1. Mang ayuw e ma pi’ e pi walag nib pin ko ulung rodad, machane mang boch e magawon ni be mada’nag boor i yad? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

RI GAD ba felfelan’ ni boor e walag nib pin u lan e ulung rodad ni yad ma maruwel nib gel! Bod ni yad ma un ko pi n’en yima rin’ u nap’an e muulung, maku yad ma un ko machib. Bay boch i yad ni ma pi’ e ayuw ni ngan fal’eg e yungi n’en ke kireb ko pi Tagil’ e Liyor, maku yad ma dag ni yad be lemnag rarogon pi walagrad. Bin riyul’ riy e, ku yad be mada’nag e magawon. Bay boch e pi walag ney nib t’uf ni nge ayuweg e gallabthir rok ni ke pilibthir, ma boch e be athamgil u fithik’ e togopuluw ni be tay chon e tabinaw rok ngak. Ma boch i yad e ba muchugbil mab gel e maruwel ni yad ma tay ni ngar yognaged e tin nib t’uf rok pi fakrad.

2. Mang fan ni ngad athamgilgad ngad ayuweged e pi walag nib pin?

² Mang fan nsusun e ngad ayuweged e pi walag nib pin? Bochan ni girdi’ ko re fayleng ney e gathi gubin ngiyal’ ni yad ma tayfan e piin nib pin ni bod rogon nsusun e ngan rin’. Maku reb e, be pi’ e Bible e athamgil nga lanin’dad ni ngad ayuweged yad. Bod ni yog apostal Paul ko fare ulung nu Roma ni ngar daged e t’ufeg ngak Febe mar ayuweged “ko tin ni nge yog ngak.” (Rom. 16:1, 2) Nap’an ni immoy Paul ni ir reb e Farise, ma ir bang u reb e ulung ni yad ma tay nib sobut’ e piin nib pin. Machane tomuren ni mang reb e Kristiano, me folwok rok Jesus nga i tayfan e piin nib pin ma be dag e sumunguy ngorad.​—1 Kor. 11:1.

3. Uw rogon e ngongol rok Jesus ngak e piin nib pin? Uw rogon u wan’ Jesus e piin nib pin ni yad ma rin’ e n’en nib m’agan’ Got ngay?

³ Jesus e i tayfan urngin e ppin. (John 4:27) Da i sap ko piin nib pin ni bod rogon ni i sap e pi tayugang’ ko teliw rok e pi Jew ngorad. Bin riyul’ riy e, bay ba ken e babyor ni be weliy murung’agen e Bible ni be gaar: “Dariy ba ngiyal’ ni yog Jesus ban’en ni be darifannag e piin nib pin.” Machane Jesus e ri ma tayfan e piin nib pin ni yad ma rin’ e n’en nib m’agan’ e Chitamangin ngay. I yog ni yad boch i walagen miki weliy murung’agrad u nap’an ni be weliy murung’agen boch e pumoon ni ma tay ni yad boch i girdien e tabinaw rok.​—Matt. 12:50.

4. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

 ⁴ Gubin ngiyal’ ni i ayuweg Jesus e piin nib pin ni yad ma pigpig ngak Got. Ma dag ngorad nib ga’ farad u wan’, maku ma non ni pa’rad. Ere chiney e ngad weliyed rogon nrayog ni ngad folwokgad rok Jesus u rogon ni ngaud daged ni gad be lemnag pi walagdad nib pin.

