Cit atir i jami ma tye

Cit atir ka ma nyuto lok ma tye iye

Joseph F. Rutherford ki omege mukene i kare ma gitye ka limo lobe ma i Ulaya

1920—Mwaki Miya Acel Angec

1920—Mwaki Miya Acel Angec

NICAKKE i acakki me mwaka 1920, jo pa Jehovah gubedo ka tic ki mit kom. Pi meno, Ginacoya ma kiyero pi mwaka 1920 obedo ni “Rwot aye tekka ma apako ki wer.”​—Jab. 118:14.

Ki lok ada, Jehovah ojingo cwiny lutit kwena ma komgi mit magi. I mwaka meno, wel painia omedde nia ki i 225 me o 350. Dok pi tyen mukwongo, lutit kwena makato 8,000 gucwalo ripotgi pi tito kwena i gang kalwa madit. Jehovah ogoyo laane i komgi ki minigi adwogi maber adada.

GUNYUTO MIT KOM ADADA

I nino dwe 21 me Marci, mwaka 1920, Joseph F. Rutherford, ma onongo i kare meno tye ka telo wi tic pa Lutino Kwan me Baibul, omiyo pwony ma wi lokke tye ni “Jo Milion Mapol ma Gitye Kwo i Kare-ni Dong Pe Gibito.” Lutino Kwan me Baibul gutiyo matek kit ma gitwero kwede me lwongo jo ma gitye ki miti me bino pi yub man. Gupango ot cokke madit loyo i New York City dok gupoko karatac me lwongo ma romo 320,000.

Lok me gajeti ma tye ka tito pi pwony me “Jo Milion Mapol ma Gitye Kwo i Kare-ni Dong Pe Gibito”

Dano obino mapol makato kit ma onongo Lutino Kwan me Baibul gubyeko kwede. Dano ma romo 5,000 gupongo ot meno woko, dok dano ma romo 7,000 onongo dong pe giromo donyo. Wi Lubele otito ni “meno aye pud dong obedo cokke ma opong loyo pa Lutino Kwan me Baibul i wi lobo i kare meno.”

Lutino Kwan me Baibul gungene matek adada pi tito kwena ni, “jo milion mapol ma gitye kwo i kare-ni dong pe gibito.” I kare meno, onongo pud pe gingeyo ni kwena me Ker pa Lubanga omyero kitit makato kenyo. Ento, pud gubedo ki mit kom madwong adada. Laminwa Ida Olmstead, ma ocako wot i cokke i mwaka 1902, otito ni, “Onongo wangeyo ni mot pi dano ducu dong tye cok dok pe waling alinga labongo tito kwena maber man bot jo ducu ma warwatte kwedgi i ticwa me pwony.”

WACAKO GOYO BUKKEWA WAN KIKOMWA

Me neno ni gibedo ka miyo cam me cwiny muromo, omege ma i Betel gucako goyo bukkewa mogo gin kikomgi. Guwilo macin ma mitte dok guketo i ot ma gipango apanga i kabedo ma kilwongo ni 35 Myrtle Avenue, Brooklyn, i New York, macok ki Betel.

Leo Pelle ki Walter Kessler gucako tic i Betel i Januari mwaka 1920. Walter otito ni, “I cawa ma pud wao ao i Betel, omego ma loyo wi tic i macin me goyo bukke onenowa, ci owacciwa ni, ‘Cawa odong acel ki nucu me cito i cam me dyeceng.’ En ominiwa tic me coro katon me bukke nia ki i gedo ma i te ngom.”

Leo wiye po i kom gin mutimme orwone: “Kiminiwa tic me lwoko kor ot ma tye i gedo ma piny. Dok meno aye pud dong obedo tic macilo loyo ma atimo i kwona. Ento onongo watye ka timone pi Jehovah, dok opore ni watim.”

Macin ma onongo kitiyo kwede me goyo Wi Lubele

I nge cabit manok keken, omege ma komgi mit gucako goyo Wi Lubele. Gugoyo kopi alip abicel me Wi Lubele me Febuari 1, 1920, ki i macin ma tye i gedo me aryone malo. I kare meno bene, i gedo ma i te ngom, omege guketo macin mukene ma gucako nyinge ni Battleship. Gucako goyo magajin me The Golden Age bene kun mukwongo ma gugoyo obedo me April 14, 1920. Labongo akalakala mo, Jehovah ogoyo laane i kom tic pa omege magi.

