1. Andi ku andi dee sisa ta du a di ölganisaasi u Jehovah, nöö un bookohedi so u de abi? (Luku di peentje u di kafiti.)

U TA wai seei taa u abi sömëni sisa a di kemeente fuu di ta wooko taanga! De ta da piki te de dë a dee komakandi, nöö de ta paaja di bunu buka tu. So u de ta heepi seeka dee Könuköndë zali te wan soni booko. De ta lei tu taa de ta booko de hedi ku dee woto baaa ku sisa. Ma dee sisa aki ta abi bookohedi tu. So u de ta sölugu de mama ku de tata u di de ko gaandi. Wotowan musu hoi dou u di de famii ta du ku de. Boiti di dë, so sisa dë de wanwan, nöö de musu wooko taanga u de sa sölugu dee mii u de.

2. Faandi mbei u musu mbei möiti fuu heepi dee sisa fuu?

² Faandi mbei u musu ta heepi dee sisa fuu? Wë u musu ta du di soni aki, u di na hii juu dee sëmbë u di goonliba aki ta lesipeki mujëë sëmbë. Boiti di dë, di Bëibel ta piki u taa u musu ta heepi de. Apösutu Paulosu bi piki di kemeente a Loomë taa de musu tei Fiibi ku wai, söseei taa de bi „musu heepi ën a dee soni a abi fanöudu” (Lom. 16:1, 2). A kan taa di Paulosu bi dë wan Faliseima, a bi ta biibi taa mujëë sëmbë bi dë lagilagi sëmbë, nöö sö dee Faliseima bi ta libi ku de tu. Ma di a ko toon wan Keesitu sëmbë, a bi bigi djeesi Jesosi a di lesipeki di a bi ta lesipeki mujëë sëmbë, söseei a di bunu fasi fa a bi ta libi ku de.​—1 Kol. 11:1.

3. Unfa Jesosi bi ta libi ku mujëë sëmbë, nöö unfa a bi ta si dee mujëë dee bi ta piki Gadu buka?

³ Jesosi bi ta lesipeki hii mujëë sëmbë (Joh. 4:27). An bi ta si mujëë sëmbë kumafa dee keiki fesima u dee Dju bi ta si de. Wan buku di ta taki soni u Bëibel bi taki taa: „Nöiti wan daka Jesosi bi taki wan soni di bi lei taa an ta lesipeki mujëë sëmbë.” Jesosi bi ta lesipeki mujëë sëmbë gaanfa, möönmöön te de bi ta piki hën Tata buka. A bi ta tei de kuma sisa fëën. Fëën mbei di Jesosi bi taki soni u sëmbë di bi dë kuma famii fëën, hën a bi taki taa  dee womi da baaa fëën, nöö dee mujëë da sisa fëën.​—Mat. 12:50.

4. Andi woo taki a di woto aki?

⁴ Hii juu Jesosi bi ta dë kabakaba u heepi dee mujëë dee bi ta dini Gadu. A bi ta kai de gaan soni, nöö a bi ta hopo taki da de tu. Boo luku unfa u sa ta djeesi Jesosi te u ta buta pakisei a dee sisa fuu.

5. Faandi mbei a sa ta taanga da so sisa u de feni di taanga di de abi fanöudu a wotowan?

⁵ Hii u tuu abi mati fanöudu, aluwasi ee u da wan baaa nasö wan sisa. Ma so juu a sa ta taanga da so sisa u de feni di taanga di de abi fanöudu. Unfa a waka? Wë luku andi so sisa bi taki. Wan sisa de kai Jordan * bi taki taa: „U di ma tööu, mbei ma ta fii taa mi abi wan soni ta du da di kemeente, nöö di soni dë ta mbei mi fii kuma ma abi na wan du a di kemeente.” Wan woto sisa de kai Kristen, di ta du di pioniliwooko, söseei di bi foloisi u go du di peleikiwooko möön gaanfa, bi taki wan soni. A bi taki taa: „Te ja dë longi poi a wan kemeente, nöö i sa ta fii kuma i dë i wanwan.” Kandë so baaa sa ta fii sö tu. A sa ta taanga da sëmbë di ta libi ku famii di an dë Jehovah Kotoigi u de dë gaan mati ku dee famii u de. Ma a sa pasa tu taa de ta fii kuma de ku dee baaa ku dee sisa u di kemeente an dë zuntu tjika. Dee sisa dee an sa ta kumutu a wosu u di de dë ku suwaki, sa ta fii kuma de dë de wanwan. Nasö de sa ta fii sö tu, u di de musu ta sölugu famii u de di ko dë ku suwaki. Wan sisa de kai Annette bi taki taa: „Ma bi sa go a kamian ku dee woto baaa ku sisa, u di mi bi musu ta luku mi mama.”

