Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 39

Shagika Abakazi Abakristaayo

Shagika Abakazi Abakristaayo

“Abakazi abarikutwara amakuru n’eihe rihango.”​—ZAB. 68:11.

EKYESHONGORO 137 Abakazi Abeesigwa, Banyaanyazi-itwe Abakristaayo

EBIRAAGAMBWEHO *

Banyaanyazi-itwe abeeziriki nibaza omu nteerane, nibeejumba omu buheereza, nibahwera omu kuboneza Ekyombeko, kandi nibafayo ahari bagyenzi baabo (Reeba akacweka 1)

1. Banyaanyazi-itwe nibashagika ekibiina mu muringo ki, kandi baingi nibahikwaho mbeera ki ezigumire? (Reeba ekishushani ekiri aha kipampagare.)

KA TWINE okushemererwa ahabw’okugira banyaanyazi-itwe abarikukora n’amaani omu kibiina! Nk’eky’okureeberaho, nibeejumba omu nteerane, n’omu kubuurira. Abamwe nibahwera omu kuhunduuza Ekyombeko ky’Obukama, kandi nibafayo aha Bakristaayo bagyenzi baabo. N’amazima, nibaraba omu mbeera zigumire. Abamwe nibareeberera abazaire abakuzire omu myaka. Abamwe nibagumira okuhiiganisibwa kw’abanyabuzaare. Kandi banyaanyazi-itwe abamwe abataine baibabo, nibakora munonga kureeberera abaana baabo.

2. Ahabw’enki twine kufayo kushagika banyaanyazi-itwe?

2 Ahabw’enki twine kushagika banyaanyazi-itwe? N’ahabw’okugira ngu ab’ensi tibarikukira kuha abakazi ekitiinisa ekibashemereire. Okwongyera ahari ekyo, Baibuli neetuhiga kubashagika. Nk’eky’okureeberaho, entumwa Paulo akashaba ab’ekibiina kya Rooma kwakiira Foibe kandi ‘bamuhwere omuri byona ebi arikwetenga.’ (Rom. 16:1, 2) Ahabw’okugira ngu Paulo akaba ari Omufarisaayo, nawe naabaasa kuba yaabaire naareeba abakazi nk’ab’ahansi. Kwonka ku yaabaire Omukristaayo akatandika kutooreza Yesu arikutwariza abakazi omu muringo gw’ekitiinisa kandi ogw’embabazi.​—1 Kor. 11:1.

3. Yesu akaba naatwariza ata abakazi, kandi akaba naareeba ata abakazi abarikukora ebi Ruhanga arikukunda?

3 Yesu akaba naatwariza abakazi boona omu muringo gw’ekitiinisa. (Yoh. 4:27) Akaba atarikureeba abakazi nk’oku abeebembezi b’ediini y’Ekiyudaaya baabaire nibabareeba. Nangwa, ekitabo kimwe ekirikushoboorora ahari Baibuli nikigira ngu, “Yesu taragambire ekintu kyona ekirikugarura abakazi ahansi.” Omu mwanya gw’ekyo, abakazi abaabaire nibakora ebi Ishe arikukunda akaba naabatwariza omu muringo gw’omutaano. Ekikuru munonga, akaba naabatwara nka banyaanya kandi akabagambaho hamwe n’abashaija abu yaabaire naatwara nk’ab’eka ye ey’eby’omwoyo.​—Mat. 12:50.

4. Nituza kushwijuma ki omu kicweka eki?

4 Yesu butoosha akaba aba ayeteekateekire kuhwera banyaanya ab’eby’omwoyo. Akaba naabatwara nk’ab’omuhendo, kandi arikurwanirira obugabe bwabo. Ka tureebe oku turikubaasa kutooreza Yesu turikworeka ngu nitufayo ahari banyaanyazi-itwe.

