Raica sara na lewena

Raica na lewenivola

Joseph F. Rutherford kei na vica tale na tacida ni ratou veisiko i Urope

1920—Duanadrau na Yabaki sa Oti

1920—Duanadrau na Yabaki sa Oti

ENA itekitekivu ni 1920, era vakanamata na tamata i Jiova mera cola itavi ena veiyabaki e tarava. Qo na nodra tikinivolatabu ni yabaki 1920: “Sa noqu kaukauwa kei na vu ni noqu sere ko Jiova.”—Same 118:14, King James Version.

E vakaukauataki ira dina na dautukutuku qo o Jiova. Ena yabaki qori, e tubu na iwiliwili ni painia mai na 225 ina 350. Se qai matai tale ga ni gauna mera ripotetaka nodra cakacaka ina itikotiko liu e sivia ni 8,000 na dautukutuku. Qori e dua dina na tubu levu, e macala ga ni vakalougatataki ira o Jiova.

ERA GUGUMATUA

Ena gauna ya, a liutaka tiko nodra cakacaka na Gonevuli ni iVolatabu o Joseph F. Rutherford. Ena Maji 21, 1920, e vosa ena dua na ulutaga “Era na Sega ni Mate e Milioni Vakamilioni Era Bula tu Qo.” Era gugumatua na Gonevuli ni iVolatabu mera sureti ira e levu ina soqo qori. Era sauma e dua na valenisarasara levu e Niu Yoka me caka kina na soqo, ra qai veisoliyaka e rauta ni 320,000 na ivola ni veisureti.

Tabaki ena niusipepa na ivunau “Era na Sega ni Mate e Milioni Vakamilioni Era Bula tu Qo”

Era sega ni namaka na Gonevuli ni iVolatabu na levu ni tamata era gole yani. Era osota na valenisarasara qori e sivia ni 5,000, rauta ni 7,000 era vakasukai lesu. E tukuni ena Watch Tower ni qo “e dua na soqoni vakairogorogo vei ira na International Bible Students.”

Era kilai levu na Gonevuli ni iVolatabu ena nodra kacivaka “nira na sega ni mate e milioni vakamilioni era bula tu qo.” Era se sega ni kila ena gauna ya ni vinakati me kacivaki ena levu tale na vanua na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. Ia dua na ka nodra gugumatua. E kaya o Ida Olmstead, e tekivu soqoni ena 1902, “Keimami kila ni sa vakarautaki tu vua na kawatamata e dua na veivakalougatataki levu. Keimami tukuna gona na itukutuku vinaka qori vei ira kece keimami sotava ena cakacaka vakaitalatala.”

TABAKI NODA IVOLA

Era vinakata na tacida e Peceli me vakadrodroi tiko ga na kakana vakayalo. Era mani saga mera tabaka ga na noda ivola. Era volia e dua na kena misini qai biuta ena dua na vale saumi e tiko ena 35 Myrtle Avenue, Brooklyn, Niu Yoka, e volekata na Peceli.

Erau tekivu veiqaravi e Peceli o Leo Pelle kei Walter Kessler ena Janueri 1920. E kaya o Walter, “Ni keirau yaco yani, e tukuna vei keirau na ovasia ni tabaivola, ‘se vo tiko e dua veimama na aua ni cakacaka mo drau qai lai vakasigalevu.’ E lesia sara me keirau lai kaukau mai na kateni ivola mai na tabavale e ra.”

E tukuna o Leo na ka e yaco ena siga tarava: “E neirau tasi na qua lalaga ena imatai ni tabavale. Qo se qai bau dua na cakacaka duka meu bau cakava, ia keirau marautaka ni cakacaka ni Turaga.”

Ena loma ga ni vica na macawa, era tekivu tabaka na tacida gugumatua qo na ilavelave ni Watch Tower. E tabaki rawa ena misini ni tabaivola ena ikarua ni tabavale, e 60 na udolu na ilavelave ni Vale ni Vakatawa ni Feperueri 1, 1920. Era biuta tale ga na tacida e dua na misini ni tabaivola ena tabavale e ra, ra qai vakatoka me Waqanivalu. E tekivu tabaki ena misini qori na itabataba ni Golden Age ni Epereli 14, 1920. E macala ga ni vakalougatataka tiko o Jiova na nodra sasaga na tacida gugumatua qori.