6. Andi u ta lei a di fasi fa Jesosi bi heepi Malia ku Maita, te u luku Lukasi 10:38-42?

⁶ Jesosi bi abi ten da dee sisa fëën dee a bi abi a di biibi. A bi dë wan tuutuu mati da de. Buta pakisei a di dë di hën ku Malia ku Maita bi dë mati. A kan taa dee tu sisa aki an bi tööu. (Lesi Lukasi 10:38-42.) Dee soni dee Jesosi bi ta taki ku dee soni dee a bi ta du, bi ta mbei dee sisa aki fii bunu. Malia an bi fëëë u go sindo a goon a di së u Jesosi futu, kumafa wan bakama u Jesosi bi o du ën. * Söseei di Maita hati bi boonu u di Malia an bi ta heepi ën seeka soni u njan, Maita an bi fëëë u piki Jesosi unfa a bi ta fii. A di okasi dë Jesosi bi lei dee mujëë aki wantu fanöudu soni. Jesosi bi nango luku dee tu sisa aki ku de baaa Lazalosi, u di a bi ta booko hën hedi ku de (Joh. 12:1-3). Fëën mbei di Lazalosi bi ko siki gaanfa, Malia ku Maita bi sabi taa de bi sa suku heepi a Jesosi.​—Joh. 11:3, 5.

7. Andi da wan fasi fa u sa ta da dee sisa fuu taanga?

⁷ Dee okasi ka so sisa fuu sa ta dë makandi ku dee woto baaa ku sisa, da te de go a dee komakandi. Fëën mbei u kë lei de taa u wai u si de te de ko a dee komakandi, u kë fan ku de, söseei u kë u de si unfa u ta booko u hedi ku de tjika. Sisa Jordan, di u bi taki soni fëën kaa, bi taki taa: „A ta da mi taanga seei te wan sëmbë ko piki mi taa de lobi dee piki dee mi ta da a dee komakandi, te de ko mbei buka ku mi fuu wooko makandi a di peleikiwooko, nasö te de ta du woto soni u lei taa de lobi mi.” U musu mbei dee sisa fuu sabi taa u ta kai de gaan soni. Wan sisa de kai Kia bi taki taa: „Ee ma go a wan komakandi, mi ta sabi taa so baaa ku sisa o manda soni a tëlëfön da mi u hakisi mi ee hii soni nango bunu ku mi. Di soni dë ta mbei mi sabi taa dee baaa ku dee sisa ta booko de hedi ku mi.”

8. Na un woto fasi u sa ta waka a Jesosi baka?

 ⁸ U sa ta mbei möiti fuu dë makandi ku dee sisa fuu, leti kumafa Jesosi bi ta du ën. Kandë u sa ta kai de u de ko njan wan soni a u pisi, nasö u de ko pëë wan soni makandi ku u. Ma te woo du di soni aki, nöö a bunu fuu taki soni di ta da sëmbë taanga (Lom. 1:11, 12). Dee gaanwomi musu du soni kumafa Jesosi bi ta du soni. Jesosi bi sabi taa soni bi sa taanga da wan sëmbë di an tööu. Ma a bi taki tu taa na te wan sëmbë tööu, nasö te a abi miii, nöö a o ta dë waiwai u nöömö (Luk. 11:27, 28). Woo ta dë waiwai u nöömö te u ta buta di dini di u ta dini Jehovah a di fosu kamian a u libi.​—Mat. 19:12.

9. Andi dee gaanwomi sa du u heepi dee sisa?

⁹ Dee gaanwomi musu ta möön lei taa de ta libi ku dee sisa kuma de da de sisa, nasö de mama (1 Tim. 5:1, 2). A ta bunu te dee gaanwomi ta abi ten u fan ku dee sisa u di kemeente ufö di komakandi bigi nasö te a kaba. Sisa Kristen bi taki taa: „Wan gaanwomi bi si taa mi bi ta abi hia soni u du, nöö a bi kë sabi unfa di skeima u mi dë. Mi bi tei ën u bigi seei taa a bi buta pakisei a mi sö.” Te dee gaanwomi ta mbei möiti u abi ten u de sa ta fan ku dee sisa, nöö de ta lei de taa de ta booko de hedi ku de. * Sisa Annette di u bi taki soni fëën kaa, bi taki u wan soni  di ta mbei a ta bunu te i abi di guwenti u ta fan ku dee gaanwomi. A bi taki taa: „Mi ta ko sabi de möön bunu, nöö deseei ta ko sabi mi tu. Nöö te wan fuka dë, an ta taanga da mi u mi go suku heepi a de.”

