1. Use ọgo yi Jesu ọ yẹ ikpirhenrin awan ẹne, marhẹ aye i kpahenrhọ ye lele?

PETER, Andrew, James, ọrhẹ John ikpirhenrin. Roro kpahen oborẹ ono gbe aye unu te ọke i Jesu ọ ha use rẹn aye: “Are i leli mẹ, ni mi ne ru are rhiẹ ikpirhenrin ituakpọ.” * Marhẹ aye i kpahenrhọ use na lele? Baibol na nọ tare: “Ogege aye ni sẹrerhumuji eriri aye, aye ni nyalelie.” (Matt. 4:18-22) Orhienbro ọrana, ono wene akpenyerẹn aye bẹmẹdẹ. Ukperẹ aye ine mwu irhenrin ri ha uvuẹn urhie, aye ni ne rhe “mwu ihworho ekpokpọ.” (Luke 5:10) Inyenana, Jesu o rhiabọ use ọrana rẹn ihworho ri vwo omwemẹ aye ine yono urhomẹmro na. (Matt. 28:19, 20) Wu rhiabọ dede use i Jesu re ne rhiẹ okpirhenrin ituakpọ ne?

2. Mesoriẹ o fo na ha ukẹro ọghoghanren ni orhienbro re ne rhiẹ ikpirhenrin ituakpọ, me yọ nọ ha userhumu rẹn ọwan brorhiẹn ọrana?

² Ọkezẹko, wu ru riaro uvuẹn uyono i Baibol ọnọ ne, vwana o fori ne wu brorhiẹn sẹ wu ne rhiẹ oghwoghwẹmro Uvie na. Orhianẹ wu vwo ẹhẹn eveva, wu vwe jenẹ ẹhọn seriotọre-e. Ọnana o mevirhọ taghene wu rheri taghene orhienbro ọnana ọ ghanranren omamọ. Baibol na ọ tare taghene Peter ọrhẹ igbehian yen i sẹrerhumuji eriri aye “ogege.” Ọrẹn, Peter ọrhẹ omizie e brokpakpa brorhiẹn ọrana-a. Aye i rhe i Jesu ji mẹrẹnvwrurhe taghene ọye yi Messiah na, emrẹ ibiamo erhan ri vrẹnren. (John 1:35-42) Omaran ọ ji havwọ, ọkezẹko wu yono kpahen Jehova ọrhẹ Jesu ne, wu ji guọlọ ru  riarorhọ uvuẹn ogame i Jehova. Ọrẹn, wu vwe brokpakpa brorhiẹn ọnana-a. Me yọ ha userhumu rẹn Peter, Andrew, ọrhẹ awọrọ brorhiẹn ọnana?

3. Iruemru egọ yi na lẹrhuọ vwo omwemẹ wu ne rhiabọ dede use i Jesu?

³ Idibo i Jesu erukaro i vwo omwemẹ, irherhe, uduefigbere ọrhẹ omerhesun. Iruemru enana yi ha userhumu rẹn aye sabu rhiẹ ikpirhenrin ri ten ona. Urhomu-ẹmro ọnana ono yono kpahen oborẹ wu ne ru sabu vwo iruemru enana, neneyo wu sabu rhiẹ odibo i Kristi rọ ten ona.

4. Me yo mwu i Peter rhiẹ okpirhenrin?

⁴ Owian okpirhenrin yi Peter ọ ha ghẹrẹ ekrun ọnẹyen, ha riẹn ọnana rhẹ owian kpekpa-a. Peter o vwo ẹguọlọ kpahen owian na. (John 21:3, 9-15) O ji yono kpahen oborẹ ono ru vwo ẹguọlọ kpahen owian ro no rhiẹ okpirhenrin ituakpọ. Nyoma userhumu i Jehova, Peter nọ sabu ten ona owian ọrana.—Acts 2:14, 41.

5. Sekpahen oborẹ ọ ha uvuẹn Luke 5:8-11, mesoriẹ ofẹn o mwu i Peter, me yọ nọ ha userhumu rẹn ọwan fiẹ aruẹ ofẹn ọrana kparobọ?

