Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

Joseph Rutherford ka kakelu peñi amulu ta Europa.

1920: pataka tripantu kuyfi

1920: pataka tripantu kuyfi

KONLU 1920 tripantu, Jewba tañi pu che rume ayüniefuy ñi femal tañi küdaw, feymu dullingün kiñe küme texto ñi longkontukunieal feychi tripantu. Feypi: “Jewba fey tañi ellkawpeyüm ka tañi newentukukeetew” (Sal. 118:⁠14).

Jewba newentukufi tüfachi pu peñi ka pu lamngen. Mülefuy 225 wünelekelu amuldungun mu, welu feychi tripantu mu mületuy 350. Ka mülerpuy doy 8.000 amuldungukelu, turpu fente mülekelafuy. Jewba rume kümelkaeyew engün, küme allkütuñmangey tañi amuldungun engün.

AYÜWÜNKECHI AMULDUNGUYNGÜN

1920 tripantu mu, taiñ peñi Joseph Rutherford adniekefuy ñi femken Jewba tañi pu che. 21 konchi marzo küyen, wüli ti wewpin “Fentren che turpu lalayay”. Feymu taiñ pu peñi ka lamngen fillke dungu femingün ñi mangelafiel che tañi allkütual feytachi wewpin. Feymu arrendafingün tati doy fütra teatro mülelu Nueva York waria mu ka wülingün doy 320.000 invitacion.

Kiñe diario mu feypingey ñi wülngeal ti wewpin “Fentren che turpu lalayay”.

Doy 5.000 che konpuy teatro mu ñi allkütual ti wewpin, ¡apolerkey! Kakelu 7.000 che ka puwi, welu pepi konpulayngün. ¡Afmatufali! Feymu tüfachi revista gringodungun mu feypi: “Rume yafüluwün-ngey ti trawün, turpu fente amukelafuy che kiñe fütra trawün mu”.

Feychi mu, taiñ pu peñi ka pu lamngen amuldunguyngün fentren che ñi turpu lanoal, fey kimngeyngün tañi kimeltuchen tüfa. Feychi mu kimlafuyngün doy fütra kamapu ñi puwal ti amuldungun küdaw, welu rume ayüniefuyngün tañi amuldungucheal. Taiñ lamngen Ida Olmstead pingelu eluwi ñi amual trawün mu 1902 tripantu, feypi: “Kimniefuiñ fentren kümeke dungu ñi küpayal, feymu ayüniefuiñ kom che taiñ amuldungulelafiel”.

ENTUWIRINGÜN TAÑI PAPEL KA LIFRU

Tañi nieal kom tati publicacion ñi duamnieel pu trawünche, pu peñi mülelu Betel eluwingün ñi entuwirial kiñeke papel ka lifru. Fey ngillayngün ti duamnieelchi chemkün ñi femal feytachi küdaw, fey elingün kiñe alquilan edificio mu püllelelu Betel mu.

Enero 1920 tripantu, Leo Pelle ka Walter Kessler konpuyngu Betel mu ñi küdawal. Walter feypi: “Puwlu iñchiw tayu küdawal tati imprenta mu, ti peñi longkolelu feypieiñmu: ‘Petu faltaley kiñe hora y media taiñ yafütual’. Fey feypieiñmu taiñ yemeal kiñeke caja ti sotano mu”.

Leo feypi chem ñi rupan ka antü mu: “Elfalkünungeiñ taiñ liftuafiel ti pared ti wünen piso mu, rume podkülefuy tati. Welu Chaw Dios tañi küdaw ngelu kay, feymu ayüwünkechi küdawiyiñ”.

Ti imprenta entuwirikelu Ti Werken gringodungun mu.