“Keirau marautaka ni cakacaka ni Turaga”

Na misini e tabaki kina Na Vale ni Vakatawa

“MEDA BULA VEIYALONI”

Era yalodina vei Jiova na nona tamata ra qai marautaka tiko na toso ni cakacaka kei na nodra duavata. Ia era biuta na isoqosoqo eso na Gonevuli ni iVolatabu ena gauna dredre mai na 1917 ina 1919. Era vukei vakacava?

E tabaki ena Watch Tower ni Epereli 1, 1920 na ulutaga, “Meda Veiyaloni.” E uqeti ira vakayalololoma na dauwiliwili: “Eda vakadeitaka . . . , ni o ira kece e sobuti ira na yalo ni Turaga . . . era na tu vakarau ni guilecava na ka sa sivi . . . ra qai duavata mera toso me vaka e dua ga na yago.”

Levu e uqeti ira na itukutuku veivakayaloqaqataki qori. E kaya e dua na veiwatini: “Keirau kila ni cala sara ga neirau rai ena veiyabaki sa sivi, ni keirau sega ni vakaitavi ena cakacaka vakavunau. . . . Keirau nuitaka ni keirau na sega tale vakadua ni wele va qori.” Era toso tale na dautukutuku qori, qai levu sara na itavi mera qarava.

VEISOLIYAKI NA “ZG”

Ena June 21, 1920, era gumatua na Gonevuli ni iVolatabu mera veisoliyaka na “ZG,” qori na ivola The Finished Mystery. * E maroroi tu e dua na iwiliwili levu ni ivola qori ena gauna e vakatabuya kina na matanitu ena 1918.

Era sureti na painia kei ira na dautukutuku kece mera vakaitavi ena kena veisoliyaki na ivola qo. E tukuni ena itabataba ni Bulletin * ni June 1920: “E rawa nira vakaitavi na tacida papitaiso ena ivavakoso kece era yalorawarawa. Me noda ibole yadua: ‘Me duabau ga na ka meu cakava’—meu veisoliyaka kece na ZG.” E kaya o Edmund Hooper, ni se qai matai ni gauna vei ira eso na dautukutuku mera vunau e veivale nira vakaitavi ena vunau lavotaki qo. E kaya tale ga, “Keimami sa qai kila ni se vo levu na ka me caka, keimami a sega ni namaka sara me va qori na kena rabailevu.”

TUVANAKI TALE NA CAKACAKA E UROPE

Me vaka ni dredre na veitaratara kei ira na Gonevuli ni iVolatabu ena so tale na vanua ena iMatai ni iValu Levu, e via lai vakayaloqaqataki ira o Brother Rutherford me tuvanaki tale nodra cakacaka vakavunau. Ena Okosita 12, 1920, e gole o Brother Rutherford kei na va tale na tacida me ratou sikovi ira na mataveitacini e Peritania, Urope, kei na Tokalau e Loma.

Ni sikovi ira e Peritania o Rutherford, e caka e tolu na soqo ni veiwasewase, 12 tale ga na soqoni. Na kedra iwiliwili kece na tiko ena soqo ni veiwasewase kei na soqoni qori e 50,000. Me baleta na veisiko qori, e tukuni ena Watch Tower, “Era vakauqeti na tacida. Era veilomani ra qai cakacaka vata, era marau tale ga.” E Parisi, e vosa tale o Brother Rutherford ena ulutaga “Era na Sega ni Mate e Milioni Vakamilioni Era Bula tu Qo.” Dua na ka na oso ni olo ni tekivu na ivunau. E 300 era via kila eso tale na ka.

Tikidua ni veisureti ina ivunau ena London’s Royal Albert Hall

Brother Rutherford i Ijipita

Ena vica na macawa tarava, era veisiko eso na tacida i Aceni, Cairo kei Jerusalemi. E kauaitaka o Brother Rutherford na tataleitaki e kune ena vanua qori. E mani tauyavutaka e dua na vanua me maroroi kina na noda ivola ena tauni o Ramallah, volekati Jerusalemi. Ni lesu i Urope, e tauyavutaka na valenivolavola e Urope e Loma, qai tuvanaka me tabaki tale ga i keri na noda ivola.

