1. ¿Bin-utʼil ya x-aʼtejik te ermanaetik ta stojol te organisasion sok bin wokolil ya sitintayik? (Ilawil te fotoetik ta yelaw te rebista).

KʼAX tseʼel koʼtantik yuʼun te ay ermanaetik te tulan ya x-aʼtejik ta kongregasion. Ya yakʼ skomentarioik ta tsoblej, ya scholik skʼop Dios sok ay skʼoplal ta yoʼtanik te ermanoetik. Sok ay yantik te ya xkoltaywanik ta schajpanel te sNail Tsoblej. Jaʼnix jich ya sitintayik wokolil, ay chaʼoxtul te ya skanantay smeʼ statik te ayix yaʼbilalike, ay yantik te ya xkontrainotik yuʼun te sfamiliaike, stukel ya schʼites te yalatakik sok ya spasik tulan ta yakʼbeyel te bin ya xtuun yuʼunike.

2. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jpastik tulan ta skoltayel te kermanataktike?

² ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jpastik tulan ta skoltayel te kermanataktike? Melel te balumilal ma xyichʼ ta mukʼ te antsetike, yan stukel te Biblia ya yalbotik te yakuk jkoltaytike. Jich bitʼil te jpuk-kʼop Pablo la skʼanbey te kongregasion ta Roma te yakuk yikʼik sok slekil yoʼtanik te ermana Febe sok te yakuk skoltayike (Rom. 16:1, 2). Te kʼalal fariseo-a te Pabloe, pekʼel skʼoplal la yil te antsetike. Pero te kʼalal och ta jchʼuunjel la snopbey stalel te Jesús sok la yichʼ ta mukʼ te antsetike (1 Cor. 11:1).

3. ¿Bin-utʼil la yil te antsetik te Jesuse?

³ Te Jesús la yichʼ ta mukʼ te antsetike (Juan 4:27).  Ma jichuk stalel te bitʼil te jwolwanejetik yuʼun relijion judio. Ta jun enciclopedia jich ya yal: «Te Jesús maʼyuk bin la yal te ya spejkʼanbey skʼoplal te antsetike». Jaʼ bayalxan skʼuxul yoʼtan ta stojol te antsetik te ya spasbeyik skʼanojel yoʼtan te sTate. Te Jesús la yal te jaʼ sfamilia ya xkʼot te antsetik sok winiketik te jun schʼuunel yoʼtanik soke (Mat. 12:50).

4. ¿Bin ya kiltik ta artikulo ini?

⁴ Te Jesús spisil-ora la skoltay te antsetik te jun schʼuunel yoʼtanik soke. Mukʼ skʼoplal la yiltiklan sok la skoltaybey skʼoplal. Kiltik bin-utʼil ya xjuʼ ya jnopbeytik stalel te Jesuse.

5. ¿Bin yuʼun ay stukel ya yaʼiy sbaik te ermanaetike?

⁵ Jpisiltik ya jmulantik sjokinel te yantike. Pero ay ermanaetik te wokol ya yaʼiyik spasele. ¿Bin yuʼun? Te ermana Jordan * jich la yal: «Jich bitʼil te maba nujpunemone, ay baeltik ya kaʼiy te maba jun ayon sok te kongregasione». Jtul prekursora te bajt ta abatinel ta yan lugar te Kristen sbiil, jich la yal: «Kʼalal ya xkʼoat ta jun kongregasion ya xjuʼ te atukel ya awaʼiy aba». Te machʼa maba Testigo te sfamilia stukelniwan ya yaʼiy sba sok maniwan nopol ya yaʼiy sba ta stojol te ermanoetike. Jaʼnix jich stukelniwan ya yaʼiy sba ta skaj te ay ta chamel o ya skanantay jtul sfamilia te ay ta chamel. Te ermana Annette jich la yal: «Te bitʼil jaʼ ay ta jwenta skanantayel te jmamae, maba ya xjuʼ ya xboon te banti ya kichʼ ikʼele».

