Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 36

¿La qas kawaj keʼatoʼ ri e winaq rech keʼux tijoxelabʼ?

¿La qas kawaj keʼatoʼ ri e winaq rech keʼux tijoxelabʼ?

«Maxeʼj awibʼ. Qas kimik kachaplej kikaraxik winaq» (LUC. 5:10).

BʼIXONEM 73 Chayaʼ qachuqʼabʼ rech kqaxibʼij ta qibʼ

RI KQETAʼMAJ NA *

1. ¿Jas xubʼij ri Jesús chke kajibʼ ajchapal kar y jas xkibʼano?

RI KICHAK ri Pedro, Andrés, Santiago y Juan are uchapik kar. Qastzij riʼ che sibʼalaj xkimayo are chiʼ ri Jesús xubʼij wariʼ chke: «Tisaj wukʼ, kinbʼan kʼu na chi kixux karal taq winaq». * Are kʼu ¿jas xkibʼano? Ri Biblia kubʼij: «Chanim xekiya kanoq ri kikʼat, xkiterenej» (Mat. 4:18-22). Wajun jastaq riʼ kukʼex ri kikʼaslemal, rumal che are ta chi kkitzukuj kar xaneʼ are kkitzukuj winaq che kkaj keʼux tijoxelabʼ (Luc. 5:10). Kimik, Jesús kuya wajun sikʼinik riʼ chke ri e winaq che qas kkiloqʼoqʼej ri qastzij (Mat. 28:19, 20). ¿La tajin chi keʼatoʼ ri e winaq rech keʼux tijoxelabʼ?

2. ¿Jasche rajawaxik qas kqachomaj na we kqaj kqakʼut chkiwach ri e winaq chrij ri Biblia, y jas kojtowik rech kqabʼan wariʼ?

2 Weneʼ qʼaxinaq chi jun tiempo che tajin kawetaʼmaj chrij ri Biblia xuqujeʼ achomam chik che kawaj katel che utzijoxik ri utzalaj taq tzij. ¿La kubʼan kebʼ akʼuʼx kabʼan ri kubʼij ri Jesús? We jeʼ, katbʼison taj. Weneʼ kubʼan kebʼ akʼuʼx rumal che awetaʼm che nim ubʼanik. Qastzij che ri Biblia kubʼij che Pedro y ri e rachiʼl «chanim» xkiya kan ri kikʼat. Are kʼu ri Pedro y ri rachalal, Andrés, qas xkichomaj na rech xeʼux tijoxelabʼ. Qʼaxinaq chi más che seis ikʼ che ketaʼmam uwach ri Jesús rumal laʼ qas kkikojo che are ri Mesías (Juan 1:35-42). Weneʼ at xuqujeʼ awetaʼmam chi chrij ri Jehová y ri Jesús, y kawaj katkʼiy más pa ri akojonik. Are kʼu, chiʼ majaʼ kachaʼ ubʼanik wariʼ qas kachʼobʼ ri kraj kubʼij katux tijoxel. ¿Jas xtoʼw Pedro, Andrés y nikʼaj chik rech xeʼux tijoxelabʼ?

3. ¿Jas kajibʼ jastaq kojutoʼ che ubʼanik ri xubʼij ri Jesús?

3 Ri nabʼe taq utijoxelabʼ ri Jesús nim xkil wi utzijoxik ri utzij ri Dios, kʼo ketaʼmabʼal, ukowil kikʼuʼx xuqujeʼ qas xkibʼan ri kichomam. Qastzij riʼ, che wariʼ xeʼutoʼ rech xkitoʼ ri e winaq rech xeʼux tijoxelabʼ. Wajun kʼutunem riʼ kojutoʼ che resaxik kiwach.

NIM CHAWILAʼ WI RI UTZIJOXIK RI UTZIJ RI DIOS

Pedro y nikʼaj chik xekitzukuj winaq rech kketaʼmaj uwach ri Dios. Kimik xuqujeʼ tajin kbʼan wajun chak riʼ. (Chawilaʼ ri párrafos 4 y 5).