FAYO AHARI BANYAANYAZI-ITWE AB’OMUHENDO

5. Ahabw’enki banyaanyazi-itwe abamwe nibagumirwa kutunga obwire bw’okubaho hamwe n’abandi?

5 Twena, twine ekyetengo ky’okugira abanywani barungi. Obumwe, banyaanyazi-itwe nibabaasa kugumirwa kutunga abanywani barungi. Ahabw’enki? Yetegyereze ebi bamwe barikugamba. Munyaanyazi-itwe omwe orikwetwa Jordan * naagira ati: “Ahabw’okugira ngu tinkataahire omu bushwere, obumwe ninteekateeka ngu tindikubaasa kutunga omwanya omu kibiina, kandi nimpurira nimburabura.” Kristen, payoniya owaagire ahandi kwongyera aha buheereza bwe, naagira ati: “Waaba niho oherize kuza omu kibiina ekindi, noobaasa kugira eihamba.” N’ab’eishe-emwe abamwe nikwo barikwehurira. Abarikutuura n’abatarikuheereza Yehova nibabaasa kugumirwa kukwatanisa n’ab’eka yaabo ey’omubiri, kandi nabwo bahurire batarikukwatanisa gye n’eka yaabo ey’eby’omwoyo. Banyaanyazi-itwe abamwe nibabaasa kugira eihamba ahabw’okugira ngu barwaire tibarikubaasa kuruga omuka nari ahabw’okureeberera abanyabuzaare abarwaire. Annette naagira ati: “Nkaba ntarikubaasa kubaho hamwe n’ab’eishe-emwe ahabw’okugira ngu nkaba nindeeberera maawe.”

Nitubaasa kutooreza Yesu tworekye ngu nitufayo ahari banyaanyazi-itwe abeesigwa (Reeba akacweka 6-9) *

6. Yesu akahwera ata Mariza na Mariamu, nk’oku kirikworekwa omuri Luka 10:38-42?

6 Yesu akaba naatunga obwire bw’okubaho hamwe na banyaanya ab’eby’omwoyo, kandi akaba ari munywani waabo owaabuzima. Teekateeka aha mukago ogu yaabaire aine na Mariamu na Mariza bombi abaabaire batari omu bushwere. (Shoma Luka 10:38-42.) Omu bigambo n’omu bikorwa, Yesu aine kuba yaabareeteire kuhurira baine obuhuumure. Mariamu akeehurira gye kushutama aha bigyere bya Yesu nk’omwegi. * Kandi Mariza taratiinire kugambira Yesu enyehurira ye obu yaateekateeka ngu Mariamu yaayanga kumuhwera aha mirimo y’okuteeka. Omu mbeera egyo, Yesu akabaasa kuhwera abakazi abo bombi kugasirwa omu by’omwoyo. Kandi akooreka ngu naafayo munonga aha bakazi abo bombi n’ahari munyaanyabo Laazaaro arikubataayaayira emirundi endiijo. (Yoh. 12:1-3) Tikirikutangaaza kureeba ngu Laazaaro ku yaarwaire, Mariamu na Mariza bakaba nibamanya ngu nibabaasa kushaba Yesu obuhwezi.​—Yoh. 11:3, 5.

7. Nitubaasa kworeka tuta ngu nitufayo ahari banyaanyazi-itwe?

7 Banyaanyazi-itwe abamwe, enteerane nibwo bwire bukuru bw’okuba hamwe n’abaheereza ba Yehova bagyenzi baabo. N’ahabw’ekyo nitwenda kukoresa obwire obwo kubashemerererwa, kugaaniira nabo, n’okubooreka ngu nitubafaho. Jordan, owaaba yaagambirweho, naagira ati: “Nikinkwataho munonga abandi ku barikunsiima ahabw’eby’okugarukamu byangye, baakora entebeekanisa kubuurira naanye, nari baayoreka ngu nibanfaho omu miringo endiijo.” Banyaanyazi-itwe baine kukireeba ngu nitubatwara nk’ab’omugasho. Kia naagira ati: “Naaba ntagiire mu ruteerane, nnimanya ngu ninyija kutunga obutumwa, ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe barikubuuza yaaba ndi gye. Ekyo nikyoreka ngu nibanfaho.”