6. Jich bitʼil ya yal ta Lucas 10:38-42, ¿bin-utʼil te Jesús la skoltay te Marta sok te María?

⁶ Te Jesús la sjokin sok la yamigain te antsetik te jun schʼuunel yoʼtanik soke, jich bitʼil te María sok Marta te maba nujpunemike (kʼopona Lucas 10:38-42). Leknax la yaʼiy sbaik ta swenta te bitʼil ya xkʼoponotik yuʼun te Jesuse. Te María jun yoʼtan la sjujkan sba ta yeʼtal yok swenta ya schʼam yaʼiy te bin yak ta yalele. * Te Marta maba kʼexaw ta yalbeyel te ilinem ta skaj te maba ya xkoltayot yuʼun te Mariae. Ta swenta-abi te Jesús ay bintik la yakʼtiklanbey snop sok bayal buelta la yulaʼtay te María, Marta sok te Lázaro, jich la yakʼ ta ilel te ay skʼoplalik ta yoʼtane (Juan 12:1-3). Jaʼ yuʼun te kʼalal tsakot ta tulan chamel te Lazaroe, te María sok Marta la skʼanbeyik koltayel te Jesuse (Juan 11:3, 5).

7. ¿Bintik-utʼil ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtan te ermanaetike?

⁷ Ay ermanaetik te jaʼnax ya xjuʼ ya sjokinik te ermanoetik te kʼalal ya xbajtik ta tsobleje. Jaʼ yuʼun te kʼalal ya xtalik ta tsoblej ya skʼan ya jpatbeytik yoʼtan, ya jkʼopontik sok ya kakʼbeytik yil te ay skʼoplal ta koʼtantik. Te ermana Jordan te la kalbeytikix skʼoplal, jich ya yal: «Lek ya kaʼiy te ya yutsilkʼoptayonik te kʼalal ya kakʼ jkomentario, te ya yikʼonik ta scholel skʼop Dios o yantikxan te bitʼil ya yakʼik ta ilel te ay jkʼoplal ta yoʼtanike». Ya jkʼantik te ayuk skʼoplal ya yaʼiy sbaik te ermanaetike.  Te ermana Kia jich ya yal: «Teme ay ma xboon ta tsobleje, jnaʼojix-a te ya sjojkʼoybonik ta mensaje teme lek ayone. Jaʼ ya yakʼbon kil te ya smel yoʼtanik ta jtojol te ermanoetike».

8. ¿Bintik-utʼil ya jnopbeytik stalel te Jesuse?

⁸ Jnopbeytik stalel te Jesús sok jokintik te ermanaetike. Ya xjuʼ ya kikʼtik ta weʼel ta jnatik, ta yorail-abi jaʼuk ya kalbeytik skʼoplal te bin ya yakʼ yip koʼtantik (Rom. 1:11, 12). Mukʼ skʼoplal te ya stʼunbeyik stalel te Jesús te ansianoetike. Te Jesús snaʼoj-a te ay machʼatik te maba nujpunemik wokol ya yaʼiyik te stukel ayike. Pero te Jesús la yakʼ ta naʼel te jaʼ ya yakʼ stseʼelil koʼtantik te abatinel ta stojol te Jehová, ma jaʼuk te ya xnujpunotik o te ay kal jnichʼnabtike (Mat. 19:12; Luc. 11:27, 28).

9. ¿Bin-utʼil te ansianoetik ya skoltayik te ermanaetike?

⁹ Te ansianoetik ya skʼan te jichuk ya yilik bitʼil smamaik o yijtsʼinik te ermanaetike (1 Tim. 5:1, 2). Ya skʼan ya spasik tulan yuʼun ya xkʼopojik sok te ermanaetik te kʼalal mato xjajch-a o te kʼalal lajix-a te tsobleje. Te Kristen jich la yal: «Jtul ansiano la yil te maʼyuk bin-ora jocholon sok la  sjojkʼoybon bin ya jpas ta jujun kʼajkʼal. La kalbey wokol yuʼun te ya smel yoʼtan ta jtojole». Kʼalal te ansianoetik ya slokʼesik tiempo yuʼun ya xkʼopojik sok te ermanaetike, ya yakʼik ta ilel te ya smel yoʼtanik ta stojolike. * Te Annette ya yal te bin staoj ta swenta-abi: «Ya jnaʼtiklanbey sba ta lek te ansianoetik sok ya snaʼbonik jba ta lek-euk. Jaʼ yuʼun maba wokol ya kaʼiy te ya jkʼantiklanbey koltayel te kʼalal ay jwokole».