⁵ Ọwan e ghwoghwo fọkime e vwo ẹguọlọ kpahen i Jehova; ọrana yẹ emru ọrukaro rọ lẹrhẹ ọwan ghwoghwo. Ẹguọlọ re vwo kpahen Jehova ono mwu ọwan wian owian ọnana ọrhọ tobọ rhianẹ ọwan e roro taghene a sabu wian ye-en. Ọke i Jesu ọ ha use rẹn i Peter no rhiẹ odibo yi, nọ ta riẹn: “Wu vwa zofẹ-ẹn.” (Se Luke 5:8-11.) Orhiẹ fọkiẹ ofẹn oborẹ ọnọ phia rẹn Peter, yọ lẹrheriẹ lele i Jesu-u. Ukpomaran, oborẹ i Jesu ọ ha userhumu rẹn aye mwu irhenrin buebun lele o gberie unu omamọ,  ọnana nọ lẹrhe i Peter roro taghene ọye o mwuovwan ro no lele i Jesu wia-an. Habaye, wu na sabu rhe brudu, ọke we rhe roro kpahen owian wu na wian orhianẹ wu rhiẹ odibo i Kristi ne. Orhiomaran, ruẹ ẹguọlọ wu vwo kpahen Jehova, Jesu ọrhẹ awọrọ gbanhonrhọ, ọnana no no mwuo rhiabọ dede use i Jesu wu ne rhiẹ odibo.—Matt. 22:37, 39; John 14:15.

6. Me yẹ emru ọrọrọ ro mwu ọwan ghwoghwo?

⁶ Roro kpahen iroro erọrọ re mwu ọwan ghwoghwo. Ọwan i guọlọ huvwele akama i Jesu: “Nyarhẹn . . . ye ruẹ idibo.” (Matt. 28:19, 20) Ọwan e ji ghwoghwo fọkime ihworho buebun i ‘djabọ aye a ji nya sa nya rie,’ rẹ aye a guọlọ ọro no yono aye urhomẹmro kpahen Uvie na. (Matt. 9:36) Jehova ọ guọlọre nẹ ihworho ephian i vwo irherhe rọ gbare kpahen urhomẹmro na jeghwai vwo esimirhọ.—1 Tim. 2:4.

7. Marhẹ Romans 10:13-15 o ru djephia taghene owian aghwoghwo na ọ ghanranren?

⁷ Erhe roro kpahen oborẹ owian aghwoghwo na ono ru simi arhọ awọrọ, ọnana ono mwu ọwan fiomarhọ ye. Ọwan a họhọ ikpirhenrin ra rhẹ irhenrin yanghene riẹ-ẹ, ọwan e “mwu” ihworho neneyo ọwan i sabu simi arhọ aye.—Se Romans 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Me yẹ okpirhenrin ono vi rhe, mesoriẹ?

⁸ Uvuẹn ọke i Jesu, o fori nẹ okpirhenrin o rhẹ aruẹ erhenrin rọ nọ sabu mwu. (Lev. 11:9-12) O ji fo no rhe ekete rọ nọ mẹrẹn erhenrin na. Ọgbọ buebun, irhenrin e riẹ ekete rẹ ame na o serhọ rẹn aye, ro ji vwo emaren. Ọke okpirhenrin ono riẹ urhie ọ ghanranren? Sekpahen ọke re ne mwu irhenrin, djokarhọ oborẹ omizu owu ro rhirhiẹ ekete owu rẹ ame o kinhariẹ uvuẹn Pacific ọ tare, ọke rọ ha use rẹn imishọnari owu nẹ aye i ye kpe irhenrin. Imishọnari na nọ tare, “Mi ne bru owẹwẹ rhe emrẹ ughwọdjọ irhinrin urhiọke odẹrọsa.” Omizu na nọ kpahenrhọ riẹn, “Ọke ọrana o serhọ-ọ. Ọwan ina nya uvuẹn ọke ra na mẹrẹn irhenrin na, orhiẹ ọke ro serhọ rẹn ọwa-an.”

⁹ Omaran ọ ji havwọ, idibo na ọke inyikọ na i riẹ ekete rẹ aye a mẹrẹn “irhenrin” na, ọrhẹ uvuẹn ọke aye ine rhirhiẹ avwaye. Jerẹ udje, idibo i Jesu i ghwoghwori uvuẹn i synagogue na, nẹ oghwa riẹ oghwa, ọrhẹ uvuẹn eyi. (Acts 5:42; 17:17; 18:4) O ji fo nẹ ọwan i rhe iruemru ihworho re rhirhiẹ okogho ọwan e ghwoghwo. O fori ne wene ena aghwoghwo ọwan, ji ghwoghwo uvuẹn ekete ọrhẹ ọke ra na mẹrẹn ihworho.—1 Cor. 9:19-23.

