Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 39

Tukankamijayi bana betu ba bakaji

Tukankamijayi bana betu ba bakaji

“Bakaji badi bamanyisha lumu luimpe badi musumba munene.”​—MIS. 68:11.

MUSAMBU WA 137 Bakaji ba lulamatu ne bakaji bena Kristo

KADIOSHA *

Bana betu ba bakaji benji ba mudimu ba tshisumi, benza midimu mu tshisumbu, bayisha lumu luimpe, bambuluisha mu dilongolola dia Nzubu wa Bukalenge, ne batabalela bena Kristo nabu (Tangila tshikoso 1)

1. Mmushindu kayi utu bana betu ba bakaji bakuatshisha bulongolodi buetu? Nntatu kayi itu ba bungi ba kudibu batuilangana nayi? (Tangila tshimfuanyi tshia pa tshizubu.)

BIDI bituenza disanka dia bungi bua mutudi ne bana betu ba bakaji bavule badi benza mudimu mukole mu tshisumbu! Tshilejilu, badi benzamu midimu ne bandamunamu, ne batu kabidi bayisha. Bakuabu batu bambuluisha mu dilongolola Nzubu wa Bukalenge, ne batu batabalela bena Kristo nabu ne muoyo umue. Nansha nanku, batu batuilangana ne ntatu. Kudi badi balama baledi babu bakadi bakulakaje. Bakuabu badi babaluisha kudi bena mu mêku abu. Banga baledi badi badikoleshila bana diboko dia nkaya badi baditatshisha bikole bua kubadiisha.

2. Bua tshinyi kuakula tshilumbu tshia dikankamija bana betu ba bakaji?

2 Bua tshinyi kuakula tshilumbu tshia dikankamija bana betu ba bakaji? Bualu bena panu kabatu batamba kutua bantu bakaji mushinga udi mubakumbanyine to. Bible pende udi utubela bua tuikale tubakankamija. Tshilejilu, mupostolo Paulo wakalomba bena mu tshisumbu tshia ku Lomo bua bakidile Foibe ne ‘bamuambuluishe mu bionso bidiye mua kuikala nabi dijinga.’ (Lomo 16:1, 2) Patshivua Paulo Mufalese, uvua mu bantu bavua ne tshilele tshia kumona bantu bakaji bu bashadile. Kadi pakavuaye muena Kristo, uvua widikija Yezu, utua bantu bakaji mushinga ne ubenzela malu ne bulenga.​—1 Kol. 11:1.

3. Ntshinyi tshivua Yezu wenzela bantu bakaji? Mmunyi muvuaye umona bantu bakaji bavua benza disua dia Nzambi?

3 Yezu uvua utua bantu bakaji bonso mushinga. (Yone 4:27) Kavua ubamona muvua bamfumu ba bitendelelu bena Yuda ba tshikondo tshiende babamona to. Ke bualu kayi mukanda mukuabu utu umvuija malu a mu Bible udi wamba ne: “Yezu katu muambe dîyi nansha dimue divua dipuekeshe bantu bakaji milongo anyi dibapepeje to.” Kadi bua bakaji bavua benza disua dia Nzambi Yezu uvua ubanemeka bobu bikole. Bualu bua mushinga budi ne: uvua ubangata bu bana babu ba bakaji ne wakabatela pamue ne bantu balume bavuaye wangata bu bena mu dîku diabu dia mu nyuma.​—Mat. 12:50.

4. Ntshinyi tshituakonkonona mu tshiena-bualu etshi?

4 Misangu yonso Yezu uvua pabuipi bua kuambuluisha bakaji bavua benzela Nzambi mudimu. Uvua ubaleja muvuaye ubanyisha ne uvua ubakuila. Tumonayi mutudi mua kutua bana betu ba bakaji mushinga bua kuleja mutudi tuidikija Yezu.