10. ¿Bin-a te lek ya yaʼiy sbaik yuʼun te ermanaetike?

¹⁰ Lek ya kaʼiy jbatik te kʼalal ya yilbotik te lekil jtaleltik sok te mukʼ skʼoplal ya yilik te bin ya jpastike. Teme maʼyuk machʼa jich ya spase, ya jmel koʼtantik. Jtul prekursora te Abigaíl sbiil te maba nujpunem, jich ya yaʼiy sba te ma x-ichʼot ta wentae, jich ya yal: «Jaʼnax ya snaʼik machʼa-a te jmeʼ jtat o machʼa-a te jwixe. Ay jich ya kaʼiy te maʼyuk machʼa ya yilone». Yan stukel te ermana Pam ma jichuk kʼax ta stojol. Bayal jaʼbil abatin ta misionera, pero sujt bael ta sna ta skanantayel te smeʼ state. Kʼaxemix ta 70 yaʼbilal sok prekursorato, jich ya yal: «Te bin ya skoltayone, jaʼ te ya yalbonik te kʼuxon ta yoʼtanike».

11. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Jesús te mukʼ skʼoplal la yil te bin la spas te antsetike?

¹¹ Te Jesús mero mukʼ skʼoplal la yil te bin la spasik ta stojol chaʼoxtul antsetik te la stuuntesik «te bintic ay yuʼunique» (Luc. 8:1-3). Ma jaʼuknax-abi, jaʼnix jich ay bintik mukʼ skʼoplal la yakʼtiklanbey snaʼ, jich bitʼil te la yaltiklanbey te ya xlaj sok te ya xchaʼkuxaje (Luc. 24:5-8). Jich bitʼil la spas ta stojol te jpuk-kʼopetike, jaʼnix jich la yakʼtiklanbey smukʼul yoʼtan swenta ya xkujch yuʼunik te kʼalal ya yilik te ya xkʼax swokol sok ya xlaj te Jesuse (Mar. 9:30-32; 10:32-34). Ta jun buelta ay bin mukʼ skʼoplal la spasik te antsetike, kʼalal la stsakik te Jesús, anik bael te jpuk-kʼopetike, pero ay chaʼoxtul antsetik te maba la yijkitayik te Jesús te kʼalal jipil ta teʼ-ae (Mat. 26:56; Mar. 15:40, 41).

12. ¿Bin-a te mukʼ skʼoplal la yakʼbey spas chaʼoxtul antsetik te Jesuse?

¹² Te Jesús ay bin mukʼ skʼoplal la yakʼbey spas chaʼoxtul antsetik. Jich bitʼil te kʼalal chaʼkuxaje, albotik te akʼa bajt yalbeyik te jpuk-kʼopetike, melel jaʼ nail la yilik te chaʼkuxaj te Jesuse (Mat. 28:5, 9, 10). Ta Pentekostes ta jaʼbil 33 te kʼalal tal ta stojolik te chʼul espiritu ayniwan antsetik tey-a. Teme jiche, te antsetik-abi la yalbeyik skʼoplal ta yantik kʼopiletik «te yutsil yaʼtel te Diose» (Hech. 1:14; 2:2-4, 11).

13. 1) ¿Bin-utʼil ya x-abatinik ta stojol Jehová te ermanaetike? 2) ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya kaltik wokol ta stojolik?

