1. O le ā le valaaulia na faasafua atu e Iesu i faifaiva e toʻafā, ma o le ā la latou tali atu?

NA IAI se pisinisi faifaiva a soo o Iesu o Peteru, Aneterea, Iakopo ma Ioane. Seʻi manatu i le faateʻia o i latou ina ua faalogo atu i le valaaulia a Iesu: “Inā mulimuli mai ia iā te aʻu, ou te faia [outou] ma faifaiva i tagata.” * O le ā la latou tali atu? Ua taʻua i le Tusi Paia: “Ona [latou] tuua loa lea o lo [latou] upega, ae mulimuli atu iā te ia.” (Mata. 4:18-22) O lenā filifiliga o le a suia ai o latou olaga atoa. Nai lo o lo latou maua o ni iʻa, ae o le a latou “maua tagata.” (Luka 5:10) Ua faasafua mai foʻi e Iesu lenā valaaulia i aso nei i tagata lotofaamaoni e naunau i le upu moni. (Mata. 28:19, 20) Po ua e talia le valaaulia a Iesu ina ia avea oe ma faifaiva i tagata?

2. O ai e tatau ona faatāuaina le filifiliga o le avea ma faifaiva i tagata, ma o le ā e fesoasoani iā i latou e faia ai lenā filifiliga?

² Atonu ua e agaʻigaʻi i luma i lau suʻesuʻega faale-Tusi Paia, ma ua manaʻomia ona e filifili pe e avea oe o se tagata talaʻi o le tala lelei. Afai e te lē o mautinoa po o le a e taliaina le valaaulia a Iesu, aua e te lotovaivai. O lou faatalatū ua faaalia ai lou malamalama i le tāua tele o lenei filifiliga. O le mea moni, o loo taʻua i le Tusi Paia na tuua e Peteru ma ana aumea o latou upega i le taimi lava na latou maua ai le valaaulia. Peitaʻi, e leʻi faia e Peteru ma lona uso se filifiliga e aunoa ma le mafaufau muamua i ai. Na la iloa ma talia o Iesu le Mesia i le sili atu i le ono masina na muamua atu. (Ioa. 1:35-42) I se tulaga talitutusa, atonu ua tele mea ua e aʻoaʻoina e faatatau iā  Ieova ma Iesu, ma ua e manaʻo e te agaʻigaʻi pea i luma faaleagaga. Ae e lē tatau ona e faia lenā filifiliga e aunoa ma le mafaufau muamua i mea e aofia ai. O le ā na fesoasoani iā Peteru, Aneterea, ma isi e fai ai la latou filifiliga?

3. O ā uiga e faamalosia ai lou faanaunauga e talia le valaaulia a Iesu?

³ Na iai i uluaʻi soo o Iesu se faanaunauga malosi e galulue, na tele mea na latou iloa, na lototetele, ma mafai ona pulea i latou lava. E mautinoa o nei uiga na fesoasoani iā i latou e taulau ai i le avea ma faifaiva i tagata. O le a talanoaina i lenei mataupu auala e te atiaʻe ai na uiga, ina ia e taulau manuia ai o se soo o Keriso.

4. Aiseā na avea ai Peteru o se faifaiva?

⁴ Na fagota Peteru ina ia tausi ai lona aiga. Ae na ia vaai i ai e lē na o se galuega na tau ina tausi ai lona aiga, ae na matuā fiafia Peteru e fagota. (Ioa. 21:3, 9-15) Na iʻu foʻi ina matuā fiafia Peteru i le avea ma faifaiva i tagata. O le fesoasoani a Ieova na matuā taulau manuia ai Peteru i lenā galuega.​—Galu. 2:14, 41.

5. E tusa ai ma le Luka 5:8-11, aiseā na fefe ai Peteru, ma o le ā e fesoasoani iā i tatou e manumalo ai i faalogona faapena?

⁵ E tatou te talaʻi ona e tatou te alolofa iā Ieova, ma o le māfuaaga autū lenā e tatou te talaʻi ai. O lo tatou alofa iā Ieova e fesoasoani iā i tatou e manumalo ai i ni faalogona o le lē agavaa e talaʻi. Ina ua valaaulia e Iesu Peteru e avea ma faifaiva i tagata, na fetalai atu iā te ia: “Aua e te toe fefe.” (Faitau le Luka 5:8-11.) E leʻi faapea na fefe Peteru i se mea e ono tupu pe a avea o ia ma soo. Peitaʻi, na fefe o ia ona na ia lagona le lē agavaa ina ua valaaulia e Iesu e la te galulue, ona na  matuā ofo i le vavega na faia e Iesu lea na latou maua ai le tele o iʻa. Atonu foʻi e lofitūina oe i faalogona o le lē agavaa pe a e iloa mea e aofia ai i le avea ma soo o Keriso. Afai o lea, ia faamalosia lou alofa iā Ieova, Iesu, ma ou tuaoi, ona iai lea iā te oe o le faanaunauga malosi e talia ai le valaaulia a Iesu e avea ma faifaiva i tagata.​—Mata. 22:37, 39; Ioa. 14:15.

