Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

AWˬ LAWN 39

Nawˬ ve awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ haꞈ shaˉ piˇ˗oˆ

Nawˬ ve awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ haꞈ shaˉ piˇ˗oˆ

“Gʼuiˬ sha tawˇ piˇ leh, yaˇ miˇ teˇ hpaˍ shu htaꞈ chi hkʼe ca kʼoˆ piˇ toˇ ve yoˬ.”—CHIˇ MVUH VE 68:11.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 137 Ka tiꞈ yeˬ ve yaˇ miˇ leh awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ hpawnˬ daꞈ ve, hto toˇ ve, hpawnˬ daꞈ kuiˬ yehˬ kʼawꞈ gu te ve leh haꞈ shaˉ ve, awˬ nu ve awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ a yeˇ yuˬ ve chi ve hkʼa peu˗eˬ yawˇ hui kaiˬ ve hkʼaw te ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve (Awˬ tawn 1 nyi sheˍ)

1. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te ga piˇ ve le? Leh laiˉ gʼaˇ aˬ htoꞈ ma htaꞈ gʼa yeunˇ hkanˍ ve le? (Awˬ htaꞈ hpawˇ ve awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

 Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ laiˉ gʼaˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ te hkeuꞈ ve ngaˬ hui awˬ bon uiˍ jaˇ. Yawˇ hui hpawnˬ daꞈ ve leh hto toˇ ve htaꞈ kaꞈ awˬ gʼaˇ piˇ ve yoˬ. Teˇ hpaˍ kʼo hpawnˬ daꞈ kuiˬ yehˬ kʼawꞈ gu te leh haꞈ shaˉ ve htaꞈ ga piˇ leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ a yeˇ yuˬ piˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ hui kaꞈ shoꞈ shaꞈ ve laiˉ ceuˬ htaꞈ gʼa yeunˇ hkanˍ ve yoˬ. Teˇ hpaˍ kʼo awˬ pa awˬ e a shaꞈ maˇ˗oˬ ve htaꞈ gʼa nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ. Teˇ hpaˍ kʼo yehˬ kʼa hkʼaw ve chaw tawˍ piˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, teˇ hpaˍ kʼo mehˉ chawˇ ma hpehꞈ leh yaˇ htaꞈ gʼa nyi haꞈ shaˉ ve pa taw kanˉ te hkeuꞈ jaˇ.

2. Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ a yeˇ gʼa yuˬ piˇ cawˇ ve le?

2 Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ a yeˇ gʼa yuˬ cawˇ ve le? Chi beuꞈ teˇ co˗e maˇ˗awˍ ve chaw yaˇ miˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ maˇ yawˆ yan ve pa taw yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Liꞈ hpu hkʼaw ngaˬ hui htaꞈ kʼoˆ laˇ ve yaˇ miˇ htaꞈ yawˆ yan leh a yeˇ gʼa yuˬ piˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Roˉmaꞈ venˇ hkʼaw ve awˬ viˉ awˬ nyi lehˬ Hpiˉbeˍ htaꞈ haꞈ yuˬ piˇ leh “yawˇ hkʼaˬ ve teˇ ceuˬ loˍ ve htawˇ maˇ kʼoˆ, yawˇ htaꞈ ga piˇ˗oˆ” tehꞈ Pawˇluꞈ yawˇ hui htaꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 16:1, 2) Pawˇluꞈ Hpaˍriˍsehˇ chaw hpehꞈ htaˇ, yawˇ oˇ kaˬ lo ve chaw liˇ vaˇ liˇ htaꞈ pa taw yaˇ miˇ htaꞈ nyi chaˬ leh awˬ hpfuhˇ maˇ cawˬ ve tehꞈ shawˍ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ Hkriꞈ yaˇ hpehꞈ la htaˇ, yawˇ Yeˍsuˆ htaꞈ henˇ yuˬ leh yaˇ miˇ htaꞈ nuˇ nehˬ ve te piˇ leh yawˆ yan piˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 11:1.

3. Yeˍsuˆ yaˇ miˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te piˇ ve le? Leh Yeˍsuˆ Awˬ pa te tcuh gaˇ ve hkʼe yaˇ miˇ gʼaꞈ te ve htaꞈ yawˇ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le?

3 Yeˍsuˆ yaˇ miˇ teˇ gʼaˇ le le htaꞈ yawˆ yan piˇ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 4:27) Yeˍsuˆ yawˇ ve awˬ co˗e htaˇ Yuˇdaꞈ chaw bon awˬ hoˉ yaˇ miˇ htaꞈ dawˇ ve hkʼe yawˇ maˇ dawˇ. Liꞈ kʼoˆ teˇ kʼoˆ hkʼaw kʼoˆ ve, “Yeˍsuˆ ve tawˇ hkawˇ yaˇ miˇ htaꞈ nyi cha ve maˇ heˆ leh maˇ yawˆ yan piˇ ve teˇ hkawˇ kaꞈ maˇ kʼoˆ.” Awˬ tehˬ kʼo yawˇ Awˬ pa te tcuh gaˇ ve hkʼe yaˇ miˇ gʼaꞈ te ve htaꞈ Yeˍsuˆ hkʼa dehꞈ yawˆ yan piˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ yawˇ ve yehˬ kʼa hkʼaw ve hkʼe hpehꞈ ve chaw htaꞈ kʼoˆ htaˇ, hawˉ hkʼaˆ leh yaˇ miˇ htaꞈ awˬ viˉ awˬ nyi tehꞈ kuˬ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 12:50.

4. Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ le?

4 Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve yaˇ miˇ loˍ ve hkʼe teˇ pawˆ le le Yeˍsuˆ ga piˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ yawˇ hui htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ leh ga piˇ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ Yeˍsuˆ a yeˇ yuˬ piˇ ve hkʼe, ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te a yeˇ yuˬ piˇ gʼa tuˬ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

AWˬ VIˉ AWˬ NYI YAˇ MIˇ HTAꞈ A YEˇ YUˬ PIˇ˗Oˆ

5. Aˬ htoꞈ ma te awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ teˇ hpaˍ kʼo awˬ chawˇ maˇ cawˬ leh awˬ viˉ awˬ nyi geh maˇ meuˆ daꞈ ve le?

5 Hawˉ hkʼaˆ maˇ kʼoˆ, yaˇ miˇ maˇ kʼoˆ, awˬ chawˇ loˍ leh shu geh meuˆ daꞈ gaˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ teˇ hpaˍ chi hkʼe te tuˬ haˍ jaˇ. Aˬ htoꞈ ma pa taw le? Teˇ gʼaˇ gʼaˇ ve dawˇ hkʼaˇ htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ teˇ gʼaˇ Jaw˗deh * meh ve kʼoˆ ve, “ngaˬ awˬ hpawˇ maˇ cawˬ ve pa taw, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw awˬ vuiˬ hkʼa dehꞈ maˇ cawˬ leh a yeˇ maˇ uiˍ tehꞈ dawˇ ve yoˬ.” Hto toˇ ve chaw loˍ jaˇ kuiˬ lo jiˆ kʼai ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve Hkiˆte kʼoˆ ve, “Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ awˬ suhˉ lo jiˆ kʼai htaˇ, ngaˬ hui chehˇ bawˬ ve yoˬ.” Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ teˇ hpaˍ kaꞈ chi hkʼa shuˍ dawˇ ve yoˬ. Yehˬ kʼa hkʼaw ve chaw Shaˉhkiˆhkanˍ ve teˇ gʼaˇ tiˉ cawˬ ve kʼo, yehˬ kʼa hkʼaw ve chaw geh maˇ meuˆ daꞈ leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve chaw geh kaꞈ maˇ meuˆ daꞈ ve yoˬ hehˉ. Awˬ viˉ awˬ nyi teˇ hpaˍ kʼo maˇ chehˇ sha ve pa taw, teˇ kaˬ kaꞈ kʼai maˇ gaˬ leh chehˇ bawˬ jaˇ. Leh teˇ hpaˍ kʼo yehˬ kʼa hkʼaw ve chaw maˇ chehˇ sha ve pa taw gʼa nyi haꞈ shaˉ cawˇ ve yoˬ. Eh˗neꞈ kʼoˆ ve, “awˬ viˉ awˬ nyi teˇ kaˬ kʼai tuˬ ngaˬ htaꞈ jehˬ laˇ ve htawˇ, kʼai maˇ gʼa. Awˬ lawn kʼo, ngaˬ e htaꞈ gʼa nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ.”

Yeˍsuˆ hkʼa shuˍ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ ka tiꞈ yeˬ leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve htaꞈ ngaˬ hui haꞈ leh a yeˇ yuˬ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve (Awˬ tawn 6-9 nyi sheˍ) *

6. Luˉkaꞈ liꞈ 10:38-42 hkʼaw Yeˍsuˆ Maˍhtaˆ leh Maˍriˆ htaꞈ ga piˇ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ hkʼaˬ hkʼe maˍ laˇ gʼa ve le?

6 Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve yaˇ miˇ geh Yeˍsuˆ awˬ chawˇ te ve yoˬ. Yeˍsuˆ lehˬ Maˍhtaˆ leh Maˍriˆ ve awˬ chawˇ hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ huiˉ maˬ awˬ hpawˇ maˇ cawˬ ve yoˬ hehˉ. (Luˉkaꞈ 10:38-42 gʼaw sheˍ.) Yeˍsuˆ Maˍhtaˆ leh Maˍriˆ geh kʼoˆ ve leh te ve awˬ ceuˬ yawˇ huiˉ maˬ nyi ma sha tuˬ te piˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Maˍriˆ Yeˍsuˆ ve hkui paˇ lo awˬ laꞈ gʼawˇ teˇ gʼaˇ hkʼe gʼa mui ve nyi ma sha jaˇ. * Maˍhtaˆ lehˬ, te caˍ te taw ve htaꞈ Maˍriˆ maˇ ga piˇ ve pa taw, Maˍhtaˆ nyi ma shoꞈ shaꞈ jaˇ leh nawˬ teꞈ chiˉ maˇ dawˇ leh laˇ tehꞈ Yeˍsuˆ htaꞈ kʼoˆ piˇ haˆ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ yawˇ huiˉ maˬ a yeˇ uiˍ ve laiˉ ceuˬ htaꞈ gʼa henˇ tuˬ Yeˍsuˆ ga piˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ lehˬ Maˍhtaˆ, Maˍriˆ, leh Laˍzaˍruˆ htaꞈ dawˇ haˍ ve pa taw yawˇ hui geh kʼawꞈ kʼai ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 12:1-3) Laˍzaˍruˆ naˬ jaˇ htaˇ, Maˍhtaˆ leh Maˍriˆ Yeˍsuˆ ga laˇ gʼa tuˬ shiˍ leh ca lawˬ˗e ve ngaˬ hui anˇ tuˬ maˇ loˬ.—Yoˇhanˬ 11:3, 5.