TUANGATAYI BANA BETU BA BAKAJI NE MUSHINGA

5. Bua tshinyi bidi mua kukolela bamue bana betu ba bakaji bua kupeta balunda bimpe?

5 Tuetu bonso tutu basue kuikala ne balunda bimpe. Kadi imue misangu bidi mua kukolela bana betu ba bakaji bua kupetabu balunda bimpe. Bua tshinyi? Umvua bidibu bamba. Muanetu kampanda diende Jordan * udi wamba ne: “Bu muntshidi mujike, ntu ntamba kumona ne: tshiena ne muaba mu tshisumbu to, ne muomu muine ki mmukumbanyine to.” Kristen, mpanda-njila udi muye kuyisha muaba mukuabu bua kualabaja mudimu wende udi wamba ne: “Pautshidi muenyi mu tshisumbu, udi mua kudiumvua anu bu muntu nkaya.” Malu aa adi mua kufikila kabidi bana betu ba balume bakuabu. Bantu badi mu mêku adi kaayi a bena Kristo badi mua kudiumvua batapuluke ne bena mu mêku abu eku badiumvua kabidi kule ne bena Kristo nabu. Bantu batu masama matekele panshi badi mua kumvua bunkaya, nansha aba badi ne mudimu wa kulama bena mu mêku abu badi basama badi mua kumvua pabu nanku. Muanetu Annette udi wamba ne: “Mvua mpangila too ne mua kuya kupitshisha kapepe ne bena Kristo nanyi pavuabu bambikila bualu meme ke uvua ne mudimu wa kulama mamu.”

Tudi mua kuleja ne: tudi tuditatshisha bua bana betu ba bakaji ba lulamatu anu bu Yezu (Tangila tshikoso 6-9) *

6. Bilondeshile Luka 10:38-42 mmunyi muvua Yezu muambuluishe Mâta ne Mariya?

6 Yezu uvua usomba ne bantu bakaji bavua benzela Nzambi mudimu, ne uvua mulunda wabu mulelela. Tuangate tshilejilu tshia Mariya ne Mâta. Bidi bimueneka ne: bonso babidi bavua bajike. (Bala Luka 10:38-42.) Mêyi a Yezu ne bienzedi biende bivua bibasanguluja. Mariya uvua udiumvua mudilekelele bua kusomba ku makasa ende bu muyidi wende. * Mâta yeye bu muvuabi bimutonde bua muvua Mariya kayi umuambuluisha, wakadiumvua pende mudilekelele bua kukuatshila Yezu bualu abu. Yezu wakambuluisha bakaji babidi abu bua kulonga malu a mushinga mukole anu muaba au. Wakalua kukumbula kabidi bakaji aba ne muanabu Lazalo misangu mikuabu bua kuleja muvuaye ubatabalela. (Yone 12:1-3) Ke bualu kayi kabiena bitukemesha bua muvua Mariya ne Mâta bamanye ne: bavua mua kunyemena kudi Yezu pavua Lazalo musame bikole to.​—Yone 11:3, 5.

7. Ngumue mushindu kayi utudi mua kukankamija bana betu ba bakaji?

7 Bua bamue bana betu ba bakaji, bisangilu ke muaba munene utubu batuilangana ne bena Kristo nabu. Nanku tudi basue kuikala tubasankidila bikondo abi, tuyukila nabu, ne tubaleja mutudi tubatabalela. Jordan utukadi batele udi wamba ne: “Patu bana betu bangela kalumbandi bua mandamuna antu mfila, bangambila bua tuyishe nabu, anyi bantabalela mu mishindu mikuabu bitu binkankamija bikole be!” Tudi ne bua kuleja bana betu ba bakaji ne: tudi tubangata ne mushinga wa bungi. Muanetu Kia udi wamba ne: “Meme mupumbishe bisangilu, ndi mumanye ne: bana betu nebamfundile bua kumanya mundi. Bualu ebu butu bundeja mudi bana betu bantabalela.”

