1. ¿Meritre tä juta Jehovakwe dimike ño aune kwati tätre ja tuin kukwe meden ben? (Üai kena täräkwatabätä mikadre ñärärä).

MERITRE testiko kwati krubäte tä sribire jume tä konkrekasion nikwe te ye käi juto krubäte nibätä. Ñodre tätre blite gätäte, kukwe driere aune töita bökän ja mräkätrebätä. Ne madakäre ruäre abokän tä Ju Ja Ükarakrö mike mrebe. Akwa tätre ja tuin kukwe keta kabre ben. Ruäre tä rün aune meye niena umbre ye ngübare. Mada abokän mräkätre kwetre tä ja mike rüere yebe ja tuata kwetre. Aune mada abokän tätre kaibe käbube monsotre ngübare, yebätä tätre ja di ngwen krubäte monsotre ngübakäre.

2. ¿Ñobätä nikwe ja di ngwandre meritre testiko dimikakäre?

² ¿Ñobätä nikwe ja di ngwandre meritre testiko dimikakäre? Ñobätä ñan aune nitre ngwarbe kä nebätä bäsi käre ñan tä meritre ye mike ütiäte jai. Ne madakäre meritre ye dimikadre ye Biblia tä mike gare nie. Ñodre, Apóstol Pablo nämäne fariseo erere ngwane, nämäne nitre ruäre nämäne meritre mike tuin ngwarbe jai ye ngätäite siba. Akwa ja mikani kristiano kwe ngwane, ja ngwani kwe Jesús erere aune meritre ye kräke ja töi mikani kwin kwe aune mikani tuin ütiäte kwe jai (1 Cor. 11:1). Yebätä Febe kadre ngäbiti kwin aune dimikadre nämäne dre ribere jai yebätä ribebare kwe konkrekasion Roma ie (Rom. 16:1, 2).

3. ¿Jesús nämäne meritre mike tuin ño jai aune meritre nämäne rün töi nuainne ye kräke nämäne ja töi mike ño?

³ Jesukwe meritre jökrä mikani ütiäte jai (Juan 4:27). Niara ñaka ja ngwani nitre judío ji ngwanka niara näire erere. Enciclopedia Bibliabätä tä mike gare: “Jesukwe ñaka kukwe kwati niebare meritre mikakäre ngwarbe jai”. Ne madakäre, meritre nämäne rün kwe Jehová töi nuainne ye nämäne mike bäri ütiäte jai. Nire nire niara mräkätre kukwe ja üairebiti mikani gare kwe ngwane nitre brare aune merire kädekaninte kwe arato ye kwin krubäte (Mat. 12:50).

4. ¿Nibike dre mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti?

 ⁴ Jesús nämäne juto biare meritre Ngöbö mikaka täte ye dimikakäre. Mikani ütiäte kwe jai aune kriemikani kwe arato. Jesús ja töi mikani ño meritre kräke ye erere ni rabadre nuainne ño ye ani mike gare jai.

5. ¿Ñobätä ñaka tä nemen nuäre meritre testiko ruäre kräke ja keta kwin ye käi ngwankäre juto jabätä?

⁵ Ni brare o ni merire ja ketadre ni madabe käi tädre juto nibätä ye ni jökrä tä ribere jai. Akwa ruäre ngwane ye ñaka nemen nuäre meritre testiko ruäre kräke. ¿Ñobätä ñakare? Ani mike gare jai. Meri testiko kädekata Jordan * tä niere: “Tita kaibe yebätä bä kabre ti käi ñaka konkrekasionte tä nemen ruin tie”. Kristen, niara ye prekursora nikani konkrekasion mada känti kukwe driekäre bäri tä niere: “Mä rükadre krire konkrekasion keteiti te ngwane ja raba nemen ruin kaibe mäi”. Ne madakäre, nire tä nüne mräkätre ñaka testiko Jehovakwe ben ngwane, ja ñaka raba nemen ruin känime mräkätre kwe yebätä aune ja mräkätre konkrekasionte yebätä arato. Aune nire tä bren yebätä ñan raba dikekä kwäräkwärä ie ja raba nemen ruin kaibe. Aune nire tä mräkä kwe bren ngübare ie ja raba nemen ruin kaibe arato. Meri testiko kädekata Annette tä niere: “Ti meye ngübadre, sribi ye nämäne metrere ti kisete yebätä ti nübai nämäne ti ñan nämäne kain ngäbiti”.