7. Ngaˬ hui ve awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te awˬ gʼaˇ piˇ gʼa tuˬ le?

7 Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ teˇ hpaˍ kʼo hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw maˇ heˆ kʼo awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ mawˬ daꞈ tuˬ awˬ yanˇ maˇ cawˬ. Chi htaꞈ pa taw hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw yawˇ hui htaꞈ haꞈ yuˬ piˇ ve, tawˇ yaw piˇ ve, yawˇ hui htaꞈ dawˇ haˍ ve tehꞈ shiˍ tcuh ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi Jaw˗deh kʼawꞈ kʼoˆ ve, “ngaˬ hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw hkʼawꞈ htaˇ yawˇ hui chiˇ mvuh laˇ ve, teˇ geh hto toˇ˗e tuˬ ngaˬ htaꞈ jehˬ laˇ ve, yawˇ hui ngaˬ htaꞈ dawˇ haˍ ve tehꞈ shiˍ tuˬ laiˉ ceuˬ te laˇ ve, chi ve ngaˬ awˬ bon gʼa jaˇ.” Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ ngaˬ hui awˬ pon a yeˇ uiˍ jaˇ ve tehꞈ shiˍ tuˬ gʼa te tawˆ la piˇ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi Hki˗a kʼoˆ ve, “ngaˬ maˇ gʼa hpawnˬ daꞈ˗e ve kʼo, yawˇ hui ngaˬ geh tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼeun hkʼaw liꞈ bvuhꞈ feu laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ shiˍ ve yoˬ. Ngaˬ hkʼaˬ hkʼe kʼai le, na laˇ ve yoˬ. Chi yawˇ hui ngaˬ htaꞈ dawˇ haˍ ve tehꞈ shiˍ tuˬ te laˇ ve yoˬ.”

8. Ngaˬ hui Yeˍsuˆ htaꞈ henˇ yuˬ gʼa ve aˬ htoꞈ ma ve awˬ hkʼaˇ cawˬ sheˍ ve le?

8 Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ awˬ gʼaˇ piˇ gʼa tuˬ, ngaˬ hui Yeˍsuˆ htaꞈ henˇ yuˬ gʼa ve yoˬ. Yawˇ hui ngaˬ hui ve aˉ hkʼaw lo awˍ caˇ la tuˬ, maˇ heˆ leh teˇ ceuˬ ceuˬ teˇ geh te tuˬ jehˬ piˇ gʼa ve yoˬ. Chi hkʼe ve awˬ yanˇ htaˇ, ngaˬ hui awˬ gʼaˇ piˇ daꞈ gaˇ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 1:11, 12) Nyi haꞈ shaˉ paˍ kaꞈ Yeˍsuˆ dawˇ ve hkʼe dawˇ cawˇ ve yoˬ. Chaw teˇ hpaˍ awˬ pon awˬ ca maˇ cawˬ ve sha ve maˇ heˆ tehꞈ Yeˍsuˆ shiˍ ve yoˬ. Awˬ tehˬ ha lehˬ ve lehˬ awˬ ca cawˬ leh yaˇ cawˬ ve geh laˬ ve maˇ heˆ tehꞈ Yeˍsuˆ kʼoˆ maˍ laˇ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 11:27, 28) Yaꞈ hkʼaˇ, ha lehˬ ve lehˬ a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve geh laˬ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 19:12.

9. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ ga piˇ tuˬ nyi haꞈ shaˉ paˍ hkʼaˬ hkʼe te ve le?