8. Leja mishindu mikuabu itudi mua kuidikija Yezu.

8 Anu bu Yezu, mbimpe tuikale tukeba petu dîba dia kusomba ne bana betu ba bakaji. Tudi nansha mua kubabikila bua kudia nabu kambele anyi kupitshisha nabu kapepe. Patudi tubabikila nanku, mbimpe miyuki yetu ikale idi ikolesha. (Lomo 1:11, 12) Bakulu pabu badi ne bua kuidikija Yezu. Uvua mumanye ne: bujike buvua mua kutatshisha bakuabu, kadi wakaleja bimpe ne: kubuela mu dibaka anyi kulela bana ki mbidi bipetesha disanka dia kashidi to. (Luka 11:27, 28) Kadi kuteka mudimu wa Yehowa pa muaba wa kumpala ke kudi kupetesha disanka dia kashidi.​—Mat. 19:12.

9. Ntshinyi tshidi bakulu mua kuenza bua kuambuluisha bana betu ba bakaji?

9 Bidi bikengela nangananga bua bakulu bikale benzela bena Kristo nabu bakaji malu bu bana babu ba bakaji ne bu bamamuabu. (1 Tim. 5:1, 2) Mbimpe bakulu bikale bangata dîba dia kumpala kua bisangilu anyi dia panyima pabi bua kuyukila ne bana betu ba bakaji. Kristen udi wamba ne: “Mukulu mukuabu wakamona ne: mvua ne bia kuenza bipite, kujingaye bua kumanya bua tshinyi bivua nanku. Biakansankisha bikole bua muvuaye muntabalele ne muoyo umue.” Padi bakulu bakeba dîba dia kuikala kuyukila ne bana betu ba bakaji, badi baleja mudibu babatabalela. * Annette utukadi batele udi uleja buimpe bua kuikala kuyukila ne bakulu wamba ne: “Ndi mufike ku dibamanya bimpe ne bobu pabu mbafike ku dimmanya. Nunku lutatu luolu lunkuate, bitu bipepele bua meme kuya kubakuatshila nalu.”

TUIKALAYI TUBALEJA DIANYISHA

10. Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha bana betu ba bakaji bua kumvuabu bimpe?

10 Tuetu bonso, balume ne bakaji, tutu tumvua bimpe padibu banyisha mamanya atudi nawu ne batuela kalumbandi bua bitudi tuenza. Kadi padibu bapetula bitudi bamanye anyi kabayi bangata mudimu utudi tuenza ne mushinga, bitu bitutekesha mu mikolo. Mpanda-njila kampanda mujike diende Abigail udi uleja ne: utu udiumvua imue misangu bu bamulengulule; udi wamba ne: “Bantu batu bamanye anu ne: ntu muanabu ne bakampanda anyi ne: ntu muana wa muntu kansanga. Imue misangu bimueneka anu bu ne: kabatu nansha bammanye to.” Kadi mona tshidi muanetu Pam yeye muleje. Uvua muenze mudimu wa bumisionere munkatshi mua bidimu bia bungi muikale anu mujike. Wakalua kupingana kudi baledi bende bua kubalama. Mpindieu ukadi ne bidimu 70 ne bia mu njila, kadi udi anu mpanda-njila. Udi wamba ne: “Pavua bantu bakuabu bangambila ne: bavua banyisha mudimu umvua ngenza, bivua bitamba kungambuluisha bikole.”

11. Mmunyi muvua Yezu muleje ne: uvua ne disanka bua muvua bantu bakaji bamuambuluisha mu mudimu wende wa diyisha?

11 Yezu wakasanka bikole pavua bakaji ba lulamatu kampanda bamuambuluishe ne “bintu biabu.” (Luka 8:1-3) Kavua mubalekele anu bamuambuluisha patupu to, kadi wakabayisha kabidi bulelela bua mu Dîyi dia Nzambi. Tshilejilu, wakabamanyisha muvuaye ne bua kufua ne kubishibua ku lufu. (Luka 24:5-8) Wakalongolola lungenyi lua bakaji abu, anu muvuaye muenze bua bayidi bende, bua ntatu ivuabu ne bua kutuilangana nayi. (Mâko 9:30-32; 10:32-34) Ke bualu kayi nansha muvua bapostolo ba Yezu banyeme pavuabu bamukuate, bamue ba ku bakaji bavua bamuambuluishe bavua ku luseke luende pavuaye wenda ukuula muoyo ku mutshi wa makenga.​—Mat. 26:56; Mâko 15:40, 41.