VAKATAKILAI NA LEWA TAWADODONU

Ena Seviteba 1920, era veisoliyaka na Gonevuli ni iVolatabu na ilavelave ni Golden Age Nb. 27. E vakarautaki sara ga me vakatakila na nodra vakacacani na Gonevuli ni iVolatabu ena 1918. E yavala tu ga ena siga kei na bogi na misini ni tabaivola na Waqanivalu, me tabaka e sivia ni va na milioni na ilavelave ni mekesini qori.

Kena itaba o Emma Martin eratou tabaka na ovisa

Era qai kila na wilika na mekesini qo na ituvaki e sotava e dua na tacida yalewa o Emma Martin. E painia o Sister Martin qai tiko e San Bernardino, Kalifonia. Ena Maji 17, 1918, e gole o Sister Martin kei na tolu na tacida tagane, o E. Hamm, E. J. Sonnenburg, kei E. A. Stevens, me ratou tiko ena dua na soqoni ni Gonevuli ni iVolatabu.

A tiko ena soqoni qori e dua na turaga, ia e sega ni gole yani me vulica na iVolatabu. E qai tukuna ena dua na gauna e muri, “E talai au na valenivolavola ni veibeitaki ni matanitu . . . meu tiko ena soqoni qori. E kena inaki meu kumuna eso na ivakadinadina.” E qai kunea na ivakadinadina qori, na ivola na Finished Mystery. Ni oti ga e vica na siga, eratou vesu o Sister Martin kei na tolu na tacida tagane qori. Eratou beitaki ni ratou beca na lawa me baleta na veisoliyaki ni ivola era vakatabui tu.

E totogitaki o Emma kei ratou na tacida qori, ratou qai vesu me tolu na yabaki. Ena Me 17, 1920, eratou kerea vakavica me rogoci tale nodratou kisi, ia e sega ni vakadonui. Ratou mani cola ga na kedratou itotogi. Ia e qai dua na veisau.

Ena June 20, 1920, e talanoataki ratou na tacida qori o Brother Rutherford ena dua na soqo ni veiwasewase e San Francisco. Era kidroa na vakarorogo ena ka ratou sotava na tacida qo, era mani volavola (telekaramu) vua na peresitedi kei Merika. Era vola: “Keimami vakabauta ni cala nona beitaki o Mrs. Martin . . . ena lawa e vakayagataki kina na yamata . . . Sa rui kaukaua tale nodra lewa na vakailesilesi . . . nira lawakitaki koya . . . me rawa ni beitaki qai bala e valeniveivesu.”

Ena siga tarava ga, e talaca o Peresitedi Woodrow Wilson na kedratou itotogi o Sister Martin, o Brother Hamm, Brother Sonnenburg, kei Brother Stevens. Mai oti kina nodratou lewai vakatawadodonu.

Ni vakarau cava na yabaki 1920, dua na ka nodra marau na Gonevuli ni iVolatabu. Sa qai levu tiko ga na cakacaka e qaravi ena itikotiko liu, dua tale ga na iwiliwili levu ni lotu vaKarisito dina era sa vunautaka tiko na Matanitu ni Kalou me iwali duadua ga ni leqa ni kawatamata. (Maciu 24:14) E macala ga ni dua na yabaki vinaka me kacivaki kina na ka dina ni Matanitu ni Kalou na yabaki tarava na 1921.

^ para. 18 Na Finished Mystery e ikavitu ni ilavelave ni ivola Studies in the Scriptures. Na “ZG” e tabaki me itabataba ni Watch Tower ni Maji 1, 1918. Na “Z” e kena ibalebale Zion’s Watch Tower, na “G,” na ikavitu ni matanivola e dusia ni ikavitu ni ilavelave.

^ para. 19 Nikua sa iVola ni Soqoni ni Noda Bula vaKarisito kei na Cakacaka Vakaitalatala