Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

KISHINTE KYA KWIFUNDA 39

Kwatakanya Bana-Bakaji Bene Kidishitu

Kwatakanya Bana-Bakaji Bene Kidishitu

“Bana-bakaji basapula myanda miyampe i kibumbo kikatampe kya divita.”​—ÑIM. 68:11.

LWIMBO 137 Bana-Bakaji Bakōkele, Bakaka Bene Kidishitu

BIDI MU KISHINTE *

Kaka uvudilwe bya kulonga kadi mupyasakane, utanwa ku kupwila, wenda mu busapudi, ukwasha ku mwingilo wa kulongolola Njibo Bulopwe, kadi usangedile banababo bene Kidishitu (Tala musango 1)

1. Le bakaka bakwatakanyanga bulongolodi namani, ino le bavule batanwanga na makambakano’ka? (Tala kifwatulo pa kibalu.)

BINE tufwijanga’ko pa kwikala na bakaka bavule bengila bininge mu kipwilo! Kimfwa, bapityijanga bipindi ne kulondolola ku kupwila, kadi basapulanga myanda miyampe. Bamo nabo bakwashanga ku kulongolola Njibo ya Bulopwe, kadi batele banababo ba ku mushipiditu mutyima. Inoko na bubine, nabo batanwanga na makambakano. Bamo balelele bambutwile babo banunu. Bakwabo nabo bōminine kupangwapangwa na bantu ba kyabo kisaka. Kadi bangi nabo balelele bana bunka, bengila bininge mwanda wa kuvuija bisakibwa bya babo bana.

2. Mwanda waka tufwaninwe kukwatakanya bakaka?

2 Mwanda waka tufwaninwe kukwatakanya bakaka? Mwanda divule dine ino ntanda keilēmekelepo bana-bakaji. Ne kadi, Bible witukankamika twibakwatakanye. Kimfwa, mutumibwa Polo wānenene kipwilo kya mu Loma kitambule Febe ne kumukwasha “na bintu byonso byakokeja kubulwa.” (Loma 16:1, 2) Polo byaādi Mufadiseo, wādi padi na kibidiji kya kumona bana-bakaji bu ba munshi. Ino pano pakadi mwine Kidishitu, wāiula Yesu ne kumona bana-bakaji na bulēme ne kanye.​—1 Ko. 11:1.

3. Le Yesu wādi umwene bana-bakaji bonso namani, ne wādi umwene namani bana-bakaji bādi balonga kiswa-mutyima kya Leza?

3 Yesu wādi ulēmekele bana-bakaji bonso. (Yoa. 4:27) Kādipo umwene bana-bakaji na mwādi mwibamwena bendeji ba bipwilo bya Bayuda ba mu andi mafuku. Na bubine dibuku dimo dīsambila pa Bible dinena’mba: “Yesu kānenenepo kintu nansha kimo kya kufutulula nansha kupēlula bana-bakaji.” Inoko Yesu wādi ulēmekele bininge bana-bakaji bādi balonga kiswa-mutyima kya Shandi. Nakampata, wādi wibamwene bu bakaka ne kwibatela pamo na bana-balume baādi umwene bu babadilwa mu kisaka kyandi kya ku mushipiditu.​—Mat. 12:50.

4. Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

4 Yesu wādi mwiteakanye nyeke kukwasha bakaka. Wādi wibatendela ne kwibanenena. Pano twisambilei bidi pa muswelo otubwanya kwiula Yesu mwanda wa kulombola’mba tumwene bakaka na bulēme.

TULĒMEKEI BAKAKA

5. Mwanda waka bakaka bamo babwanya kukomenwa kukesangaja na balunda nabo?

5 Batwe bonso, batutu ne bakaka, tusakilwa balunda bayampe. Inoko kyaba kimo, bakaka babwanya kukomenwa kukesangaja na balunda. Mwanda waka? Tala bino binenwa. Kaka witwa bu Jordan * unena’mba, “Byondi nkungakaji, divule dine nemonanga bu nkidipo na kifuko mu kipwilo, ne amba nkibadilwa’mopo.” Kristen, pania umo wavilukile mwanda wa kwingila bininge mwingilo wa busapudi unena’mba, “Shi wi mweni mu kipwilo, ubwanya kwimona bu udi bunka.” Banabetu bamo nabo babwanya kwiivwana uno muswelo. Boba badi mu kisaka na bantu ke Batumonipo, babwanya kwimona bwa abo basansane na kyabo kisaka ne kwimona kyaba kimo bu badi kulampe na kisaka kyabo kya ku mushipiditu. Boba bashikete kijabanda babwanya kwimona bu badi bunka, monka mubwanya kwimwena boba balelele bantu ba mu kisaka babela. Annette unena’mba, “Nkyadipo ngitabija lwito lwa kukesangaja na bakwetu mwanda nadi ndama mama ubela.”