9 Nyi haꞈ shaˉ paˍ lehˬ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ awˬ e maˇ heˆ leh awˬ viˉ ma awˬ nyi ma hkʼe te piˇ tuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ. (1 Tiˆmoˉseˍ 5:1, 2) Nyi haꞈ shaˉ paˍ chi hkʼe te gʼa tuˬ, hpawnˬ daꞈ ve maˇ tanˬ sheˍ htaˇ leh hpehˇ htaˇ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ geh tawˇ gʼa yaw piˇ ve yoˬ. Hkiˆte kʼawꞈ kʼoˆ ve, “ngaˬ kanˉ maˇ jaˇ ve tehꞈ nyi haꞈ shaˉ paˍ teˇ gʼaˇ chaˬ nyi mawˬ ve yoˬ. Hkʼe te leh nawˬ a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe kʼai le, yawˇ ngaˬ htaꞈ na laˇ ve yoˬ. Yawˇ ngaˬ htaꞈ dawˇ haˍ ve ngaˬ awˬ bon uiˍ jaˇ.” Nyi haꞈ shaˉ paˍ awˬ yanˇ yehˇ leh awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ geh tawˇ yaw daꞈ ve kʼo, yawˇ hui htaꞈ dawˇ haˍ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve yoˬ. * Eh˗neꞈ nyi haꞈ shaˉ paˍ geh hkʼaˬ htaˆ kaꞈ yaw daꞈ ve, awˬ bon gʼa ve tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. Yawˇ kʼawꞈ kʼoˆ ve, “ngaˬ nyi haꞈ shaˉ paˍ htaꞈ hkʼa dehꞈ shiˍ daꞈ leh yawˇ hui kaꞈ ngaˬ htaꞈ hkʼa dehꞈ shiˍ ve yoˬ. Hkʼe te leh ngaˬ shoꞈ shaꞈ ve awˬ lawn cawˬ htaˇ, yawˇ hui ga laˇ tuˬ lawˬ haˆ ve yoˬ.”

AWˬ VIˉ AWˬ NYI YAˇ MIˇ HTAꞈ AWˬ HPFUHˇ SHIˍ˗Oˆ

10. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ ha lehˬ tuˬ aˬ htoꞈ ma ga piˇ ve le?

10 Hawˉ hkʼaˆ maˇ kʼoˆ, yaˇ miˇ maˇ kʼoˆ, ngaˬ hui puiˉ ve hpehꞈ ve htaꞈ shu mawˬ leh awˬ bon uiˍ jaˇ kʼoˆ laˇ htaˇ ha lehˬ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui puiˉ ve hpehꞈ ve leh te ve awˬ ceuˬ htaꞈ shu maˇ mawˬ ve kʼo, nyi ma luˬ ve yoˬ. Awˬ viˉ aw nyi yaˇ miˇ Aˍbiˆgeˬlaˆ awˬ hpawˇ maˇ cawˬ ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te chehˇ ve kʼoˆ ve, teˇ pawˆ pawˆ kʼo yawˇ htaꞈ a yeˇ maˇ yuˬ laˇ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼawꞈ kʼoˆ ve, “awˬ viˉ awˬ nyi ngaˬ htaꞈ maˇ shiˍ. Chi teˇ gʼaˇ ve yaˇ hpehꞈ ve maˇ heˆ leh oˇ teˇ gʼaˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi ceh hpehꞈ ve tehꞈ yawˇ hui shiˍ ve yoˬ. Teˇ pawˆ pawˆ kʼo ngaˬ awˬ hpfuhˇ maˇ cawˬ tehꞈ dawˇ ve yoˬ.” Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ haˉ teˇ gʼaˇ Hpehm meh ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Yawˇ miˍshenˍnaˍliˍ laiˉ hkʼawꞈ te ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ leh meuˇ htaˇ awˬ pa awˬ e htaꞈ gʼa nyi haꞈ shaˉ˗e ve yoˬ. Chi teˇ hkui yawˇ 70 hkʼawꞈ gaˬ˗oˬ ve htawˇ, gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te chehˇ sheˍ. Yawˇ kʼoˆ ve, “ngaˬ htaꞈ ga laˇ gʼa jaˇ ve awˬ ceuˬ lehˬ, ngaˬ te ve awˬ ceuˬ htaꞈ shu awˬ bon uiˍ jaˇ kʼoˆ laˇ htaˇ yoˬ.”

11. Gʼuiˬ sha ve kanˉ htaꞈ gʼa ga ve yaˇ miˇ teˇ hpaˍ Yeˍsuˆ awˬ hpfuhˇ shiˍ ve tehꞈ hkʼaˬ hkʼe hpeuꞈ maw laˇ ve le?

11 Yeˍsuˆ lehˬ “a shu yawˇ ve mawˇ jeˬ htaꞈ yehˇ” leh yawˇ ve kanˉ gʼa ga ve yaˇ miˇ htaꞈ yawˇ awˬ hpfuhˇ shiˍ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 8:1-3) Yawˇ hui yawˇ geh kanˉ te tuˬ daꞈ ve awˬ vuiˬ piˇ ve ceh maˇ heˆ. Gʼuiˬ sha loˍ ve awˬ ceuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ ve kaꞈ yawˇ hui htaꞈ Yeˍsuˆ maˍ piˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, yawˇ suh leh kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ kaꞈ yawˇ hui htaꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 24:5-8) Tcuh yaˇ hui htaꞈ yawˇ ga piˇ ve hkʼa shuˍ, awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ beˬ ve lawˇ ve gʼa hpuˇ tuˬ ve htaꞈ Yeˍsuˆ yaˇ miˇ hui htaꞈ gu hehnˇ taˍ piˇ ve yoˬ. (Maˍkuˆ 9:30-32; 10:32-34) Yeˍsuˆ shu hpeh kʼai htaˇ, tcuh yaˇ hui yawˇ htaꞈ baˬ taˉ ve chaˬ nyi sheˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yeˍsuˆ htaꞈ suhˆ hkuiˉ daw hkʼoˆ lo htaꞈ keu piˇ leh suh˗e la yoˬ te htaˇ, yawˇ htaꞈ ga piˇ ve yaˇ miˇ teˇ hpaˍ kaꞈ oˇ kaˬ lo chehˇ taˍ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 26:56; Maˍkuˆ 15:40, 41.