6. O ā isi māfuaaga e mafai ai ona iā i tatou se faanaunauga malosi e talaʻi ai?

⁶ Seʻi mafaufau i isi māfuaaga e mafai ai ona iā i tatou se faanaunauga malosi e talaʻi. E tatou te mananaʻo e usiusitaʻi i le poloaʻiga a Iesu: “Ia outou ō atu e fai tagata . . . ma soo.” (Mata. 28:19, 20) E tatou te talaʻi foʻi ona “ua faamanuʻalia ma agaleagaina” tagata, ma ua matuā manaʻomia ona latou aʻoaʻoina le upu moni e uiga i le Malo. (Mata. 9:36) E finagalo Ieova ina ia faaolaina ituaiga uma o tagata, ma maua le poto saʻo i le upu moni ma faaolaina ai.​—1 Timo. 2:4.

7. E faapefea ona faaalia i le Roma 10:13-15 le tāua o le galuega talaʻi?

⁷ O le a uunaʻia i tatou e auai i lenei galuega faasaoola pe a tatou mafaufau i aafiaga o la tatou talaʻiga i tagata. O tagata o a latou pisinisi o le faifaiva, e latou te fagogota ina ia faatau atu iʻa pe e taumamafa ai foʻi. Ae e lē faapena la tatou galuega o ni faifaiva, e tatou te saʻili tagata ina ia faasao o latou ola.​—Faitau le Roma 10:13-15; 1 Timo. 4:16.

8-9. O le ā e tatau ona iloa e se faifaiva, ma aiseā?

⁸ I vaitaimi o Iesu, sa tatau i se tagata faifaiva i Isaraelu ona iloa le ituaiga iʻa e na te fagotaina. (Levi. 11:9-12) Sa tatau foʻi ona ia iloa le ogāsami e maua ai iʻa. E masani ona iai iʻa i ogāsami e fiafia i ai, ma tele meaʻai e maua ai. E tāua foʻi le taimi e alu ai le faifaiva e fagota. Seʻi mātau se faamatalaga a se Molimau a Ieova e nofo i se atunuu o le Pasefika, e tusa ai ma le taimi e sili ona lelei e fagota ai. Ina ua ia valaaulia se misionare e la te ō e fagogota, na faapea atu le misionare, “Ta feiloaʻi taeao i le tā o le iva.” Ae na tali atu le uso, “Vaai oe uso, ta te fagogota i le taimi e maua ai iʻa, ae e lē o le taimi ta te fia fagogota ai.”

⁹ Na faapena foʻi faifaiva i tagata i le uluaʻi senituri. Na latou ō i nofoaga na maua ai tagata, ma le taimi na iai tagata i na nofoaga. O se faaaʻoaʻoga, na talaʻi soo o Iesu i le malumalu, i sunako, mai i lea fale i lea fale, ma le maketi. (Galu. 5:42; 17:17; 18:4) E tatau foʻi ona tatou faamasani i masaniga a tagata e nonofo i a tatou oganuu. E tatau ona tatou fetuutuunaʻi, ma talaʻi i nofoaga ma taimi e maua ai le toʻatele o tagata.​—1 Kori. 9:19-23.

10. O ā meafaigaluega ua saunia mo i tatou e le faalapotopotoga a Ieova?

¹⁰ E manaʻomia e se faifaiva ni mea fagota talafeagai, ma ia iloa faaaogā. E tatau foʻi ona iā i tatou meafaigaluega talafeagai mo le talaʻiga, ma e tatau foʻi ona iloa faaaogā. Na tuuina atu e Iesu ni faatonuga manino i ona soo i le auala e saʻili ai tagata. Na ia taʻuina atu i ona soo mea e tatau ona ave i le talaʻiga, nofoaga e talaʻi ai, ma tala e fai atu. (Mata. 10:5-7; Luka 10:1-11) Ua saunia foʻi e le faalapotopotoga a Ieova i aso nei Meafaigaluega mo le Aʻoaʻo Atu, lea e aofia ai ni meafaigaluega e aogā tele i le talaʻiga. * Ua toleniina i tatou i auala e faaaogā ai na meafaigaluega. O lenā toleniga ua fesoasoani iā i  tatou e maua ai le mautinoa ma le tomai e tatou te manaʻomia ina ia taulau ai i le talaʻiga.​—2 Timo. 2:15.