¹³ Snujpʼ te ya kalbeytik wokol te ermanaetik ta swenta te yaʼtelik ta stojol te Jehová. Ay machʼatik ya x-aʼtejik ta konstruksion, ta mantenimiento, ya snopik yan kʼopil sok ya x-aʼtejik bitʼil boluntariaetik ta Betel. Jaʼnix jich ya xkoltaywanik te kʼalal ya xkʼax wokolil, ya skʼasesik ta yan kʼopil te publikasionetik, prekursoraetik sok misioneraetik. Ya xbajtik ta eskuela yuʼun prekursor, yuʼun Ebanjelisador sok ta Eskuela yuʼun Galaad. Sok ay ermanaetik te ya skoltay te smamalalik te yichʼoj mukʼ yaʼtelik ta kongregasion sok  ta organisasion. Ta swenta te ya xkoltayotik yuʼun te yinamike, bayal bin ya xjuʼ ya spasik (Efes. 4:8). ¿Aybal bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik te ermanaetik te bayal bin ya spasik ta stojol te Jehová?

14. Jich bitʼil ya yal Salmo 68:11, ¿bin ya spasik te ansianoetike?

¹⁴ Te ansianoetik snaʼojik te tulan ya x-aʼtejik te ermanaetik sok te ya snaʼik ta lek scholel te skʼop Diose (kʼopona Salmo 68:11, TZOXCH). Jaʼ yuʼun ya spasik tulan ta snopel te bin ya spasik ta stojol te Jehová. Te Abigaíl te la kalbeytikix skʼoplale, lek ya yaʼiy sba te kʼalal ya xjojkʼoybot bin-utʼil ya sjach yaʼiyej ta scholel te skʼop Diose. Jich la yal: «Jich ya jta ta ilel te mukʼ jkʼoplal ta organisasion yuʼun Jehová». Te ansianoetik snaʼojik te ya xkoltaywanik te ermanaetik te tulan schʼuunel yoʼtanike, ya xjuʼ ya skoltayik te jchʼiel ermanaetik te ay swokolike (Tito 2:3-5). Ya skʼan ya kalbeytik wokol sok te kʼuxuk ta koʼtantik te ermanaetik-abi.

15. ¿Bin koltayel ya xtuun yuʼunik te ermanaetike?

¹⁵ Ay ermanaetik te ya skʼan ya kakʼbeytik koltayel (Is. 1:17). Jich bitʼil teme lajem o ijkitayot yuʼun te smamalal, yaniwan skʼan te ya yichʼ koltayel ta kʼop o te ya xkoltayot ta spasel te bin jaʼ ya spas-a te smamalale. Jtul ermana te ayix yaʼbilal yaniwan skʼan koltayel te kʼalal ya xkʼopoj sok te doktor. Jtul prekursora te yichʼoj yan asignasion, yaniwan skʼan ya jkoltaybeytik skʼoplal kʼalal ya xkʼopojik ta stojol ta skaj te ma schol skʼop Dios te bitʼil te yantik prekursoretik. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik ta stojolik? Kiltikxan te ejemplo yuʼun Jesús.

16. Jich bitʼil ya yal ta Marcos 14:3-9, ¿bin-utʼil te Jesús la skoltaybey skʼoplal te María?

¹⁶ Te Jesús la skoltaybey skʼoplal te antsetik kʼalal ay bin ma lek la yichʼ alel ta stojolik. Jun ejemplo jaʼ te la skoltay te María kʼalal labanot yuʼun te Martae (Luc. 10:38-42). Ta yan buelta jaʼnix jich la skoltaybey skʼoplal te kʼalal la skuyik te ma lek te bin la spase (kʼopona Marcos 14:3-9). Te Jesús snaʼoj bin yuʼun te jich la spas te Mariae, jaʼ yuʼun jich la yal: «Buen lec te bin la spasbone. [...] Haʼi ants ini la spas ban cʼalal huʼ yuʼun». Te Jesús jaʼnix jich la yal jun albilkʼop: «Ta bayuc ya yichʼ halel te lec yachʼil cʼop ini, ta swohlol bahlumilal, tey nix ya yichʼ halel a te bin la spasbon haʼi ants ini». Jichnix yak ta kʼoel ta pasel-a. ¡Bayal la sta smukʼul yoʼtan te María! Te bin la yal te Jesús ta stojol te María la yakʼ ta naʼel te ya yichʼ cholel skʼop Dios ta swolol Balumilal.