4. ¿Jasche kuchap kar ri Pedro?

4 Ri Pedro kchakun che utzukuxik kar rech kutzuq ri ufamilia. Are kʼu qas utz krilo kchakun chrij wariʼ, xaq xiw ta rumal che rajawaxik kchakunik (Juan 21:3, 9-15). Xuqujeʼ utz xrilo xeʼutoʼ ri e winaq rech xeʼux tijoxelabʼ. Rukʼ ri utobʼanik ri Jehová, utz xubʼan che kitoʼik ri e winaq (Hech. 2:14, 41).

5. a) Junam rukʼ ri kubʼij Lucas 5:8-11, ¿jasche kuxibʼij ribʼ ri Pedro? b) We jun tijoxel re ri Biblia kuxibʼij ribʼ junam rukʼ ri Pedro, ¿jas ktowik?

5 Ri rumal che kqatzijoj ri utzij ri Dios are ri qaloqʼoqʼenik che ri Jehová. We kqanaʼ che kojkun taj, ri loqʼoqʼenik kojutoʼ. Are chiʼ ri Jesús xubʼij che ri Pedro che keʼutoʼ ri e winaq rech keʼux tijoxelabʼ, xubʼij che: «Maxeʼj awibʼ» (chasikʼij uwach Lucas 5:8-11). Xa ta rumal che Pedro kuxibʼij ribʼ che ri kukʼulmaj we kux tijoxel. Are kʼu ri Pedro xril ri Jesús are chiʼ xresaj kʼi kar, rumal laʼ xuchomaj che yaʼtal ta che kchakun rukʼ ri Jesús. ¿E ri at? ¿La kachomaj che katkun taj katux tijoxel re ri Cristo? We jeriʼ, chakowirisaj ri aloqʼoqʼebʼal chrij ri Jehová, ri Jesús y ri awajil atzʼaqat, jeriʼ katkunik kabʼan ri xubʼij ri Jesús che keʼatoʼ ri e winaq rech keʼux tijoxelabʼ (Mat. 22:37, 39; Juan 14:15).

6. ¿Jas nikʼaj chi rumal kʼolik rech kqatzijoj ri utzij ri Dios?

6 Chqilaʼ chi nikʼaj rumal che rajawaxik kqatzijoj ri utzij ri Dios. Jun chke ri rumal are che kqaj kqanimaj wajun taqanik riʼ: «Jix, chibʼanaʼ tijoxelabʼ chke ri winaq» (Mat. 28:19, 20). Jun rumal chik are che ri e winaq «kkiriq kʼax» xuqujeʼ «e jabʼuninaq» o kʼo ta kkʼamow kibʼe, rumal laʼ rajawaxik kketaʼmaj ri qastzij chrij ri uqʼatbʼal tzij ri Dios (Mat. 9:36). Jehová kraj che konojel ri e winaq kketaʼmaj ri qastzij y kekolotaj kanoq (1 Tim. 2:4).

7. Junam rukʼ ri kubʼij Romanos 10:13-15, ¿jasche rajawaxik kqatzijoj ri utzij ri Dios?

7 Ri kattoʼwik rech kawaj katzijoj ri utzij ri Dios are uchomaxik ri utzilal kuya wariʼ. Ri ajchapal kar kubʼan wajun chak riʼ rech kukʼayij o kutijo, are kʼu ri oj «keqatzukuj» winaq rech kekolotaj kanoq (chasikʼij uwach Romanos 10:13-15; 1 Tim. 4:16).

CHANIMARISAJ RI AWETAʼMABʼAL

8, 9. ¿Jas rajawaxik kretaʼmaj jun ajchapal kar, y jasche?