“Onongo watye ka timone pi Jehovah, dok opore ni watim”

“WEK WABEDU KACEL KI KUC”

Jo pa Jehovah ma gin lugen gubedo ka nongo mit pa ribbe ki tic kacel odoco. Ento, Lutino Kwan me Baibul mukene onongo gua woko ki i dul pa Jehovah i kare me ayelayela i kine ka mwaka 1917 me o 1919. Ngo ma onongo kitwero timo me konyogi?

Wi Lubele me April 1, 1920, obedo ki pwony ma wiye tye ni “Wek Wabedu Kacel ki Kuc.” Pwony man ocuko cwiny jo magi ki lok man ni: “Watye ki gen ni jo ducu ma gimito bedo luwiny bot Jehovah gibiweko wigi wil woko i kom bal ma gutimo con dok giribbe ki jo pa Lubanga i tiyo Ticce.”

Jo mapol gujolo lok man. Luot mo acel gucoyo kit man ni: “Wangeyo ni watimo bal me bedo mere mot pi mwaka acel ki wiye kun waweko ni jo mukene aye gubed ka tito kwena. . . . Wamoko tamwa dong me bedo ka tito kwena ki mit kom.” Jo magi ma gudok ka tic pi Jehovah odoco-ni onongo gitye ki tic madwong ma omyero gutim.

GUPOKO BUK ME “ZG”

I nino dwe 21 me Juni, mwaka 1920, Lutino Kwan me Baibul gucako rwec me poko “ZG,” ma obedo buk me The Finished Mystery. * Kopi me buk man onongo kigwoko madwong adada i kare ma gamente ogengo poko buk man i mwaka 1918.

Lutit kwena ducu, pe painia keken, kilwongogi me bino ka nywako i tic me poko buk man. “Jo ducu me kacokke ma gunongo batija ma gitwero omyero gunywak i tic man. Dok wacuko cwinywu ducu ki acel acel me keto lok man i cwinywu ni: ‘Gin mukwongo ma myero atim aye poko ZG.’” Omego Edmund Hooper otito ni bot lutit kwena mapol, rwec man aye obedo tito kwena i ot ki ot mukwongo ma gunywako iye. En omedde ni, “Wacako niang maber adada gin ma tic man kwako.”

GUYUBO TIC ME TITO KWENA I ULAYA ODOCO

Kit macalo kubbe ki Lutino Kwan me Baibul i lobe mukene onongo tek i kare me Lweny me Wi Lobo me I, Omego Rutherford onongo mito cuko cwiny omege magi kun bene yubo tic me tito kwena odoco. Pi meno, i nino dwe 12 me Agucito, mwaka 1920, en kacel ki omege angwen mukene gucito ka limo lobo Britain, lobe mukene ma i Ulaya, ki lobe pa Luarab.

Omego Rutherford i lobo Ejipt

I kare ma Omego Rutherford olimo Britain, Lutino Kwan me Baibul gubedo ki gure madito adek mapatpat kacel ki cokke 12 pi lwak. Kibyeko ni dano ma romo 50,000 gubedo tye i yub man. Wi Lubele odolo te lim meno kun tito ni: “Omege ki lumege gunongo cuko cwiny dok gujing matek. Oribogi macok i mar ki tiyo ticce, dok meno okeligi yomcwiny.” Ki i boma me Paris, lobo France, Omego Rutherford dok aye oloko i kom pwony me “Jo Milion Mapol ma Gitye Kwo i Kare-ni Dong Pe Gibito.” I kare ma pwony ocakke, ot onongo dong opong woko. Dano ma romo miya adek gupenyo pi ngec mukene.

