1-2. Hi ku ya hi 1 Timotiya 6:20, Timotiya a a nyikiwe yini?

 HAKANYINGI hi khomisa vanhu van’wana swilo swa hina swa nkoka. Hi xikombiso, hi veka mali ya hina ebangi. Hi endla tano hikwalaho ka leswi hi swi tivaka leswaku yi ta tshama yi hlayisekile, a yi nge lahleki naswona a ku na loyi a nga yi yivaka. Leswi swi endla hi swi twisisa kahle leswi swi vulaka swona ku khomisa munhu un’wana swilo swa nkoka.

² Hlaya 1 Timotiya 6:20. Muapostola Pawulo u tsundzuxe Timotiya leswaku u kume swilo swa risima, ku nga ku tiva xikongomelo xa Xikwembu hi vanhu. Nakambe, Timotiya a a nyikiwe vutihlamuleri byo “chumayela rito” ni ku endla “ntirho wa Xikwembu.” (2 Tim. 4:2, 5) Pawulo u byele Timotiya leswaku a hlayisa leswi a khomisiweke swona. Ku fana na Timotiya, hi khomisiwe swilo swa risima. I yini swilo swa kona? Hikwalahokayini hi fanele hi hlayisa xuma lexi Yehovha a hi nyikeke xona?

3-4. Hi swihi swivangelo swin’wana leswi endlaka hi teka ntiyiso wa le Bibeleni wu ri wa risima?

³ Yehovha u hi nyike ntiyiso wa risima lowu kumekaka eRitweni rakwe, ku nga Bibele. Ntiyiso lowu i wa risima hikuva wu hi dyondzisa ndlela yo va ni vuxaka lebyinene na Yehovha ni ku hi hlamusela leswi nga endlaka vanhu va tsaka. Ku tiva ntiyiso wolowo hi tlhela hi hanya hi wona, swi endla hi ntshunxeka eka tidyondzo ta mavunwa ni ku papalata mahanyelo ya vudlakuta.—1 Kor. 6:9-11.

⁴ Xivangelo xin’wana lexi endlaka ntiyiso lowu nga eBibeleni wu va wa risima, hi leswi Yehovha a wu paluxelaka vanhu lava titsongahataka lava lavaka ku kuma “vutomi lebyi nga heriki.”  (Mit. 13:48) Vanhu volavo va amukela ndlela leyi Yehovha a hi dyondzisaka ntiyiso wolowo hayona namuntlha. (Mat. 11:25; 24:45) A hi nge swi koti ku tidyondzisa ntiyiso lowu wa risima.—Swiv. 3:13, 15.

5. Hi swihi swilo swin’wana leswi Yehovha a hi khomiseke swona?

⁵ Yehovha u tlhele a hi nyika vutihlamuleri byo dyondzisa van’wana ntiyiso mayelana na yena ni hi swikongomelo swakwe. (Mat. 24:14) Rungula leri hi ri chumayelaka i ra risima hikuva ri pfuna vanhu leswaku va va xiphemu xa ndyangu wa Yehovha ni ku va nyika ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki. (1 Tim. 4:16) Swi nga ri na mhaka leswaku hi heta nkarhi wo tanihi kwihi hi ri eku chumayeleni, xa nkoka hi leswaku hi va hi endla ntirho wa risima ku tlula mitirho hinkwayo. (1 Tim. 2:3, 4) Mayana nkateko wonghasi wo va vatirhikulorhi ni Xikwembu!—1 Kor. 3:9.

6. Ku endleke yini hi van’wana lava tsandzekeke ku hlayisa leswi a a va nyikiwe swona?

⁶ Van’wana lava hanyeke enkarhini wa Timotiya, va tlange hi nkateko wo va vatirhikulobye ni Xikwembu. Hikwalaho ko rhandza swilo swa misava, Demasi u tlange hi nkateko wo tirha na Pawulo. (2 Tim. 4:10) Figelo na Hermogene va tshike ku chumayela hikwalaho ko chava leswaku va nga xanisiwa ku fana na Pawulo. (2 Tim. 1:15) Himenayo, Alekzanda na Fileto va hundzuke vagwinehi kutani va tshika ntiyiso. (1 Tim. 1:19, 20; 2 Tim. 2:16-18) Vanhu lava hinkwavo va tshame va rhandza Yehovha kambe va tsandzekile ku hlayisa swilo swa risima leswi a a va nyike swona.