12. Mmudimu kayi uvua Yezu mupeshe bantu bakaji?

12 Yezu wakapesha bantu bakaji mudimu wa mushinga mukole. Tshilejilu, bakaji ba lulamatu kampanda ke bavua ba kumpala ba kumanya ne: bakavua bajule Yezu ku lufu. Wakabambila bua kuyabu kumanyisha bapostolo bende ne: bakavua bamujule ku lufu. (Mat. 28:5, 9, 10) Mu Pentekoste wa mu 33 P.Y., pavuabu bitshikijile bayidi nyuma muimpe, bidi bimueneka ne: munkatshi muabu muvua bantu bakaji. Biobi nanku, mmumue ne: bana betu ba bakaji bela manyi abu bavua ne bua kuikala pabu bapete tshipedi tshia kuakula miakulu mienyi mu tshishima bua kuambila bakuabu “malu mimpe menemene a Nzambi.”​—Bien. 1:14; 2:2-4, 11.

13. Mmidimu kayi itu bana betu ba bakaji benza lelu? Mmunyi mutudi mua kubaleja dianyisha bua midimu itubu benza eyi?

13 Bana betu ba bakaji mba kuela kalumbandi bua bionso bidibu benza mu mudimu wa Yehowa. Mu midimu itubu benza mudi dibaka ne dilongolola nzubu ya bulongolodi, diyisha pamue ne bena mu tusumbu tua miakulu mikuabu, ne dienza mudimu wa budisuile ku betele. Batu benza kabidi mudimu wa diambuluishangana padiku bipupu, wa dikudimuna mikanda yetu, wa bumpanda-njila ne wa bumisionere. Anu bu bana betu ba balume, bana betu ba bakaji batu babuela pabu mu kalasa ka bampanda-njila, ka bamanyishi ba Bukalenge, ne ka Gilada. Bualu bukuabu, bakaji basela batu bambuluisha babayabu bua bamone mua kukumbaja midimu yabu ya mu tshisumbu ne ya mu bulongolodi bua Yehowa. Bana betu ba balume badi ne midimu eyi kabavua mua kufika ku diyikumbaja bimpe bu “mapa mikale bantu” bu bakaji babu kabayi babambuluisha nansha. (Ef. 4:8) Kuenaku mua kuela meji bua mishindu mishilashilangane iudi mua kuambuluisha bana betu ba bakaji mu midimu idibu benza eyi anyi?

14. Bilondeshile tshidibu bambe mu Misambu 68:11, mbimpe bakulu ba meji benze tshinyi?

14 Bakulu ba meji mbamanye ne: bana betu ba bakaji badi “musumba munene” wa benji ba mudimu, ne batu batamba kubabala pabu munkatshi mua bambi ba lumu luimpe bapiluke. (Bala Misambu 68:11.) Nunku bakulu badienzeje bua kulongela malu kudi bana betu ba bakaji. Abigail utukadi batele udi uleje ne: bitu bimukankamija patu bana betu ba balume bamuebeja bua abambile mishindu ituye yeye utuadija kuyukila ne bantu mu buambi, bantu abu bamuteleja bimpe. Udi wamba ne: “Bitu bingambuluisha bua kumona ne: Yehowa mmumpeshe panyi muaba wa mushinga mu bulongolodi buende.” Bakulu bamanye kabidi ne: bana betu ba bakaji ba lulamatu badi bashindame mu nyuma batu bamanye kuambuluisha bana betu ba bakaji batshidi bansonga bua kutantamena ntatu bimpe. (Tito 2:3-5) Kakuyi mpata, bana betu ba bakaji mbakumbane bua tuetu kubaleja dianyisha.

