Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Nkhani Yakupfunza 40

‘Koya Bzinthu Bzomwe Udapasidwa’

‘Koya Bzinthu Bzomwe Udapasidwa’

‘Timotio, koya bzinthu bzomwe udapasidwa.’—1 TIMOTIO 6:20.

NYIMBO 29 Kukhala na Moyo Mwakubverana na Dzina Lathu

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1-2. Mwakubverana na 1 Timotio 6:20, kodi Timotio adapasidwa ciyani?

KAWIRI-KAWIRI ifepano timbapasa wanthu winango bzinthu bzathu bzakufunika kuti atikoyerembo. Ndipo nthawe zinango, timbakakoyesa kobiri yathu ku Banco. Tikacita bzimwebzi timbakhala na cikhulupiro cakuti kobiri yathuyo in’khotcerereka ndipo in’taika lini ne kubedwa. Na bzimwebzi tikubvesesa thandauzo la kukhulupira munthu kuti atikoyerembo bzinthu bzathu bzakufunika.

2 Werengani 1 Timotio 6:20. * Mpostolo Paulo adakumbusa Timotio cinthu cakufunika comwe adatambira, comwe cikuimira kudziwa bwino cakulinga comwe Mulungu anaco kuna wanthu. Ndipo Timotio adapasidwambo mwayi ‘[wakupalizira] fala’ na kucita ‘basa la mpalizi.’ (2 Timotio 4:2, 5) Paulo adauza Timotio kuti akoye bzinthu bzomwe adapasidwa. Ninga Timotio, ifepano tidapasidwambo bzinthu bzakufunika. Kodi bzinthubzo mpsiponi? Ndipo thangwe ranyi ifepano tin’funika kukhotcerera bzinthu bzomwe Yahova adatipasa?

CADIDI COMWE TIMBAPFUNZA M’FALA LA MULUNGU

3-4. Kodi ni mathangwe yaponi yomwe yakulatiza kuti cadidi ca m’Fala la Mulungu n’cakufunika?

3 Yahova mwakudeka mtima, adatipasa cidziwiso ca cadidi comwe ciri m’Fala lace, Bibliya. Cadidi cimweci n’cakufunika kwene-kwene thangwe rakuti cimbatipfunzisa momwe tingakhalire pa uxamwali bwakulimba na Yahova. Cadidico cimbatifotokozera momwe tingakhalire wakukondwa pa moyo wathu. Ndipo ifepano tikabvuma cadidico na kuciphatisa basa pa moyo wathu, timbapumpsidwa lini na bzipfunziso bzakunama pabodzi na bzicito bzakuipa.—1 Wakolinto 6:9-11.

4 Thangwe linango lomwe likulatiza kuti cadidi ca m’Fala la Mulungu n’cakufunika, ndakuti Yahova ambathandiza wanthu wakubzicepesa kuti adziwe ‘makumbukidwe yabwino.’ (Mabasa 13:48) ndipo wanthu wakubzicepesa amwewa ambabvuma kuti kapolo wakukhulupirika na wanzeru atipfunzise ntsiku zino. (Mateu 11:25; 24:45) Ifepano tingakwanise lini kubvesesa Bibliya mwakusaya kuthandizidwa, ndipo palibe cinthu cakufunika kwene-kwene kuposa kubvesesako.—Mimwani 3:13, 15.

5. Kodi n’ciponi cinthu cinango comwe Yahova adatipasa?

5 Yahova adatipasambo mwayi wakupfunzisa wanthu cadidi ca m’Bibliya pakulewa bza iye na kufuna kwace. (Mateu 24:14) Mafala yomwe timbapfunzisa wanthu njakufunika kwene-kwene thangwe yambathandiza wanthuwo kucita mbali ya banja la Yahova na kuwapasa mwayi wa kudzagumana moyo wakusaya kumala. (1 Timotio 4:16) Bziribe basa penu tikupalizira kwene-kwene ayai pang’ono, ifepano tikuthandizira basa lakufunikali kuti licitike pa nthawe ino. (1 Timotio 2:3, 4) Ni mwayi ukulu kukhala anyabasa anzace wa Mulungu!—1 Wakolinto 3:9.