5. Mang fan nrayog ni nge mo’maw’ ngak e pi walag nib pin ni ngar chaggad e pi walag u taabang?

⁵ Gad gubin e pi walag nib t’uf ni ngaud rin’ed boch ban’en u taabang. Machane bay yu ngiyal’ nrayog ni nge mo’maw’ ngak e pi walag nib pin ni ngar chaggad e pi walag u taabang. Mang fan? Am tay fanam i yan ko n’en ke yog boch e walag nib pin. Jordan * nreb e walag nib pin e gaar, “Bochan ni gub muchugbil, mab ga’ ni gu ma lemnag ndariy reb e maruwel nib milfan ngog u lan e ulung, maku gathi gag bang ko ulung.” Kristen nreb e pioneer ni ke chuw ke yan i par nga reb e binaw ni bochan e nge yoornag e tin be rin’ ni fan ko fare maruwel ni machib e gaar, “Faanra ka fin mman nga reb e ulung, ma rayog ni ngam lemnag ndariy be’ nrayog ni ngaum chag ngak.” Ku rayog ni aray rogon laniyan’ boch e walag ni pumoon. Piin yad ma par u boch e tabinaw ni girdi’ riy e gathi yad boch e Pi Mich Rok Jehovah e rayog ni nge mo’maw’ ni nge chugur e tha’ u thilrad girdien e tabinaw rorad, maku rayog ni nge mo’maw’ ni nge chugur e tha’ u thilrad e pi walag u lan e ulung. Bay boch e walag nib pin nrayog ni nge kireban’rad ni bochan e dariy bang nrayog ni nga ranod ngay ya kar m’argad, ara bochan e yad ma ayuweg reb i girdien e tabinaw rorad ni ke m’ar. I gaar Annette, “De yag ni ngaug chaggad boch e walag u taabang ni bochan e gag e gu ma par ko chitinag ni ke m’ar.”

6. Uw rogon ni ayuweg Jesus Martha nge Maria nrogon ni bay ko Luke 10:38-42?

⁶ I tay Jesus e tayim ni fan ngak e piin nib pin ni yad ma pigpig ngak Got, miki mang e bin riyul’ e fager rorad. Am lemnag rogon e tha’ u thilrad Maria nge Martha ni l’agruw i ppin ni yow ba muchugbil. (Mu beeg e Luke 10:38-42.) Bochan rogon e thin nge ngongol ni i dag Jesus ngorow, ma aram fan nda ur magagawongow ngak. Bod nde magagawon Maria ni nge par nga but’ u tooben rifrifen ay Jesus ni bod reb i gachalpen. * Ma nap’an ni damumuw Martha ni bochan e der pi’ Maria e ayuw ngak ni ngar fal’egew rogon e ggan, ma de magagawon ni nge weliy laniyan’ ngak Jesus. Ma nap’an e re abich nem, me ayuweg Jesus e gali ppin ney ni ngar filew boch ban’en nib ga’ fan. Ku bay yu ngiyal’ ni i yib i guyrad Lazarus ni walagrow ni pumoon ni bochan e be lemnagrad. (John 12:1-3) Ere aram fan nnap’an ni m’ar Lazarus nib ubchiya’, ma manang Maria nge Martha nrayog ni ngar ningew e ayuw ngak Jesus.​—John 11:3, 5.

7. Mang reb e kanawo’ nrayog ni ngad pied e athamgil riy nga laniyan’ e pi walag nib pin?

⁷ Bay boch e walag nib pin ni pi muulung ni yima tay e aram e gin nib ga’ ni yad ma chag e pi walag riy u taabang. Ere susun e ngad pininged e magar ngorad u nap’an ni kar bad ko muulung, mu ud nonad ngorad, ma gad dag ngorad nri gad be lemnagrad. Jordan ni kad weliyed murung’agen boch kafram e gaar, “Ri ma yib e athamgil nga lanin’ug u nap’an nra pining be’ e magar ngog ko fulweg ni kug pi’, ara yog ni nggu warow ko machib u taabang, ara dag ni be lemnageg.” Thingar da daged ngak e pi walagdad nib pin nib ga’ farad u wan’dad. I gaar Kia, “Faanra de yag ni nggu wan ko muulung, ma gu manang ni bay boch e walag ni yad ra textnageg ni ngar fithed salpeg. Re n’ey e ma dag ngog ni yad be lemnageg.”

8. Mang boch e kanawo’ nrayog ni ngad folwokgad rok Jesus riy?

⁸ Rayog ni ngad ted e tayim ni fan ngak e pi walag nib pin ni bod rogon ni rin’ Jesus. Rayog ni ngad pininged yad nga tabinaw rodad ko abich ara ngad rin’ed boch ban’en u taabang ni ngad  felfelan’gad ngay. Nap’an ni gad ra rin’ e re n’ey ma ngad guyed rogon ni pi n’en ni gad be yog e ra pi’ e athamgil nga lanin’rad. (Rom. 1:11, 12) Piin piilal e susun e nge taareb rogon e lem rorad Jesus. Manang Jesus nra mo’maw’ ngak boch e girdi’ ni ngar pared ni yad ba muchugbil. Machane i tamilangnag ni mabgol ara ngan fakay e bitir e gathi aram e n’en nra yibnag e bin riyul’ e felfelan’. (Luke 11:27, 28) Ya bin riyul’ e felfelan’ e ma yib ni faan gad ra tay e pigpig rodad ngak Jehovah ni aram e n’en th’abi ga’ fan u lan e yafos rodad.​—Matt. 19:12.

