1. (a) Nyimego mwa gibetimo tic ma kani i dilo pa Yehova? (Nen cal m’i ng’eye.) (b) Gibenwang’iri ke ku peko ma kani?

ANYONG’A ubenegowa lee pilembe watie ku nyimego dupa ma gitimo tic ma tek i cokiri! Ku lapor, gibedikiri i coko man giberweyo lembanyong’a. Jumoko m’i kindgi ubedikiri i tic mi yiko kum Ot Ker, man gibedieng’ pir umego ku nyimego mwa. Re, gibenwang’iri ku peko dupa: Jumoko ubegwoko jurunyodo migi m’utii, jumange ubeciro ragedo ma wedi migi ubenyayu i kumgi, man junyodo ma judhoggi mi gamiri mbe ke gibetimo tego pi nigwoko awiya migi.

2. Pirang’o ukwayu watim tego ma wabed wakony ko nyimego mwa?

² Pirang’o ukwayu wabed wamii kony ni nyimego mwa? Pilembe ng’om ma tin wakwo i ie neno mon ni gin ma swa. M’umedo maeno, Biblia ukwayuwa nia wakony ju ma mon. Ku lapor, jakwenda Paulo ukwayu cokiri mi Roma nia gijol nyamego Foibe man ‘gikonye i gin ceke ma cande unege.’ (Rum. 16:1, 2) Kinde ma Paulo ubino Jafarisayo, ebino acel m’i kind ungu mi dhanu m’ubed uneno mon ni dhanu ma pigi tek ungo. Re kinde m’edoko Jakristu, elubo lapor pa Yesu man ebed enyutho woro ku berocwiny igi.​—1 Kor. 11:1.

3. Yesu ubed uneno ju ma mon nenedi i wang’e, man ju m’ubetimo yeny pa Won ke ebed enenogi nenedi?

³ Yesu ubed unyutho woro ni ju ma mon. (Yoh. 4:27) Ebed eneno ngo dhanu ma mon calu ma judong dini mi Juyahudi gibed gineno. Buku moko m’ukoro i Biblia uwacu kumae: “Yesu ubed uweco ngo nyanok de wec mi cac kunoke ma nyayu lewic iwi mon.” Ento ebed enyutho woro ni mon m’ubetimo yeny pa Won. Ebed enenogi calu nyimego pare man ekwanugi bende i kind umego pare mi tipo.​—Mat. 12:50.

4. Wabiweco iwi lembang’o i thiwiwec maeni?

⁴ Yesu ubino ayika nikonyo nyimego pare mi tipo. Ebed  enenogi nia pigi tek i wang’e man ebed ecero bang’gi. Wakewec iwi kite ma wacopo nyutho ko woro ni nyimego mwa calu ma Yesu de utimo.

5. Pirang’o etie tek ni nyimego moko ninambu karacelo ku jumange?

⁵ Wan ceke, kadok umego kunoke nyimego, wamito wanamb ku dhanu wadwa. Re saa moko nyimego mwa ginwang’u nia jubedieng’ pigi ngo. Pirang’o? Nyamego moko ma nyinge Jordan * ukoro kumae: “Calu atie jamusuma, anwang’u nia ve kony para mbe i cokiri man tija de mbe.” Nyamego Kristen, ma tie jayab yo m’ucidh utimo kaka ma yeny mi jurwei lembanyong’a ni ie, uwacu kumae: “Kan idok i cokiri moko ma nyen, inweng’iri ve itie kendi.” Umego moko de gicopo winjiri kumeno. Jumoko wedi migi uwenjogi pilembe gidoko Jumulembe pa Yehova; re i cokiri de gidok ginwang’u nia ve jubedieng’ ungo kugi. Jumange ma remo kunoke tio uketho gigonjo i pacu ke, gicopo nwang’u nia gitie lio man ju m’ubegwokogi de gicopo winjiri kumeno. Nyamego Annette ukoro kumae pi lembuno: “Nicinambu kud umego ku nyimego para de ubino tek ira, pilembe mito adong’ agwok mama.”

