1. Elaleko lipi Yesu a linga kanyanga vakuãla kuenda nye va linga?

OLONDONGE ndeci, Petulu, Andereu, Tiago kuenda Yoano va kala vakuakupipa olõsi. Sokolola ndomo va liyeva eci va yeva elaleko lia Yesu liokuti: “Ñuami, ndu lingisi anyanga vomanu.” * Nye alume vaco va linga? Embimbiliya li popia okuti: “Haico va sia awanda avo kuenje vo kuama.” (Mat. 4:18-22) Onjila va nõlapo, ya laikele oku pongolola omuenyo wavo otembo ka yi pui. Momo ka va ponduile vali oku kala anyanga volõsi, pole, kaliye va kala ‘anyanga vomanu.’ (Luka 5:10) Koloneke vilo, Yesu o kasi oku lalekavo omanu vakuotima wa sunguluka vana va sole ocili. (Mat. 28:19, 20) Ove wa tava hẽ elaleko lia Yesu lioku kala enyanga liomanu?

2. Momo lie tu sukilila oku kapako onjila tua nõla yoku kala anyanga vomanu kuenda nye ci ka tu kuatisa oku ci linga?

² Citava okuti ove o kasi ale oku lilongisa Embimbiliya otembo yalua kuenda wa linga apongoloko amue komuenyo wove. Kaliye o sukila oku nõla nda o yongola oku kala ukundi wolondaka viwa. Nda ove o kasi latatahãi oku tava kelaleko lia Yesu, ku ka sumue. Pamue ove o kasi latatahãi momo wa kũlĩha okuti eci ocikele cimue cinene. Ocili okuti Embimbiliya li popia okuti Petulu kuenda akamba vaye “haico” va siapo awanda avo. Petulu la manjaye ka va nõlelepo onjila yaco, okuti ka va sokoluile vali. Momo tunde eci ovo va kũlĩha loku tava Yesu nda Mesiya, pa pitile ale ci pitahãla olosãi epandu. (Yoa. 1:35-42) Cimuamue haico okuti, ove pamue wa lilongisa ale ovina vialua viatiamẽla ku Yehova la Yesu kuenje o yongola oku amamako  oku eca ananga konepa yespiritu. Pole, ove o sukila oku sokolola ovina via kongelamo osimbu handi kua nõlele onjila yaco. Nye ca kuatisa Petulu, la Andereu kuenda vakuavo oku nõla onjila yaco?

3. Ovituwa vipi vi ka pamisa onjongole yove yoku tava kelaleko lia Yesu?

³ Olondonge viatete via Yesu via kuata ombili, via kũlĩhĩle oku linga ciwa upange, via kala vakuotõi kuenda via enda oku lipindisa ovo muẽle. Ovituwa viaco, via va kuatisa oku kala anyanga vawa vomanu. Vocipama cilo, tu konomuisa ndomo ove o pondola oku kuata ovituwa viaco, oco o kale ondonge ya loñoloha ya Kristu.

4. Nye ca vetiya Petulu oku kala enyanga?

⁴ Petulu ka endaile lika oku pipa olõsi oco a tekule epata liaye, pole, eye wa kapeleko calua upange waco. Citava okuti Petulu wa solaile calua oku pipa. (Yoa. 21:3, 9-15) Eye wa lilongisavo oku sola oku kala enyanga liomanu. Lekuatiso lia Yehova, Petulu wa litunda ciwa kupange woku kunda.—Ovil. 2:14, 41.

5. Ndomo ca tangiwa kelivulu lia Luka 5:8-11, momo lie Petulu a kuatela usumba kuenda nye ci pondola oku tu kuatisa oku yula ovisimĩlo ndevi?

⁵ Etu tu kunda omo tu sole Yehova; kuenje eli olio esunga lia velapo lieci tu lingila upange waco. Ocisola tu kuetele Yehova ci pondola oku tu kuatisa oku yula ovisimĩlo viokuti, ka tu kuete uloño woku tẽlisa upange waco. Eci Yesu a laleka Petulu oco a kale enyanga liomanu, wo sapuila hati: “Ku ka yokoke.” (Tanga Luka 5:8-11.) Petulu ka kuatele usumba weci ca laikele oku pita laye omo lioku kala ondonge. Eye wa komõha omo liolõsi vialua Yesu a va kuatisa oku kuata. Petulu wa kũlĩhĩle okuti Yesu wa linga ocikomo kuenje wa  liyeva okuti ka kuete uloño woku tẽlisa upange waco. Ove pamue o pondolavo oku kuata usumba, eci o kũlĩha ovina via kongela voku kala ondonge ya Kristu. Nda oco, pamisa ocisola cove ku Yehova, ku Yesu kuenda komanu vakuavo kuenje o ka vetiyiwa oku tava elaleko lia Yesu lioku kala enyanga liomanu.—Mat. 22:37, 39; Yoa. 14:15.

