Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 36

¿Uékasïntsï aianhpiri máeni?

¿Uékasïntsï aianhpiri máeni?

“Asï jáma chéni, jimboka iásï para orhepani ji uáka eskari tʼu jindeuaka uarhori kʼuiripuecheri” (LUK. 5:10).

PIREKUA 73 Íntskujtsïni balori parachi no chéni

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1. ¿Náki pʼímarperakua úkuaspi Jesusi, tʼámu kurucha pʼímatichani ka ambeksï úspi imecha?

CHÚXAPATICHAKSÏ Pedru, Andresi ka Juanu, kuruchaksï pʼímatispti. Imechaksï ísku pakarapti enga Jesusi pʼímarhiapka: “Ju jejtsïni chúxapuni ka ji uáka eskajtsï jindeaka uarhoricha kʼuiripuecheri”. * Peru, ¿ambeksï úspi imecha? Biblia uandasïndi: “Jimajkani imechaksï jurajkuaspti uarhokuechani ka seguirisptiksï chúxapani” (Mat. 4:18-22). Ima ambe engaksï imecha erakupiringa úni, mójtakupirindi imecheri irekuani para méntkisï, jimbokaksï iásï nóteru kuruchechani pʼímaapiringuia o jupiani, sino kʼuiripuechani (Luk. 5:10). Ini jurhiatikuecha jimbo, Jesusi ini mismu pʼímarperakuani úkuaxati ambakiti kʼuiripuechani engaksï jukaparharajka jurhimbikuani (Mat. 28:19, 20). ¿Jiókuarhiskijtsïa Jesusiri pʼímarperakuani para aianhpini ambakiti aianhperakuani?

2. ¿Andichisï jatsi para sési eratsentani ante dechi aianhpiri úkuarhini ka ambejtsïni jarhuataa?

2 Jamberijtsï ióni páni jakaia Bibliaeri ambe jorhenguarhini ka iásïjtsï jatsiskia para exeni sintsï uékasïni uérani aianhpini ambakiti ambe. ¿Exesïntsï eskajtsï no seguru jarhaska para ini ambe úni? Buenu, asï no sési pʼikuarhera je. Jamberijtsï ísï pʼikuarherajka jimbokajtsï míteska eska kánikua jukaparhakueska ini ambe erakuni úni. Ísïsti eska Biblia uandasïnga eska Pedru ka imeri kompanieruechaksï seguirispka jurajkuani kurucha pʼitamatarakuechani. Peru Pedru ka imeri ermanu Andresi, sésiksï eratsentaspti ante deksï erakuni ini ambe úni. Jukari seisi kutsï nitamasptia engaksï mítepka Jesusini ka exesptiksïa eska ima jindespka Mesiasi (Juanu 1:35-42). Ka jamberijtsï chájtu uánikua ambe jorhenguarhikia Jeobaeri ka Jesusiri ambe ka uékantsï jarhania sánderu marhuakuni Jeobani. Peru ante dejtsï erakuni aianhpiri máeni, jatsiskajtsï para sési eratsentani ambe enga xáni arhikuekajka. ¿Ambe jarhuataspi Pedruni Andresini ka máteruechani paraksï erakuni ini ambe úni?

3. ¿Náki tʼámu ambejtsïni jarhuataa parachi jiókuarhini Jesusiri pʼímarperakuani?

3 Jesusiri chúxapatichaksï tsípikua jingoni ánchikuarhisïrendi, jorhenasptiksï sési ánchikuarhini, nóksï chésïrendi ka jandiajkuksï jánguarhintasïrendi. Ísï jimbo, iámindu inde ambe jarhuataaspti paraksï sési aianhpini. I jorhenguarhikuajtsïni jarhuataati parachi májkueni úni eska imecha.

TSÍPIKUA JINGONI AIANHPI JE

Pedru ka máteruechaksï aianhpiri úkuarhispti. I ánchikuarhita iásï jamberi pʼímutantspixati. (Exe je párrafu 4 ka 5).

4. ¿Andisï Pedru kurucha pʼitamatipi?

4 Pedru, kurucha pʼitamatispti para úni kéndani imeri familiani. Peru Pedru no solu ísï exesïrendi eska ánchikuarhita ma, ima meru tsitisïrendi ini ambe úni (Juanu 21:3, 9-15). Ka ístu niáraspti kánikua tsitini Tata Diosïri ambe aianhpini ka Jeoba jarhuataspti paraka sési úpiringa ini ánchikuarhitani (Uku. 2:14, 41).