6. Lucas 10:38-42 tä niere erere, ¿Jesukwe Marta aune María dimikani ño?

⁶ Jesús kä dianinkä jai ja ngwaitre kwe ja üairebiti ye kräke aune namani ja ketamuko kwin kwetre. Niara ja ketabare ño María aune Marta meritre nämäne kaibe yebe yebätä töbike (ñäkädre Lucas 10:38-42 yebätä). Jesús nämäne blite ño bentre aune ja töi mike ño kräketre ye köböire ja nämäne nemen ruin jäme ietre ben. Ñodre ja nämäne ruin jäme María ie Jesús ken yebätä namani täkänintibe Jesús ngotobätä tibien. * Aune Marta ñan töbikabare kwärä ja driekäre Jesús ie María ñan namani dimike yebätä. Nämänentre gwi akwa Jesús meritre nibu ye dimikani kukwe mike gare jai ja töi kräke. Ne madakäre, Jesús töi nämäne bökän Marta, María aune ngwai kwetre Lázaro yebätä, aisete nämäne tuinbiti köbö madate (Juan 12:1-3). Aune Lázaro namani bren jume ngwane, Marta aune María ñan töbikabare bati bobu ja di käräkäre Jesús ie (Juan 11:3, 5).

7. ¿Ja rabadre ruin kwin meritre testiko ie yekäre nikwe dre nuaindre?

⁷ Meritre testiko ruäre kräke gätä nuainta ye aibe ngwane tätre nemen ja mräkätre mada ngätäite, aisete gätäte ni rabadre niaratre kain ngäbiti kä jutobiti, blite bentre aune ni töita bökän bätätre ye bämike ietre. Jordan, meri testiko kädrite käne tä niere: “Tita blite gätäte yebätä ja mräkätre tä kwin niere tie, tätre kukwe ükete kukwe driekäre tibe aune kukwe madabiti tätre bämike niaratre töita tibätä ye tä kä mike juto krubäte tibätä”. Ja rabadre ruin ütiäte meritre testiko ie ni ngätäite ye ütiäte krubäte. Meri testiko kädekata Kia tä niere: “Ti ñan tä nemen gätäbätä ngwane kukwe tikai tie ngwantarikäre tita kwin o ño ye gare tie. Yebiti ja mräkätre konkrekasionte töita tibätä nüke gare tie”.

8. ¿Jesús erere dre mada nuaindre meritre testiko kräke?

⁸ Jesukwe nuainbare erere nikwe kä diandrekä jai ja ketakäre meritre testiko ben. Ni raba niaratre nübaire mröre jakänti aune kä ngwen juto jabätä. Nita nuainne ngwane nikwe blitadre kukwe kwin yebätä bentre (Rom. 1:11, 12). Kukwe yebätä nitre umbre ji ngwanka ja töi mikadre Jesús erere ye ütiäte krubäte. Ni tädre kaibe ye ñaka  nuäre ni ruäre kräke ye nämäne gare Jesús ie. Akwa kä tädre juto nibätä yekäre ni tädre gure aune monso tädre nikwe ye ñan ribeta, ñakare aune sribi Jehovakwe mikadre nuaindre käne jai ye köböire kä täi juto nibätä niebare kwe (Mat. 19:12, TNM; Luc. 11:27, 28).

9. ¿Nitre umbre ji ngwanka raba meritre testiko dimike ño?

⁹ Metrere nitre umbre ji ngwanka rabadre meri testiko mike tuin jai ja meye aune ja ngwai ja üairebiti ye erere (1 Tim. 5:1, 2). Nitre umbre ji ngwanka rabadre ja di ngwen kä denkä jai gätä känenkri aune gätä täbiti blitakäre meri testiko ben. Kristen meri testiko kädrite käne tä niere: “Ti nämä sribire ja ngübakäre aune ti nämä sribi prekursor nuainne, yebätä kukwe nämä nuaindre krubäte tie ye rababa gare ni umbre ji ngwanka iti ie, aisete ti nämä kukwe jökrä ye nuainne ño ye ngwantariba bökän kwe tie. Ja töi mikaba bökän kwe tibätä yebätä tikwe debe bianba krubäte”. Käre nitre umbre ji ngwanka tä kä denkä jai blitakäre meritre testiko ben ngwane töita bökän bätätre bämikata kwetre ietre. * Annette meri testiko kädrite käne tä kukwe mada ütiäte mike gare. Ñobätä ütiäte nitre umbre ji ngwanka blitadre meritre testiko ben mikata gare kwe, niara tä niere: “Niaratre gare kwin tie aune ti gare kwin ietre aune tita ja tuin kukwe tare ben ngwane, tä nemen bäri nuäre ti kräke ja di käräkäre ietre”.