9. Mang e rayog ni nge rin’ e piin piilal ya nge yag nra ayuweged e pi walag nib pin?

⁹ Piin piilal e ba t’uf ni ngar ted e pi Kristiano nib pin ni gowa yad boch e pi walagrad nib pin nge pi chitiningrad. (1 Tim. 5:1, 2) Piin piilal e ngar ted e tayim u m’on ngu tomuren e muulung ni ngar nonad ngak e pi walag nib pin. I gaar Kristen, “Bay reb e piilal ni guy ni ke yoor pa’ nga puluwog, ma baadag ni nge nang ko uw rogon e schedule rog. Rib ga’ fan u wan’ug e re n’ey ni be magafan’ ngog.” Faanra i tay e piin piilal e tayim ni ngaur nonad e pi walag nib pin, ma aram e yad be dag ni yad be lemnag rarogorad. * Annette ni kad weliyed murung’agen boch kafram e yog reb i fan nib fel’ ni ngaun non ko piin piilal. I gaar: “Rayog ni nggu nangrad nib fel’ rogon, mu kur nanged gag nib fel’ rogon. Ma nap’an ni gu ra mada’nag e magawon, ma ra mom ni nggu ning e ayuw ngorad.”

10. Mang e ra ayuweg e pi walag nib pin ni ngar felfelan’gad?

¹⁰ Gad gubin e piin pumoon nge ppin ni gad ma felfelan’ ni faanra yog be’ ni gad ba salap u ban’en me yog nib ga’ fan u wan’ e maruwel ni gad be rin’. Machane faanra dariy be’ ni be pining e magar ngodad u rogon ni gad be fanay e salap rodad ara bochan e maruwel ni kad rin’ed, ma aram e rayog ni nge mulan’dad. Bay reb e walag nib pin nib muchugbil ni ma pioneer ni ka nog Abigail ngak ni yog ni bay yu ngiyal’ ni ma lemnag ni yima pagtalin. I gaar: “Yi manangeg ni bochan pi walageg ara gallabthir rog, machane dariy be’ nri manangeg.” Kum tay fanam i yan ko n’en ni yog reb e walag nib pin ni ka nog Pam ngak. Nap’an ni kab muchugbil ma boor e duw ni i pigpig riy ni ir reb e missionary. Munmun me sul nga tafen ni bochan e nge ayuweg e gallabthir rok. Chiney ni ke pag 70 e duw rok e ka be pioneer. I gaar Pam: “N’en ni kari ayuwegeg e nap’an nra yog boch e girdi’ ngog nib ga’ fan e maruwel ni gu be rin’ u wan’rad.”

11. Uw rogon ni dag Jesus nib ga’ fan u wan’ e piin nib pin ni ur ayuweged u nap’an ni i machib?

¹¹ Pi walag nib pin ni yad ba yul’yul’ e ra ayuweged Jesus ‘ko tin ni nge yag’ ngak, ma rib ga’ fan e re n’ey u wan’. (Luke 8:1-3) Gathi kemus ni pagrad ni ngar ayuweged, ya ki fil ngorad e tin riyul’ u murung’agen e n’en nib m’agan’ Got ngay. Bod ni yog ngorad nra yim’ min faseg ko yam’. (Luke 24:5-8) I fal’eg rogorad ni fan ko pi skeng ni yad ra mada’nag ni bod rogon ni rin’ ngak e pi apostal. (Mark 9:30-32; 10:32-34) Ma yugu aram rogon ni mil e pi apostal ngar paged Jesus u nap’an nni kol, machane immoy boch e ppin nra pared rok ngaur ayuweged u nap’an ni be yan ni nge yim’ u daken fare ley i gek’iy ni kan richibiy ngay.​—Matt. 26:56; Mark 15:40, 41.