5. a) Eska na uandajka Lukasʌ 5:8-11, ¿andisï chéni japi Pedru? b) ¿Ambe uá jarhuatani Bibliaeri jorhenguarhirini ma enga májkueni pʼikuarherajka eska Pedru?

5 Juchachi aianhpisïnga jimbokachi xénchasïnga Jeobani. I uékperakuajtsïni jarhuataati engachi ísï pʼikuarherajka enajkichi no uá Tata Diosïri ambe aianhpini. Enga Jesusi pʼímarhipka Pedruni para aianhpiri máeni, arhispti: “Asï jáma chéni” (arhinta je Lukasʌ 5:8-11). Jesusi no ísï arhispti Pedruni jimboka ima chéni japiringa eska no sési ambe úkuarhipiringa enga imeri chúxapatipiringa. Sino jimboka Jesusi, milagru ma jimbo úspka eskaksï imecha uánikua kuruchechani pʼitamaapiringa. Jimbosï Pedru ísku pakarapti ka eratseni eska no jukanchaspka Jesusi jingoni ánchikuarhini. ¿Ka cháia? ¿Ískujtsï pakarasïni engajtsï eratsejka ambe enga xáni arhikuekajka Kristueri chúxapatini? Enga ísïka, jánguarhinta je sánderu xénchani Jeobani, Jesusini ka kʼuiripuechani. Inde ambeksïni jarhuataati parajtsï jiókuarhini Jesusiri pʼímarperakuani para aianhpini Tata Diosïri ambe (Mat. 22:37, 39; Juanu 14:15).

6. ¿Ambeterujtsïni jarhuataa parachi tsípikua jingoni aianhpini?

6 Ju je exeni máteru ambe engajtsïni jarhuatajka parachi tsípikua jingoni aianhpini. Ma ambe jindesti eskachi uékasïnga úni ambe enga Jesusi juramupka: “Ni je jorhendaani iámindu kʼuiripuechani” (Mat. 28:19, 20). Máteru ambe jindesti eskaksï kʼuiripuecha “jandiajku jámaxaka ka etsakuarhitini” ka uétarhinchaxatiksï jurhimbikua ambe míteni Reinueri (Mat. 9:36). Jeoba uékasïndi eskaksï iámindu jásï kʼuiripuecha míteaka jurhimbikuani ka eskaksï pʼímutantskata uéraaka (1 Tim. 2:4).

7. Eska na uandajka Roma 10:13-15, ¿andisï xáni jukaparhakue eskachi aianhpiaka?

7 Ma ambe engaksïni jarhuataaka aianhpini, jindesti eratseni eska i ánchikuarhita uáka pʼímutantaani kʼuiripuechani. Kʼuiripu ma, pʼímaasïndi kuruchechani para ataraantani o para tʼireni, peru juchachi uarhoasïnga kʼuiripuechani, o aianguani Tata Diosïri ambe parachi pʼímutantaani (arhinta je Roma 10:13-15; 1 Tim. 4:16).

JORHENGUARHI JE AIANHPINI

8, 9. ¿Ambe jatsiski para míteni kurucha pʼitamati ma ka andi?

8 Jesusiri jurhiatikuecha jimbo, israelitecha engaksï kurucha pʼitamenga jatsisïrendiksï para sési míteni na jásï kurucha pʼitamani (Lev. 11:9-12). Ístuksï jatsisïrendi para míteni naniasïsïksï jámani jarhasïreni kuruchecha. Kuruchechaksï sánderu imani lugaricha jimbo jámasïndi nani engaksï sési pʼikuarherajka itsï jimbo ka ístu nani enga kánikua tʼirekua jarhajka. Ístu kánikua jukaparhakuesti na enga jandora kʼuiripu ma nirajka kuruchechani pʼitamaani. Ju je exeni ambe enga islarhu anapu erachi ma arhipka misioneruni ma. Erachi pʼímarhispti parakaksï nipiringa kurucha pʼítamaani ka misioneru arhispti: “Pauanchi a las nuebe exejperantaaka” ka erachi arhispti: “No jindesïndi na engachi jandora jucha uékaaka, sino na engaksï jandora jámani jauaka kuruchecha”.

9 Sáno májkueni, primeru sigluru anapu erachichaksï ima jandora nirasïrendi aianhpini ka imani lugaricha jimbo nani engaksï úpiringa exeantani kʼuiripuechani. Por ejemplu, Jesusiri chúxapatichaksï aianhpisïrendi templurhu, sinagogaecharhu, kʼumanchikuecha jimbo ka plasisï (Uku. 5:42; 17:17; 18:4). Juchajtuchi jatsiska para sési míteani kʼuiripuecheri pʼindekuechani imani lugaricha jimbo engachi aianhpijka. Jatsiskachi para exeni nani ka na jatinchi uá exeantani kʼuiripuechani (1 Kor. 9:19-23).