8 Ri e ajchapal kar israelitas pa ri utiempo ri Jesús, rajawaxik kketaʼmaj ri uwach kar che kkichapo (Lev. 11:9-12). Xuqujeʼ rajawaxik kketaʼmaj jachiʼ keriqitaj wi ri e kar. Ri e kar keriqitaj pa ri lugar che kkiriq wi kiwa xuqujeʼ utz kkilo. ¿La nim ubʼanik ri hora chke ri ajchapal kar? Chqilampeʼ ri xubʼij jun qachalal re jun isla del Pacífico che jun misionero. Xkichomaj kebʼe che utzukuxik kar y ri misionero xubʼij: «Kqil qibʼ chweʼq a las nueve aqʼabʼil». Are kʼu ri qachalal xubʼij: «Xa ta apas hora kojbʼek. Rumal che ri e kar kʼo kihora, rajawaxik che oj kojbʼe pa ri hora riʼ».

9 Junam rukʼ wariʼ, ri cristianos re ri nabʼe siglo are kebʼe pa ri hora xuqujeʼ pa ri lugar jachiʼ keriqitaj wi más ri e winaq. Jun kʼutbʼal, ri utijoxelabʼ ri Jesús jeʼ xkitzijoj ri utzij ri Dios pa ri templo, pa ri sinagogas, cho taq ja y pa ri kʼaybʼal (Hech. 5:42; 17:17; 18:4). Ri oj xuqujeʼ rajawaxik kqachʼobʼ ri kinaqʼatisabʼal ri e winaq che e kʼo pa ri lugar jawiʼ kqatzijoj wi ri utzij ri Dios. Rajawaxik kqachʼobʼo jawiʼ y jampaʼ keqariq ri e winaq (1 Cor. 9:19-23).

1. Ri e utz taq ajchapal kar kechakun pa ri hora y ri lugar jawiʼ keriqitaj wi más kar. (Chawilaʼ ri párrafos 8 y 9).

10. ¿Jas chakubʼal uyaʼom ri utinamit ri Jehová chqe?

10 Rajawaxik che ri e ajchapal kar kʼo utz taq kichakubʼal xuqujeʼ ketaʼm kkikojo. Oj xuqujeʼ. Jesús xubʼij chke ri utijoxelabʼ ri kkibʼan che kitzukuxik ri e winaq. Xubʼij chke jas kkikʼam bʼik, jachiʼ kkitzijoj wi ri utzij ri Dios y jas kkibʼij (Mat. 10:5-7; Luc. 10:1-11). Kimik, ri utinamit ri Jehová uyaʼom ri chakubʼal re tijonik chqe xuqujeʼ kukʼut chqawach ri kqabʼan che ukojik. * Wajun tijonik riʼ kojutoʼ rech kqaxibʼij ta qibʼ xuqujeʼ rech utz kqabʼan che ri qachak (2 Tim. 2:15).

2. Ri e utz taq ajchapal kar qas ketaʼm kkikoj ri kichakubʼal. (Chawilaʼ ri párrafo 10).

CHKʼOL UKOWIL AKʼUʼX

11. ¿Jasche kajwataj ukowil qakʼuʼx ri kqatzukuj winaq rech keʼux tijoxelabʼ?

11 Rech jun winaq kux chapal kar, rajawaxik che kkʼojiʼ kowil ukʼuʼx, rumal che ri mar amaqʼel kukʼex ri kubʼano, kʼi taq mul rajawaxik che chaqʼabʼ kbʼan ri chak y xaq kʼateʼ kpe kaqiqʼ jabʼ. Ri oj ri kqatzukuj winaq xuqujeʼ kajwataj ukowil qakʼuʼx. Are chiʼ kqamaj utzijoxik ri utzij ri Dios y kqabʼij che oj testigos rech Jehová, weneʼ kqariq kʼax, weneʼ ri qafamilia kojkaj ta chik, ri e qachiʼl ketzeʼn chqij y ri e winaq kkaj taj kkitatabʼej ri utzij ri Dios. Are kʼu kqamay ta wariʼ, rumal che ri Jesús xubʼij che ri utijoxelabʼ che kekʼojiʼ chkixoʼl itzel taq winaq (Mat. 10:16).