8. Ni mu miringo ki endiijo ei turikubaasa kutooreza Yesu?

8 Nka Yesu, nitubaasa kugira obwire bw’okubaho na banyaanyazi-itwe. Obundi nitubaasa kubataayaayisa kurya nabo n’okwejumba omu by’okweshemeza. Twakikora, nitwenda kugaaniira ebirikwombeka. (Rom. 1:11, 12) Abareeberezi baine kugira emiteekateekyere nk’eya Yesu. Akaba naamanya ngu okuba wenka otari mu bushwere tikyorobi, kwonka akakyoreka butunu ngu okutaaha omu bushwere nari okugira abaana tikyo kirikureeta okushemererwa. (Luk. 11:27, 28) Omu mwanya gw’ekyo, okushemererwa okw’obutwire nikuruga omu kwebembeza okuheereza Yehova.​—Mat. 19:12.

9. Abareeberezi nibabaasa kukora ki kuhwera banyaanyazi-itwe?

9 Okukira munonga abareeberezi baine kutwariza abakazi Abakristaayo nka banyaanyabo nari baanyinabo. (1 Tim. 5:1, 2) Ni kirungi abareeberezi kutaho obwire bw’okugaaniira na banyaanyazi-itwe enteerane zitakatandikire nari zaahwa. “Omureeberezi omwe akeetegyereza ngu nyine bingi by’okukora kandi akaba naayenda kumanya entebeekanisa yangye,” nikwo Kristen arikugira. “Kinkanshemeza kureeba naanfaho.” Abareeberezi baaguma nibatunga obwire bw’okugaaniira na banyaanyazi-itwe obutoosha, obwo n’obuhame ngu nibabafaho. * Annette, owaaba yaagambirweho, naagamba omugasho gumwe ogw’okugaaniira n’abareeberezi. Naagira ati: “Ninyongyera kubamanya gye, kandi nabo nibongyera kummanya. Reero, naaba nyine oburemeezi, nikinyorobera kubashaba obuhwezi.”

SIIMA BANYAANYAZI-ITWE

10. Niki ekirikubaasa kureetera banyaanyazi-itwe kwehurira gye?

10 Twena, abashaija n’abakazi, nitwehurira gye abandi baareeba okubaasa kwaitu reero bakatusiima ahabw’ebi turikukora. Aha rubaju orundi, baaba batatusiimire ahabw’etalanta zaitu n’ebi turikukora nituhwamu amaani. Abigail payoniya otari mu bushwere naagira ngu obumwe naayereeba nk’otarikufuubwaho. Naagira ati: “Nimmanywa nka munyaanya wa nanka na nanka nari muhara wa nanka na nanka. Obumwe nooba nooshusha ngu tibarikundeeba.” Yetegyereze, eki munyaanyazi-itwe orikwetwa Pam arikugamba. Atakagiire mu bushwere, akaheereza kumara emyaka mingi nk’omumiisani. Bwanyima, akataaha owaabo kureeberera abazaire be. Hati aine emyaka erikurenga 70, kandi akiri payoniya. Pam naagira ati: “Ekimpwereire munonga n’okureeba abandi barikungambira ngu nibaansiima ahabw’ebi ndikukora.”

11. Yesu akooreka ata ngu abakazi abaabaire nibagyenda nawe omu buheereza bwe naabatwara nk’ab’omuhendo?

11 Yesu akaba naasiima abakazi Abakristaayo abaabaire nibakoresa “ebintu byabo” kumuhwera. (Luk. 8:1-3) Akaikiriza abakazi aba kutunga omugisha gw’okumuhwera, kwonka kandi nawe akabashuuruurira n’amazima ag’omunda. Nk’eky’okureeberaho, akabamanyisa ngu akaba naija kwitwa kandi azookye. (Luk. 24:5-8) Akatebeekanisa abakazi aba ahabw’oburemeezi obwabaire nibuza kubahikaho nk’oku yaatebeekaniise entumwa ze. (Mak. 9:30-32; 10:32-34) Ni kikuru kukimanya ngu n’obu entumwa za Yesu baraabe baahungire obu yaakwatwa, bamwe aha bakazi abaabaire nibamushagika bakamuguma haihi obu yaabaire ari omu busaasi aha muti gw’okubonabona.​—Mat. 26:56; Mak. 15:40, 41.