Kiñeke semana müten rupalu, taiñ pu peñi ayüwünkechi entuwirimekeyngün Ti Werken gringodungun mu. Segundo piso mu, entuwiringey 60.000 revista Ti Werken tripalu 1 febrero 1920 tripantu. Tati sotano mu elngey kangelu imprenta. Feychi edificio mu ka entuwiringekefuy gringodungun mu ti revista ¡Tami kimafel! pingetulu. Tati wünen revista ñi entuwiringeel üye mu, tripay 14 abril 1920 tripantu. Kimfali Jewba ñi kelluntukukefiel tañi pu poyekeetew.

“Chaw Dios tañi küdaw ngelu kay, feymu ayüwünkechi küdawiyiñ”

“KIÑEWKÜLEAIÑ”

Jewba tañi trokiñche ka wiño kiñewkületuy tañi amuldungucheal. 1917 puwlu 1919 tripantu fillke dungu rupay, feymu kiñeke peñi ka lamngen elkünutufingün ta Jewba. ¿Chumngechi kellungeyngün?

Ti Werken gringodungun mu tripalu 1 abril 1920 tripantu, müley kiñe trokiñ feypilu “Kiñewküleaiñ”. Feychi trokiñ mu pu püntütripalelu Jewba mu piwkeyenkechi feypingey: “Kom pu ayünielu ñi poyeafiel ta Chaw Ngünechen müley ñi kiñepülekünual tañi welulkan engün, fey kiñewayngün Chaw Dios tañi trokiñche mu tañi küdawelafiel. Rüf maneluwküleiñ tañi femngechi rupayal”.

Feychi trokiñ puwi fentren peñi ka lamngen tañi piwke mu. Kiñe kurewen feypi: “Taiñ pu peñi, pu lamngen ayüwünkechi amuldungumekey, welu iñchiw doy kiñe tripantu püntütripalefuyu Jewba mu, ¡müna wedalkayu! Eluwiyu tayu femwenoal”. Feytachi pu peñi, pu lamngen wiñotulu Jewba ñi trokiñche mu, pütrün küdaw mülefuy tañi femal engün.

WÜLNGEKEY TI LIFRU EL MISTERIO TERMINADO

1918 tripantu mu, katrütungey ñi wülngeal ti lifru El misterio terminado gringodungun mu, feymu pütrün lifru mülewey. Welu 1920 tripantu katrütungewelay tüfachi lifru. Feymu 21 konchi junio, pu peñi pu lamngen eluwi ñi wülal feytachi lifru.

Kom pu amuldungukelu mangelngey tañi wülal feytachi lifru. Kiñe papel tripalu feychi mu feypi: “Pepi femle, kom pu fautizalelu müley ñi ayüwünkechi konal feytachi küdaw mu. Eluwkülemün may tamün wülal feytachi lifru fill püle”. Fentren peñi ka lamngen turpu amuldungukelafuy fill ruka püle, welu feychi mu eluwingün tañi femal, chumngechi ñi feypin kiñe peñi Edmund Hopper pingelu. Taiñ peñi ka feypi: “Ngüneduamiyiñ rume fütra kamapu ñi puwal taiñ amuldungun küdaw, turpu taiñ rakiduamkenofel rume”.

WIÑO ADKÜNUNGEY TI AMULDUNGUN KÜDAW EUROPA MAPU MU

Ti Primera Guerra Mundial mu, küdawngefuy kimuwal ñi chumlen pu peñi ka pu lamngen kake pais mülelu. Feymu rupalu ti weychan, taiñ peñi Rutherford ayüy ñi yafültukumeafiel feychi pu peñi ka pu lamngen ka ñi wiño adkünuafiel ti amuldungun küdaw. Feymu 12 agosto 1920 tripantu mu, taiñ peñi Rutherford ka kakelu meli peñi pemefingün pu trawünche mülelu Gran Bretaña ka kakelu pais mu.

Taiñ peñi Rutherford Egipto mapu mu.