12. Junam rukʼ ri kubʼij Josué 1:7-9, ¿jas kattowik rech kkʼojiʼ ukowil akʼuʼx?

12 ¿Jas kattowik rech kkʼojiʼ ukowil akʼuʼx? Nabʼe, rajawaxik kakojo che ri Jesús tajin kukʼam ubʼe wajun chak riʼ (Juan 16:33; Apoc. 14:14-16). Tekʼuriʼ, chakowirisaj ri akojonik chrij ri Jehová che qas katuchajij (Mat. 6:32-34). Are chiʼ más ko ri akojonik, más kkʼojiʼ ukowil akʼuʼx. Pedro y ri e nikʼaj chik xkikʼutu che nim ri kikojonik are chiʼ xkiya kan ri kikʼay rech kkiterenej ri Jesús. At xuqujeʼ xakʼutu che kʼo akojonik are chiʼ xabʼij chke ri awachiʼl y familiares che xamaj retaʼmaxik chrij ri Biblia kukʼ ri testigos rech Jehová y xamaj bʼenam pa ri e riqbʼal ibʼ. Qastzij riʼ che akʼexom jujun jastaq pa ri akʼaslemal rech kabʼan ri kubʼij ri Jehová. Rukʼ wariʼ xakʼutu che kʼo akojonik y ukowil akʼuʼx. We amaqʼel kakoj achuqʼabʼ rech kkʼojiʼ ukowil akʼuʼx, katkunik kakubʼsaj akʼuʼx che Jehová amaqʼel kkʼojiʼ awukʼ (chasikʼij uwach Josué 1:7-9).

3. Ri e utz taq ajchapal kar kechakun rukʼ ukowil kikʼuʼx apastaneʼ ubʼanik ri tiempo. (Chawilaʼ ri párrafos 11 y 12).

13. ¿Jas tobʼanik kuya ri chʼawem y uchomaxik ri ubʼanom ri Jehová rech kkʼojiʼ ukowil akʼuʼx?

13 ¿Jas más kattowik rech kkʼojiʼ ukowil akʼuʼx? Chataʼ che ri Jehová che kuya ukowil akʼuʼx (Hech. 4:29, 31). Areʼ kuya ri kataʼ che y katuya ta kanoq. Amaqʼel kʼo che atoʼik. Chatchoman chrij ri xubʼan ri Jehová che kikolik ri upatanelabʼ ojer. Chatchoman chrij ri ubʼanom che atoʼik rech kachʼij ri kʼax y ri ukowil akʼuʼx uyaʼom rech xakʼex ri akʼaslemal. We xutoʼ ri utinamit rech xqʼax bʼi pa ri mar Rojo, xuqujeʼ kkunik katutoʼ at rech katux tijoxel re ri Cristo (Éx. 14:13). Chux junam ri kubʼsal akʼuʼx rukʼ ri salmista che xubʼij: «Ri Ajawaxel kʼo wukʼ; man kinxeʼj ta wibʼ. ¿Jas ta ri kkun ri winaq kubʼan ta chwe?» (Sal. 118:6).

14. ¿Jas kukʼut chawach ri xukʼulmaj Masae y Tomoyo?