PHATISISANI CINTHU COMWE MUDAPASIDWA!

Timotio adapitiriza kutumikira Yahova pa nthawe yomwe wanthu winango adasankhula kusiya cadidi (Onani ndime 6)

6. Kodi n’ciyani cidacitikira wanthu winango omwe adasiya kuphatisisa bzinthu bzomwe adapasidwa?

6 Mu nthawe ya Timotio, Akristau winango alibe kulemekeza mwayi omwe iwo akhanawo wakukhala anyabasa anzace wa Mulungu. Mwa ciratizo, pakuti Dema akhafuna bzinthu bza m’dziko, iye adapsidimula mwayi wakutumikira pabodzi na Paulo. (2 Timotio 4:10) Ndipo bzikuwoneka kuti Fijelo na Hermojene adasiya kupalizira thangwe ra mantha yakuti iwo angadazunzidwambo ninga momwe Paulo adazunzidwira. (2 Timotio 1:15) Himeneu na Alexandre pabodzi na Fileto adapanduka acisiya kutumikira Yahova. (1 Timotio 1:19, 20; 2 Timotio 2:16-18) Wanthu wentsenewa akhafuna Yahova, koma na kupita kwa nthawe iwo adasiya kuwona kukhala bzakufunika bzinthu bzomwe Yahovayo akhadawapasa.

7. Kodi Sathani ambayezera tani kutiphumisa bzomwe Yahova adatipasa?

7 Kodi Sathani ambayezera tani kutiphumisa bzomwe Yahova adatipasa? Onani bzomwe Sathaniyo ambacita. Iye ambaphatisa basa masenzeka, bzithunzi-thunzi na mavidiyo, nkhani za pa TV, mbuto zakucezera za pa interneti, majornale na mabukhu yakusiyana-siyana. Ndipo iye ambayeza kutigopswa na bzomwe wanthu ambatilewa, ayai ambaticitisa kukumbuka kuti tikagumana na cizunzo tin’dzasiya kupalizira. Ndipo ambayezerambo kutingingimiza kutetekera bzipfunziso bza apanduki ‘bzomwe ambati ni “cidziwiso”’ kuti tisiye cadidi.—1 Timotio 6:20, 21.

8. Kodi mwapfunza ciyani na bzomwe bzidacitika na m’bale Daniel?

8 Tikasaya kuwona bwino, tingafike pa kusiya cadidi. Onani bzomwe bzidacitika na Daniel * omwe akhafuna masenzeka ya vidiyo-geime. Iye adati: “Ndidayamba kucita masenzeka ya vidiyo-geime pomwe ndikhana magole khumi yakubadwa. Pakuyamba ndikhacita masenzeka yabwino ya vidiyo-geime. Tsono na kupita kwa nthawe ndidayamba kucita masenzeka ya vidiyo-geime yomwe yakhali ya ciwembo na ya bza mizimu.” Bzikuwoneka kuti iye kawiri-kawiri, akhacita masenzekaya kwa maora pafupifupi 15 pa ntsiku iri-yentse. Daniel adalewa pomwe kuti: “Na mtima wangu wentse, inepano ndikhadziwa kuti masenzeka yomwe ndikhacita pabodzi na nthawe yomwe ndikhamala ndikucita masenzekayo, yakhanditalikisa na Yahova. Ndipo ndikhadatsimikiza kuti ndikhafunika lini kucita bzomwe Bibliya limbalewa.” Mwakubverana na bzomwe bzidacitika na Daniel, tikasaya kuwona bwino tingakwanise lini kuphatisisa cadidi. Ndipo bzimwebzi bzikacitika, bzingatinese kuwona bzinthu bzomwe Yahova ambatipasa kuti mpsakufunika.

KODI TINGAPHATISISE TANI CADIDI?

9. Mwakubverana na 1 Timotio 1:18, 19, kodi Paulo adandendemezera Timotio na mbani?

9 Werengani 1 Timotio 1:18, 19. * Paulo adandendemezera Timotio na n’cikunda, ndipo adamuuza kuti ‘apitirize kumenya nkhondo yabwino.’ Tsono iye akhalewa lini nkhondo caiyo, koma nkhondo ya uzimu. Kodi Akristau ali ninga acikunda omwe ali kumenya nkhondo mu njira ziponi? Kodi ni makhalidwe yaponi yomwe tin’funika kuyakulisa ninga anyankhondo wa Kristu? Mbatiwoneni bzinthu bzixanu bzomwe tingapfunze na ciratizo ca Paulo. Ndipo bzinthubzo bzin’tithandiza kuphatisisa cadidi.