Pamo bwa Yesu, tubwanya kulombola’mba tutele bakaka ba kikōkeji mutyima na buswe (Tala musongo 6-9) *

6. Mungya Luka 10:38-42, le Yesu wākweshe ba Madia ne Mata namani?

6 Yesu wādi ushikata pamo na bakaka, kadi wādi mulunda nabo wa bine. Twisambilei bidi pa bulunda bwandi na Madia ne Mata, mobimwekela bonso bādi bankungakaji. (Tanga Luka 10:38-42.) Kupityila ku binenwa byandi ne bilongwa byandi, Yesu wēbakweshe beivwane biyampe. Madia wēivwene biyampe paādi ushikete ku maulu andi bu mwanā bwanga. * Ino Mata wākambakanibwe mwanda Madia kāmukweshe’kopo, ebiya wāsapwila Yesu na bwanapabo milangwe yandi. Mu kino kitatyi, Yesu wābwenye kukwasha bano bana-bakaji bonso babidi ku mushipiditu. Kadi pawāendele kukebapempula mu bitatyi bikwabo, wālombwele amba utele mutyima bano bana-bakaji ne mwanabo Lazalasa. (Yoa. 12:1-3) O mwanda kitatyi kyābelele Lazalasa bininge, ba Madia ne Mata bākalombele Yesu ebakwashe.​—Yoa. 11:3, 5.

7. Le i muswelo’ka umo otubwanya kukankamika bakaka?

7 Ku bakaka bamo, kupwila i mukenga obadi nao wa kwitana na banababo mu lwitabijo. Nanshi tufwaninwe kwingidija uno mukenga mwanda wa kwibatundaila, kwisamba nabo, ne kwibalombola’mba twibatele mutyima. Jordan, otwatelanga kala unena’mba, “Binkankamikanga bininge shi bakwetu bamfwija’ko pa malondololo ami, bakwata’ko mpangiko ya kusapula nami, nansha kunombola mu miswelo mikwabo amba bantele mutyima.” Tufwaninwe kulombola bakaka amba badi na mvubu kotudi. Kia unena’mba, “Shi nkyendelepo ku kupwila, ndyukile amba basa kunembela musapu wa kungipangula shi ngidi BIYAMPE. Kino kimvulujanga’mba batutu ne bakaka bantele mutyima.”

8. Le i mu miswelo’ka mikwabo motubwanya kwiula Yesu?

8 Pamo bwa Yesu, tubwanya kwitūdila’ko kitatyi kya kushikata pamo na bakaka. Padi tubwanya kwibeta kudya nabo twa kudya ku njibo nansha kwipwija nabo mukose. Kitatyi kyotulonga namino, tufwaninwe kwisamba mu muswelo ukankamika. (Loma 1:11, 12) Bakulumpe bafwaninwe kwiula ngikadila ya Yesu. Aye wādi uyukile amba bukungulume ne bukungakaji bubwanya kuletela bantu bamo makambakano, ino wālombwele patōka’mba nsangaji ya nyeke keitambengapo ku kusonga ne kusongwa nansha ku kubutula bana. (Luka 11:27, 28) Inoko, nsangaji ya nyeke itambanga ku kutūla mwingilo wa Yehova pa kifuko kibajinji.​—Mat. 19:12.

9. Le i bika bibwanya kulonga bakulumpe pa kukwasha bakaka?

9 Nakampata bakulumpe bafwaninwe kumona bana-bakaji bene Kidishitu bu bakaka ne bainabo ba ku mushipiditu. (1 Tm. 5:1, 2) Bakulumpe bafwaninwe kwitūdila’ko kitatyi kya kwisamba na bakaka kumeso nansha pa kupwa kwa kupwila. Kristen unena’mba, “Mukulumpe wajingulwile amba ne muvudilwe bya kulonga, wasaka kuyuka mpangiko yami. Namufwijije’ko bininge pa kunta mutyima.” Shi bakulumpe betūdila’ko kitatyi kya kwisamba na bakaka, balombolanga’mba bebatele mutyima. * Annette, otwatelanga kala, ulombola kamweno kamo kadi mu kwisamba na bakulumpe kitatyi ne kitatyi. Unena’mba: “Nebayukanga biyampe, nabo baundyuka. Ebiya shi natanwa na makambakano, mpēlelwanga kwibalomba bukwashi.”