12. Mang maruwel e pi’ Jesus ngak e piin nib pin?

¹² I pi’ Jesus e maruwel nib ga’ fan ni nge rin’ e piin nib pin. Bod ni bay boch e ppin ni yad ma pigpig ngak Got ni yad e som’on nra guyed Jesus ni kan faseg ko yam’. I yog ngak e pi ppin nem ni nga ranod rogned ngak e pi apostal ni kan faseg ko yam’. (Matt. 28:5, 9, 10) Ma nap’an e Pentekost ko duw ni 33 C.E., ma rayog ni immoy boch e ppin u rom u nap’an nni puog gelngin Got nib thothup nga daken pi gachalpen Jesus. Faanra riyul’ ni ur moyed u rom, ma pi walag nib pin ney ni kan dugliyrad nga gelngin Got nib thothup e yag ni ngar nonad ni thin u yugu boch e nam ma yad be weliy murung’agen e “pi n’en nib sorok Got ni ke ngongliy!”​—Acts 1:14; 2:2-4, 11.

13. Mang e be rin’ e pi walag nib pin e ngiyal’ ney? Uw rogon ni ngad daged nib ga’ u wan’dad e maruwel ni yad be rin’?

¹³ Bay rogon ni ngan pining e magar ko pi walag nib pin ni bochan urngin e maruwel ni yad be rin’ ni fan ko pigpig ni yad be tay ngak Jehovah. Pi maruwel ney e ba muun ngay ni ngar uned i toy boch e naun rodad ma yad be ngongliy e yungin ke kireb riy, maku yad be un nga boch e ulung ni yad ma machib u yugu boch e thin ni gathi thin rorad, ma yad be ognaged yad ni ngar pied e ayuw u Bethel. Yad ma un i pi’ e ayuw ko gin ke aw e yoko’ ara durru’ riy, ara boch ban’en ni ma yib ni yima gafgow riy. Ku yad ma pi’ e ayuw ni ngan pilyeg e pi babyor rodad nga yugu boch e thin, maku boch i yad e pioneer, nge missionary. Ku ma un e pi walag nib pin ko fare skul ni fan ko piin pioneer, nge fa gal skul ni ka nog e School for Kingdom Evangelizers ngay, nge Gilead School ni bod rogon e pi walag ni pumoon. Maku reb e, piin leengiy e yad ma ayuweg figirngirad ni ngar rin’ed e maruwel nib milfan ngorad u lan e ulung ni Kristiano, nge ulung rok Jehovah. Pi walag ney ni yad boch e “pumoon ni tow’ath” e boor ban’en ni yad ma pi’ e ayuw riy, machane ra mo’maw’ ngorad ni ngar rin’ed e pi maruwel ney ni faanra der ayuwegrad e ppin rorad. (Efe. 4:8, NW) Rayog ni ngam lemnag boch e kanawo’ nrayog ni ngam ayuweg e pi walag nib pin riy ko maruwel ni yad ma rin’, fa?

14. Mang e ma rin’ e piin piilal ni yad ba gonop nrogon ni bay ko Psalm 68:11?

¹⁴ Piin piilal ni yad ba gonop e yad manang ni pi walag nib pin e yad “boor,” mab m’agan’rad ngay ni ngar maruwelgad, mab ga’ ni yad e yad ba salap i machibnag fare thin nib fel’. (Mu beeg e Psalm 68:11, BT.) Ere piin piilal e yad ma guy rogon ni  ngar filed ban’en rok e pi walag nib pin. Abigail ni kad weliyed murung’agen boch kafram e ma yib e athamgil nga laniyan’ u nap’an nra fith e pi walag ni pumoon ngak ko mang boch e kanawo’ nib manigil ni ke guy nrayog ni ngan tababnag e numon riy ngak be’ ko gin yima machib riy. I gaar, “Re n’ey e ma ayuwegeg ni ngguy ni bay e maruwel nib ga’ fan ni ke pi’ Jehovah ngog ni nggu rin’ u lan e ulung rok.” Maku reb e, piin piilal e yad manang ni pi walag nib pin ni kar pilibthirgad ni yad ba yul’yul’ e yad ba salap u rogon ni ngar ayuweged e pi walag nib pin ni kab fel’ yangarrad u nap’an ni yad ra mada’nag e magawon. (Titus 2:3-5) Rib tamilang ni pi walagdad nib pin e bay rogon ni nge ga’ farad u wan’dad!