7. Hi wahi marhengu lawa Sathana a ma tirhisaka leswaku a hi hambukisa?

⁷ Sathana u ringeta njhani ku hi hambukisa leswaku hi lahlekeriwa hi xuma xa risima lexi Yehovha a hi nyikeke xona? Xiya marhengu man’wana lawa Sathana a ma tirhisaka. U tirhisa vuhungasi ni swihangalasa mahungu leswaku a hlohlotela mikhuva ni mahanyelo yo biha lawa a swi tivaka kahle leswaku ma ta endla hi tshika ku yingisa Yehovha hakatsongotsongo. U ringeta ku hi chavisa hi ku tirhisa vanhu leswaku va hi hlekula kumbe ku hi xanisa leswaku hi ta tshika ku chumayela. Nakambe u ringeta ku hi wonga leswaku hi yingisa “vutivi bya mavunwa” ya vagwinehi leswaku hi ta tshika ntiyiso.—1 Tim. 6:20, 21.

8. U dyondza yini eka ntokoto wa makwerhu Daniel?

⁸ Loko hi nga tivoneli, hi nga tikuma hi tshike ntiyiso hakatsongotsongo. Twana leswi humeleleke Daniel, * loyi a a rhandza ti-video game. U ri: “Ndzi sungule ku tlanga ti-video game loko ndzi ri na khume wa malembe. Loko  ndza ha sungula, a ndzi tlanga mitlango leyi baseke. Kambe hakatsongotsongo ndzi sungule ku tlanga mitlango leyi nga ni madzolonga ni madimona.” Hi ku famba ka nkarhi, se a heta tiawara ta kwalomu ka 15 a ri karhi a tlanga mitlango yoleyo siku ni siku. Daniel u ri: “Ku vula ntiyiso, a a ndzi swi xiya leswaku mitlango yoleyo ni nkarhi lowu a ndzi wu heta ndzi ri eku yi tlangeni, a swi dlaya vuxaka bya mina na Yehovha hakatsongotsongo. Kambe a ndzi tiomisa nhloko ndzi tibyela leswaku misinya ya milawu ya Bibele a yi tirhi eka mina.” Vuhungasi byi nga endla leswaku u tshika ntiyiso hakatsongotsongo handle ko swi xiya. Loko hi pfumelela sweswo, hi ta lahlekeriwa hi swilo swa risima leswi Yehovha a hi nyikeke swona.

9. Hi ku ya hi 1 Timotiya 1:18, 19, Pawulo u fanise Timotiya ni yini?

⁹ Hlaya 1 Timotiya 1:18, 19. Pawulo u fanise Timotiya ni socha a tlhela a n’wi byela leswaku a “ya emahlweni [a] lwa nyimpi leyinene.” Nyimpi yoleyo a ku nga ri nyimpi ya xiviri kambe a ku ri nyimpi ya Vukreste. Vakreste va fana njhani ni masocha lama nga enyimpini? Leswi hi nga masocha ya Kreste, hi fanele hi tikarhatela ku endla yini? A hi buleni hi swilo swa ntlhanu leswi hi nga swi dyondzaka eka xifaniso xa Pawulo. Swilo leswi swi ta hi pfuna leswaku hi tshama entiyisweni.

10. Swi vula yini ku tinyiketela eka Xikwembu naswona hikwalahokayini hi fanele hi endla tano?

¹⁰ Tinyiketele eka Xikwembu. Socha lerinene ra tshembeka. Ri ta lwa hi matimba leswaku ri sirhelela munhu loyi ri n’wi rhandzaka kumbe swilo leswi ri swi tekaka swi ri swa risima. Pawulo u hlohlotele Timotiya leswaku a tinyiketela eka Xikwembu, leswi vulaka ku tshama a tshembekile eka Xikwembu. (1 Tim. 4:7) Loko hi tinyiketela eka Xikwembu hi tlhela hi xi rhandza ngopfu, swi ta endla leswaku hi tshama entiyisweni.—1 Tim. 4:8-10; 6:6.