10. Kodi kubzipereka kwa Mulungu kumbathandauza ciyani, ndipo thangwe ranyi ifepano tin’funika kucita bzimwebzi?

10 Kubzipereka kwa Mulungu. N’cikunda wabwino ni n’cikunda wakukhulupirika. Iye ambamenya nkhondo na nyongo kuti akhotcerere omwe ambawafuna ayai bzinthu bzomwe ambabziwona kuti mpsakufunika. Paulo adalimbikisa Timotio kuti abzipereke kwa Mulungu, bzomwe bzikuthandauza kutumikira Mulunguyo mwakukhulupirika. (1 Timotio 4:7) Tikafuna kwene-kwene Mulungu na kubzipereka kwa iye, tin’dzakwanisa kuphatisisa cadidi.—1 Timotio 4:8-10; 6:6.

Pambuyo pakuphata basa kwa nthawe itali, bzingafunike kuti ticite nyongo kuti tiyende ku mtsonkhano. Tsono, tikacita bzimwebzi timbasimbidwa! (Onani ndime 11)

11. Thangwe ranyi tin’funika kukhala wakubziretsa?

11 Kulisani khalidwe la kubziretsa. N’cikunda ambafunika kukhala wakubziretsa kuti akhale wakukonzeka kumenya nkhondo. Timotio adakwanisa kukunda makumbukidwe ya Sathani thangwe ra kuteweza malango yomwe mpostolo Paulo adamupasa, ndipo iye adacita nyongo kuti akwanise kukunda bzinthu bzapezi-pezi, kukulisa makhalidwe yabwino na kumbapambula nthawe yakuti ambaceze na abale na mpfumakazi zace. (2 Timotio 2:22) Iye akhafunika kubziretsa kuti akwanise kucita bzimwebzi. Ifepano tin’funika kumbakhala wakubziretsa kuti tikunde nkhondo yakumenyana na makumbukidwe yakuipa. (Waroma 7:21-25) Kuthimizira bzimwebzi, ifepano tin’funika kukhala wakubziretsa kuti tipitirize kucinja unthu bwathu kuti tikhale na makhalidwe yabwino. (Wayefezo 4:22, 24) Ndipo tikakhala taneta kuphampha kwa ntsiku, tingafunikire mphanvu kuti tikwanise kugumanika pa mitsonkhano.—Wahebereu 10:24, 25.

12. Kodi tingakulise tani luso lathu lakuphatisa basa Bibliya?

12 Mcikunda ambafunika kudziwa kuphatisa basa bzifuzo bzace bza nkhondo. Kuti iye akwanise kubziphatisa basa bwino, an’funika kupfunza. Mwa njira ibodzi-bodziyi, ifepano tin’funika kudziwa momwe tingaphatise basa fala la Mulungu mwa luso. (2 Timotio 2:15) Pa mitsonkhano yathu ni pomwe tingapfunze momwe tingakhalire na luso limweri. Ndipo penu ifepano tikufuna kuthandiza wanthu kukhulupira kuti Bibliya lingacinje moyo wawo, tin’funika kumbalipfunza ntsiku zentse. Tin’funika kuphatisa basa Fala la Mulungu kuti tilimbise cikhulupiro cathu. Bzimwebzi bzikuthandauza lini kumbandowerenga kokha Bibliya. Koma bzin’funa kulewa kuti tin’funika kumbakumbukira bzomwe timbawerenga na kufufudza m’mabukhu yathu kuti tikwanise kubvesesa na kuphatisa basa bzinembo. (1 Timotio 4:13-15) Tenepo tikacita bzimwebzi tin’dzakwanisa kuphatisa basa Fala la Mulungu kuti tipfunzise wanthu. Bzimwebzi bzikuthandauza kuti tin’funika lini kumbandowerenga mavesi ya m’Bibliya basi. Ifepano tin’funika kuthandiza abveseri wathu kubvesesa mavesiyo na kuwona momwe angayaphatisire basa. Tenepo tikambapfunza Bibliya ntsiku zentse, tin’dzakhala apfunzisi wabwino.—2 Timotio 3:16, 17.