10. Ekwakwa ego yẹ ukoko i Jehova ọ yẹ ọwan?

¹⁰ O fori nẹ okpirhenrin o vwo ekwakwa ri serhọ, jeghwai rhe oborẹ ọnọ ha aye ruiruo lele. O ji fo nẹ ọwan i vwo ekwakwa ri serhọ ra na ha ghwoghwo. Habaye, o ji fo ne rhe oborẹ ana ha ekwakwa na ruiruo lele. Jesu ọ yẹ idibo yi ọkpọvi ri serhọ kpahen oborẹ aye ina wian owian aghwoghwo na lele. Ọ ta rẹn aye oborẹ aye ina kpare, ekete aye ine ghwoghwo, ọrhẹ oborẹ aye ina ta. (Matt. 10:5-7; Luke 10:1-11) Inyenana, ukoko i Jehova ọ yẹrẹ ọwan Ekwakwa ra ha Yono Ihworho ri vwo ekwakwa ri dabu mwidjẹn. * E ji yono ọwan oborẹ ana ha ekwakwa enana ruiruo lele. Uyono ọnana ọ ha userhumu rẹn ọwan vwo uduefigbere ọrhẹ ona ra guọlọre ra na ha wian owian aghwoghwo na mwidjẹn.—2 Tim. 2:15.

11. Mesoriẹ o fo nẹ ikpirhenrin i vwo uduefigbere?

¹¹ O fori nẹ ihworho re kpe irhenrin rhẹ, i vwo uduefigbere. Ọkezẹko aye a dẹrughwaroghwẹ erhirhiẹ re vwe roro rhọ uvuẹn urhie eduado. Ọgbọ buebun aye e riẹ urhie uvuẹn ason, ji nya vwa ogiribo kpregede. O ji fo nẹ ighwoghwẹmro Uvie na i ji vwo uduefigbere. Ọke ọwan erhe ghwoghwo ji dje oma ọwan phia rhiẹ Iseri Jehova, ana sabu rhiẹromẹrẹn ebẹnbẹn egbogbanhon nẹ abọ ihworho ekrun ọwan, echẹdjẹ nẹ abọ igbehian ọwan, ene ji vwo utuoma kpahen ọwan fọkiẹ owian aghwoghwo na. Ọrẹn, ọnana o vwo gbe ọwan unu-u. Jesu ọ ha orhetio phia taghene ọye ono dje idibo yi ye ghwoghwo rẹn ihworho ri na kparehaso aye gbangbanhon.—Matt. 10:16.

12. Sekpahen oborẹ ọ ha uvuẹn Joshua 1:7-9, me yọ nọ sabu ha userhumu rẹn ọwan fiudugbere?

¹² Marhẹ ene ru fiudugbere? Ọrukaro, jenẹ o mwuo ẹro taghene Jesu yọ hẹrote owian aghwoghwo na nẹ obẹ odjuwu. (John 16:33; Rev. 14:14-16) Ọrọ ha kpahiẹn, bọn esegburhomẹmro ọnọ gbanhon kpahen ive i Jehova taghene ọnọ hẹroto. (Matt. 6:32-34) Ọke esegburhomẹmro ọnọ ọrhọ gbanhanrhọ, wu ne rhe vwo uduefigbere rhọ. Peter ọrhẹ igbehian yen i dje esegburhomẹmro ọgbogbanhon phia ọke aye a nyajẹ eyi irhenrin ekpe vwo nẹ aye i sabu lele i Jesu. Omaran ọ ji havwọ, we dje esegburhomẹmro phia ọke  wu rha ta rẹn ihworho ekrun ọnọ taghene we lele Iseri Jehova yono i Baibol na ne, ji riẹ uyono ukoko! O vwo ẹfro-o, wu ruẹ ewene buebun uvuẹn akpenyerẹn ọnọ ne, ne wu sabu nyerẹn mwu irhi egbagba i Jehova. Ọrana ọ guọlọ esegburhomẹmro ọrhẹ uduefigbere. Ọke we rhe vwo uduefigbere rhọ, ono mwuo ẹro taghene “Jehova Osolobrugwẹ ọnọ ọrhẹ owẹwẹ i gba havwiẹ ekete wa nya ephian.”—Se Joshua 1:7-9.