11. Hikwalahokayini hi fanele hi tikarhata swinene?

¹¹ Tikarhatele ku endla swilo leswinene. Socha ri fanele ri tikarhata swinene leswaku ri ta kota ku tshama ri lunghekile. Timotiya u tshame a ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha hikwalaho ka leswi a yingiseke xitsundzuxo xa Pawulo xo balekela ku navela ko biha kutani a hlakulela mikhuva leyinene ni ku tihlanganisa ni Vakrestekulobye. (2 Tim. 2:22) Sweswo a swi lava ku tikarhata swinene. Hi fanele hi tikarhata swinene loko hi lava ku hlula ku navela ka nyama. (Rhom. 7:21-25) Nakambe, swi lava hi tikarhata swinene loko hi lava ku hluvula vumunhu bya khale kutani hi ambala vumunhu lebyintshwa. (Efe. 4:22, 24) Loko hi karhele swi lava ku tikarhata leswaku hi kota ku ya enhlengeletanweni ya vandlha.—Hev. 10:24, 25.

12. Hi nga yi antswisa njhani ndlela leyi hi yi tirhisaka hayona Bibele?

¹² Socha ri fanele ri ti toloveta ku tirhisa matlhari ya rona. Leswaku ri kota ku ma tirhisa kahle, ri fanele ri ti toloveta nkarhi ni nkarhi. Hilaha ku fanaka, hi fanele hi kota ku ri tirhisa kahle Rito ra Xikwembu. (2 Tim. 2:15) Hi nga dyondza tindlela tin’wana to ri tirhisa etinhlengeletanweni ta vandlha. Leswaku hi kota ku khorwisa vanhu leswaku ntiyiso lowu nga eBibeleni i wa risima, hi fanele hi va ni dyondzo ya munhu hi yexe ya Bibele nkarhi ni nkarhi. Hi fanele hi tirhisa Rito ra Xikwembu leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina. Leswi swi katsa swo tala ku tlula ku hlaya Bibele ntsena. Swi katsa ku anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka, ku endla ndzavisiso etibukwini ta hina leswaku hi ta kota ku twisisa ni ku tirhisa leswi Matsalwa ma swi vulaka. (1 Tim. 4:13-15) Loko hi endla tano, hi ta kota ku ri tirhisa kahle Rito ra  Xikwembu loko hi dyondzisa van’wana. Kambe a hi fanelanga hi va hlayela Bibele swi helela kwalaho. Kurinasweswo, hi fanele hi va pfuna va twisisa ni ku vona ndlela leyi va nga swi tirhisaka hayona leswi Bibele yi swi vulaka. Loko hi va ni dyondzo ya Bibele ya munhu hi yexe, hi ta swi kota ku antswisa ndlela leyi hi ri tirhisaka hayona Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke loko hi dyondzisa van’wana.—2 Tim. 3:16, 17.

13. Hi ku ya hi Vaheveru 5:14, hikwalahokayini hi fanele hi xalamukela khombo?

¹³ Xalamukela khombo. Socha ri fanele ri kota ku xalamukela khombo kutani ri ri papalata. Na hina hi fanele hi xalamukela swiyimo leswi nga hi hoxaka ekhombyeni kutani hi swi papalata. (Swiv. 22:3; hlaya Vaheveru 5:14.) Hi xikombiso, hi fanele hi byi hlawula hi vutlhari vuhungasi bya hina. Hakanyingi minongonoko ya le ka Thelevhixini ni tifilimi swi kombisa mahanyelo ya vudlakuta. Mahanyelo yo tano a ma xi tsakisi Xikwembu naswona ma nga hi hoxa ekhombyeni. Hikwalaho, hi fanele hi papalata vuhungasi lebyi nga dlayaka vuxaka bya hina ni Xikwembu hakatsongotsongo.—Efe. 5:5, 6.

14. Ku xalamukela khombo swi n’wi pfune njhani Daniel?

¹⁴ Daniel, loyi hi vulavuleke hi yena, u sungule ku xiya leswaku ku tlanga ti-video game leti nga ni madzolonga ni madimona swi ta n’wi hoxa ekhombyeni. U endle ndzavisiso lowu nga n’wi pfunaka emhakeni yoleyo eka Watchtower Library. Xana sweswo swi n’wi pfune njhani? U tshike ku tlanga ti-video game leti nga basangiki. U tshike ku tlanga mitlango yoleyo eka Inthanete swin’we ni vanghana lava a tlanga na vona. Daniel u ri: “Ndzi tshike ku tlanga ti-video game kutani ndzi sungula ku hungasa ni vamakwerhu va le vandlheni.” Sweswi Daniel i phayona tlhelo nkulu evandlheni.