10. ¿Dre nuaindre ne kwe ja rabadre ruin kwin meritre testiko ie?

¹⁰ Dre kwin nuainta nikwe aune sribi nuainta nikwe ye ütiäte nitre kräke tätre niere nie ngwane jata nemen ruin kwin nie, ¿ñan ererea? Akwa ye erere ñan nieta nie ngwane nita nemen ulire. Prekursora iti kaibe kädekata Abigaíl ñan mikata gare jai erere jata nemen ruin ie. “Ti ni krörö ngängän o ti ni krörö ngwai ye aibe ngöräbe tuin nitre ie bätä nemen ti okwäte. Ti jutuen ñaka nitre ie erere tä nemen ruin tie ruäre ngwane”. Akwa meri testiko kaibe kädekata Pam sribibare misionera erere kä kwati krubäte te biti nikaninta ja gwirete rün aune meye ngübakäre tä dre niere ye ani mike gare jai. Nengwane kä niena 70 biti aune tä sribi prekursor nuainne, niara tä niere: “Ti tare krubäte ja mräkätrekwe nieta kwetre tie ngwane tä ti dimike krubäte”.

11. ¿Meritre nämäne Jesús dimike ye nämäne ütiäte kräke ye bämikani ño kwe?

¹¹ Meritre ruäre jondron bökäne Ngöbö mikaka täte ye nämäne Jesús dimike ye nämäne ütiäte krubäte kräke (Luc. 8:1-3, TNM). Nämänentre Jesús dimike ye namani ütiäte krubäte. Akwa ye ñan aibe Jesukwe niaratre tuanimetre nuainne, ñakare aune kukwe ütiäte ja üairebiti mikani gare kwe ietre arato. Ñodre, Jesús murie ketai biti gaikröta ye mikani gare kwe ietre (Luc. 24:5-8). Jesukwe nitre apóstol mikani juto kukwe tare kräke, ye erere meritre ne mikani juto kwe niara ngwain ja tare nike aune murie ketai ye kräke (Mar. 9:30-32; 10:32-34). Aune kukwe ne tä ni töi mike niä, Jesús kani ngite ngwane nitre apóstol niara tuanimetre aune ngitiani, akwa meritre ne käkwe ñan kämikaninkä Jesubätä nememe Jesús krütani kribätä ngwane (Mat. 26:56; Mar. 15:40, 41).

12. ¿Sribi ño Jesukwe mikani meritre kisete?

¹² Sribi ütiäte biani Jesukwe meritre ruäre ie. Ñodre, Jesús ganinkröta ngwane meritre ja ngwanka metre yei namani gare käne aune meritre ye juani kwe kukwe ye mike gare nitre apóstol ie (Mat. 28:5, 9, 10). Aune üai deme namani nitre ja tötikaka Jesukwe yebiti Pentecostés kä 33 yete ngwane meritre ruäre nämäne siba yete raba ruin nie. Ye erere namani bare ngwane meritre dianinkä ye namani blite kukwe kwin Ngöbökwe yebätä kukwe jene jenebiti siba arato (Hech. 1:14; 2:2-4, 11).

13. a) ¿Meritre testiko tä dre dre nuainne Jehová mikakäre täte kä nengwane? b) ¿Niaratre tä sribi ütiäte nuainne yebätä mätä debe bien ye mä raba bämike ño ietre?

¹³ Meritre testiko tä dre dre nuainne Jehová mikakäre täte yebätä nikwe debe biandre ietre. ¿Meritre ne tä dre dre nuainne? Ju sribeta Ngöbö kräke yebätä tätre sribire aune tätre ngübare, grupo blitata kukwe madabiti ye tätre dimike, tätre niken sribire ja töi jeñebiti Betelte, ja mräkätre dimikata kwetre kukwe tare näire, tätre kukwe kwite siba, tätre sribi prekursor nuainne, tätre sribi misionero nuainne, ja mräkätre brare erere tätre niken kwela prekursor yebätä, kwela Nitre Gobran Ngöbökwe Kukwei Driekä yebätä aune kwela Galaad yebätä. Ne madakäre, meritre gure tä muko kwetre dimike sribi krikri konkrekasionte aune juta Ngöbökwe yete ye nuainkäre. Meritre ne ñaka muko kwetre dimikadre akräke muko tä sribi ütiäte nuainne ye ñan raba nemen bare ietre (Efes. 4:8, TNM). Meritre ne tä kukwe keta kabre nuainne Jehová mikakäre täte. ¿Drebiti mada mä raba niaratre dimike yebätä mä tärä töbike?