17. Ala jun ejemplo te bin-utʼil ya jkoltaybeytik skʼoplal jtul ermana.

¹⁷ ¿Yabal jkoltaybeytik skʼoplal te ermanaetike? Jnop kaʼiytik te ay jtul ermana te maba Testigo te smamalal te tibil ya xkʼot ta tsoblej sok oranax ya xlokʼ bael, jaʼnix jich baeltikto ya yikʼ bael te yalatake. Jaʼ yuʼun ayniwan ermanoetik te ya xkaj slabanik sok ya snopik bin yuʼun maba tulan ya yakʼ sba ta stojol te smamalale. Te ermana-abi yak ta spasel tulan, bayal bin ya spas ta jujun kʼajkʼal sok ma jaʼuknax ay ta swenta yalel te bin ya spas te yalatake, ya yichʼ ta mukʼ te smamalale. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik ta stojol? Teme ya kutsilkʼoptaytik sok ya kalbeytik te ermanoetik te yak ta spasel tulane, jichniwan ya jkomtik-a te labanel ta stojole.

18. ¿Bintikxan ya xjuʼ ya jpastik ta stojol te ermanaetike?

 ¹⁸ Yanxan te bitʼil ya kakʼtik ta ilel te skʼuxul koʼtantik, jaʼ te ya jap jbatik ta skoltayel te ermanaetike (1 Juan 3:18). Te ermana Annette te ya skanantay-a te smamae, jich la yal: «Ay kamigotak te ya xtal skoltayonik yuʼun ay bin yan ya xjuʼ ya jpas o ya yichʼik tal weʼelil. Jich la kaʼiy te kʼuxon ta yoʼtanik sok te ay jkʼoplal ta kongregasion». Te ermana Jordan nojptesot yuʼun jtul ermano te bitʼil ya xjuʼ ya skanantay te skarroe. Jich la yal: «Leknax ya kaʼiy jba yuʼun te ya smel yoʼtanik ta jtojole».

19. ¿Bintikxan ya xjuʼ ya spasik te ansianoetik ta stojol te ermanaetike?

¹⁹ Te ansianoetik ya skʼan ya yilik bin ya xtuun yuʼun te ermanaetike. Snaʼojik te yakik ta ilel yuʼun Jehová te bitʼil ya skanantayik te ermanaetike (Sant. 1:27). Ya stʼunbeyik stalel te Jesús te kʼalal lek yoʼtanik sok te maba ya sujawanik (Mat. 15:22-28). Kʼalal ya sleik bitʼil ya skoltayik, leknax ya yaʼiy sbaik te ermanaetike. Jich kʼot ta pasel ta stojol te Kia kʼalal bajt ta nainel ta yan na. Kʼalal la snaʼ stojol te superintendente yuʼun grupo la yalbey te ermanoetik yuʼun ya skoltayik. Te Kia jich la yal: «Bayal la skoltayonik. Te ansianoetik la yakʼbonik yip koʼtan sok ay bin la spasik ta jtojol, jich la yakʼbonik kil te mukʼ jkʼoplal ta kongregasion sok te maba jtukel ayone».

20, 21. ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te mukʼ skʼoplal ta koʼtantik te kermanataktike?

²⁰ Ta jkongregasiontik ay bayal ermanaetik te tulan ya x-aʼtejik sok ya skʼan ya jkoltaytik. Te ejemplo yuʼun te Jesús la yakʼ jnoptik te ya skʼan ya jokintik sok ya jnaʼbeytik sba ta lek te kermanataktike. Ya skʼan ya kalbeytik wokol yuʼun te bin ya spasik ta stojol te Jehová. Sok te kʼalal jich ya skʼan pasel, ya xjuʼ ya jkoltaybeytik skʼoplal.

²¹ Te karta te la stsʼibay te Pablo ta stojol te romanoetik, la yalbey skʼoplal nuebe ta tul antsetik te pajal schʼuunel yoʼtan soke (Rom. 16:1, 3, 6, 12, 13, 15). La sta yip yoʼtanik te kʼalal utsilkʼoptayotike. Teme ya jkoltaytik spisil te kermanataktik ya kakʼtik ta ilel te mukʼ skʼoplal ta koʼtantik sok te jun-nax ayotik ta kongregasion.