13. Marhẹ ẹrhomo ọrhẹ eroro kodo ono ru ha userhumu rẹn ọwan vwo uduefigbere?

¹³ Izede ọrọrọ ọgo ye wu ne ru sabu vwo uduefigbere? Nẹrhomo na yọ uduefigbere ọrhẹ ohinmi. (Acts 4:29, 31) Jehova ọnọ kpahenrhọ ẹrhomo enọ, ọ ji sẹrerhumuji owẹwẹ-ẹ. O mwuegbe rọ nọ hobọtua ọke ephian. Habaye, wu na ji sabu roro kodo kpahen oborẹ i Jehova o simi awọrọ vrẹn ne. Ji roro kpahen oborẹ o ru ha userhumu wẹn fi ebẹnbẹn kparobọ ne, ọrhẹ oborẹ o ru yọ omẹgbanhon wu ne ruẹ ewene uvuẹn akpenyerẹn ọnọ. Itiọrurhomẹmro, Ohworho ro suẹn ihworho yi danvrẹn Urhie i Red na, ọnọ sabu ha userhumu wẹn rhiẹ odibo i Kristi. (Ex. 14:13) Sẹrorẹ aruẹ imwẹro rẹ obọ ijoro ọnana o vwori rọ tare: “Jehova ọ ha obọ ọnẹmẹ; mi zofẹ-ẹn. Me yẹ onyakpọ ọnọ sabu ru mẹ?”—Ps. 118:6.

14. Me ye yono nẹ oborẹ ọ phia rẹn Masae ọrhẹ Tomoyo?

¹⁴ Izede ọrọrọ ene ru vwo uduefigbere yẹ ọrẹ ene yono kpahen oborẹ i Jehova o ru ha userhumu rẹn ihworho rẹ ofa ọ rua, ọrẹn aye i yono oborẹ ene ru vwo uduefigbere ne. Roro kpahen udje omizu ọmase owu re se Masae. Ofa ọ ruiẹ omamọ, no ji roro taghene ọ sabu ghwoghwo kpahen esegburhomẹmro ọnẹye-en. Ha riẹn, iroro ọrana ọ họhọ ugbomoghwa ro rierun omamọ rọ nọ jọ sabu rhenren vrẹn. Omarana, nọ damoma ro no ruẹ ẹguọlọ ro vwo kpahen Jehova ọrhẹ ereva ye kodorhọ. Ọye no ji roro kpahen ọke re nyerẹn te na, ji nẹrhomo ni Jehova ọ ha userhumu riẹn vwo oruru ro no ghwoghwo rhọ. Nọ sabu fi ofẹn ọnẹyen kparobọ, ji ga ẹrhẹ ọkobaro ọke ephian. Jehova ọnọ sabu ha userhumu rẹn ighwoghwẹmro ekpokpọ vwo “uduefigbere.” Djokarhọ udje omizu ọmase owu re se Tomoyo. Ọke ro tuẹn aghwoghwo ọrẹ nẹ oghwa riẹ oghwa rhọ, ọrovwoghwa ọrukaro rọ vware nọ vanren: “Mia guọlọ mẹrẹn Iseri Jehova-a!” no kwurhu ighwe na gbangbanhon ze yi. Tomoyo no fiudugbere ta rẹn omizu ro lelirie riẹ aghwoghwo na: “Wu rhon oborẹ ọ tare na? Mia tẹmro owuorowu-u, ọrẹn o rheri taghene mẹmẹ Oseri Jehova. Oma ọ merhenren mẹ omamọ!” Vwana, Tomoyo ọ ga ẹrhẹ ọkobaro ọke ephian.

15. Me yẹ omerhesun, mesoriẹ ọ ghanren rẹn Ilele Kristi?

¹⁵ Ikpirhenrin ri fikparobọ i vwo omerhesun. E dje omerhesun rhẹ “omẹgbanhon ra na ta rẹn oma ọwan no ruẹ oborẹ o fori ne ru.” Ihworho re kpe irhenrin rhẹ, ine vi suẹn oma aye nẹ aye i sabu kiki vẹnrẹn, wian owian na hin, ji vwo erhionrin udabọ aruọke obiobiomu. O ji fo ne vwo erhionrin orhianẹ a guọlọ wian owian aghwoghwo na hin.—Matt. 10:22.