6. Calu m’ugorere i Luka 10:38-42, Yesu ukonyo Martha giku Maria nenedi?

⁶ Yesu ubed unambu karacelo ku nyimego pare mi tipo man ebedo igi ni jarimo ma cuu. Wakewec pi mer m’ubino i kindgi ku Maria man Martha. Ubenen nia nyimego maeno ceke gibino jumusuma. (Som Luka 10:38-42.) Wec ku timo pa Yesu ubed uketho giwinjiri ma ber. Ku lapor, Maria uwinjere ma ber kinde m’ebedo the tiend Yesu, tap calu ma jalub bedo ko the tiend japonji pare. * Kinde ma Maria uweko Martha udong’ kende i kum tic, lembe uton i Martha man ebin eyero lembe m’udieng’o cwinye ni Yesu m’umbe lworo. Saa maeno ma gibino karacelo, Yesu uponjogi ku lembe dupa. Man i ng’eye, edok eliewo nyimego maeno kendo kud umegi ma Lazaru, m’enyutho ko nia ebedieng’ pigi. (Yoh. 12:1-3) Pieno, kinde ma remo ma pek umaku Lazaru, Maria giku Martha ginwang’u nia Yesu copo konyogi.​—Yoh. 11:3, 5.

7. Wacopo nyutho nia wabedieng’ pi nyimego mwa nenedi?

⁷ Ni nyimego moko, coko utie yo acel ma pire tek ma ginwang’iri ko karacelo ku Jukristu wagi. Pieno, ka wanwang’ara karacelo kugi i coko, mito wajolgi, wawec kugi, man wanyuth nia wabedieng’ kugi. Nyamego Jordan ma walar waweco pire uwacu kumae: “Ka jumange ubefoya pi dwoko wang’ penji para i coko, gimito warwei kugi lembanyong’a, man ka ginyutho nia gibedieng’ pira, anyong’a nega lee.” Pieno, ukwayu wanyuth nia pi nyimego mwa tie tek i iwa. Nyamego Kia uwacu kumae: “Ka nindo moko acidho ngo i coko, ang’eyo nia umego ku nyimego gibipenja kokoro nia pirang’o anen ungo. Eno ketho anyang’ nia andha gibedieng’ pira.”

8. Wacopo lubo lapor pa Yesu i yo mange ma kani?

⁸ Calu Yesu, wan de ukwayu wabed wanwang’ saa mi bedo karacelo ku nyimego mwa. Ku lapor, wacopo lwong’ogi ni cam  kunoke i nambu moko. Ka wanwang’ara karacelo kugi, ukwayu wec mwa ubed wec ma gierojo. (Rum. 1:11, 12) Ukwayu judong cokiri gibed ku nen ma rom ku pa Yesu. Yesu ugam ung’eyo nia bedo musuma copo bedo lembe ma yot ungo ni ju moko. Re enyutho bende kamaleng’ nia tie ngo gamiri kunoke nyolo nyodo re ma ketho junwang’u anyong’a ma galu. (Lk. 11:27, 28) Ento anyong’a mandha man ma galu wanwang’u ka waketho timo ni Yehova i kabedo ma kwong’a i kwo mwa.​—Mat. 19:12.

9. Judong cokiri gicopo timo ang’o pi nikonyo nyimego?

⁹ Asagane, ukwayu judong cokiri ginen dhanu ma mon calu nyimego kunoke mego. (1 Tim. 5:1, 2) Ukwayu gibed gitim kero niweco i bang’ nyimego i wang’ coko kunoke i ng’eye. Nyamego Kristen uwacu kumae: “Jadit cokiri moko unwang’u nia tic para mi kum ku pa jayab yo uketho wang’a ubedong’ ungo thwolo. Emito ekeng’ei kite m’apangu ko program para. Afoyo dit kite m’edieng’ ko pira.” Ka judong cokiri gibenwang’u saa mi weco ku nyimego thirithiri, eno nyutho nia gibedieng’ pigi. * Nyamego Annette ma waweco pire, ukoro pi bero ma junwang’u  ka jubeweco thirithiri ku judong cokiri. Ewacu kumae: “Ang’eyogi cuu man gin de ging’eya ma ber. Pieno, kan abenwang’ara ku peko moko, ebedo ira yot nikwayu kony i bang’gi.”