TUAKUILAYI BANA BETU BA BAKAJI

15. Ndîba kayi didi bana betu ba bakaji mua kuikala dijinga ne wa kubakuila?

15 Kudi misangu idi bana betu ba bakaji mua kuikala dijinga ne wa kubakuila padibu mu lutatu kampanda. (Yesh. 1:17) Tshilejilu, mukaji mukamba anyi muanetu wa bakaji udi dibaka difue udi mua kuikala dijinga ne muntu udi mua kumuakuila ne kumuambuluisha bua kukumbaja amue malu avua bayende wenza. Muanetu wa bakaji ukadi mukulakaje udi mua kuikala dijinga ne wa kumuambuluisha bua kuyukila ne baminganga. Peshi muanetu kampanda udi mpanda-njila eku wambuluisha mu midimu mikuabu ya mu bulongolodi buetu udi mua kuikala dijinga ne wa kumuakuila padibu bamuamba mudiye kayi uyisha bu bampanda-njila nende bakuabu. Mmushindu kayi mukuabu utudi mua kuambuluisha bana betu ba bakaji? Tupinganayi kabidi ku tshilejilu tshia Yezu.

16. Bilondeshile Mâko 14:3-9, mmunyi muvua Yezu muakuile Mariya?

16 Yezu kavua ujingakana bua kuakuila bakaji ba lulamatu pavua bantu babumvua bibi. Tshilejilu, wakakuila Mariya pavua Mâta wakula bibi bua bualu buende. (Luka 10:38-42) Wakamuakuila kabidi pavua bantu bakuabu bamba muvuaye muenze tshintu tshibi. (Bala Mâko 14:3-9.) Yezu uvua mumanye tshivua tshisake Mariya bua kuenza nanku, kumuelaye kalumbandi wamba ne: “Mmungenzele bualu buimpe menemene. . . . Mmuenze tshivuaye mua kuenza.” Wakamba too ne mêyi a buprofete a ne: bavua ne bua kuakula bua tshienzedi tshiende tshimpe atshi “miaba yonso idibu bayisha lumu luimpe elu pa buloba bujima,” anu mudi tshiena-bualu etshi tshibuakula patshi mpindieu. Bidi bienza disanka bua kumona ne: Yezu uvua muakule bua mudimu wa kuyisha uvua ne bua kuenzeka pa buloba bujima pavuaye mutele bualu buimpe buvua mukaji au muenze. Mêyi ende au avua ne bua kuikala makankamije Mariya bualu bantu bavua bakule bibi bua bualu buende.

17. Ndîba kayi ditudi mua kuakuila muanetu wa bakaji? Fila tshilejilu.

17 Utuku pebe wakuila bana betu ba bakaji padibu dijinga ne wa kubakuila anyi? Tuangatabi tshilejilu etshi. Bamue bamanyishi badi bamona ne: muanetu kampanda udi bayende kayi Ntemu utu utamba kufika bisangilu bimane kubanga ne patubu bamba anu ne: Amen, utu upatuka uya; bamona kabidi ne: katu utamba kulua ne bana bende to. Nunku badi bamuamba mudiye kayi wela bayende mutoyi bua amulekele ikale ulua ne bana mu bisangilu. Kadi kabayi bamanye ne: muanetu wa bakaji au utu wenze muende muonso mua kuenza bua kulua mu bisangilu. Kena mua kudienzela malu nkayende; peshi kudiangatshila bana kabiyi ku dianyisha dia bayende to. Ntshinyi tshiudi mua kuenza dîba dia nanku? Wewe muele muanetu au kalumbandi ne wambila bakuabu malu mimpe adiye wenza, udi mua kukoseshaku nkutshi muadi.

18. Mmu mishindu kayi mikuabu itudi mua kuambuluisha bana betu ba bakaji?

18 Tudi mua kuleja bana betu ba bakaji ne: tudi tubatabalela ne muoyo mujima patudi tubambuluisha mu malu masunguluke. (1 Yone 3:18) Muanetu Annette uvua ulama mamuende uvua usama udi wamba ne: “Bana betu bakuabu bavua balua kulamaku mamu nganji mpuyakanaku anyi batutuadila biakudia. Nunku bivua binjadikila ne: mbannange ne ndi ne muaba mu tshisumbu.” Jordan pende wakapeta diambuluisha. Muanetu mukuabu wa balume wakamulongesha mua kuikalaye udilongololuela mashinyi. Udi wamba ne: “Bidi bingenza disanka bua kumona mudi bana betu baditatshisha bua diakalenga dianyi.”