FWIJAI’KO BAKAKA

10. Le i bika bibwanya kukwasha bakaka basangale bininge?

10 Batwe bonso, bana-balume ne bana-bakaji, tusangalanga bininge shi bakwetu betufwija’ko pa bwino bwetu ne kwitusapwila’mba basangedile mwingilo otwingila. Inoko shi kebetufwija’kopo pa bwino bwetu ne pa mwingilo otwingila, tukatyumukwa mutyima. Abigail nkungakaji umo pania unena’mba, kyaba kimo wimonanga bu musūlwe. Ubweja’ko amba: “Bamonanga’tu bu kaka nansha mwana wa ku mashi. Kyaba kimo monanga’mba kekudipo umwene.” Ino tala byanenene kaka Pam. Paadi nkungakaji, waingile bu mishonele myaka mivule. Mwenda mafuku, wajokela ku njibo kukalela bambutwile bandi. Pano padi na myaka 70 ne kupita, ukingilanga bu pania. Pam unena’mba, “bintu binkwashanga bininge i kitatyi kinombola bakwetu amba bafwijanga’ko pa mwingilo wami.”

11. Le Yesu wālombwele namani amba umwene na bulēme bana-bakaji baādi wenda nabo mu mwingilo wandi?

11 Yesu wādi umwene na bulēme bukwashi bwāmukweshe bana-bakaji bakaminwe Leza bāmwingidile na “bintu byabo.” (Luka 8:1-3) Wēbalekele bekale na dino dyese, kadi wēbasokwedile ne bubine bwa kamweno bwa ku mushipiditu. Kimfwa, wēbalombwele amba usa kufwa ne kusanguka. (Luka 24:5-8) Wāteakenye bano bana-bakaji na mwawāteakaninye batumibwa, ku matompo ādi abwanya kwibatana. (Mako 9:30-32; 10:32-34) O mwanda kitatyi kyānyemene batumibwa pobākwete Yesu, bana-bakaji bamo bādi bamukwatakenye, bādi kubwipi nadi paādi ufwila ku mutyi wa masusu.​—Mat. 26:56; Mako 15:40, 41.

12. Le Yesu wāpele bana-bakaji mwingilo’ka?

12 Yesu wāpele bana-bakaji mwingilo wa mvubu. Kimfwa, bana-bakaji bakaminwe Leza bo bābadikile kumumona paāsangukile. Wānena bano bana-bakaji bakasapwile batumibwe amba wasanguka. (Mat. 28:5, 9, 10) Kadi pa Pentekosa 33 Yesu Ke Mwiye, padi bana-bakaji bātenwe’po kitatyi kyobāpungulwile mushipiditu ujila. Shi batenwe’po, nabya bano bakaka bashingwe māni bāpelwe mu kingelengele bukomo bwa kwisamba ndimi ne kusapwila bakwabo “bintu bikatampe bya Leza.”​—Bil. 1:14; 2:2-4, 11.

13. Le i bika bilonga bana-bakaji bene Kidishitu dyalelo, ne i muswelo’ka otubwanya kulombola kufwija’ko pa mingilo yobengila?

13 Bakaka bafwaninwe kufwijibwa’ko pa mingilo yonso yobengidila Yehova. Mu ino mingilo mubadilwa, kūbaka mobo ne kwialongolola, kukwatakanya bisumpi bya ndimi myeni, ne kwingila mwingilo wa kwilanga ku Betele. Bengilanga mu mwingilo wa kukwasha boba baponenwe na bimpengele, kwalamuna mabuku etu, ne kwingila bu bapania ne bu bamishonele. Pamo bwa batutu, bakaka nabo bafundanga masomo a bapania, Masomo a Basapudi ba Bulopwe, ne Masomo a Ngileade. Ne kadi, bakaji bakwashanga’ko babo balume amba bavuije mingilo yabo mu kipwilo ne mu bulongolodi bwa Leza. Bano batutu badi na biselwa, kebabwanyapo kwingila ne pa mfulo bu “bantu bu byabuntu” pampikwa kukwatakanibwa na babo bakaji. (Ef. 4:8) Le ubulwepo kulangulukila pa muswelo obwanya kukwatakanya bano bakaka mu mwingilo obengila?