14 Jun chi jastaq che katutoʼ are uchomaxik ri ubʼanom ri Jehová che kitoʼik ri e winaq che kkixibʼij kibʼ kechʼawik rech kʼo ukowil kikʼuʼx. Chqilaʼ ri xukʼulmaj jun qachalal ubʼiʼ Masae. Sibʼalaj kuxibʼij ribʼ kchʼawik rumal laʼ xuchomaj che kkun taj kchʼaw chrij ri ukojonik kukʼ ri e winaq. Are chiʼ kuchomaj che kchʼaw rukʼ jun winaq che retaʼm ta uwach sibʼalaj kuxibʼij ribʼ junam taneʼ che kpaqiʼ cho jun nimalaj juyubʼ. Rumal laʼ sibʼalaj xukoj uchuqʼabʼ rech kkʼiy ri uloqʼoqʼenik che ri Dios y chke ri e winaq. Xchoman chrij ri tiempo che oj kʼolik y xutaʼ tobʼanik che ri Dios rech kutzijoj más ri uTzij. Jeriʼ xel ri xibʼin ibʼ che y xux precursora regular. Jehová xuqujeʼ keʼutoʼ ri e kʼakʼ publicadores rech kkʼojiʼ ukowil kikʼuʼx, junam rukʼ ri kubʼij Josué 1:7, 9. Chiwilaʼ ri xukʼulmaj jun qachalal ubʼiʼ Tomoyo. Ri nabʼe qʼij chiʼ xel che utzijoxik ri utzij ri Dios, pa ri nabʼe ja xchʼaw wi xel lo jun ixoq che sibʼalaj kyajanik: «¡Kʼo ta kwaj kwetaʼmaj chkij ri testigos rech Jehová!», y ko xutzʼapij kan uchiʼ ri rachoch. Tomoyo xbʼison ta rumal wariʼ, xaneʼ xubʼij che ri rachiʼl: «¿La xawilo? Kʼo ta jun tzij xinbʼij, y ri ixoq retaʼm chik che in testigo rech Jehová. ¡Sibʼalaj utz!». Kimik Tomoyo precursora regular chik.

CHABʼANAʼ RI ACHOMAM UBʼANIK

15. ¿Jas kraj kubʼij ubʼanik ri qachomam y jasche nim ubʼanik chke ri cristianos?

15 Ubʼanik ri qachomam kraj kubʼij che qas kqakoj qachuqʼabʼ che ubʼanik ri qachomam paneʼ kʼax kqariqo. Jun utz ajchapal kar rajawaxik kwalij aqʼabʼ rech kukoj más tiempo che ukʼisik ri uchak xuqujeʼ rech kutzukuj más kar paneʼ utz ta ri tiempo. Ri oj cristianos xuqujeʼ rajawaxik qas kqabʼan ri qachomam we kqaj kqakʼis ri chak che uyaʼom ri Dios chqe (Mat. 10:22).

16. ¿Jas kojtowik rech kqabʼan ri qachomam?

16 Ri oj winaq kʼax kqabʼan che utzʼaqatisaxik ri qachomam ubʼanik, rumal laʼ kajwataj chuqʼabʼ che ubʼanik. Rech kqabʼan ri qachomam ubʼanik kajwataj ujikʼik ibʼ. We kqaj kqabʼan ri jastaq che kʼax kbʼanik, rajawaxik kqataʼ tobʼanik. Y Jehová kuya ri tobʼanik chqe rukʼ ri ruxlabʼixel (Gál. 5:22, 23).

17. Junam rukʼ ri kubʼij 1 Corintios 9:25-27, ¿jas xubʼij ri Pablo che rajawaxik kubʼano rech kubʼan ri uchomam?

17 Ri apóstol Pablo are jun winaq che amaqʼel xubʼan ri xuchomaj, are kʼu xubʼij: «Kintaqan pa uwiʼ» ri nucuerpo rech kinbʼan ri sukʼ (chasikʼij uwach 1 Corintios 9:25-27). Xubʼij chke ri cristianos che kkibʼan ri kichomam ubʼanik «rukʼ kolomal xuqujeʼ rukʼ cholajil» (1 Cor. 14:40). Wariʼ are ri kajwatajik rech kkʼojiʼ jun utz programa che ri jastaq espirituales junam rukʼ ri kitzukuxik winaq rech kketaʼmaj uwach ri Dios (Hech. 2:46).