19. Bakulu badi mua kuambuluisha bana betu ba bakaji mu malu kayi makuabu?

19 Bakulu batu pabu batabalela majinga a bana betu ba bakaji. Mbamanye bimpe ne: Yehowa mmusue bua bikale babenzela malu bimpe. (Yak. 1:27) Nunku batu bidikija Yezu, kabayi bajinga kukolesha malu, bela mikenji padibi kabiyi nansha bilomba kuyela to. (Mat. 15:22-28) Padi bakulu baditatshisha bua kuambuluisha bana betu ba bakaji, bidi bibajadikila ne: mbabanange. Pavua mutangidi wa kasumbu ka buambi kavua Kia mumvue ne: Kia uvua umuangala bua kuya kubuela ku nzubu mukuabu wakakeba diakamue tshia kuenza bua kumuambuluisha. Kia udi wamba ne: “Biakansulakaja bikole bualu bakulu bakankankamija ne bakangambuluisha. Nunku biakanjadikila ne: mvua ne mushinga mu tshisumbu ne tshivua nkayanyi mu tshikondo tshia lutatu atshi to.”

BANA BETU BA BAKAJI BONSO BATU DIJINGA NE DIKUATSHISHA DIETU

20-21. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuangata bana betu ba bakaji bonso ne mushinga?

20 Lelu mu bisumbu bietu mudi bakaji bena Kristo badi tshilejilu tshimpe tshia benji ba mudimu ba tshisumi badi bakengela kuambuluisha. Anu mutudi babimone mu tshilejilu tshia Yezu, tudi mua kubambuluisha patudi tusomba nabu ne tudienzeja bua kubamanya bimpe. Tudi mua kubaleja mutudi tuanyisha mudimu udibu benzela Nzambi. Tudi kabidi mua kubakuila padibi bikengela.

21 Mu mêyi a mupostolo Paulo a ndekelu a mu mukanda uvuaye mufundile bena Lomo, wakatela bakaji bena Kristo tshitema mu mêna abu. (Lomo 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) Kakuyi mpata biakakankamija bakaji abu pavuabu bumvue ubela muoyo ne ubela kalumbandi. Tuikalayiku petu tukuatshisha bana betu ba bakaji bonso mu bisumbu. Tuetu tuenza nanku netuleje ne: tudi tubangata ne mushinga bualu mbena mu dîku dietu dia mu nyuma.

MUSAMBU WA 136 “Difutu dikumbane” dia kudi Yehowa

^ tshik. 5 Bana betu ba bakaji batu batuilangana ne ntatu ya bungi. Tshiena-bualu etshi netshileje mutudi mua kulonda tshilejilu tshia Yezu bua kukankamija bana betu ba bakaji mu tshisumbu. Netumone mushindu uvua Yezu usomba ne bantu bakaji, muvuaye ubangata ne mushinga, ne muvuaye ubakuila.

^ tshik. 5 Tudi bashintulule amue mêna.

^ tshik. 6 Mukanda kampanda udi wamba ne: “Bayidi bavua basomba ku makasa a balongeshi babu. Bayidi ba tshisumi bavua badilongolola bua kulua balongeshi. Kabavua banyishila bantu bakaji bua kuenza eu mudimu to. . . . Nanku bivua ne bua kuikala bitonde bena Yuda ba bungi bua kumona Mariya musombe ku makasa a Yezu uzuka bua kumvua bivuaye ulongesha.”

^ tshik. 9 Bakulu badi ne bua kuikala ne budimu padibu bambuluisha bana betu ba bakaji. Tshilejilu, ki mbimpe bua mukulu kuya kutangila muanetu wa bakaji yeye nkayende to.

^ tshik. 65 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bua kuidikija tshilejilu tshia Yezu tshia muvuaye utabalela bantu bakaji, muanetu wa balume kampanda udi wambuluisha bana betu ba bakaji babidi bua kushintulula ndundu wa mashinyi, mukuabu mmuye kukumbula muanetu wa bakaji udi mutekete mubidi, ne munga yeye mmuye ne mukajende bua kuenzabu ntendelelu wa mu dîku pamue ne muanetu wa bakaji ne muanende.