14. Kukwatañana na Ñimbo ya Mitōto 68:11, le bakulumpe ba tunangu baloñanga bika?

14 Bakulumpe ba tunangu bayukile amba bakaka i “kibumbo kikatampe kya divita” kya bengidi bengila na mutyima tō, ne amba babadilwa mu basapudi bavule ba bwino ba myanda miyampe. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 68:11.) O mwanda bakulumpe bakalonga bukomo bwa kumwena mu bwino bwabo. Abigail, otwatelanga kala usangalanga shi banabetu bamwipangula miswelo miyampe ya mwa kwisambila na bantu ba mu mwaba. Unena’mba, “kino kinkwashanga mone amba Yehova umbīkile kifuko mu bulongolodi bwandi.” Kadi bakulumpe bayukile amba bakaka ba kikōkeji kadi batame, babwanya kukwasha bakaka bankasampe bekonda na makambakano. (Tet. 2:3-5) Na bubine, bakaka bafwaninwe kufwijibwa’ko!

NENENAI BAKAKA

15. Le bakaka babwanya kusakilwa muntu wa kwibanenena kitatyi’ka?

15 Kyaba kimo, bakaka babwanya kusakilwa muntu wa kwibanenena kitatyi kyobekonda na makambakano kampanda. (Isa. 1:17) Kimfwa, mukaji wa kishala nansha kaka mulubulwe ubwanya padi kusakilwa muntu wa kumunenena, ne wa kumukwasha engile mingilo yadi ivudile kwingila wandi mulume. Kaka mununu ubwanya padi kusakilwa bukwashi pa kwisamba na badokitele. Nansha kaka pania wingila mwingilo kampanda mu bulongolodi, usakilwa padi muntu wa kumunenena shi bakwabo bamufutulula’mba kasapulangapo biyampe na musapwila bapania bakwabo. Le i muswelo’ka mukwabo otubwanya kukwasha bakaka? Tulangulukilei monka pa kimfwa kya Yesu.

16. Monka mokilembelwe mu Mako 14:3-9, le Yesu wākweshe Madia namani?

16 Yesu wādi mwiteakanye kunenena bakaka kitatyi kyokebādipo bebevwanija. Kimfwa, wānenēne Madia pāmufutwilwile Mata. (Luka 10:38-42) Kadi wānenēne Madia musunsa wa bubidi, kitatyi kyāmutopekele bakwabo amba wakwata butyibi bubi. (Tanga Mako 14:3-9.) Yesu wāyukile byādi bilanga Madia wāmufwija’ko, kupwa wanena’mba: “Wanongela kilongwa kilumbuluke. . . . Walonga kyaadi ukokeja kulonga.” Wānena’nka ne bupolofeto amba kilongwa kyandi kya buswe kikasapulwa “konso kusapulwa ino myanda miyampe mu ino ntanda yonso,” monka musapwila’kyo kino kishinte. Bisangaja’po kashā Yesu kulombola’mba myanda miyampe ikasapulwa ntanda yonso kitatyi kyaādi utendela kilongwa kya mwana-mukaji kya kubulwa kwisakila! Bine, binenwa byandi byākulupije Madia pa kupwa kumonwa bibi!

17. Leta kimfwa kilombola kitatyi kyotubwanya kunenena kaka?

17 Lelo unenenanga bakaka ponso pobasakilwa wa kwibanenena? Kimfwa, tulangulukilei bidi pa uno mwanda. Basapudi bamo bamwene amba kaka umo wa mulume ke Kamonipo uvudile kutyelewa ku kupwila ne kujokela ku njibo kupwila’tu ku kipwa. Ne amba wiyanga na bandi bana na dimodimo. Ebiya kebeipangula kine kyakalombelapo wandi mulume wampikwa kwitabija amuleke āye na bana ku kupwila, kupwa kebamufutulula. Inoko, bubine i buno amba kaka wikankilanga’ko bininge. Ke ayepo utandikanga mpangiko; kadi kadipo na kishima kya mfulo pa bandi bana. Le abe wadi ubwanya kulonga’po namani? Shi wadi wa kufwija’ko kaka, ne kulombola bakwenu bintu biyampe byalonga, kwadipo wa kumufutulula.