AMBAKITI KURUCHA PʼITAMATICHAKSÏ... 1. jiáni ánchikuarhisïndi ka jima engaksï uáka exeantani kuruchechani. (Exe je párrafu 8 ka 9).

10. ¿Nénajtsïni jarhuatasïni Jeobaeri kúnguarhikua parachi úni aianhpini Tata Diosïri ambe?

10 Kurucha pʼitamati ma jatsisti para kámani ambe enga xáni uétarhiaka ka míteni néna úraani. Ka juchajtu ísï. Jesusi arhiaspti imeri chúxapatichani nénaksï jatsipirini para aianhpini. Arhiaspti ambe engaksï pápiringa, nani engaksï aianhpepiringa ka ambe engaksï uandapiringa (Mat. 10:5-7; Luk. 10:1-11). Ini jurhiatikuecha jimbo, Jeobaeri kúnguarhikuajtsïni íntsaasïndi publikasionichani engachi úrajka para Bibliaeri ambe jorhentpini engajtsïni kánikua marhuachijka ka ístujtsïni jorhendasïndi néna úraani. * I ambejtsïni jarhuatasïndi parachi seguru pʼikuarherani ka parachi sési jorhentpini (2 Tim. 2:15).

AMBAKITI KURUCHA PʼITAMATICHAKSÏ... 2. sési mítesti úrani ánchitarakua ambe. (Exe je párrafu 10).

ASÏ CHÉ JE

11. ¿Andichisï no jatsi para chéni iámindu jucha engachi Tata Diosïri ambe aianhpijka?

11 Kurucha pʼitamati ma, jatsisti para balori jukani jimboka no mítesïnga na enga jánhaskuarhiaka marirhu. Someni jatsisïndi para chúrikuechani ánchikuarhini ka ménisï niárasïndi no sési jánhaskuarhini. Ístu, jucha engachi aianhpijka Tata Diosïri ambe nóchi jatsiska para chéni. Engachi uénajka aianhpini ka uandani eskachi Jeobaeri testigueska, úpirindi uénani no sési jánhaskuarhini, i ambe arhikuekasïndi eskajtsïni juchari familia ikiacheaka, juchari amiguechajtsïni teresmarhuni ka kʼuiripu no uékani kurhaani ambe engachi aianhpijka. Peru i ambejtsïni no ísku pakatasïndi jimboka Jesusi tʼuini uandaspkia eska axaapiringa imeri chúxapatichani nani engaksï no sési úricha japiringa (Mat. 10:16).

12. Eska na uandajka Josué 1:7-9, ¿ambejtsïni jarhuataa no chéni?

12 ¿Ambeksïni jarhuataa no chéni? Orheta, miá je eska Jesusi auandarhu uératini orhejtsïkuxaka ini ánchikuarhitani (Juanu 16:33; Jaŋ. 14:14-16). Ístu, jánguarhinta je sánderu mintsikani eskaksïni Jeoba kuidariuaka ísï eskaksïni na aiachika (Mat. 6:32-34). Engajtsï sánderu mintsikaaka Jeobani, sánderujtsï no chéaka. Pedru ka máteruechaksï xarhataspti eskaksï kánikua mitsikasïrenga Jeobani jimbokaksï jurajkuspka imecheri ánchikuarhitani paraksï Jesusiri chúxapatini. Ka chajtujtsï májkueni úska engajtsï aianguapka chári familiani ka amiguechani eskajtsï uénaspkia jorhenguarhini Bibliaeri ambe Jeobaeri testiguecha jingoni ka tánguarhikuecharhu nirani. Ka jamberijtsï uánikua ambe mójtakukia chári irekuarhu parajtsï úni ambe enga Jeoba juramujka. Indeni ambe úparini, xarhataskajtsï eskajtsï mintsikasïnga ka no chéni. Engajtsï seguiriska jánguarhintani no chéni, uákajtsï mintsikani eska Jeoba chánksïni jingoni jauaka nani uéjkijtsï nirani (arhinta je Josué 1:7-9).

AMBAKITI KURUCHA PʼITAMATICHAKSÏ... 3. no chésïndi na uéjki jánhaskuarhiaka. (Exe je párrafu 11 ka 12).