12. Ni murimo ki ogu Yesu yaahaire abakazi?

12 Yesu akeesiga abakazi yaabaha omurimo mukuru. Nk’eky’okureeberaho, abakazi abeesigwa, nibo baabandize kuhamya amakuru g’okuzooka kwe. Akabashaba kugyenda kugambira entumwa ngu azookire omu bafu. (Mat. 28:5, 9, 10) Kandi aha izooba rya Pentekoote 33 Y.A.K., nihabaasa kuba haabaire hariho n’abakazi obu abeegi ba Yesu baashukwaho omwoyo gurikwera. Kyaba nikwo kiri, abakazi abo abashukirweho omwoyo gurikwera baine kuba baatungire eky’okutangaaza ky’okugamba endimi ezindi n’okugambira abandi “eby’amaani ebikozirwe Ruhanga.”​—Byak. 1:14; 2:2-4, 11.

13. Abakazi Abakristaayo nibakora mirimo ki obunaku obu, kandi nitubaasa kworeka tuta ngu nitubasiima ahabw’ebi barikukora?

13 Twine kwebaza banyaanyazi-itwe ahabw’ebi barikukora omu buheereza bwa Yehova. Obuheereza obwo nibutwariramu okwombeka n’okuhunduuza ebyombeko, okushagika guruupu z’endimi ezindi, n’okuhwera aha Beseeli. Nibeejumba omu kuhwera abahikirweho ebihikiirizi, omu kuvunuura ebitabo ky’ekibiina, kandi nibaba baapayoniya nari abamiisani. Nk’ab’eishe-emwe abandi, banyaanyazi-itwe nabo nibaza omu ishomero rya baapayoniya, ery’Ababuurizi b’Obukama, n’erya Gileadi. Okwongyera ahari ekyo, abakazi nibahwera baibabo kuhikiiriza gye obujunaanizibwa bwabo omu kibiina kyabo, n’omu kibiina kya Yehova okutwarira hamwe. Ab’eishe-emwe abo tibaakubaasize kuhikiiriza gye obujunaanizibwa bwabo ‘nk’ebiconco omu bantu’ bataine bushagiki bw’abakazi baabo. (Efe. 4:8) Noobaasa kuteekateeka oku orikubaasa kushagika banyaanyazi-itwe aba omu mirimo ei barikukora?

14. Kurugiirira ahari Zaaburi 68:11, abareeberezi abanyabwengye nibakora ki?

14 Abareeberezi nibeetegyereza ngu banyaanyazi-itwe “n’eihe rihango” abeeteekateekire kukora, kandi abarikumanya kubuurira gye amakuru marungi. (Shoma Zaaburi 68:11.) N’ahabw’ekyo abareeberezi nibasherura oburyo bw’okwegyera ahari banyaanyazi-itwe aba. Abigail, owaaba yaagambirweho, nikimushemeza ab’eishe-emwe ku barikumubuuza emiringo ei arikukoresa kubuurira gye abantu. Naagira ati: “Ekyo nikimpwera kumanya ngu Yehova ampaire omwanya omu kibiina kye.” Kandi, abareeberezi nibeetegyereza ngu banyaanyazi-itwe abakuzire omu by’omwoyo nibakora gye omu kuhwera banyaanyazi-itwe abato kwemera embeera zigumire. (Tit. 2:3-5) Buzima, twine kworeka ngu nitubasiima!

RWANIRIRA OBUGABE BWA BANYAANYAZI-ITWE

15. Ni ryari obu banyaanyazi-itwe barikubaasa kwenda ow’okubagambirira?

15 Obumwe, banyaanyazi-itwe nibaba nibenda omuntu w’okubarwanirira omu mbeera ezimwe ezigumire. (Isa. 1:17) Nk’eky’okureeberaho, efaakazi nari munyaanyazi-itwe owaagaiturairwe na iba naabaasa kuba naayenda ow’okumugambirira n’okumuhwera aha mirimo emwe ei iba yaabaire naakora. Munyaanyazi-itwe okaikwire naabaasa kuba naayenda ow’okumuhwera kushoboororera abashaho. Nari munyaanyazi-itwe payoniya orikwejumba omu mirimo y’ekibiina nk’okwombeka, naabaasa kuba naayenda ow’okumugambirira baaba nibamugambuura ngu tarikwejumba munonga omu kubuurira nka baapayoniya abandi. Ni miringo ki endiijo ei turikubaasa kuhweramu banyaanyazi-itwe? Ka tugarukye tushwijume eky’okureeberaho kya Yesu.