15. Hikwalahokayini timhaka ta mavunwa ti ri ni khombo?

¹⁵ Ku fana na Timotiya, hi fanele hi xalamukela timhaka ta mavunwa leti nga ni khombo leti hangalasiwaka hi vagwinehi. (1 Tim. 4:1, 7; 2 Tim. 2:16) Hi xikombiso, va nga hangalasa timhaka ta mavunwa hi vamakwerhu kumbe hi nhlangano wa Yehovha. Timhaka to tano ti nga tsanisa ripfumelo ra hina. A hi fanelanga hi pfumela ku kanganyisiwa hi timhaka to tano. Hikwalahokayini? Hikuva timhaka leti ti hangalasiwa hi “vanhu lava nga ni mianakanyo  leyi thyakeke ni lava nga ha wu twisisiki ntiyiso.” Xikongomelo xa vona i ku sungula “ku kanetana ni ku phikizana.” (1 Tim. 6:4, 5) Va lava hi tshemba mavunwa ya vona kutani hi nga ha va tshembi vamakwerhu.

16. Hi swihi swikavanyeto leswi hi faneleke hi swi papalata?

¹⁶ Papalata swikavanyeto. Leswi Timotiya a a ri “socha lerinene ra Kreste Yesu,” a a fanele a papalata swilo hinkwaswo leswi a swi ta n’wi kavanyeta loko a ri karhi a tirhela Yehovha. (2 Tim. 2:3, 4) Ku fana na Timotiya, a hi fanelanga hi pfumelela rifuwo ra misava leyi ri hi kavanyeta loko hi ri karhi hi tirhela Yehovha. “Rifuwo leri kanganyisaka” ri nga hi endla hi nga ha n’wi rhandzi Yehovha, hi nga ha ri tlangeli Rito ra Xikwembu ni ku ri dyondzisa van’wana. (Mat. 13:22) Hi fanele hi papalata ku rhandza rifuwo kutani hi tirhisa nkarhi ni matimba ya hina leswaku ‘hi ya emahlweni hi lava Mfumo ku sungula.’—Mat. 6:22-25, 33.

17-18. Hi nga byi sirhelela njhani vuxaka bya hina na Yehovha?

¹⁷ Tshama u lunghekele ku teka goza. Socha ri fanele ri tshama ri ri ni pulani ya ndlela leyi ri nga ta tisirhelela hayona. Leswaku hi kota ku hlayisa swilo leswi Yehovha a hi nyikeke swona, hi fanele hi teka goza hi ku hatlisa loko hi vona khombo. I yini lexi nga hi pfunaka ku endla tano? Hi fanele hi pulana leswaku hi ta tisirhelela njhani loko hi vona khombo.

¹⁸ Hi xikombiso, loko ku ri ni xiendlakalo xo karhi, lava va teke eka xiendlakalo xexo va byeriwa leswaku va tshama ekusuhi ni minyangwa yo humela ehandle. Hikwalahokayini? Leswaku va ta kota ku huma hi ku hatlisa loko ko tshuka ku va ni xiyimo xa xihatla. Hilaha ku fanaka, hi nga pulana leswaku hi ta endla yini loko hi ri eku tirhiseni ka Inthanete kumbe eku hlaleleni ka TV kutani hi xitshuketa ku humelela swifaniso leswi hlohlotelaka timhaka ta masangu, madzolonga kumbe rungula ra vagwinehi. Loko hi tshama hi lunghekile, hi ta swi kota ku balekela khombo leri nga ha vaka kona kutani hi tshama hi ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha.—Ps. 101:3; 1 Tim. 4:12.

19. Hi yihi mikateko leyi hi nga ta yi kuma loko hi hlayisa swilo swa risima leswi Yehovha a hi nyikeke swona?

¹⁹ Hi fanele hi hlayisa swilo swa risima leswi Yehovha a hi nyikeke swona, ku nga ntiyiso wa risima lowu nga eBibeleni ni nkateko wo dyondzisa van’wana ntiyiso. Loko hi endla tano, hi ta va ni ripfalo leri baseke, hi ta hanya vutomi lebyi nga ni xikongomelo naswona hi ta tiphina hi ntsako hikwalaho ko pfuna van’wana leswaku va tiva Yehovha. Hi ta kota ku hlayisa swilo leswi hi nyikiweke swona ntsena loko hi pfuniwa hi Yehovha.—1 Tim. 6:12, 19.