12. Yeˍsuˆ yaˇ miˇ htaꞈ yonˍ gʼa leh aˬ htoꞈ ma kanˉ te tcuh ve le?

12 Yeˍsuˆ yaˇ miˇ htaꞈ yonˍ gʼa leh a yeˇ uiˍ ve kanˉ te tcuh ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Yeˍsuˆ kʼawꞈ teꞈ tu la ve htaꞈ awˉ lawˉ mawˬ ve lehˬ yaˇ miˇ teˇ hpaˍ yoˬ. Yawˇ kʼawꞈ teꞈ tu la˗oˬ tehꞈ tcuh yaˇ hui htaꞈ ca kʼoˆ piˇ tuˬ, yawˇ yaˇ miˇ chi ve teˇ hpaˍ htaꞈ awˬ vuiˬ piˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 28:5, 9, 10) Peˍteˍkoˆteˍ 33 hkʼawꞈ C.E. htaˇ, daꞈ kehˬ ve awˬ ha hpu gʼa ve yaˇ miˇ laiˉ gʼaˇ cawˬ ve yoˬ. Chi hkʼe hpehꞈ ve kʼo, yawˇ hui kaꞈ awˬ nu ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ yaw gʼa leh “Gʼuiˬ sha ve uiˍ jaˇ ve kanˉ teˇ hpaˍ awˬ lawn shu” htaꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ.—Tcuh yaˇ 1:14; 2:2-4, 11.

13. Chi beuꞈ teˇ co˗e awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ te gʼa ve aˬ htoꞈ ma kanˉ cawˬ ve le? Yawˇ hui te ve htaꞈ ngaˬ hui awˬ hpfuhˇ shiˍ ve tehꞈ hkʼaˬ hkʼe te hpeuꞈ maw piˇ gʼa tuˬ le?

13 Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te ve pa taw, chiˇ mvuh ve gʼa keunˍ ve yoˬ. Yawˇ hui hpawnˬ daꞈ kuiˬ yehˬ te ve hpawˇ ga piˇ leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ ve yehˬ teˇ hpaˍ haꞈ shaˉ ve yoˬ. Awˬ nu ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ leh Beˍteˍlaˆ hkʼaw kaꞈ ga piˇ ve yoˬ. Teˇ hpaˍ mvuhˇ yeˬ mvuhˇ haw gʼa hpuˇ ve htaꞈ ga piˇ leh Hkriꞈ yaˇ ve liꞈ kʼoˆ yuˬ tawˆ ve kaꞈ ga piˇ ve yoˬ. Teˇ hpaˍ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve maˇ heˆ leh miˍshenˍnaˍliˍ te ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ hkʼe yaˇ miˇ laiˉ gʼaˇ kaꞈ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ liꞈ henˇ yehˬ teˇ hpaˍ hkʼaw kʼai gʼa ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, gʼuˇ suhˍ peuˍ ve chaw Liꞈ henˇ yehˬ, S K E Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ Hto toˇ ve chaw Liꞈ henˇ yehˬ, leh Giˉlaˆ Liꞈ henˇ yehˬ lo kaꞈ kʼai gʼa ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ laiˉ gʼaˇ awˬ hpawˇ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw kanˉ te hkeuꞈ ve htaꞈ ga piˇ tuˬ yawˇ hui laiˉ ceuˬ te gʼa ve yoˬ. Hawˉ hkʼaˆ chi teˇ hpaˍ “laꞈ shawnˍ” hkʼe hpehꞈ ve, awˬ miˇ ma maˇ ga piˇ ve kʼo yawˇ hui ve kanˉ htaꞈ te maˇ gʼa taˬ. (Eˇfeˇsuꞈ 4:8) Yawˇ hui te ve kanˉ htaꞈ awˬ gʼaˇ piˇ leh awˬ hpfuhˇ shiˍ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ gʼa tuˬ, nawˬ hkʼaˬ hkʼe te gʼa ve le? dawˇ nyi sheˍ.

14. Chiˇ mvuh ve liꞈ 68:11 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, cuˇ yiˍ cawˬ ve nyi haꞈ shaˉ paˍ hkʼaˬ hkʼe te cawˇ ve le?