10. Andi sa heepi dee sisa fuu u de ta dë waiwai?

¹⁰ Aluwasi ee u dë wan womi nasö wan mujëë, hii u tuu ta fii bunu te wotowan ta si dee soni dee u ta du, nöö de piki u taa de ta tei dee soni dë u bigi. Ma te sëmbë an ta du di soni aki, nöö u sa lasi hati. Wan sisa de kai Abigail di an tööu, di ta du di pioniliwooko, bi taki taa so juu a bi ta fii kuma sëmbë an ta buta pakisei nëën. A bi taki tu taa: „Sëmbë an sabi mi. De sabi dee baaa ku dee sisa u mi, ku mi mama ku mi tata. So juu mi ta fii kuma sëmbë an ta pena si mi seei.” Ma luku wan soni di wan woto sisa de kai Pam bi taki. Di sisa aki an tööu, nöö sömëni jaa longi a bi ta du di sëndëlengi wooko, ma a bi musu toona go a wosu faa bi sa sölugu dee gaansëmbë fëën. Nöunöu di sisa aki abi möön leki 70 jaa, nöö a ta du di pioniliwooko. Pam bi taki taa: „Di soni di ta heepi mi gaanfa da te wotowan ta piki mi taa de ta tei dee soni dee mi ta du, u bigi.”

11. Unfa Jesosi bi lei taa a bi ta tei dee soni di dee mujëë bi ta du dëën, u bigi?

¹¹ Wantu mujëë sëmbë di bi dë dinima u Jehovah, bi ta tei dee gudu u de u heepi Jesosi. Jesosi bi ta tei di soni aki u bigi seei (Luk. 8:1-3). Jesosi bi da de di gaandi aki. Ma boiti di dë, a bi ta lei de soni u Gadu tu. A bi piki de a fesi taa sëmbë bi o kii ën, ma Gadu bi o weki ën ko a libi baka (Luk. 24:5-8). Söseei Jesosi bi piki dee mujëë aki a fesi andi ku andi bi o miti de, leti kumafa a bi piki dee apösutu fëën (Maik. 9:30-32; 10:32-34). Di dee apösutu bi kule go disa Jesosi di dee felantima fëën bi ko kisi ën, so u dee mujëë dee bi ta heepi Jesosi a soni, bi fika ku Jesosi di de bi pekëën a di posu.​—Mat. 26:56; Maik. 15:40, 41.

12. Un wooko Jesosi bi da wanlö mujëë?

¹² Jesosi bi da mujëë sëmbë wantu gaangaan wooko u de du. Wanlö mujëë dee bi ta dini Jehovah, bi dë dee fosu sëmbë dee bi si taa Jesosi bi weki ko a libi baka. Nöö Jesosi bi piki de u de go piki dee apösutu fëën taa a bi weki ko a libi baka (Mat. 28:5, 9, 10). A kan taa wanlö mujëë bi dë tu di di santa jeje bi ko a dee bakama u Jesosi liba, a di Pensiti daka u di jaa 33 Baka Keesitu. Ma ee sö a bi dë tuutuu, hën da dee sisa aki bi salufu tu, nöö de bi o sa fan peipei töngö, söseei de bi o sa „konda dee foondofoondo soni u Masa Gadu da sëmbë”.​—Tjab. 1:14; 2:2-4, 11.

13. Andi ku andi dee sisa fuu ta du a di ten aki, nöö unfa u sa ta lei taa u ta tei dee soni dë u bigi?

¹³ Dee sisa fuu musu ta kisi gafa da dee soni di de ta du a di dini u Jehovah. De ta heepi mbei zali, söseei de ta heepi u seeka soni a de te wan soni booko. De nango peleiki a woto töngö, söseei de ta heepi a Bëtëli. De ta heepi te wan gaan hogi pasa a wan köndë, de ta puu buku buta ko a woto töngö, de ta du di pioniliwooko, söseei de ta du di sëndëlengiwooko. Leti kuma dee baaa, dee sisa nango a di pionili siköö, di siköö da Könuköndë peleikima, ku di Giliati-siköö tu. Boiti dee soni aki, dee sisa dee abi manu, ta heepi de manu sö taa de sa ta tja dee faantiwöutu u de a di ölganisaasi. Dee baaa aki da „gudu” di Gadu da u, nöö de ta du sömëni soni u heepi wotowan. Ma a bi o ta taanga da de u de du dee wooko u de bumbuu, ee de mujëë an bi ta wooko makandi ku de (Ef. 4:8). Andi ku andi i sa ta du u heepi dee sisa fuu ku dee wooko di de ta du?