6. Asunga api akuavo a tu vetiya oku kunda?

⁶ Tu kũlĩhĩsi asunga akuavo eci tu vetiyiwila oku kunda. Etu tu yongola oku pokola kocihandeleko ca Yesu cokuti: “Kuendi, ka longisi omanu . . . oco va linge olondonge.” (Mat. 28:19, 20) Handi vali, tu kunda omo okuti omanu va kasi oku “talisiwa ohali loku sakalaisua” kuenje va sukila calua oku lilongisa ocili catiamẽla Kusoma wa Suku. (Mat. 9:36) Yehova o yongola okuti omanu vosi va kuata ukũlĩhĩso wa suapo wocili oco va popeliwe.—1 Tim. 2:4.

7. Ukanda ku Va Roma 10:13-15, u lekisa ndati okuti upange woku kunda u kuete esilivilo?

⁷ Eci tu sokolola ndomo upange woku kunda u kuatisa omanu ci tu vetiya oku kunda. Ca litepa lomunu ukuakupipa olõsi ceci okuti eye o landisa, ale o lia ombisi a kuata, pole, etu tu “kundila” omanu oco va popele omuenyo wavo.—Tanga Va Roma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Ukuakupipa nye a sukila oku kũlĩha kuenda momo lie?

⁸ Koloneke via Yesu, u Isareli umue ukuakupipa wa sukilile oku kũlĩha olõsi a kuata. (Ovis. 11:9-12) Eye wa sukililevo oku kũlĩha apa pa sangiwa olõsi viaco. Olonjanja vimue, olõsi vi sole oku kala apa pa longa, haipo pali okulia kualua. Oco hẽ, lipi elivala liwa ukuakupipa a sukila oku linga upange waye? Catiamẽla kelivala liwa lioku pipa, kũlĩhĩsa eci ca popia manji umue Kocifuka cimue co Pasifiku, eci a laleka omisionaliu yimue oku ka pipa. Omisionaliu ya tambulula hati: “Tu lisanga hẽla keliva liecea komẽle.” Manji wa popia hati, “Ove ka ca ku lombolokele. Etu tu enda velivala lina okuti olõsi vi sangiwa, ka tu endi kelivala lina okuti olio lia tu sungulukila.”

⁹ Cimuamue haico okuti anyanga vomanu kocita catete, va enda oku enda pana pa sangiwa “olõsi” kuenda velivala lina okuti olõsi viaco haipo vi sangiwa. Ndeci, olondonge via Yesu via enda oku kundila volonembele, volosunangonga, konjo lanjo kuenda povitanda. (Ovil. 5:42; 17:17; 18:4) Etu tu sukilavo oku kũlĩha ekalo liomanu tu sanga vocikanjo cetu. Tu sukila oku lekisa esunguluko poku pongolola ocitumãlo coku kundila kuenda elivala omanu va pondola oku sangiwa.—1 Va Kor. 9:19-23.

10. Ovimalẽho vipi ocisoko ca Yehova ca siata oku tu ĩha?

¹⁰ Ukuakupipa o sukila oku kuata ovimalẽho a sesamẽla kuenda o sukila oku kũlĩha ndomo a talavaya lavio. Etu tu sukilavo oku kuata ovimalẽho tu sesamẽla kupange woku kunda. Kuenda tu sukila oku kũlĩha ndomo tu talavaya lavio. Yesu wa sapuila olondonge viaye ndomo via ponduile oku kunda olondaka viwa. Eye wa va sapuila eci va sukilile oku ambata, ocitumãlo va ponduile oku kundila kuenda eci va sukilile oku popia. (Mat. 10:5-7; Luka 10:1-11) Koloneke vilo, ocisoko ca Yehova ca siata oku eca Ovimalẽho Vioku Longisa vina vi tu kuatisa oku litunda ciwa kupange woku kunda. * Ocisoko ca Yehova ci tu pindisa ndomo tu talavaya lovimalẽho viaco. Epindiso liaco, li tu kuatisa oku kuata utõi kuenda uloño tu sukila oco tu litunde ciwa kupange woku kunda.—2 Tim. 2:15.