14 Cuˇ yiˍ cawˬ ve nyi haꞈ shaˉ paˍ lehˬ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ awˬ moˍ lonˉ ha lehˬ ha kʼa kanˉ te ve tehꞈ yawˇ hui dawˇ ve yoˬ. Leh yawˇ hui maˇ˗awˍ ve kʼo hto toˇ ve cheuˬ jaˇ. (Chiˇ mvuh ve 68:11 gʼaw sheˍ.) Chi htaꞈ pa taw, yawˇ hui ve awˬ lawn htaꞈ nyi haꞈ shaˉ paˍ henˇ yuˬ ve yoˬ. Aˍbiˆgeˬlaˆ kʼawꞈ kʼoˆ ve, nawˬ yehˬ shehˍ hpaˇ geh tawˇ hkʼaˬ hkʼe ve tanˬ yaw daꞈ leh awˬ bon gʼa ve le, awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ na laˇ htaˇ awˬ gʼaˇ gʼa jaˇ. Yawˇ kʼoˆ ve, “Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw ngaˬ a yeˇ uiˍ ve shawˍ sheˍ ve tehꞈ dawˇ tuˬ chi ga laˇ ve yoˬ.” Chi hkʼoˆ kaꞈ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ ka tiꞈ yeˬ ve, yaˇ miˇ a shaꞈ i ve shoꞈ shaꞈ ve gʼa hpuˇ htaˇ gu gʼa tuˬ, nyi haꞈ shaˉ paˍ shiˍ ve yoˬ. (Tiˇtuˆ 2:3-5) Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ teˇ hpaˍ htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ leh ngaˬ hui haꞈ piˇ ve htaꞈ gʼa keunˍ jaˇ.

NYI HAꞈ SHAˉ PAˍ AWˬ VIˉ AWˬ NYI YAˇ MIˇ HTAꞈ HAꞈ SHAˉ PIˇ VE

15. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ yawˇ awˬ tan gʼa ga kʼoˆ laˇ tuˬ loˍ ve hkʼaˬ htaˆ le?

15 Teˇ pawˆ pawˆ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ chaw teˇ gʼaˇ haꞈ shaˉ leh ga laˇ tuˬ loˍ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 1:17) Tawˇ pa haˉ te kʼo, mehˇ chawˇ ma yawˇ ve awˬ hpawˇ cawˬ htaˇ te ve kanˉ hkʼa peu˗eˬ, chaw teˇ gʼaˇ ga te laˇ tuˬ loˍ ve yoˬ. Maˇ heˆ leh chaw mawˇ saˍ laꞈ gʼonˍ geh yawˇ awˬ tan chaw teˇ gʼaˇ tawˇ gʼa ga yaw laˇ tuˬ loˍ ve yoˬ. Gʼuˇ suhˍ peuˍ ve yaˇ miˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw ga piˇ chehˇ ve, aˬ htoꞈ ma te hto toˇ kuiˬ hkʼaw gʼuˇ suhˍ peuˍ ve chaw awˬ nu ve htaꞈ mawˬ ve hkʼe, nawˬ htaꞈ maˇ mawˬ ve le shu kʼoˆ laˇ htaˇ, chaw teˇ gʼaˇ yawˇ awˬ tan gʼa ga kʼoˆ laˇ tuˬ loˍ ve yoˬ. Yaˇ miˇ teˇ hpaˍ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ gʼa tuˬ sheˍ ve le? Yeˍsuˆ ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ.

16. Maˍkuˆ liꞈ 14:3-9 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, Yeˍsuˆ Maˍriˆ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ ve le?

16 Yaˇ miˇ htaꞈ shu dawˇ yaꞈ htaˇ, Yeˍsuˆ laꞈ hanˉ ga piˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Maˍhtaˆ Maˍriˆ htaꞈ deˇ htaˇ, Yeˍsuˆ Maˍriˆ awˬ tan kʼoˆ piˇ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 10:38-42) Shu yawˇ htaꞈ aˬ htoꞈ ma te maˇ te cawˇ ve awˬ ceuˬ htaꞈ te ve le kʼoˆ piˇ htaˇ kaꞈ, Yeˍsuˆ Maˍriˆ htaꞈ kʼawꞈ ga piˇ ve yoˬ. (Maˍkuˆ 14:3-9 gʼaw sheˍ.) “Yawˇ ngaˬ htaꞈ daꞈ ve teˇ ceuˬ te laˇ peuˬ. . . . te puiˉ te hpehꞈ ve hkʼe” Maˍriˆ te ve htaꞈ Yeˍsuˆ na gʼa leh chiˇ mvuh piˇ ve yoˬ. Yawˇ tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ kʼoˆ ve, “ha lehˬ ve bon hkawˇ miˬ guiˬ teˇ kaˬ le le lo ca maˍ piˇ ve teˇ yanˇ, yaˇ miˇ chi htaꞈ dawˇ nawˇ tuˬ awˬ pon yawˇ te taˍ ve kanˉ chi htaꞈ kʼaoˍ maˍ piˇ tuˬ yoˬ.” Awˬ lawn chi ve hkʼaw yawˇ te ve awˬ ceuˬ htaꞈ kaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Maˍriˆ shiˍ puiˉ ve leh miˬ guiˬ chi hkʼoˆ lo hto toˇ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve Yeˍsuˆ kʼoˆ ve htaꞈ dawˇ nyi tuˬ loˍ ve yoˬ. Shu Maˍriˆ htaꞈ dawˇ yaꞈ piˇ htaˇ, Yeˍsuˆ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ pa taw yawˇ awˬ gʼaˇ gʼa jaˇ!

17. Ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ ga piˇ cawˇ ve hkʼaˬ hkʼe htaˇ le?