10. Ang’o ma copo ketho nyimego mwa gibedo kud anyong’a?

¹⁰ Wan ceke anyong’a negowa ka jubefoyowa pi gin ma wabetimo. Re ka ng’atu moko mbe acel de m’ufoyowa pi gin ma watimo, lembene turo cwinywa lee. Nyamego Abigail ma tie jayab yo ma jamusuma, uwacu nia, saa moko enwang’u nia juwil kude. Ekoro kumae: “Anwang’u ve dhanu mange nena nia eno tie nyamin ng’adi, kunoke eno nyaku pa ng’adi. Anwang’ara nia ng’atu ma dieng’ pira de mbe.” Nyamego mange ma nyinge Pam ulund uwacu nia, kinde m’ebino jamusuma, etimo tic mi misioner pi oro ma dupa. I ng’eye edok i pacu pi nigwoko junyodo pare m’uremo. Kawoni etie ku oro 70, re asu ebemedere ku tic pa jayab yo. Ekoro kumae: “Gin m’ubed ukonya lee utie wec m’umego ku nyimego gibed gifoya ko pi tic m’abetimo.”

11. Yesu unyutho nenedi nia pi ju ma mon m’ukonye i tic pare mi rweyo lembanyong’a ubino tek i ie?

¹¹ Yesu ufoyo kony ma ju ma mon moko umio ire, ma gitio ko “ku piny migi” pi nitimo ire. (Lk. 8:1-3) Enyutho ngo kende kende nia pigi tie tek i ie, ento eponjogi bende ku lemandha dupa. Ku lapor, enyutho igi pi tho man cer pare. (Lk. 24:5-8) Ekonyo ju ma mon maeno nibedo ayika pi peko ma gibinwang’iri ko i wang’gi, tap calu m’elar enyutho ni jukwenda pare bende. (Mk. 9:30-32; 10:32-34) Poi nia jukwenda gigam giringo kinde ma jumaku Yesu, ento ju ma mon moko m’i kind ju m’utimo ire gibedo asu i ng’ete kinde m’ebetho iwi yen mi can.​—Mat. 26:56; Mk. 15:40, 41.

12. Yesu umio tic ma kani ni ju ma mon?

¹² Yesu umio tic ma pire tek ni ju ma mon. Ku lapor, mon re m’ular ung’eyo pi cer pare. Eyero ni ju ma mon ne nia gicidh ginyuth ni jukwenda pare nia edaru cer ku kind ju m’utho. (Mat. 28:5, 9, 10) Bende, i Pantekoste mi oro 33 R.M., cicopere nia ju ma mon de ubedo nuti kinde ma tipo ma leng’ uloro iwi jukwenda. Kan andha gin de gibedo nuti saa maeno, nyutho nia nyimego maeno de ginwang’u giramia mi weco ku dhok ma tung’ tung’ man giweco “pi tic ma dwong’ pa Mungu” ni jumange.​—Tic. 1:14; 2:2-4, 11.