13. Mwakubverana na Wahebereu 5:14, kodi tin’funika kumbazindikira ciyani?

13 Khalani wakuzindikira. N’cikunda ambafunika kuzindikira ngozi yomwe ikubwera na kuwona kuti angaitcenkhe tani. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tin’funika kuzindikira ngozi yomwe ingabwere na kucita ciri-centse kuti tiitcenkhe. (Mimwani 22:3; werengani Wahebereu 5:14. *) Tenepo tin’funika kumbasankhula bwino masenzeka yathu. Mwa ciratizo, programa za pa TV na mafilme, kawiri-kawiri bzimbalatiza bzinthu bza maika. Bzinthu bzimwebzi Mulungu ambakomedwa lini nabzo thangwe bzimbabweresa mabvuto kwa wanthu. Mwakubverana na bzimwebzi, ifepano timbatcenkha masenzeka yomwe pang’ono na pang’ono yangatiphere lufoyi lomwe tinalo kwa Mulungu.—Wayefezo 5:5, 6.

14. Kodi kuzindikira kudathandiza tani Daniel?

14 Daniel omwe afotokozedwa pakuyamba ule adayamba kuzindikira kuti akhana bvuto la kucita masenzeka ya ciwembo, na masenzeka ya vidiyo-geime ya bza mizimu. Iye adafufudza nkhani mu Watchtower Library kuti agumane bzinthu bzomwe bzingadamuthandiza kulimbana na bvutolo. Kodi bzimwebzi bzidamuthandiza tani? Iye adaleka kucita masenzeka yakuipa ya vidiyo-geime. Ndipo adapfudza mavidiyo-geimeyo, acisiya kubverana na omwe akhacita nawo masenzekayo. Daniel adalewa kuti: “M’mbuto mwa kumbacita masenzeka ya vidiyo-geime, ndidayamba kupambula nthawe ya kumbacita bzinthu na axamwali wangu wa m’gwere.” Tsapano iye akucita upainiya ndipo ni mkulu wa gwere.

15. Thangwe ranyi nkhani zakunama zingatibweresere mabvuto?

15 Ninga Timotio ifepano tin’funika kumbazindikira mabvuto yomwe yangabwere thangwe ra nkhani zakunama zomwe zimbamwazidwa na apanduki. (1 Timotio 4:1, 7; 2 Timotio 2:16) Mwa ciratizo, apandukiwo angamwaze nkhani zakunama pakulewa bza abale wathu ayai kuticitisa kupenukira gulu la Yahova. Bzimwebzi bzingatepese cikhulupiro cathu. Tenepo tin’funika lini kupumpsika na nkhani zakunamazo. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti nkhani ninga zimwezi zimbamwazidwa na ‘wanthu wakudzongeka nzeru na wakusaya kudziwa cadidi.’ Cakulinga cawo cimbakhala cakufuna ‘kunesana na wanthu.’ (1 Timotio 6:4, 5) Iwo ambafuna kuti timbakhulupire mafala yawo yakunama na kuyeza kutitazisa kukhulupira abale wathu.

16. Kodi ni makumbukidwe yaponi yomwe tin’funika kutcenkha?

16 Lekani kubvuma kuceukisidwa. Ninga ‘m’cikunda wabwino wa Kristu Jezu,’ Timotio adapitiriza kuikha pa mbuto yakuyamba utumiki bomwe akhacita, m’mbuto mwa kucita bzomwe iye akhafuna. (2 Timotio 2:3, 4) Ninga Timotio, ifepano tin’funika lini kubvuma kuti makumbukidwe yakufuna kudala yatiyambukire. ‘Mphanvu yakupumpsa ya cuma’ ingaticitise kuluza lufoyi lathu kuna Yahova, kutenda kwathu Fala la Mulungu na cikhumbo cathu cakufuna kupalizira wanthu winango. (Mateu 13:22) Tenepo, tin’funika kupitiriza kukhala na moyo wakusaya kufuna bzinthu bzizinji, ticiphatisa basa nthawe na mphanvu yathu kuti ‘[tipitirize] kuikha pakutoma, Umambo bwa Mulungu.’—Mateu 6:22-25, 33.