Karatac madit ma tye ka tito pi pwony ma kibimiyo i Royal Albert Hall i London

I cabit ma lubo, omege mogo gulimo Athens, Cairo, ki Jerusalem. Me dongo ngec pa jo ma gunyuto miti i kabedo magi, Omego Rutherford oketo ka ma kigamo iye bukke i taun me Ramallah, macok ki Jerucalem. I nge meno en odok cen i Ulaya ci ocako Opic ma Kubu Tic i Ulaya dok oketo yub me goyo bukkewa ki kunu.

GUYARO KA MALENG TIM ME NGOLO KOP ALENGA I KOM LUCADEN

I dwe me abongwen i mwaka 1920, Lutino Kwan me Baibul gucwalo woko Nam. 27 me magajin me The Golden Age. Magajin man obedo ma kite dok pat pien oyaro ka maleng aunauna ka kibedo ka ketone i kom Lutino Kwan me Baibul i mwaka 1918. Macin ma kicako nyinge ni Battleship, ma kiloko i kome con-ni, obedo ka tic dyeceng ki dyewor me goyo kopi makato milion angwen me magajin man.

Cal pa laminwa Emma Martin ma abili aye gumako

Lukwan magajin man gukwano gin mutimme i kom laminwa Emma Martin. Lamego Martin onongo obedo painia i taun me San Bernardino, California. I nino dwe 17 me Marci, mwaka 1918, en kacel ki omege adek, Edward Hamm, Edward Julius Sonnenburg, ki E. A. Stevens, gubedo i cokke mo matidi pa Lutino Kwan me Baibul.

Laco acel ki i kin lwak pe obino pi winyo pwony me Baibul. En otito lacen ni, “Acito i cokke meno pien opic pa gamente ma neno lok me pido ocwala. Acito kunnu ka nongo caden.” En onongo buk me The Finished Mystery macalo “caden” ma onongo tye ka mitone-ni. I nge nino manok, Lamego Martin ki omege adek magi kimakogi woko. Kikelo koko i komgi ni guturo cik ki poko buk ma kigengo woko.

Kot omoko ni laminwa Emma kacel ki omege adek magi gutimo bal dok kingoligi bedo i buc pi mwaka adek. Gukoko apil tyen mapol ni kilok ngol ma kingoligi woko. I nino dwe 17 me Mai, mwaka 1920 onongo dong pe gitye ki kot mo ma omyero gukok iye apil, pi meno kicwalogi i buc. Ento, jami onongo dong cok lokke pi berre.

I nino dwe 20 me Juni, mwaka 1920, Omego Rutherford otito gin mutimme meno i gure madit i boma me San Francisco. Jo ma gitye i gure man gubedo ki ur i kom kit ma kitero kwede Lukricitayo magi, pi meno gucwalo waraga bot preciden me lobo Amerika. Gucoyo ni: “Watero lok me tweyo Mrs. Martin ma lubbe ki cwalo lakola me mako bal i kome-ni ni pe lubbe ki cik. Tim pa lutic pa gamente me tic ki twero ma gitye kwede me bwolo Mrs. Martin wek otim gin mo marac, ka dong gikel lok i kome me cwale i buc, wamito tito botwu ni wakwero tim meno adada.”

Orwone, Preciden Woodrow Wilson cutcut ojwayo ngol ma onongo kingolo ki Lamego Martin ki Omege Hamm, Sonnenburg, ki Stevens. Twecgi ma pe olubbe ki cik-ki ogik woko.

I agikki me mwaka 1920, Lutino Kwan me Baibul gubedo ki jami mapol mutimme ma oyomo cwinygi. Tic i gang kalwa madit omedde ki dongo, dok Lukricitayo me ada gubedo ka tito ki mit kom ni Ker pa Lubanga keken aye bicobo pekki pa dano. (Mat. 24:14) Mwaka ma lubo meno, 1921, onongo bibedo mwaka maber adada pi tito lok ada madok i kom Ker-ri.

^ para. 18 Buk me The Finished Mystery obedo buk me abirone i kin bukke me Studies in the Scriptures. “ZG” obedo buk ma poke yom, ma kong kigoyo macalo Wi Lubele me Marci 1, 1918. “Z” cung pi Zion’s Watch Tower, dok “G,” obedo nukuta me abirone i alpabet me leb Muno, dok cung pi buk me abirone.