15. Mingiyal’ e rayog nib t’uf ni nge non be’ ni pa’ e pi walag nib pin?

¹⁵ Bay yu ngiyal’ ni ma mada’nag e pi walag nib pin e magawon nrayog nib t’uf be’ ni nge non ni pa’rad. (Isa. 1:17) Bod nrayog nib t’uf be’ ni nge non ni pa’ reb e walag nib pin ni ke yim’ e pumoon rok ara kar dargow, miki ayuweg u boch e maruwel ni i rin’ e pumoon rok. Reb e walag nib pin ni ke pilibthir e rayog ni nge t’uf e ayuw rok ni nge yan i non ko togta. Fa reb e ra t’uf be’ ni nge non ni pa’ reb e walag nib pin ni ma rin’ yugu boch e maruwel u lan e ulung rok Jehovah ni faanra bay boch e girdi’ ni yad be gathibthibnag ni bochan e gathi boor e tayim ni be machib riy ni bod rogon yugu boch e pioneer. Ku mang boch e kanawo’ nrayog ni ngad ayuweged e pi walag nib pin riy? Ngkud weliyed e n’en nrayog ni ngad filed rok Jesus.

16. Uw rogon ni non Jesus ni pa’ Maria nrogon ni bay ko Mark 14:3-9?

¹⁶ I gur Jesus nge non ni pa’ e pi walagen nib pin u nap’an ni kan turguy boch ban’en nde puluw u rarogorad. Bod nnap’an ni be gathibthibnag Martha Maria, ma aram me non Jesus ni pa’ Maria. (Luke 10:38-42) Ki non bayay ni pa’ Maria u nap’an ni lemnag e girdi’ ni ke dugliy Maria ban’en nde puluw mar gathibthibnaged. (Mu beeg e Mark 14:3-9.) Manang Jesus fan ni rin’ Maria e re n’em, miki yog fel’ngin e n’en ke rin’. I gaar: “N’en ni ke rin’ e cha’nir ngog e rib fel’. . . . Ke rin’ ngog urngin e tin nrayog rok.” Ki yiiynag Jesus nre n’em ni ke rin’ u fithik’ e gol e “demturug e gin’en ni yira machibnag e Thin Nib Fel’ ni yib rok Got riy u gubin yang u roy u fayleng,” ma yira weliy murung’agen riy ni bod e n’en yibe rin’ ko re article ney. Riyul’ ni yira ngat nga rogon ni yog Jesus ni yira machibnag fare thin nib fel’ u ga’ngin yang e fayleng u nap’an ni n’uf Maria ko n’en ke rin’ ni gathi yigoo ir e ke lemnag ir! Ba mudugil ni thin ni yog e fal’eg laniyan’ Maria u tomuren nni turguy boch ban’en nde puluw u rarogon!

17. Mu weliy reb e ban’en nrayog ni nge buch nra t’uf riy ni ngad nonad ni pa’ reb e walag nib pin.

¹⁷ Ga ma non ni pa’ e pi walagem nib pin ko ngiyal’ ni ke t’uf ni ngam rin’ riy, fa? Am susunnag e re n’ey. Bay boch e walag ni kar guyed ni bay reb e walag nib pin ni pumoon rok e gathi ir reb e Pi Mich nib ga’ ni ma yib ko muulung nib sagaal, ma nap’an ni yira mu’ me chuw nib papey. Kur guyed ni gathi gubin ngiyal’ ni ma fek pi fak ko muulung. Ere yad ma gathibthibnag ni bochan e yad be lemnag nsusun e nge gelnag e thin ko pumoon rok ya nge yag ni pag pi fakrow ngar uned ngak ko muulung. Machane bin riyul’ riy e, dar nanged ni fare walag nib pin e be rin’ urngin e tin rayog rok. Gathi ir e be gagiyegnag e n’en nge rin’, maku gathi ir e ma dugliy e n’en nge rin’ pi fak. Ere mang e rayog ni ngam rin’? Faan ga ra pining e magar ngak fare walag nib pin ko maruwel nib gel ni be rin’, mag weliy fel’ngin ngak yugu boch e walag ma aram e rayog ni ngam taleg boch e walag ndab kur gathibthibnaged.