Gran Bretaña mapu mu, adkünungey 12 trawün ka 3 fütrake trawün. 50.000 che peno trawüluwingün üye mu. Dew femngelu feychi trawün, tüfachi revista feypi: “Pu peñi ka pu lamngen doy küme duamtuyngün ka doy yafüluwtuyngün. Doy kiñewingün, trür küdawingün, feymu doy ayüwingün” pi tati revista. París waria mu taiñ peñi Rutherford ka wüli ti wewpin “Fentren che turpu lalayay”. Rume fentren che allkütumey ti wewpin. Dewlu ti wewpin, 300 che feypintukuyngün ñi doy enseñalelngeal.

Kiñe letrero pengeli ñi wülngeal Londres mapu mu ti wewpin “Fentren che turpu lalayay”.

Kiñeke semana rupalu, taiñ peñi Rutherford ka tañi pu compañ amuyngün Atenas mapu mu, El Cairo ka Jerusalén mu. Fülpüle ta Jerusalén mu taiñ peñi Rutherford adkünuy ñi müleal ta Betel, femngechi ñi doy küme kellungeal ta che mülelu feychi mapu mu. Fey wüla taiñ peñi Rutherford wiñotuy Europa mapu mu, fey adkünuy ñi müleal ta Betel Europa Central mu, ka adkünuy ñi entuwiringeal fillke papel ka lifru fey mu.

KIMFALKÜNUNGEY ÑI INANTUKUNGEN TAIÑ PU PEÑI KA LAMNGEN

Septiembre 1920 tripantu, ti revista ¡Tami kimafel! pingetulu kimfalkünuy ñi inantukungen taiñ pu peñi ka lamngen 1918 tripantu. Feychi revista entuwiringey doy 4 millon rupa, fentren küdaw tripay.

Taiñ lamngen Emma Martin presuntukungelu.

Feychi revista pengeli chem ñi rupan taiñ lamngen Emma Martin. Tüfachi lamngen wünelekefuy amuldungun mu California mapu mu. 17 marzo 1918 tripantu, taiñ lamngen ka küla peñi Edward Hamm, Edward Sonnenburg ka Ernest Stevens pingelu amuyngün kiñe pichi trawün mu.

Tati trawün mu, ka amuy kiñe wentru, welu pilay tañi kimafiel tati Biblia. Doy may tati fiscalia werküeyew tañi ngüneduamal chumngechi ñi dalluntukuafiel taiñ pu peñi ka lamngen, fey pey ti lifru El misterio terminado. Ti ley feypilefuy ñi wülngenoal tüfachi lifru, feymu taiñ lamngen Emma ka ti küla peñi yeeyew pu soltaw.

Taiñ lamngen Emma ka ti küla peñi “küla tripantu presuleaymün” pingey. Fentren rupa yengey ñi dungu engün tribunal mu tañi presuntukungenoal. Welu küme tripalay, feymu 17 mayo 1920 tripantu presuntukungeyngün. Welu pichi rupalu, doy kümelkaletuy ti dungu.

20 junio 1920 tripantu, taiñ peñi Rutherford amuy kiñe fütra trawün femngelu California mapu mu. Fey nütramkay chem ñi rupan taiñ lamngen Emma ka ti küla peñi. Tati pu trawülelu allküfilu ñi weda femngen taiñ lamngen ka ti küla peñi, kiñewingün ñi mandalelafiel kiñe werkün dungu tati presidentelelu Estados Unidos mu. Tati werkün dungu mu wirintukuyngün tati gobierno allmalltuy tañi autoridad mu, fey ngünenkan dungu mu presuntukufingün taiñ lamngen Emma.

Kiñe antü müten rupalu, ti presidente lifrenentufi taiñ lamngen Emma ka ti küla peñi.

Epe aflu 1920 tripantu, taiñ pu peñi ka pu lamngen rume ayüwküleyngün. Doy mülerpuy küdaw Betel mu, ka pu peñi ka pu lamngen doy amuldungumekefuy Chaw Dios tañi Gobierno müten rüf kümelkayafi tati pu che (Mat. 24:⁠14). Welu 1921 tripantu doy küme amulerpuy ti küdaw.