11. Aiseā e tatau ai ona lototetele faifaiva i tagata?

¹¹ O faifaiva e faatau a latou iʻa, e lototetele e ō e fagogota. E iai taimi e latou te fesagaʻia ai tulaga e leʻi faatalitalia a o fagogota. E masani ona latou fagogota i pō ma i ogāsami e ono aafia i matagi malolosi. E manaʻomia foʻi ona lototetele faifaiva i tagata. Pe a tatou talaʻi ma faailoa atu o i tatou o ni Molimau a Ieova, atonu e tatou te fesagaʻia ai ni “matagi malolosi” e pei o teteega mai i aiga, taufaifaiga mai i ē e tatou te masani, ma teteega i la tatou feʻau. Ae e lē faateʻia ai i tatou. Na lapataʻia e Iesu e na te aauina atu ona soo i tagata tetee.​—Mata. 10:16.

12. E pei ona taʻua i le Iosua 1:7-9, o le ā e fesoasoani iā i tatou e atiaʻe ai le lototele?

¹² E faapefea ona atiaʻe lou lototele? Muamua, ia e mautinoa o loo faaauau ona taʻitaʻia e Iesu mai i le lagi lenei galuega. (Ioa. 16:33; Faaa. 14:14-16) Lua, ia faamalosia lou faatuatua i le folafolaga a Ieova e na te tausia oe. (Mata. 6:32-34) O le tele e faamalosia ai lou faatuatua, o le faatuputeleina foʻi lenā o lou lototele. Na faaalia e Peteru ma ana aumea se faatuatua malosi, ina ua latou tuua a latou pisinisi faifaiva ina ia mulimuli iā Iesu. E faapena foʻi ona e faaalia le faatuatua malosi, ina ua e faailoa atu i au aumea ma tauaiga ua e suʻesuʻeina le Tusi  Paia ma Molimau a Ieova, ma e auai i a latou sauniga. E lē taumatea ua e faia ni suiga mataʻina i au amioga ma lou olaga, ina ia e ola ai i tapulaa amiotonu a Ieova. O na suiga na manaʻomia ai le faatuatua ma le lototele. A o faaauau ona e atiaʻe le lototele, e mafai ona e mautinoa “e faatasi Ieova lou Atua ma oe i mea uma e te alu i ai.”​—Faitau le Iosua 1:7-9.

13. E faapefea ona atiaʻe lo tatou lototele pe a manatunatu loloto ma tatalo?

¹³ O le ā se isi auala e atiaʻe ai le lototele? Ia tatalo mo le lototele. (Galu. 4:29, 31) O le a tali mai Ieova i au tatalo ma e na te lē tuulafoaʻia lava oe. O le a ia lagolagoina oe i taimi uma. E lē gata i lea, e mafai ona e manatunatu loloto i le auala na laveaʻia ai e Ieova isi i le taimi ua mavae. Ia mafaufau foʻi i le auala na fesoasoani ai Ieova iā te oe e manumalo mai i luʻi, ma foaʻi atu iā te oe le malosi e faia ai suiga i lou olaga. E mautinoa o Lē na taʻitaʻia ona tagata i le Sami Ulaula, e mafai foʻi ona fesoasoani iā te oe e avea ma soo o Keriso. (Eso. 14:13) Ia tumau ona e mautinoa e pei o le faisalamo o lē na faapea mai: “O loo ʻau Ieova ma aʻu; ou te lē fefe lava. O le ā se mea e mafai ona faia e tagata iā te aʻu?”​—Sala. 118:6.

14. O le ā e te aʻoaʻoina mai i mea na tutupu iā Masae ma Tomoyo?

¹⁴ O le isi auala e atiaʻe ai le lototele, o le iloa lea pe na faapefea ona fesoasoani Ieova i tagata matamumuli na mulimuli ane avea ma tagata lototetele. Seʻi iloilo le mea na tupu i se tuafafine e igoa iā Masae. I le taimi muamua, na matamuli o ia ma na ia manatu e lē mafai ona ia talaʻi atu i le lautele. O lona manatu i le talanoa atu i tagata ese, na pei o se mauga maualuga e lē mafai lava ona ia aʻea. O lea, na ia faia ai ni taumafaiga malolosi e faaloloto ai lona alofa iā Ieova ma ona tuaoi. Na ia manatunatu i le faanatinati o le taimi o loo tatou ola ai, ma na ia tatalo iā Ieova e fesoasoani mai e faamalosia lona faanaunauga e talaʻi. O le iʻuga, na ia manumalo mai i ona faalogona matamuli, ma na auauna foʻi o se paeonia sauatoa. E mafai foʻi ona fesoasoani Ieova i tagata talaʻi fou ina ia lototetele. Seʻi manatu i le mea na tupu i se tuafafine e igoa iā Tomoyo. Ina ua faatoʻā amata ona talaʻi mai i le fale i le fale, na ʻeʻē ane le tagata o le fale muamua lava na tau i ai: “Ou te lē taliaina ni Molimau a Ieova i loʻu fale!” ma ato mai le faitotoʻa. Na faapea atu ma le lototele Tomoyo i lana paga: “Na e faalogo atu i lana tala? E leʻi faia i ai saʻu tala ae ua ia iloa o aʻu o se Molimau a Ieova. Matuā oʻu fiafia lava!” Ua auauna nei Tomoyo o se paeonia sauatoa.