16. Yesu akajuririra ata Mariamu, nk’oku kirikworekwa omuri Mako 14:3-9?

16 Yesu akaba naarahuka kujuririra banyaanya ab’eby’omwoyo haagira owaabagambaho kubi. Nk’eky’okureeberaho, akajuririra Mariamu na Mariza obu baabagambaho kubi. (Luk. 10:38-42) Kandi akajuririra Mariamu omurundi gwa kabiri, obu abandi baamwetomboitera ahabw’eki yaacwiremu kukora. (Shoma Mako 14:3-9.) Yesu akeetegyereza ekigyendererwa kya Mariamu, yaamusiima arikugira ati: “Eki yaankorera ni kirungi. . . . Yaakora nk’oku arikubaasa.” Kandi akagira ngu ekikorwa ekyo eky’embabazi nikiija kuguma nikigambwaho hoona ahu amakuru marungi garaagambwe “omu nsi yoona,” nk’oku ekicweka eki kiriyo nikikora. Ka n’eky’omutaano kureeba ngu Yesu akagamba aha murimo gw’okubuurira omu nsi yoona kuhikaana n’ekikorwa ky’omukazi ogwo eky’embabazi! Ebigambo bye ka biine kuba byahuumurize Mariamu bwanyima y’abandi kumugambaho kubi!

17. Ha eky’okureeberaho kworeka obu kirikubaasa kwetengyesa kugambirira munyaanyazi-itwe.

17 Nooba oyeteekateekire kujuririra banyaanyako omu by’omwoyo kyaba nikyetengyesa? Nk’eky’okureeberaho, teekateeka aha mbeera egi. Ababuurizi abamwe nibareeba ngu munyaanyazi-itwe ori wenka omu mazima naakira kwija omu nteerane kikyererezi, kandi agyenda ahonaaho zaahwa. Kandi nibareeba ngu tarikukira kwija n’abaana be omu nteerane. N’ahabw’ekyo nibamucwera orubanja barikwebuuza ahabw’enki atarikukoresa kifuba kugambira iba kumwikiriza kureeta abaana be omu nteerane. Kwonka amazima gari ngu, munyaanyazi-itwe ariyo naakora eki arikubaasa. Naabaasa kuba ataine bushoboorozi bw’okuhindura aha ntebeekanisa ye, kandi tiwe arikucwamu aha bikwatairaine n’abaana be. Noija kukora ki waahurira abandi nibamugambaho kubi? Waasiima munyaanyazi-itwe ogwo, kandi okagambira abandi ebirungi ebi arikukora, noobaasa kumaraho orugambo orwo.

18. Ni mu miringo ki endiijo ei turikubaasa kuhweramu banyaanyazi-itwe?

18 Nitubaasa kworeka ngu nitukunda banyaanyazi-itwe turikuteeraho kubahwera omu miringo erikubagasira. (1 Yoh. 3:18) Munyaanyazi-itwe Annette, owaareebereire nyina obu yaabaire arwaire naagira ati: “Bamwe ahari banywani bangye bakaba baija kumpweraho, nari baandeetera eby’okurya. Eki kikandeetera kuhurira ndikukundwa kandi ndi omwe aha b’ekibiina.” Jordan nawe akatunga obuhwezi. Ow’eishe-emwe akamuha obuhabuzi aha bikwatiraine n’okukanika emotoka ye. Naagira ati: “Nikinshemeza kureeba ngu ab’eishe-emwe nibafayo aha burinzi bw’amagara gangye.”