17 Nawˬ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ ga piˇ tuˬ kʼoˆ˗aw laˇ? Awˬ hawˉ lo ve awˬ lawn htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ yehˬ kʼa hkʼaw Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw teˇ gʼaˇ ceh tiˉ hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ hpawnˬ daꞈ la naiˇ ve leh hpawnˬ daꞈ hpehˇ htaˇ haˆ kʼoꞈ˗e ve laiˉ gʼaˇ mawˬ ve yoˬ. Leh yawˇ hpawnˬ daꞈ la htaˇ yaˇ htaꞈ kaꞈ hkʼa dehꞈ maˇ shiˍ laˬ. Awˬ hpawˇ yaˇ htaꞈ hpawnˬ daꞈ kuiˬ lo maˇ kʼai tcuh ve htawˇ, yawˇ chi aꞈ kehˉ gʼa te cawˇ ve tehꞈ teˇ hpaˍ kʼoˆ daꞈ ve yoˬ. Awˬ tehˬ kʼo, yawˇ te gʼa ve hkʼe te˗oˬ. Awˬ hpawˇ yonˍ hkʼaˇ maˇ shuˍ daꞈ ve pa taw, yehˬ kʼa hkʼaw teˇ ceuˬ le le yawˇ dawˇ cheˆ maˇ gʼa. Yaˇ awˬ pon dawˇ cheˆ piˇ gʼa tuˬ lehˬ awˬ hpawˇ yoˬ. Awˬ nu ve chaw yawˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve maˇ daꞈ ve awˬ lawn kʼoˆ htaˇ, nawˬ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ gʼa tuˬ le? Yawˇ te ve daꞈ ve awˬ ceuˬ nawˬ shu htaꞈ kʼoˆ maˍ leh chiˇ mvuh piˇ htaˇ, nawˬ yawˇ htaꞈ ga piˇ chehˇ ve yoˬ.

18. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ ga piˇ gʼa tuˬ hkʼaˬ hkʼe ve awˬ hkʼaˇ cawˬ sheˍ ve le?

18 Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ ngaˬ hui dawˇ haˍ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve lehˬ yawˇ hui htaꞈ gʼa ga piˇ ve yoˬ. (1 Yoˇhanˬ 3:18) Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ Eh˗neꞈ awˬ e naˬ ve htaꞈ haꞈ shaˉ chehˇ ve kʼoˆ ve, “ngaˬ awˬ nu ve kanˉ te gʼa tuˬ, teˇ pawˆ pawˆ awˬ viˉ awˬ nyi ngaˬ e htaꞈ gʼa ga nyi laˇ ve yoˬ. Teˇ hpaˍ hpaˍ caˇ tuˬ yuˬ veu laˇ ve yoˬ. Chi ve yawˇ hui ngaˬ htaꞈ haꞈ leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve teˇ gʼaˇ hpehꞈ ve tehꞈ shiˍ tuˬ te laˇ ve yoˬ.” Awˬ viˉ awˬ nyi kaꞈ Jaw˗deh htaꞈ ga piˇ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ yawˇ kaˇ nyi haꞈ shaˉ tuˬ awˬ hkʼaˇ maˍ piˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “ngaˬ kawˆ ve maˇ gʼa heuˆ la tuˬ yawˇ hui ngaˬ htaꞈ dawˇ haˍ ve tehꞈ shiˍ htaˇ, ngaˬ ha lehˬ jaˇ.”

19. Nyi haꞈ shaˉ paˍ awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ sheˍ ve le?

19 Nyi haꞈ shaˉ paˍ kaꞈ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ gʼa nyi haꞈ shaˉ piˇ ve yoˬ. Chi Yaˬhoˉvaˬ awˬ pon a yeˇ uiˍ jaˇ ve tehꞈ yawˇ hui shiˍ ve yoˬ. (Yaˍkoˆ 1:27) Chi htaꞈ pa taw, yawˇ hui Yeˍsuˆ htaꞈ henˇ yuˬ leh awˬ hkʼaˇ ca ve chaw hpehꞈ ve yoˬ. A yeˇ maˇ uiˍ ve teˇ lawn lawn kʼo, yawˇ hui hpanˍ kʼai tcuh ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 15:22-28) Nyi haꞈ shaˉ paˍ coˇ caˇ leh awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ ga piˇ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ leh yawˇ ve kanˉ hkʼaˇ dawˇ haˍ ve tehꞈ shiˍ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Hki˗a yehˬ jiˆ tuˬ nyi haꞈ shaˉ paˍ awˬ moˍ ehˉ hkʼaw ve shiˍ htaˇ, yawˇ Hki˗a htaꞈ ga piˇ tuˬ awˬ hkʼaˇ laꞈ haˆ gu teh ve yoˬ. Hki˗a kʼoˆ ve, “nyi haꞈ shaˉ paˍ ngaˬ htaꞈ awˬ gʼaˇ peꞈ laˇ leh laiˉ ceuˬ ga laˇ ve yoˬ. Chi ngaˬ hkʼe taw maˇ dawˇ haˍ tuˬ ga laˇ leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ leh shoꞈ shaꞈ ve gʼa hpuˇ htaˇ, ngaˬ teˇ gʼaˇ tiˉ chehˇ ve maˇ heˆ tehꞈ dawˇ ve yoˬ.”