15. O le ā le uiga o le pulea o oe lava, ma aiseā e tāua ai mo Kerisiano?

¹⁵ O tagata faifaiva e taulau, e iloa pulea i latou lava. O le pulea o oe lava e uiga atu i “le iai o le malosi e uunaʻia ai oe e fai mea e tatau ona fai.” O faifaiva e faatau a latou iʻa, e tatau ona pulea i latou ina ia alapō, galue seʻia māeʻa le faiva, ma finafinau e ui i le leaga o le tau. E manaʻomia foʻi ona pulea i tatou ina ia tatou tumau ai, ma faamāeʻa la tatou galuega.​—Mata. 10:22.

16. E faapefea ona tatou iloa pulea i tatou lava?

¹⁶ E lē otometi ona tatou pulea i tatou lava, auā o lo tatou faanaunauga masani o le faia lea o mea e faigofie ona tatou faia. Peitaʻi, o mea e sili ona tāua i le olaga, e masani lava e lē faigofie ona fai. O le māfuaaga lenā e manaʻomia ai ona pulea i tatou. O lea, e manaʻomia ona toleni i tatou e faia mea ia e foliga  mai e faigatā ona tatou faia. E foaʻi mai e Ieova iā i tatou le fesoasoani e ala mai i lona agaga paia.​—Kala. 5:22, 23.

17. I le 1 Korinito 9:25-27, na faapefea ona faamatalaina e le aposetolo o Paulo ana taumafaiga e pulea o ia lava?

¹⁷ Na pulea e le aposetolo o Paulo o ia lava. Peitaʻi, na ia taʻutino mai na ia “tatuʻi” i lona tino ina ia mafai ai ona ia faia le mea saʻo. (Faitau le 1 Korinito 9:25-27.) Na ia faalaeiau isi e pulea i latou lava ma faia mea uma “i se tulaga talafeagai ma le maopoopo.” (1 Kori. 14:40) E tatau ona pulea i tatou lava ina ia tausisi ai i se faasologa lelei faaleagaga, lea e aofia ai le faia o se sao e lē aunoa i le galuega o le faifaiva i tagata.​—Galu. 2:46.

18. O le ā e tatau ona tatou faia ina ia silasila ai Ieova iā i tatou o ni ē e taulau?

¹⁸ O se faifaiva e faatau atu ana iʻa, e fua lona taulau i le tele o ana iʻa e maua. Peitaʻi, e lē fuaina lo tatou taulau i le toʻatele o tagata e tatou te aumaia i le faalapotopotoga a le Atua. (Luka 8:11-15) E silasila Ieova iā i tatou o ni ē e taulau pe a faaauau ona tatou talaʻia le tala lelei ma aʻoaʻo isi. Aiseā? Ona o loo tatou usiusitaʻi iā te ia ma lona Alo.​—Mare. 13:10; Galu. 5:28, 29.

19-20. O le ā le māfuaaga tāua ua faanatinati ai ona tatou talaʻi i aso nei?

¹⁹ I nisi atunuu e iai masina patino o le tausaga e faataga ai ona fagogota. I na atunuu, e iai i le ʻaufaifaiva le uiga faanatinati a o tau faaiʻuiʻu lenā vaitaimi. Talu ai o i tatou o faifaiva i tagata, e iai foʻi iā i tatou lenei uiga faanatinati e talaʻi ai, ona ua matuā latalata mai le iʻuga o lenei faiga o mea. Ua matuā itiiti le taimi o totoe e tatou te auai ai i lenei galuega faasaoola. Aua le faatuai pe manatu e tatau ona faatali seʻia sologa lelei le tulaga o mea, ona faia lea o se sao i lenei galuega tāua.​—Fai. 11:4.

²⁰ Ia gaoioi nei loa e faamalosia lou faanaunauga e galue, ia faateleina mea e te iloa mai i le Tusi Paia, ia atiaʻe lou lototele, ma ia iloa pulea oe lava. Ia aufaatasi atu i le silia i le valu miliona o faifaiva i tagata, ma e tofo ai i le olioli mai iā Ieova. (Nee. 8:10) Ia maumauaʻi e fai sou sao atoatoa i lenei galuega seʻia oo ina māeʻa. O le a iloiloina i le mataupu o sosoo mai ni auala se tolu e faamalosia ai lo tatou faanaunauga e auai pea i le galuega talaʻi o le Malo, o ni faifaiva i tagata.