13. Nyimego mwa gibetimo tic ma kani, man wacopo nyutho igi foyofoc nenedi?

¹³ Nyimego mwa de giromo ku foyofoc pi tic pa Yehova ma gibetimo. Eno uketho i ie tic mi giedo, yiko kum udi ma tung’ tung’ ma jutimo ie thier, nitielo cokiri mi dhok mange, man nitimo tic i Bethel. Gidikiri i tic mi mio kony ni ju ma peko ma rek uwok i wigi, tic mi loko dhok, tic pa jayab yo man tic mi misioner. Calu umego, gin bende gisomo somo mi juyab yo, mi Jurwei Injili mi Ker man somo mi Gilead. M’umedo maeno, nyimego gibekonyo weg udi migi kara gipong’ rwom migi ma ber i cokiri. Ka ku kony migi ngo, nwang’u umego maeno gicopo pong’o ngo rwom migi cuu ma gitie ko “giramia [ma] dhanu.” (Ef. 4:8) Nyo yo mange de nuti ma wacopo konyo ko nyimego mwa pi tic ma gibetimo?

14. Ukwayu judong cokiri gitim ang’o, nimakere ku wec ma nwang’ere i Zaburi 68:11?

¹⁴ Judong cokiri ging’eyo nia ju ma mon  ma gibetimo ni Yehova wendgi tie “udul ma dit” man gitie bende jubodho mi rweyo lembanyong’a. (Som Zaburi 68:11.) Judong cokiri gimito ginwang’ bende kony nikadhu kud i bodho mi nyimego. Nyamego Abigail ma walar waweco pire uyero nia, egam ewinjere ma ber kinde m’umego moko upenje nia eneno kite ma kani ma ber mi rweyo lembanyong’a ma copo ketho dhanu mi kabedo ma gikwo i ie uwinj lembe yot yot. Ewacu kumae: “Lembuno uketho aneno nia pira tie tek i dilo pa Yehova.” M’umedo maeno, judong cokiri ging’eyo nia nyimego ma wang’gi teng’ini gitie ku bodho mi konyo nyimego mange m’aradu kinde ma ginwang’iri ku peko. (Tit. 2:3-5) Nyimego mwa giromo ku foyofoc andha pi lembe maeno!

15. Saa ma kani ma nyimego mwa gicopo bedo ku yeny mi kony?

¹⁵ Saa moko nyimego gibedo ku yeny ma mito ng’atu moko ucer bang’gi kinde ma gibenwang’iri i wang’ lembe moko. (Isa. 1:17) Ku lapor, nyamego ma won ot pare utho kunoke ma gier pare ulal, copo bedo ku yeny mi kony i lembe ma nwang’u won ot pare re ma copo konye i ie. Nyamego m’utii copo bedo ku yeny pa ng’atu moko ma copo konye pi niweco ku dokter. Kunoke nyamego ma tie jayab yo m’ubetimo kit tic moko mange i dilo pa Yehova, copo bedo ku yeny pa ng’atu moko m’umii ire cwak kinde ma dhanu mange ubewacu nia tic parene uketho eberweyo lembanyong’a cuu ngo. Pi ning’eyo kite mange ma wacopo konyo ko nyimego mwa, wakedwog kendo iwi lapor pa Yesu.

16. Nimakere ku lembe ma nwang’ere i Marko 14:3-9, Yesu ucwaku Maria nenedi?

¹⁶ Yesu ubedo ayika nicero ba nyimego pare mi tipo saa ma ka dhanu benyang’ ungo i lembe moko ma gitimo. Ku lapor, ecwaku Maria kinde ma Martha ubino timo por i kume. (Lk. 10:38-42) Edok ecwaku tok Maria kendo kinde ma dhanu ubino caye nia emaku yub ma rac. (Som Marko 14:3-9.) Yesu ung’eyo gin m’uketho Maria umaku yubne, uketho efoye, ewacu kumae: “Etimo tic ma dre i kuma. . . . Etimo gin m’ecopo.” Yesu uwacu bende nia jubiweco pi gin ma ber ma Maria utimo kaka “ceke ma tek jubiyero ie lembanyong’a . . . i ng’om ngung’,” tap calu ma thiwiwec maeni de ubeweco pire. Lembe ma Maria utimo pire ubino tek, pilembe emio kaka ma Yesu uewo ko lembila m’unyutho nia jubirweyo lembanyong’a i ng’om zoo! Kepar kite ma wec maeno ujuko ko cwiny Maria kinde ma jubino caye nia etimo lembe ma rac!