17-18. Kodi n’ciyani comwe tingacite kuti tikhotcerere uxamwali bwathu na Yahova?

17 Khalani wakukonzeka kucita bzinthu mwakamfulumize. M’cikunda ambafunika kukonzekera bzomwe angacite kuti abzikhotcerere. Penu tikufuna kuphatisisa bzomwe Yahova adatipasa, tin’funika kumbacita bzinthu mwakamfulumize tikawona ngozi. Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kuti tikwanise kucita bzimwebzi? Tin’funika kukonzekereratu bzomwe tingadzacite ngoziyo ikanati kubwera.

18 Mwa ciratizo, pakucita mtsonkhano pa mbuto yakufungirira, wanthu ambauzidwiratu komwe iwo angadzathawire bzinthu bzikaipa, pomwe mtsonkhanoyo ukanati kuyamba. Thangwe ranyi? Thangwe bzimwebzi bzimbadzawathandiza kucoka mwakamfulumize pa mbutoyo. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tin’funika kukonzekera bzomwe tingacite pomwe bzinthu bzamaika, bzinthunzi-thunzi bzakulatiza ciwembo ayai bzinthu bzomwe apanduki ambapfunzisa bzikabwera pa nthawe yomwe tikuphatisa basa interneti ayai tikakhala tikuwona mafilme ayai programa za pa TV. Tikakhala wakukonzeka pa bzomwe bzingacitike, tin’dzakwanisa kukhotcerera uxamwali bomwe tinabo na Yahova ticipitiriza kukhala wakucena pa maso pace.—Psalymo 101:3; 1 Timotio 4:12.

19. Kodi tin’dzakhala na bzisimbo bziponi tikaphatisisa bzinthu bzakufunika bzomwe Yahova adatipasa?

19 Yahova adatipasa bzinthu bzakufunika kwene-kwene, bzomwe ni cadidi ca m’Bibliya na mwayi omwe tinawo wakupfunzisa winango cadidico. Tenepo tin’funika kuphatisisa bzinthu bzimwebzi. Tikacita bzimwebzi, tin’dzakhala na makumbukidwe yakucena, moyo wa thandauzo, ndipo tin’dzakondwa thangwe ra kuthandiza winango kudziwa Yahova. Ndipo na thandizo lace, ifepano tin’dzakwanisa kuphatisisa bzomwe iye adatipasa.—1 Timotio 6:12, 19.

NYIMBO 127 Mtundu wa Munthu Omwe Ndin’funika Kukhala

^ ndi. 5 Yahova adatipasa mwayi ukulu wakudziwa cadidi na kupfunzisambo winango. Ndipo nkhani ino in’tithandiza kuphatisisa mwayiyo ticileka kuutaya.

^ ndi. 2 1 Timotio 6:20 Timotio, koya bzinthu bzomwe udapasidwa, ndipo tcenkha nkhani zapezi-pezi zomwe zimbapswipiza bzinthu bzakucena. Tcenkhambo kutsutsana na wanthu pa bzinthu bzomwe ambati ni ‘cidziwiso.’

^ ndi. 8 Dzinali lacinjidwa

^ ndi. 9 1 Timotio 1:18 Mwana wangu Timotio, ndikukuuza kuti ucite bzimwebzi mwakubverana na mapolofesiya yomwe yadaleweratu bza iwepo, kuti mwakubverana na mapolofesiyayo, upitirize kumenya nkhondo yabwino, 19 ucipitiriza kukhala na cikhulupiro na cikumbu-mtima cabwino comwe winango adacilamba, ndipo cikhulupiro cawo cidapsweka ninga ngalawa.

^ ndi. 13 Wahebereu 5:14 Koma cakudya cakutanfuna n’ca wanthu wakukhwima mwauzimu, omwe pakuphatisa basa mphanvu zawo zakuzindikira, apfunzisa mphanvuzo kusiyanisa cabwino na cakuipa.