AWˬ VIˉ AWˬ NYI YAˇ MIˇ TEˇ GʼAˇ LE LE NGAˬ HUI NYI HAꞈ SHAˉ PIˇ TUˬ LOˍ VE

20-21. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ teˇ gʼaˇ le le htaꞈ ngaˬ hui awˬ hpfuhˇ shiˍ ve tehꞈ hkʼaˬ hkʼe te hpeuꞈ maw piˇ gʼa tuˬ le?

20 Ngaˬ hui awˬ paˇ awˬ kui lo nyi htaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ laiˉ gʼaˇ kaiˬ ve leh kanˉ te hkeuꞈ ve htaꞈ mawˬ ve yoˬ. Yawˇ hui ngaˬ hui haꞈ shaˉ piˇ ve htaꞈ gʼa keunˍ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yeˍsuˆ htaꞈ henˇ yuˬ leh chi hkʼe te gʼa tuˬ yawˇ hui geh awˬ yanˇ gʼa yehˇ ve yoˬ. Yawˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ shiˍ daꞈ tuˬ te ve yoˬ. Yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ leh yawˇ hui loˍ htaˇ ga piˇ ve yoˬ.

21 Tcuh yaˇ Pawˇluꞈ Roˉmaꞈ venˇ hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ liꞈ bvuhꞈ feu piˇ ve awˬ leh meuˇ teˇ tawn hkʼaw, yaˇ miˇ 9 gʼaˇ ve awˬ meh htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) Pawˇluꞈ liꞈ bvuhꞈ leh chiˇ mvuh piˇ htaˇ, yaˇ miˇ chi teˇ hpaˍ awˬ gʼaˇ gʼa jaˇ. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ kaꞈ a yeˇ yuˬ piˇ cawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui chi hkʼe te ve kʼo, yawˇ hui htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ leh Hkriꞈ yaˇ ve yehˬ kʼa hkʼaw yawˇ hui a yeˇ uiˍ ve hpehꞈ ve tehꞈ dawˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 136 Yaˬhoˉvaˬ geh laˬ ve ‘awˬ bon kʼawꞈ te hkʼawꞈ laˇ ve’

^ Ngaˬ hui ve awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ shoꞈ shaꞈ ve laiˉ ceuˬ htaꞈ gʼa yeunˇ hkanˍ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ Yeˍsuˆ te piˇ ve hkʼa shuˍ ngaˬ hui nyi haꞈ shaˉ leh hkʼaˬ hkʼe te awˬ gʼaˇ piˇ gʼa tuˬ le? Yeˍsuˆ yawˇ hui htaꞈ awˬ yanˇ piˇ ve, yawˇ hui htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ ve, leh yawˇ hui htaꞈ ga piˇ ve hkʼe, ngaˬ hui Yeˍsuˆ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te henˇ yuˬ gʼa tuˬ, awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

^ Awˬ lawn chi ve hkʼaw awˬ meh teˇ hpaˍ hpaˍ pa ve.

^ Liꞈ kʼoˆ teˇ kʼoˆ hkʼaw kʼoˆ ve, “maˇ˗awˍ ve kʼo awˬ laꞈ gʼawˇ lehˬ Jawˇmawˇ Yeˍsuˆ ve hkui paˇ lo mui ve yoˬ. Yawˇ hui chi hkʼe te ve lehˬ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ jawˇ mawˇ gʼa hpehꞈ tuˬ ve htaꞈ gu hehnˇ taˍ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, oˇ htaˇ teˇ co˗e ve yaˇ miˇ lehˬ jawˇ mawˇ hpehꞈ tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ cawˬ. Maˍriˆ Yeˍsuˆ ve hkui paˇ lo mui leh yawˇ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na chehˇ htaˇ, Maˍriˆ chi hkʼe te ve htaꞈ oˇ htaˇ teˇ co˗e Yuˇdaꞈ chaw hawˉ hkʼaˆ gʼa mawˬ htaˇ yawˇ hui maˇ˗awˍ ve cheˆ˗ehꞈ kʼai ve yoˬ.”

^ Nyi haꞈ shaˉ paˍ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ htaꞈ ga piˇ htaˇ, yawˇ shaˍ tiꞈ gʼa te cawˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, yawˇ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ geh kʼai htaˇ teˇ gʼaˇ tiˉ maˇ kʼai cawˇ.

^ AWˬ HAN HTAꞈ KʼOˆ MAˍ TAˍ VE: Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ 2 gʼaˇ kaˇ gaˉ yaw pa ve htaꞈ ga piˇ ve. Awˬ viˉ awˬ nyi teˇ ca awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ maˇ chehˇ sha ve geh ca guiˇ˗e ve. Awˬ viˉ awˬ nyi teˇ ca yehˬ kʼa hkʼaw oˉ kʼoˍ pui tuˬ awˬ e leh awˬ yaˇ geh kʼai ve. Yeˍsuˆ te ve hkʼa shuˍ yawˇ hui kaꞈ yaˇ miˇ htaꞈ a yeˇ yuˬ piˇ ve.