17. Kemii lapor moko m’unyutho saa m’ukwayu wacer ba nyimego mwa i ie.

¹⁷ Nyo in de ibed icero ba nyimego peri mi tipo tek ubekwayere? Ku lapor, umego ku nyimego gineno nyamego moko ma won ot pare utie ngo Jamulembe bebino kpe i coko, man adoka ke lundo edok pio. Bende, wang’ ma pol ebed ebino ngo kud awiya pare i coko. Pieno gicaku wacu nia pirang’o enyutho ngo kamaleng’ ni cware nia ebibebino kud awiya pare i coko? Re ginyang’ ungo nia karaman nyamego eno ubetimo kero ma lee. Won ot pare copo ketho program pare wilere. Bende, en ungo m’emaku yub ma tokcen iwi awiya pare. Icopo tim’ang’o kan iwinjo jubeweco rac kumeno ku nying’ nyamego moko? Kan ibefoye man ibenyutho ni jumange pi gin  ma ber m’etimo, eno biketho jumange biloko nen ma rac ma gibino ko i wie.

18. Wacopo konyo nyimego mwa i yo mange ma kani?

¹⁸ Wacopo nyutho nia wabedieng’ pi nyimego mwa nwang’u wabemio igi kony ma gitie ku yenyne. (1 Yoh. 3:18) Nyamego Annette m’ubino gwoko min m’uremo, uwacu kumae: “Umego ku nyimego moko gibed gibino i pacu pi nikonya, jumange ke ubed ukelo iwa cam. Lembuno uketho anwang’u nia jumara man pira tek i cokiri.” Nyamego Jordan de unwang’u kony. Umego moko unyutho ire kite m’ecopo beyiko ko mutukari pare. Jordan uwacu kumae: “Anyong’a ubenega pilembe umego ku nyimego gibedieng’ pi bedomoth para.”

19. Judong cokiri gicopo konyo nyimego i yo mange ma kani?

¹⁹ Judong cokiri bende gitimo kero nipong’o yeny mi nyimego. Ging’eyo nia Yehova ubemito judieng’ pi nyimego. (Yak. 1:27) Gilubo lapor pa Yesu, ma giketho ko ngo cik kaka m’ukwayu ngo juketh cik i ie. (Mat. 15:22-28) Ka judong cokiri gibemio kony ni nyimego, eno ketho ginwang’u nia jubedieng’ pigi. Kinde ma janen wi ungu mi rweyo lembanyong’a pa nyamego Kia uwinjo nia Kia gibewilo kabedo migi, emaku yub pio pio pi nikonyogi. Kia ukoro kumae: “Lembe m’etimo uketho cwinya m’ubino pido ukwio. Wec mi judong cokiri man kony ma gimio ira, uketho anwang’u nia pira tie tek i cokiri, man ka peko moko uwok i wiya, anwang’u nia atie kenda ngo.”

20-21. Wacopo nyutho nenedi nia wamaru nyimego mwa?

²⁰ Tin i cokiri, nyimego tie dupa ma giromo ku kony pi tic ma tek ma gibetimo. Calu ma waneno i lapor pa Yesu, wacopo konyogi nwang’u wabenambu kugi man wang’eyogi cuu. Wacopo dwoko igi foyofoc pi tic pa Mungu ma gibetimo. Man wacopo cero bang’gi kan ukwayere.

²¹ I thum mi waraga ma jakwenda Paulo ukiewo ni Jurumi, emotho nyimego abung’wen, ng’atuman ku nyinge. (Rum. 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) M’umbe jiji, nyimego maeno ginwang’u tielocwiny lee kinde ma giwinjo moth man foyofoc ma jakwenda Paulo uoro igi. Dong’ wek wan bende wamii kony ni nyimego mi cokiri mwa. Ka watimo kumeno, wabinyutho nia wamarugi man pigi tie tek i cokiri.