16. Marhẹ ene ru sabu vwo omerhesun?

¹⁶ E vwe vwiẹ ohworho rhẹ omerhesu-un. Ọrẹn, oruru re ne ruẹ oborẹ a vwa guọlọ yọ mai phẹrẹ. A guọlọ omerhesun mie ọwan na sabu ruẹ ekwakwa ri mai ghanren. Omarana, a guọlọ userhumu na sabu yono  oma ọwan no ruẹ ekwakwa ri na bẹn ọwan e ruo. Jehova ọ yẹ ọwan userhumu ọrana nyoma ẹhẹn ọfuanfon ọnẹyen.—Gal. 5:22, 23.

17. Jerẹ oborẹ ọ ha uvuẹn 1 Corinthians 9:25-27, marhẹ ọnyikọ Paul o ru dje omẹdamu ọnẹyen ro no vwo omerhesun phia?

¹⁷ Ọnyikọ Paul o vwo omerhesun. Ọrẹn, ọ tare taghene ọ “ghwọghwu” omayen nọ sabu ruẹ oborẹ ọgbare. (Se 1 Corinthians 9:25-27.) Ọ ta rẹn awọrọ nẹ aye i ghwọghwu oma aye, neneyo aye i sabu ruẹ ekwakwa ephian “dẹndẹn lele ẹkwaphiẹrhotọre.” (1 Cor. 14:40) O ji fo ne vwo omerhesun na ki sabu sẹrorẹ onyerẹnkugbe ọwan rhẹ i Jehova, kugbe ọrẹ ene vwobọrhọ owian aghwoghwo na ọke ephian.—Acts 2:46.

18. Me ye ne vi ru orhianẹ a guọlọre ni Jehova o rhe taghene e vwo efikparobọ uvuẹn owian aghwoghwo na?

¹⁸ Ọro kpe irhenrin rhẹ, o vwo efikparobọ orhianẹ o kpe irhenrin buebun. Ọrẹ ovẹnẹ, ọwan i vwe ni efikparobọ ọwan nyoma uchunu ihworho re yonorin ri ghwẹriẹ rhiẹ ukoko i Jehova-a. (Luke 8:11-15) Erhe vwo edirin uvuẹn owian aghwoghwo na ọrhẹ ọrẹ e yono ihworho, Jehova ọnọ haye taghene e fikparobọ ne. Mesoriẹ? Fọkime ọwan a huvwele i Jehova ọrhẹ Ọmọyen.—Mark 13:10; Acts 5:28, 29.

19-20. Iroro ọghoghanren ọgo ye vwori re ne ghwoghwo vwana?

¹⁹ Uvuẹn ẹkwotọre ezẹko, a ha uphẹn rẹn ihworho kpe irhenrin uvwre ibiamo ezẹko. Uvuẹn aruẹ ẹkwotọre erana, okpirhenrin o vwo ẹhẹn okpakpa orhianẹ ọke re kpe irhenrin na ọ joma toba ne. Re rhiẹ ikpirhenrin ituakpọ na, e vwo iroro ọrọrọ re ne ghwoghwo vwana: Ọke oba na ọ tiẹkẹrẹ phẹphẹrẹ ne! Ọke re ne vwobọrhọ owian usimirhọ na o hiẹn ne. Wu vwe kpọke-e, yanghene roro taghene wu na hẹrhẹ ọke ro serhọ wu ki vwobọrhọ owian ọghoghanren ọnana-a.—Eccl. 11:4.

²⁰ Kpare idjaghwẹ vwana ne wu bọn omwemẹ ọnọ gbanhon, yono kpahen i Baibol na rhọ, vwo uduefigbere, ji vwo omerhesun. Homaba ikpirhenrin ituakpọ ri vrẹn iduduru ẹrẹnren, ne wu na mẹrẹn aghọghọ i Jehova. (Neh. 8:10) Vwo omwemẹ wu ne vwobọrhọ owian ọnana, ji wian yen gba. Urhomu-ẹmro rọ ha kpahen ọnana, ọnọ ta kpahen izede esa ene ru bọn omwemẹ re ne vwobọrhọ owian aghwoghwo na gbanhon, re rhiẹ ikpirhenrin ituakpọ na.