19. Abareeberezi nibabaasa kuhwera banyaanyazi-itwe mu miringo ki endiijo?

19 Abareeberezi nabo nibafayo kumanya ebyetengo bya banyaanyazi-itwe. Nibamanya ngu Yehova naafayo aha ku banyaanyazi-itwe barikutwarizibwa. (Yak. 1:27) N’ahabw’ekyo nibateeraho kutooreza Yesu omu kukoresa okwetegyereza, batarikutaho ebiragiro ebitarikwetengyesa. (Mat. 15:22-28) Abareeberezi abarikuba nibo baabanza kugira eki baakora kuhwera banyaanyazi-itwe, nibabareetera kuhurira baine obushagiki. Orikwebembera guruupu y’okubuurira ei Kia yaabaire arimu, ku yaamanyire ngu Kia ariyo naafuruka, ahonaaho akatebeekanisa obuhwezi. “Eki kikatuubya aha maganya agu naabaire nyine,” Kia nikwo arikugira. “Abareeberezi bakooreka butunu omu bigambo n’obuhwezi obu baampaire ngu ndi ow’omugasho omu kibiina, kandi ngu tindi nyenka naaba ndi omu mbeera egumire.”

BANYAANYAZI-ITWE BOONA AB’EBY’OMWOYO NIBEETENGA OBUSHAGIKI BWAITU

20-21. Nitubaasa kworeka tuta ngu banyaanyazi-itwe Abakristaayo boona n’ab’omuhendo?

20 Twayetegyereza gye ab’omu kibiina kyaitu obunaku obu, nitushangamu abakazi Abakristaayo abeeziriki abu twine kushagika. Nk’oku twayega omu ky’okureeberaho kya Yesu, nitubaasa kubahwera turikumara nabo obwire, n’okuteeraho kubamanya gye. Nitubaasa kworeka ngu nitubasiima ahabw’ebi barikukora omu kuheereza Yehova. Kandi nitubaasa kubagambirira kyaba nikyetengyesa.

21 Entumwa Paulo arikuhendera ebaruha ei yaahandiikiire Abarooma, akagamba amaziina g’abakazi Abakristaayo mwenda. (Rom. 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) Hatariho kubanganisa kishemereire kuba kyagumize abakazi abo ahabw’okuhurira naabaramutsya kandi naabasiima. Naitwe ka tuteereho kushagika banyaanyazi-itwe boona omu kibiina kyaitu. Twakora tutyo nitworeka ngu n’ab’omuhendo, kandi ngu ni bamwe aha b’omu ka yaitu ey’eby’omwoyo.

EKYESHONGORO 136 ‘Ekihembo Ekihikire’ Kuruga Ahari Yehova

^ kacw. 5 Abakazi Abakristaayo nibahikwaho embeera nyingi zigumire. Ekicweka eki nikiza kworeka oku turikubaasa kushagika banyaanyazi-itwe Abakristaayo turikutooreza Yesu. Nitubaasa kwegyera ahari Yesu oku yaabaire agira obwire bw’okuba n’abakazi, akabasiima, kandi akarwanirira obugabe bwabo.

^ kacw. 5 Amaziina agamwe gahindwirwe.

^ kacw. 6 Okucondooza kumwe nikugira kuti: “Abeegi bakaba bashutama aha bigyere bya beegyesa baabo. Abeegi barungi bakaba beetebeekanisa kuba abeegyesa, obujunaanizibwa obwabaire butarikuheebwa abakazi. . . . Mariamu okushutama aha bigyere bya Yesu kuhurikiza ekyabaire nikitaana n’omugyenzo gwabo, . . . kikaba nikibaasa kutangaaza abashaija Abayudaaya.”

^ kacw. 9 Abareeberezi nibeegyendesereza baaba nibahwera banyaanyazi-itwe. Nk’eky’okureeberaho, omureeberezi aine kwetantara kugyenda wenka kutaayaayira munyaanyazi-itwe.

^ kacw. 65 ENSHOBOORORA Y’EKISHUSHANI: Ow’eishe-emwe naahwera banyaanyazi-itwe babiri kuhindura enziga y’emotoka arikutooreza Yesu owaabaire naafayo aha bakazi abeesigwa, ondiijo naataayaayira munyaanyazi-itwe ori omu kagaari, kandi owa kashatu naagyenda n’omukazi we na muhara waabo kwegaita aha kuramya kw’eka okwa munyaanyazi-itwe.