11. Momo lie anyanga vomanu va sukilila oku kuata utõi?

¹¹ Vakuakulinga olomĩlu vioku pipa olõsi, va sukila oku kuata utõi. Olonjanja vimue va liyaka lovitangi vokalunga. Ovo va siata oku talavaya luteke vokalunga okuti pamue mu kala ahunguhungu ofela okuti eya ocipikipiki. Anyanga vomanu va sukilavo oku kuata utõi. Eci tu fetika oku kunda loku lisitulula Ndolombangi Via Yehova, citava okuti tu liyaka “lahunguhungu” elambalalo vepata, oku sepuiwa lakamba kuenda la vana va likala oku va kundila. Pole, eci ka ci tu komõhisa. Momo Yesu wa popele ale okuti, olondonge viaye vi ka kundila pokati komanu va ponduile oku va lambalala.—Mat. 10:16.

12. Ndomo ca tangiwa kelivulu lia Yehosua 1:7-9, nye ci tu kuatisa oku vokiya utõi?

¹² O pondola oku vokiya ndati utõi wove? Tete, limbuka okuti Yesu o kasi oku amamako oku songuila upange woku kunda oku upisa kilu. (Yoa. 16:33; Esit. 14:14-16) Vali, pamisa ekolelo liove kohuminyo ya Yehova yokuti, eye o ku kuatisa. (Mat. 6:32-34) Nda ekolelo liove lia pama, utõi wove u ka livokiya. Petulu kuenda akamba vaye, va lekisa ekolelo lialua eci va siapo omĩlu yavo yoku pipa, oco va kuame Yesu. Cimuamue haico okuti ove wa lekisa ekolelo lialua eci wa sapuila akamba vove kuenda epata liove okuti cilo, wa fetika oku lilongisa Lolombangi Via Yehova loku endaenda kolohongele! Ocili okuti, ove wa linga apongoloko alua kovituwa kuenda kekalo  liomuenyo wove, oco ambate omuenyo umue u likuata lolonumbi viesunga via Yehova. Eci ca sukilavo oku kuata ekolelo kuenda utõi. Osimbu amamako oku pamisa utõi wove, o pondola oku kolela okuti “Yehova Suku yove o kasi kumue love kuosi wenda.”—Tanga Yehosua 1:7-9.

13. Oku sokolola kuenda oku likutilila ci tu kuatisa ndati oku vokiya utõi?

¹³ Nye vali ci pondola oku ku kuatisa oku vokiya utõi wove? Likutilila oku pinga utõi. (Ovil. 4:29, 31) Yehova o tambulula olohutililo viove kuenda lalimue eteke a ku yanduluka. Olonjanja viosi eye oku kuatisa. Handi vali, ove o sukila oku sokolola ndomo Yehova a kuatisa omanu vamue kosimbu. Sokololavo ndomo eye a ku kuatisa eci wa liyaka lovitangi vimue kuenda eci a ku ĩha ongusu oco o linge apongoloko komuenyo wove. Ocili okuti, Una wa songuila afendeli vaye oku pita Vokalunga Kakusuka, oku kuatisavo oku linga ondonge ya Kristu. (Etu. 14:13) Ove o pondola oku kuata ekolelo ndeli liukualosamo, una wa popia hati: “Eci Yehova a kasi lame si kuata usumba. Omunu hẽ, o ndinga nye?”—Osa. 118:6.

14. Nye tua lilongisa kulandu wa manji Masae kuenda wa manji Tomoyo?

¹⁴ Onjila yikuavo yoku kuata utõi, oku lilongisa ndomo Yehova a kuatisa omanu vana va kala vakuosumba, pole, noke va lilongisa oku kala vakuotõi. Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue ukãi o tukuiwa hati, Masae. Eye wa kala ukuosumba kuenda wa li yevaile okuti lalimue eteke a ka tẽla oku sapuila omanu catiamẽla kekolelo liaye. Eye wa simĩle okuti oku vangula lomanu ca tĩla calua kuenda ci sokisiwa ndoku tẽha ocimbaka cimue kuenje eye wa simĩle okuti lalimue eteke a ka ci tẽla. Noke wa likolisilako oku pamisa ocisola a kuetele Yehova kuenda omanu. Eye wa sokolola lutate kesunga lieci ci sukilila onjanga oku kunda olondaka viwa kuenda wa likutilila oku pinga ekuatiso oco a kuate ombili yoku kunda. Kuenje wa yula usumba kuenda wa lisonehisa ndukundi wotembo yosi. Yehova o pondolavo oku kuatisa akundi vokaliye oku kala “vakuotõi.” Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue ukãi o tukuiwa hati, Tomoyo. Eci a fetika oku kunda konjo lanjo, ukãi umue a sanga tete, wa kaluka loku popia hati: “Olombangi Via Yehova si vi yonguila kulo!” kuenje wa yika epito. Manji Tomoyo lutõi, wa sapuila manji va endela kumosi hati: “Ove wa ci yeva? Ame sia popele lacimue, pole, eye wa limbuka okuti Ndimbangi ya Yehova. Nda sanjuka calua!” Manji Tomoyo, cilo wa linga ukundi wotembo yosi.