KAWEYEJ TAJ KʼA CHIʼ KATKUNIK

18. ¿Jas rajawaxik kqabʼano rech ri Jehová kkikot rukʼ ri qachak?

18 Utz kel ri uchak jun ajchapal kar we kʼi kar kuriqo. Are kʼu rech utz kel ri qachak oj are ta rumal ri kikʼiyal ri winaq che keqatoʼ rech kketaʼmaj uwach ri Dios (Luc. 8:11-15). We kqaya ta kan ukʼutik y utzijoxik ri utzalaj taq tzij chke ri winaq, ri Jehová kkikot qukʼ rumal ri qachak. ¿Jasche? Rumal che tajin kqanimaj areʼ xuqujeʼ ri uKʼojol (Mar. 13:10; Hech. 5:28, 29).

19, 20. ¿Jas jun chi rumal rajawaxik kqatzijoj ri utzij ri Dios kimik?

19 Pa jujun taq tinamit, xaq xiw kyaʼ bʼe kechap kar pa jujun taq ikʼ re ri junabʼ. Are chiʼ xa jubʼiqʼ chi kraj kkʼis ri tiempo, ri e ajchapal kar ketaʼm che rajawaxik kkikoj más kichuqʼabʼ che ri kichak. Oj xuqujeʼ kʼo chi jun rumal che rajawaxik kqatzijoj ri utzij ri Dios pa ri tiempo riʼ: are che xa jubʼiqʼ chi tiempo kʼolik rech ksachisax uwach ri itzelal y rech kekolotaj ri e winaq. Kachomaj taj che kʼateʼ kattobʼan che wajun chak riʼ nim ubʼanik kʼa chiʼ katkunik (Ecl. 11:4).

20 Are ri tiempo che katzijoj ri utzij ri Dios, kanimarisaj ri awetaʼmabʼal chrij ri Biblia, kkʼojiʼ ukowil akʼuʼx y ubʼanik ri jastaq che achomam. Chattobʼan kukʼ ri más che ocho millones Testigos che e kʼo pa ronojel ri uwach Ulew, jeriʼ kanaʼ che «ri ukikotemal ri Ajawaxel are kyaʼow qachuqʼabʼ» (Neh. 8:10). Chakojoʼ achuqʼabʼ che ubʼanik wajun chak riʼ kʼa chiʼ Jehová kubʼij che kbʼan ta chik. Pa ri jun chi kʼutunem, kqetaʼmaj oxibʼ rumal che kojutoʼ rech kqaya ta kan utzijoxik ri utzalaj taq tzij re ri uQʼatbʼal tzij ri Dios.

BʼIXONEM 66 Chqayaʼ ubʼixik ri utz taq tzij

^ párr. 5 Are chiʼ ri Jesús xkʼojiʼ cho ri uwach Ulew, xubʼan utijoxelabʼ chke ajchapal kar che kemachʼachʼik y qas kechakunik. Kimik, Jesús xuqujeʼ keʼusikʼij ri e winaq che kemachʼachʼik rech kkitoʼ ri e nikʼaj chik rech keʼux tijoxelabʼ. Pa wajun kʼutunem riʼ, kqetaʼmaj na ri rajawaxik kkibʼan ri e winaq che kubʼan kebʼ kikʼuʼx rech keʼux utijoxelabʼ ri Jesús.

^ párr. 1 CHOMANIK NIM UBʼANIK: Ri e tzij «karal taq winaq» kchʼaw chkij konojel ri kkiya ubʼixik ri utzalaj taq tzij y kkitoʼ ri e winaq rech keʼux tijoxelabʼ re ri Cristo.

^ párr. 10 Chawilaʼ ri kʼutunem «Enseñemos la verdad», pa ri wuj La Atalaya re octubre 2018, uxaq 11 kopan 16.