14. Salmo 68:11 tä niere erere, ¿nitre umbre ji ngwanka kwin yei kukwe meden gare aune yebiti tätre dre nuainne?

¹⁴ Nitre umbre ji ngwanka kwin ye ie gare, meritre testiko ye nitre rükä kwati krubäte tä juto biare sribikäre aune niaratre ye kwati tä nitre kukwe driekä kwin ye ngätäite (ñäkädre Salmo 68:11 yebätä). * Meritre yei kukwe gare krubäte aisete nitre umbre ji ngwanka tä ja kite bätätre.  Abigaíl kädrite käne ye tä dre nuainne blita kömikakäre kwin ye ja mräkätre tä ngwentari ie ngwane kätä nemen jutobätä. “Ye erere tä nemen bare ngwane ti ütiäte Jehová kräke juta kwe yete tä nemen gare tie” nieta kwe. Meritre testiko ja ngwanka metre aune dite kukwe ja üairebiti ye raba meritre bäri bati ye dimike ja tuakäre kukwe tare ben ye gare nitre umbre ji ngwanka ie (Tito 2:3-5). Erametre ni rabadre meritre testiko ye tarere aune debe bien krubäte ietre.

15. ¿Kukwe meden medenbätä meritre testiko ye kriemikadre aune dimikadre?

¹⁵ Kukwe ruärebätä meritre testiko dimikadre aune kriemikadre tätre ribere jai (Is. 1:17). Ñodre, meri testiko iti kän muko krütani o mukokwe tuanimetre ye kräke blitadre tä ribere jai. O sribi ruäre mukokwe nämäne nuainne yebätä dimikadre tä ribere jai. Aune meri testiko umbre ye kräke blitadre doctortre ben ye raba ribere jai. Aune prekursora iti tä sribi mada nuainne juta Jehovakwe te ye köböire ñan raba kukwe driere krubäte nitre prekursor mada erere, yebätä ñäkä rabadrebätä ngwane nikwe blitadre kräke. ¿Mä raba dre mada nuainne meritre testiko ye kräke? Jesukwe kukwe kwin bämikani yebätä ani bliteta.

16. Marcos 14:3-9 tä niere erere, ¿Jesukwe blitabare ño María kräke?

¹⁶ Blitabare okwä kware Jesús ngwaitre ja üairebiti yebätä ngwane ñan töbikabare bati bobu kwe blitakäre kräke. Ñodre, Marta namani María kite ngise Jesuye ngwane Jesukwe blitabare María kräke (Luc. 10:38-42). Aune kukwe ñan nuain bä Mariakwe nuainbare namani tuin nitre ie yebätä ñäkäbare kwetre María ie, ye ngwane Jesukwe blitabare kräke arato (ñäkädre Marcos 14:3-9 yebätä). Ñobätä Mariakwe kukwe ye nuainbare ye nämäne gare Jesús ie aisete kukwe ne niebare kwe käikitakakäre: “Meri ne käkwe jändrän kuin nuni tikrä. [...] Jändrän kuin rabadre bare tikrä meri neye, erere nuni kwe tikrä”. Aune María kukwe kwin nuainbare yebätä kukwe ne niebarebätä kwe: “Kukwe kuin tibtä ye kädriedi mdente mdente erere, ye känti meri ne käkwe jändrän kuin nuni tikrä mtare ne kädriedi arato”. Aune ye erere nita nuainne matare kukwe ja tötikara nekänti. ¿Kukwe niebare Jesukwe ye María töi mikani ño jäme ye mä raba bämike ja okwäte? Kukwe kwin driedi medente erere känti Mariakwe ja ngwani mantiame ye kädriedi arato niebare Jesukwe ye kwin krubäte.

17. ¿Ñongwane blitadre meri testiko kräke ribeta kwe jai ye mä raba bämike keteiti?

