⁰ Eje hi, loi e tro sa catre cainöj, me inine la Tusi Hmitrötr matre troa maca. Nge loi e tro fe sa catr me xomehnöthe la itre sipu aja së. Maine tro sa catre cainöj memine la ala 8 milio lao trejin ka thele la itre atr, tro hë sa öhne la nyipi madrin qaathei Iehova. (Neh. 8:10) Haawe, catre jë së cainöj uti hë la Iehova a umuthe la huliwa. Ame ngöne la ketre tane mekun, tro sa ce wang la köni aqane tro sa acatrene la aja së troa catre cainöjëne la Baselaia me thele la itre atr.