18. Mang yugu boch e kanawo’ nrayog ni ngad ayuweged e pi walagdad nib pin riy?

¹⁸ Rayog ni ngad daged ngak pi walagdad nib pin rogon feni ri gad ma lemnagrad ni aram e ngad rin’ed boch ban’en ni ngad ayuweged yad. (1 John 3:18) Annette ni fare walag nib pin ni ma ayuweg e chitiningin ni ke m’ar e gaar: “Bay boch e walag ni yad ma yib ra pared ngak e chitinag u ba ngiyal’ ya nge yag nug wan gu rin’ ban’en, ara ra bad ra pied e ggan ngomow. Re n’ey e ayuwegeg ni nggu nang ni gub t’uf ko pi walag, ma gag bang ko ulung.” Ku arrogon Jordan ni ku bay boch e walag ni ayuweg. Bay reb e walag ni pumoon ni fil ngak rogon ni nga i rin’ boch ban’en nib t’uf ni nga i rin’ ko karrow rok ni gubin  ngiyal’. I gaar: “Gu ma felfelan’ ni gu manang ni pi walageg e yad ma lemnageg ma dubrad ni nge buch ban’en rog u nap’an ni gu be yan u karrow.”

19. Ku mang boch e kanawo’ nrayog ni nge ayuweg e piin piilal e pi walag nib pin riy?

¹⁹ Piin piilal e ku yad ma guy rogon ni ngar ayuweged e pi walag nib pin. Yad manang nib ga’ fan u wan’ Jehovah rogon ni ngaun ngongol ngorad. (Jas. 1:27) Ere piin piilal e yad ma folwok rok Jesus ma darur lemnaged boch ban’en nge pag rogon. Rayog ni ngar rin’ed e re n’ey ni aram e ngar daged e sumunguy nge tamilangan’ ko bin ngar ngongliyed yugu boch e motochiyel ni ngan fol riy. (Matt. 15:22-28) Nap’an nra athamgil e piin piilal ni ngar pied e ayuw, ma rayog ni ngar ayuweged e pi walag nib pin ni ngar nanged ni yad ba t’uf rok Jehovah nge ulung rok. Nap’an ni nang reb e piilal ni ma yarmiy e machib ni aram e nge thil e gin nge par Kia riy, ma ka chingiyal’ nem me yarmiy rogon e ayuw ni ngar pied ngak. I gaar Kia, “Re n’ey e ayuwegeg ni nge dabki gel e magafan’ nug be tay. Bochan e athamgil nge ayuw ni ke pi’ e piin piilal ngog ma re n’ey e ke dag ngog nib ga’ fag u lan e ulung, ma nap’an ni gu ra mada’nag e magawon, ma gathi yigoo gag ni gu bay.”

20-21. Uw rogon ni ngad daged nib t’uf urngin e pi walag nib pin rodad?

²⁰ Gad ra sap u lan e ulung rodad e ngiyal’ ney, ma rayog ni ngad guyed boor e walag nib pin nib gel e maruwel ni yad ma tay ni bay rogon ni ngad pied e ayuw ngorad. Kad filed ko n’en ni rin’ Jesus nrayog ni ngad ayuweged yad ni aram e ngad ted e tayim ni fan ngorad, ma gad guy rogon ni ngad nanged yad nib fel’ rogon. Rayog ni ngad daged nib ga’ fan u wan’dad e n’en yad be rin’ ni fan ko pigpig rorad ngak Got. Ku rayog ni ngad nonad ni pa’rad ko ngiyal’ ni ke t’uf ni ngad rin’ed riy.

²¹ U tungun e babyor ni yoloy apostal Paul nge pi’ ngak piyu Roma e weliy riy murung’agen mereb e walag nib pin. (Rom. 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) Pi ppin ney e rib mudugil ni yib e athamgil nga lanin’rad u nap’an rung’aged e pi thin ney ni yoloy Paul ni be pining e magar ngorad. Ere ku arrogodad ni ngad ayuweged urngin e walag nib pin u lan e ulung rodad. Gad ra rin’ e re n’ey, ma aram e gad be dag ngorad ni yad bang ko tabinaw rodad ni yad ba t’uf rodad.