15. Nye ci lomboloka oku li pokuisa etu muẽle kuenda momo lie ci kuetele esilivilo Kakristão?

¹⁵ Vakuakupipa oco va litunde ciwa, va sukila oku li pokuisa ovo muẽle. Oku li pokuisa etu muẽle, ci lomboloka “oku kuata uloño woku linga ovina vi sukiliwa oku lingiwa.” Vakuakulinga olomĩlu vioku pipa, va sukila oku li pokuisa ovo muẽle ndeci, oku pasuka selo, oku talamẽla toke upange u malusuiwa, ndaño okuti pamue ekalo liotembo ka li kasi ciwa. Etu tu sukilavo oku li pokuisa, nda tu yongola oku pandikisa kuenda oku malusula upange wetu.—Mat. 10:22.

16. Ndamupi tu pondola oku li pokuisa etu muẽle?

¹⁶ Ka tua citiwile locituwa coku li pokuisa etu muẽle. Omo liekambo lioku lipua, tu sole oku linga ovina ka vi sukila alikolisilo. Omo liaco, tu sukila oku li pokuisa etu muẽle, okuti tu likolisilako oku linga ovina vi kuete esilivilo. Pole, tu sukila ekuatiso, oco tu li pokuise etu muẽle poku linga ovina vi molẽha ndu okuti, via tĩla kokuetu oku vi linga. Yehova o tu ĩha ekuatiso liaco, pocakati cespiritu sandu liaye.—Va Gal. 5:22, 23.

17. Ndomo ca lekisiwa kukanda 1 Va Korindo 9:25-27, elikolisilo lipi Paulu a tukula oco omunu a li pokuise eye muẽle?

 ¹⁷ Upostolo Paulu wa li pokuisa eye muẽle. Pole, wa limbuka okuti wa sukilile oku ‘veta’ etimba liaye, oco a linge eci ca sunguluka. (Tanga 1 Va Korindo 9:25-27.) Eye wa vetiya vakuavo oku li pokuisa ovo muẽle kuenda oku linga ovina viosi lonjila yimue ya ‘sokiyiwa ciwa loku lingiwa lesumbilo.’ (1 Va Kor. 14:40) Etu tu sukilavo oku li pokuisa etu muẽle, oco tu tẽlise ovina viosi viatiamẽla kefendelo lia Yehova oku kongelamo, oku kunda olondaka viwa kuenda oku longisa omanu.—Ovil. 2:46. 

18. Nye tu sukila oku linga oco Yehova a tu tende okuti tu kasi oku litunda ciwa?

¹⁸ Ukuakulinga omĩlu yoku pipa, o tenda okuti wa litunda ciwa, nda wa kuata olõsi vialua. Pole, oku litunda kuetu ciwa ka kua tambele koku kuatisa omanu valua oku kala Olombangi Via Yehova. (Luka 8:11-15) Nda tuamamako oku kunda olondaka viwa loku longisa omanu, Yehova o tu tenda okuti tu kasi oku litunda ciwa. Momo lie? Momo tu kasi oku pokola kokuaye kuenda Komõlaye.—Mar. 13:10; Ovil. 5:28, 29.

19-20. Evetiyo lipi tu kuete lieci tu sukilila oku kunda cilo?

¹⁹ Kolofeka vimue, vakuakupipa va va ecelela lika oku pipa vokuenda kuolosãi vimue. Kolofeka viaco, ukuakupipa o pondola oku sima okuti ci sukila onjanga oku pipa osimbu otembo yoku pipa yi panda kesulilo. Etu tuanyanga vomanu, tu vetiyiwa oku kunda cilo, omo okuti: Esulilo lioluali lulo li kasi calua ocipepi! Otembo ya kambako yitito calua yoku kunda olondaka viwa vi popela omanu. Omo liaco, ku ka pite otembo yalua, ale oku kevelela otembo ya sunguluka oco o pange onepa kupange owu wa velapo.—Uku. 11:4.

²⁰ Ku ka tumale calua oku vokiya ombili yove, ukũlĩhĩso Wembimbiliya, utõi, kuenda oku li pokuisa ove muẽle. Li kongela kueci ci pitahãla olohuluwa ecelãla via vamanji kuenje o ka kuata esanju lialua litunda ku Yehova. (Neh. 8:10) Nõlapo oku vokiya ombili yove kupange woku kunda toke eci Yehova a popia okuti, upange waco wa tẽlisiwa. Vocipama cikuãimo, tu ka konomuisa ovina vitatu vi pondola oku tu vetiya oku amamako oku kunda olondaka viwa Viusoma.