18. Le i miswelo’ka mikwabo yotubwanya kukwasha bakaka?

18 Tubwanya kulombola bakaka muswelo otwibatele mutyima shi twibakwasha. (1 Yo. 3:18) Annette, kaka ulelele inandi ubela unena’mba: “Balunda nami bamo badi bāya kunkwasha’ko, nansha kundetela byakudya. Kino kyaunengeje nemone amba i bansanswe ne amba ngidi mu kipwilo.” Jordan nandi bamukweshe. Tutu umo wamulombwele mwa kulongolwela motoka wandi. Unena’mba: “I biyampe’po kashā kuyuka’mba batutu ne bakaka bansakilanga biyampe.”

19. Le i miswelo’ka mikwabo ibwanya bakulumpe kukwasha bakaka?

19 Bakulumpe nabo baloñanga bukomo bwa kuvuija bisakibwa bya bakaka. Bayukile amba Yehova usakanga bebalongele bintu biyampe. (Yak. 1:27) O mwanda beulanga bujalale bwa Yesu, na kuleka kutūla’ko bijila popa pokebifwaninwepo. (Mat. 15:22-28) Bakulumpe bakwata mulangwe wa kukwasha bakaka, bakalengeja bakaka bemone amba bebakwatakenye. Payukile mutadi wa kisumpi kya ba Kia amba wavilukila mu njibo mikwabo, wakamukweshe ponka na ponka. Kia unena’mba, “Kino kyaunkweshe ndeke kuvutakinibwa ñeni bininge. Pa mwanda wa binenwa byabo bikankamika ne bukwashi bwabo, bakulumpe banombwele patōkelela’mba ngidi na mvubu mu kipwilo ne amba nkidipo bunka kitatyi kyonekonda na makambakano.”

TUFWANINWE KUKWATAKANYA BAKAKA BONSO MU KIPWILO

20-21. Le i muswelo’ka otukalombola’mba tulēmekele bakaka bonso bene Kidishitu?

20 Shi tutale mu bipwilo byetu dyalelo, mudi bimfwa bivule bya bana-bakaji bene Kidishitu bankanka botufwaninwe kukwatakanya. Monka motwefundila’kyo ku kimfwa kya Yesu, tubwanya kwibakwasha shi tupityija nabo kitatyi pamo ne kwibayuka. Tubwanya kwibafwija’ko pa mwingilo obengidila Leza. Kadi tubwanya kwibanenena ponso pobasakilwa wa kwibanenena.

21 Ku mfulo kwa mukanda waātūmīne bene Loma, Polo wātelele’mo pa majina bana-bakaji kitema bene Kidishitu. (Loma 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) Bine, bano bana-bakaji bākankamikilwe pobāivwene wibemuna ne kwibafwija’ko. Netu, tukwatakanyei bakaka bonso badi mu kyetu kipwilo. Nabya tukalombola’mba twibamwene na bulēme bu bantu ba mu kyetu kisaka kya ku mushipiditu.

LWIMBO 136 “Mfutwa Mibwaninine” Itamba Kudi Yehova

^ mus. 5 Bana-bakaji bene Kidishitu batanwanga na makambakano mavule. Kino kishinte kisa kwisambila pa muswelo otubwanya kukwatakanya bano bakaka na kwiula kimfwa kya Yesu. Tubwanya kuboila ñeni ku muswelo wādi upityija Yesu kitatyi pamo na bana-bakaji, wibafwija’ko, ne kwibanenena.

^ mus. 5 Majina amo i mashintwe.

^ mus. 6 Dibuku dimo dinena’mba: “Bana ba bwanga bādi bashikata ku maulu a bafundiji babo. Bādi balonga namino pobādi bateakanibwa mwa kwikadila bafundiji—mwingilo kewādipo upebwa bana-bakaji. . . . O mwanda bana-balume Bayuda bāfītyilwe pa kumona Madia ushikete uteja bufundiji bwa Yesu.

^ mus. 9 Bakulumpe bafwaninwe kudyumuka kitatyi kyobakwasha bakaka. Kimfwa, mukulumpe kafwaninwepo kukapempula kaka bunka.

^ mus. 65 NSHINTULWILO YA KIFWATULO Paje 22: Pa kwiula kimfwa kya Yesu kya kuta mutyima bana-bakaji ba kikōkeji, tutu umo ukwasha bakaka babidi bashinte ditonto ku motoka wabo, mukwabo nandi wakapempula kaka mulemane, kadi tutu wa busatu nandi waenda na wandi mukaji kukalonga butōtyi bwa kisaka pamo na kaka ne wandi mwana mwana-mukaji.