14. Andi so gaanwomi ta du, te de luku andi Psalöm 68:11 ta taki?

¹⁴ Dee gaanwomi ta fusutan taa dee sisa „dë  kuma wan gaan kulupu sodati”, nöö de ta dë kabakaba u wooko. De sabi taa dee sisa aki ta sa’ u peleiki bunu tu. (Lesi Psalöm 68:11.) Fëën mbei dee gaanwomi ta mbei möiti u lei soni a dee sisa aki tu. Sisa Abigail di u bi taki soni fëën kaa, bi taki taa a ta tei ën u bigi te dee baaa ta ko hakisi ën andi a ta si kuma da di möön bunu fasi fa de sa bigi fan ku wan sëmbë a di peleikiwooko. Di sisa aki bi taki taa: „Di soni aki ta mbei mi si taa Jehovah abi mi fanöudu a di ölganisaasi fëën.” Dee gaanwomi sabi tu taa dee sisa ta heepi dee möön njönku sisa te soni ta taanga da de (Tit. 2:3-5). An dë u taki taa u musu ta lei taa u lobi dee sisa fuu, söseei taa u musu lei taa u ta tei dee soni di de ta du, u bigi!

15. Un ten dee sisa fuu o abi heepi fanöudu?

¹⁵ So juu, dee sisa o abi sëmbë fanöudu di sa hopo taki da de te so soni miti de (Jes. 1:17). Wë kandë wan sisa di manu fëën dëdë, nasö di booko tööu, o abi wan sëmbë fanöudu di sa heepi ën du dee soni di hën manu bi ta du dëën. Kandë wan sisa di ko gaandi o abi wan sëmbë fanöudu di sa heepi ën te a go a data. Nasö kandë wan sisa ta du di pioniliwooko ku woto apaiti wooko da di ölganisaasi u Jehovah, nöö dee baaa ku dee sisa ta kuutu ën, u di de an ta si ën a di peleikiwooko sö kumafa de ta si dee woto baaa ku sisa dee ta du di pioniliwooko. Wë ee soni dë sö, nöö di sisa aki o abi wan sëmbë fanöudu di sa hopo taki dëën. Unfa u sa heepi dee sisa fuu möön gaanfa? Wë boo toona luku unfa Jesosi bi ta du soni.

16. Unfa Jesosi bi heepi Malia, te u luku Maikusi 14:3-9?

¹⁶ Jesosi bi ta hopo taki wantewante da dee sisa fëën, te sëmbë bi ta kuutu de a wan föutu fasi. A bi hopo taki da Malia, di Maita bi ta kuutu ën (Luk. 10:38-42). Söseei wan woto daka a bi toona hopo taki da Malia di wanlö sëmbë bi taki taa Malia an bi du soni a wan köni fasi. (Lesi Maikusi 14:3-9.) Jesosi bi fusutan faandi mbei Malia bi du di soni aki. Fëën mbei a bi gafëën, hën a taki taa: „Wan gaan bumbuu soni a du da mi aki. . . . Di mujëë aki ta du andi hën a sa du da mi wante.” Jesosi bi taki wan tjabukama woto tu. A bi taki taa sëmbë bi o ta taki u di bunu soni di Malia bi du dë „te de [bi o] ta tja di bunu buka u Gadu ta paaja a goonliba da sëmbë”. Wë di soni dë ta pasa nöunöu, u di di woto u Malia sikifi a di woto aki. Wan gaan soni seei Jesosi bi taki dë. Di a bi ta gafa Malia da di soni di a bi du, hën a bi taki taa di bunu buka bi o paaja a hii di goonliba. Di soni di Malia bi du bi lei taa an bi ta pakisei hënseei nöö. Wë an dë u taki taa dee soni dee Jesosi bi taki aki bi musu u da Malia kötöhati!