¹⁷ ¿Meritre testiko ye kräke blitadre ngwane nita nuainne? Ani kukwe ne bämike: meri testiko iti muko ñaka kukwebätä ye käre tä nüke kä rairebiti gätäte aune gätä tä krüte bengwairebe tä nikenta, yebätä ja mräkätre ruäre tä okwä ben jabätä aune monso tärä kwe akwa bäsi käre tä kwen kaibe gätäbätä. Yebätä ja mräkätre jatadre blite niara rüere aune ñobätä niara ñan nünenkä bäri dite mukobe jabätä tätre nemen ngwentari jai, akwa meri testiko ye tä ja di ngwen täte ye ñan nüke gare ietre. Ruäre ngwane batibe muko tä kukwe ribere nuaindre ie jötrö ngwarbe aune muko kwe tä dre niere monsobätä ye niara rabadre mike ütiäte jai. Ye erere ja mräkätre tädre blite meri testiko itibätä mä okwäbiti ngwane, ¿mäkwe dre nuaindre? Meri testiko tä kukwe kwin nuainne yebätä ni raba kwin niere ie ja mräkätre mada okwäbiti aune kukwe yebätä nikwe blitadre ja mräkätre mada ben arato. Ye köböire ñan blitai blo meri testiko yebätä mada.

18. ¿Kukwe medenbätä mada ni raba meritre testiko dimike?

¹⁸ Kukwe madabiti ni raba meritre testiko dimike ye abokän tädre kukwe ribere jai yebätä dimikadre (1 Juan 3:18). Annette, tä meye kwe ngübare abokän kädrite käne tä niere: “Ja mräkätre ruäre nämäne kite ti meye ngübakäre ne kwe ti rabadre jondron mada nuainne o nämänentre  kite jondron ngwena kwetadre nuen. Kukwe nuain nämäne kwetre yebiti ti tare kwetre aune ti ütiäte konkrekasionte bämika nämäne kwetre tie”. Aune Jordan, karo kwe ngübadre ño ye ja mräkä iti brare käkwe driebare ie. Niara tä niere: “Ti tädre kriemikani kwin yei ja mräkätre tö ye tä mate kwin tibätä”.

19. ¿Kukwe medenbätä mada nitre umbre ji ngwanka raba meritre testiko dimike?

¹⁹ Meritre testiko tä dre dre ribere jai yebätä nitre umbre ji ngwanka tädre juto biare dimikakäre. Niaratre tä dre dre nuainne meritre ye kräke aune tä mike tuin ño jai ye Jehovata mike ñärärä (Sant. 1:27). Yebätä, nitre umbre ji ngwanka tä ja ngwen Jesús erere aune ñaka tä nitre dimike jerekäbe kukweta ükaninte ye ererebätä, ñakare aune ñongwane raba kukwe mada nuainne niaratre dimikakäre ye erere tätre nuainne (Mat. 15:22-28, TNM). Nitre umbre ji ngwanka tä kukwe mada känene meritre dimikakäre ngwane jata nemen ruin kwin meritre ie. Kia nikani nüne ju madate ngwane ye erere nuainbare kräke. Kukwe ye namani gare superintendente de grupo kwe ie ngwane bengwairebe ja mräkätre känänbare kwe Kia dimikakäre. Kia tä niere: “Nitre umbre ji ngwanka kukwe kwin nieba tie aune ti nämäne dre ribere jai yebätä ti dimikaba kwetre yebiti bämikani kwetre tie ti abokän ütiäte konkrekasion kräke aune ti ñaka tä kaibe ja tuakäre kukwe tä nemen ti kisete yebe. Ye köböire ti ñan rababa ja töibikaire mada”.

20, 21. ¿Meritre testiko ye jökrä ütiäte ni kräke ye ni raba bämike ño ietre?

²⁰ Meritre testiko sribikä valiente dimikadre nikwe tätre ribere jai ye tärä konkrekasion nikwe te. Jesús ja töi mikani ño meritre kräke ye nibira gare nie yebätä nikwe ja di ngwandre kä denkä jai niaratre kräke aune mike gare kwin jai. Dre nuainta kwetre Ngöbö mikakäre täte yebätä nikwe debe biandre ietre aune ñongwane nikwe blitadre kräketre tätre ribere jai ye ngwane nuaindre.

²¹ Apóstol Pablo käkwe meritre kristiana ni ökän kädekaninte mrä tärä juani konkrekasion Roma ie yebätä (Rom. 16:1, 3, 6, 12, 13, 15). Pablokwe köbö kwin juani meritre ye kräke aune dre kwin nuainbare kwetre ye kädekaninte kwe tärä yebätä ye meritre käkwe kukwe nuani ngwane ja namaninta ruin dite ietre. Meritre testiko jökrä nikwe dimikai ngwane niaratre ye ütiäte ni kräke aune ni mräkä kukwe ja üairebiti nikwe bämikai ietre arato.