13. ¿Nénaksïni jarhuataa eratsentani ka kómarhini Jeobani parajtsï no chéni?

13 ¿Ambeteruksïni jarhuataa no chéni? Ma ambe, kómarhi je Jeobani parajtsï no chéni (Uku. 4:29, 31). Imaksïni mókuchentaati ka nóksïni méni jurajkuati. Méntikisï jima jauati paraksïni jarhuatani. Ístu eratsenta je ambe enga úpka Jeoba para imeri marhuarichani pʼímutantaani ióntki. Ka eratsenta je na engaksïni Jeoba jarhuatakia parajtsï orhepani uérakuani uandanhiatechani ka jarhuatanksïni parajtsï úni mójtakurhini. Enga Jeoba úpka eska imeri ireta parhikupiringa mari Charhapitini, ístu mintsika je eskaksïni uáka jarhuatani parajtsï Kristueri chúxapatini (Éx. 14:13). Májkueni mintsika je eska salmueri karari ma enga uandapka: “Jeoba jíndeni jingoni jarhasti; no chéaka. ¿Amberini uá úchini kʼuiripu?” (Sal. 118:6).

14. ¿Ambeksïni jorhendasïni ambe engaksï nitamakuarhipka Masae ka Tomoyo?

14 Máteru ambe engaksïni ístu jarhuataaka, jindesti eratsentani na enga Jeoba jarhuataakia imechani engaksï chénga uandani. Ju je exeni ambe enga pirenchi Masae nitamakuarhipka. Ima no kani uandarispti ka jimbosï ísï eratsendi eska no méni úpiringa aianhpini Tata Diosïri ambe. Enga eratsenga eska jatsipiringa para kʼuiripu jingoni uandontskuarheni, ísï pʼikuarherasïrendi enajki xáni úkua jukapi komueska juáta ma jimbo karhamani. Ísï jimbo, kánikua jánguarhintaspti para sánderu xénchani Jeobani ka kʼuiripuechani. Eratsentaspti andisï xáni jukaparhakue eskachi aianhpiaka ka kómarhispti Jeobani eska jarhuatapiringa para ima uékani aianhpini. Ini ambe úparini, nóteru chésptia ka asta marhuaspti komu prekursora regulari. Jeoba ístu jarhuatauati jimbanhi aianhpirichani paraksï no chéni, ísï eska na uandajka Josué 1:7, 9. Ju je exeni ambe enga nitamakuarhika pirenchi ma enga Tomoyo arhinhajka. Ima jurhiatikua enga uénapka aianhpini kʼumanchikuecha jimbo, uarhiiti ma uéraspti primeru kʼumanchikuarhu ka uinhachakuspti: “¡No ma ambe uékasïnga míteni Jeobaeri testiguecheri ambe”!, ka uinhamu mikantaspti puertani. Joperu Tomoyo no no sési pʼikuarheraspti ka arhispti imeri kompanierani: “¿Exeskiri? No ma ambe uandaska ka uarhiiti tʼuini mítesptia eskani Jeobaeri testigueska. ¡Xáni sési!”. Iásï, Tomoyo prekursora regularistia.

JANDIAJKU JÁNGUARHINTA JE

15. ¿Ambechi úsïni engachi jandiajku jánguarhintajka ka andisï xáni jukaparhakue para jucha?

15 Engachi jandiajku jánguarhintajka, úsïngachi ambe engachi jatsika para úni nájkirukachi no únchani jauaka. Ambakiti kurucha pʼímati ma jatsisïndi para kánikua jánguarhintani para xarhintku jauarani, para pakarani asta kʼamarani imeri ánchikuarhitani ka seguirini jarhani kurucha pʼitamaani nájkiruka no sési jánhaskuarhini jauaka. Ístu, kristianuechachi jatsiska para kánikua jánguarhintani engachi uéjka tekaantani asta kʼamarani juchari ánchikuarhitani (Mat. 10:22).

16. ¿Ambejtsïni jarhuataa parachi jandiajku jánguarhintani?

16 Kʼuiripuechachi no pʼindeska jandiajku jánguarhintani, sino imani ambechi úsïnga enga no xáni úkua jukajka. Para ma jandiajku jánguarhintani, uétarhisïndi eskachi pʼíngukuarhiaka. Ísï jimbo, engachi uéjka úni imani ambe engachi úkua jukanchajka, uétarhinchasïngachi jarhuajperata. Ka Jeobajtsïni jarhuatasïndi imeri espiritu santu jimbo (Gal. 5:22, 23).