17. Konda wan woto di sa lei na un ten a sa dë fanöudu u hopo taki da wan sisa.

¹⁷ I ta hopo taki da dee sisa fii te a dë fanöudu ö? Boo konda wan woto. Boo taa so baaa ku sisa ta si taa wan sisa ta dou latilati a dee komakandi, nöö baka di komakandi a nango wantewante a wosu. Di sisa aki abi wan manu di an dë wan Jehovah Kotoigi. De ta si tu taa di sisa aki an ta tja dee mii fëën ko a zali hesihesi, nöö dee baaa ku dee sisa bigi ta kuutu ën, u di de feni taa a musu du wan soni sö taa hën manu sa dëën pasi faa sa ta tja dee mii fëën ko a dee komakandi. Ma te i luku ën bunu, di sisa ta du hii soni di a sa du. An sa ta seeka di skeima fëën kumafa a kë, söseei nëën wanwan abi taki a dee mii fëën liba. Andi i sa du ee a pasa taa i jei sëmbë ta kuutu sö wan sisa? Wë i sa gafa di sisa da hii dee bunu soni dee a ta du, söseei i sa ta konda dee bunu soni di di sisa aki ta du, da wotowan. Di soni aki sa heepi wotowan u de an kuutu ën möön.

18. Unfa u sa ta heepi dee sisa fuu jeti?

¹⁸ U sa ta lei dee sisa fuu unfa u lobi de tjika, te u ta heepi de a soni (1 Joh. 3:18). Sisa Annette  di ta sölugu hën mama di dë ku suwaki, bi taki taa: „So baaa ku sisa ta ko a mi pisi u luku mi mama da mi sö taa mi sa ta du woto soni. So juu de ta tja soni u njan ko da u. Dee soni aki ta mbei mi si taa dee baaa ku dee sisa lobi mi, söseei de ta mbei mi ta fii taa mi dë a di kemeente tuutuu.” Sisa Jordan bi feni heepi tu. Wan baaa bi lei ën unfa a sa ta seeka soni u di wagi fëën. Di sisa aki bi taki taa: „Mi ta fii bunu seei te mi ta si unfa dee baaa ku dee sisa ta booko de hedi ku mi, söseei unfa de kë u soni waka bunu da mi te mi ta lëi di wagi u mi.”

19. Na un fasi möön dee gaanwomi sa ta heepi dee sisa fuu?

¹⁹ Dee gaanwomi ta mbei möiti tu u heepi dee sisa ku dee soni di de abi fanöudu. De sabi taa Jehovah kë taa sëmbë musu libi bunu ku dee sisa fuu (Jak. 1:27). Dee gaanwomi ta djeesi Jesosi a di fa a bi ta hoi wotowan a pakisei. De ta du di soni aki te de an ta buta wëti da wotowan, ma te de ta lei taa de abi suti fasi, söseei taa de ta fusutan wotowan (Mat. 15:22-28). Te dee gaanwomi ta mbei möiti u heepi dee sisa, nöö de ta heepi de u de fii taa Jehovah ku di ölganisaasi fëën lobi de. Di di gaanwomi di ta tei fesi a di peleikiwooko kulupu ka Sisa Kia dë bi jei taa Kia bi o foloisi, hën wantewante a seeka soni u heepi ën. Kia bi taki taa: „Di soni dë bi mbei ma booko mi hedi sö möön. Dee gaanwomi bi taki soni di bi da mi taanga, söseei de bi du soni u heepi mi. Dee soni dë bi mbei mi si taa wotowan abi mi fanöudu a di kemeente, söseei taa ma dë mi wanwan te soni ta taanga da mi.”

20-21. Unfa u sa lei taa u lobi hii dee sisa fuu?

²⁰ Te u luku dee kemeente fuu a di ten aki, u ta si sömëni sisa di ta wooko taanga, nöö u sa ta heepi de a soni. Kumafa u bi lei a Jesosi, u sa ta heepi de te u ta abi ten da de, ta mbei möiti fuu ko sabi de möön bunu. U sa ta lei tu taa u ta tei dee soni di de ta du da Gadu, u bigi. Söseei u sa ta hopo taki da de te a dë fanöudu.

²¹ A di kaba pisi u di biifi di Paulosu bi sikifi manda da dee Keesitu sëmbë u Loomë, a bi sikifi soni u nëigi mujëë sëmbë di bi ta dini Gadu (Lom. 16:1, 3, 6, 12, 13, 15). An dë u taki taa dee mujëë aki bi wai seei u jei taa a bi manda odi da de, söseei taa a bi gafa de. Boo mbei taanga möiti fuu ta heepi hii dee sisa u di kemeente fuu. Te u ta du di soni aki, nöö woo lei taa u lobi de kuma famii fuu.