17. Ixú 1 Korintu 9:25-27, ¿ambe uandaspi Pablu eska úsïrenga para jandiajku jánguarhintani?

17 Apostuli Pablu kʼuiripu máespti enga jandiajku jánguarhintenga, peru uandaspti eska jatsisïrenga para kastigarini imeri kuerpuni para imani ambe úni enga sési jaka (arhinta je 1 Korintu 9:25-27). Arhiaspti kristianuechani eskaksï kánikua jánguarhintapiringa ka eskaksï úpiringa “iámindu ambe eska na terukuntajka ka eska namindu jindeka” (1 Kor. 14:40). I ambesï uétarhijti para Tata Diosïni marhuakuni ka méntkisï uérani aianhpini ka jorhentpini (Uku. 2:46).

ASÏ IÓNDA JE

18. ¿Ambechi jatsiski para úni para Jeoba sési pʼikuarherani juchari ánchikuarhita jimbo?

18 Kurucha pʼitamati ma, exesïndi eska jánguarhintaska seguni na enga xáni uánikua kuruchechani pʼitamauaka. Peru no májkuenisti aianhpikua jingoni. Nóchi exesïnga na engachi xáni jánguarhintani jaka seguni na engachi xáni uánikua kʼuiripuechani jarhuataajka andaparhakuerani Tata Diosïri kúnguarhikuarhu (Luk. 8:11-15). Peru engachi no jurajkuska aianhpini ambakiti ambe ka jorhendaani máteruechani, Jeoba sési pʼikuarheraati juchari ánchikuarhita jimbo. ¿Andi? Jimbokachi kurhajchaxaka imani ka imeri Uájpani (Mar. 13:10; Uku. 5:28, 29).

19, 20. ¿Andichisï jatsi para sánderu jánguarhintani aianhpini?

19 Máru paisicharhu, solu máru kutsïcha jimbojkuksï jiárhitpesïndi kurucha pʼitamani. Enga kʼamarani jarhajkia tiempu, kurucha pʼítamatichaksï mítesïndi eskaksï jatsiska para sánderu jánguarhintani. Ka juchajtisï, jatsiskachi para sánderu jánguarhintani, jimboka nóteru ióni jimbo kʼamajkunhakia i parhakpini anapu ambe. Nóteru ióni pakaraxatiia para ini ánchikuarhita úni enga pʼímutantspijka. Asï eratsi je eska parajtsï ini ánchikuarhitani úni, jatsiskajtsï para erokuarhini eska méntku iámu ambe sési jauaka chári irekuarhu (Ecl. 11:4).

20 Iásïsti engajtsï jatsika para tsípikua jingoni aianhpini, sánderu jorhenguarhini Bibliaeri ambe parajtsï úni aianhpini, no chéni ka jandiajku jánguarhintani. Kuenta úkuarhi je jukari ochu miioni kʼuiripuecha jingoni engaksï aianhpini jaka Tata Diosïri ambe iámu parhakpinirhu ka niárajkajtsï pʼikuarherani “tsípikuarhita enga Jeobani jimbo jurhajka” (Neh. 8:10). Aianhpi je na engajtsï xáni uáka astaka Jeoba uandaaka eska nóteria. Máteru jorhenguarhikua jimbo, exeakachi tanimu ambe engachi uáka úni parachi sánderu tsitini aianhpini Reinueri ambe.

PIREKUA 66 Ju je ambakiti ambe aianhpini

^ párr. 5 Enga Jesusi Echerirhu japka, pʼímarhiaspti máru kʼuiripuechani engaksï kaxumbitipka ka tsitinksï ánchikuarhini paraksï imeri chúxapatini. Ini jurhiatikuecha jimbo, Jesusi útasï pʼímarhiaxati xárhati kʼuiripuechani paraksï imeri chúxapatini ka paraksï aianhpini ambakiti aianhperakuani. Ini jorhenguarhikua jimbo, exeakachi ambe engaksï jatsika para úni Bibliaeri jorhenguarhiricha engaksï no seguru jaka para ini ambe úni.

^ párr. 1 JUKAPARHAKUA AMBE: Uandakua “uarhoricha kʼuiripuecheri”, arhikuekaasïndi iámindu imechani engaksï aianhpijka ambakiti ambe ka engaksï jorhendaajka máteruechani paraksï Kristueri chúxapatini.

^ párr. 10 Exe je jorhenguarhikuani “Ju je jorhentpini jurhimbikuani” enga uéraka rebistarhu Aianhpiri oktubriri 2018 anapu, pájina 11 a 16.