Kpohọ eme nọ e riẹ eva

Kpohọ oria eware nọ e riẹe eva

Joseph F. Rutherford avọ inievo nọ a kpobọ Europe

1920​—Ikpe Udhusoi nọ I Kpemu

1920​—Ikpe Udhusoi nọ I Kpemu

EVAỌ emuhọ ukpe 1920, ọwhọ iruo Uvie na ọ ruọ idibo Jihova oma. A ruẹ nọ a gbe wo iruo buobu nọ a ti ru evaọ obaro. Uzoẹme ẹgbukpe nọ a salọ kẹ ukpe 1920 họ, “ỌNOWO họ ogaga gbe evawere mẹ.”​—Ol. 118:​14, Ebaibol Ẹri Na.

Jihova ọ ginẹ kẹ etausiuwoma nana nọ i wo ọwhọ na ẹgba. Evaọ ukpe yena egbaẹmo-aro hayo ekobaro nọ e jọ egba ivẹ gbe udhegbisoi (225) a te ti bu te egba esa gbe udhuvẹ-gbikpe (350). Iwhowho-uvie nọ e niyẹrẹ iruo usi uwoma ota rai kpobọ ehri ukoko a bu vi idu eree (8,000), a ri bu te enẹ ẹdẹvo ho. Jihova ọ ghale rai rọkẹ ajọwha rai.

ỌWHỌ RAI Ọ JỌ GAGA

Evaọ edẹ udhegbọvo Asa 1920, Joseph F. Rutherford nọ ọ jẹ kobaro evaọ iruo na ọ kẹ ovuẹ ogbotu nọ uzoẹme riẹ o rrọ, “Ima Ahwo nọ E be Rria Enẹna A ti Whu Vievie He.” Emọ-uwuhrẹ Ebaibol na a daoma zizie ahwo buobu ziọ ovuẹ ogbotu na. A haya afe-arozaha nọ ọ jọ usu enọ e mae rro evaọ okpẹwho New York, jẹ ghale ebe uzizie nọ i bu te oware wọhọ idu egba esa gbe udhe (320,000) soso.

Obe-usi nọ a jọ zizie ahwo kẹ ovuẹ na “Ima Ahwo nọ E be Rria Enẹna A ti Whu Vievie He”

Ahwo nọ a nyaze a bu thesiwa. Ahwo nọ a bu vi idu isoi (5,000) ae a vọ afe-arozaha na, yọ ahwo nọ afe-arozaha na ọ gba ha nọ a ta kẹ nọ a zihe a bu te oware wọhọ idu ihrẹ (7,000). Uwou-Eroro Na o ta nọ, ovuẹ ogbotu nana “o jọ usu enọ e mae were ahwo, nọ ahwo a mae nyaze bu evaọ usu enọ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na a zizie ahwo kẹ.”

Evaọ oke yena a tẹ riẹ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na inọ yọ ahwo nọ a re whowho nọ “ima ahwo nọ e be rria enẹna a ti whu vievie he.” Oke yena, u ri vẹ kẹ ae tere he inọ a ti gbe whowho ovuẹ Uvie na te eria efa buobu. Ghele na a jẹ ta usi uwoma na avọ ọwhọ. Oniọvo nọ a re se Ida Olmstead nọ o mu ewuhrẹ họ ẹnya evaọ 1902 ọ ta nọ, “Ma riẹ nọ eghale nọ e te jọ obaro te ohwo-akpọ obọ e rrọ buobu gbidi gbidi, fikiere ma tẹ jẹ ta usi uwoma na avọ ọwhọ rọkẹ ohwo kpobi nọ ma nyaku.”

MAI ỌVO MA MU EBE MAI HỌ EPRINTI

Re ma sae rọ Ẹme Ọghẹnẹ wuhrẹ ahwo ziezi, inievo nọ e rrọ Ebẹtẹle ru iruo, ae ọvo a te mu ebe ukoko na họ eprinti. A dẹ ẹjini nọ a re ro printi ebe, a te fi ei họ uwou nọ a haya, nọ adrẹse riẹ ọ rrọ 35 Myrtle Avenue, evaọ Brooklyn, New York, nọ u thabọ no Ebẹtẹle he.

Inievo nọ a re se Leo Pelle gbe Walter Kessler a mu iruo Ebẹtẹle họ evaọ Ọvo 1920. Brọda Walter ọ ta nọ, “Nọ ma te Ebẹtẹle, oniọvo nọ ọ be rẹrote oria nọ a rẹ jọ printi ebe na ọ ta kẹ omai nọ ‘auwa ọvo gbe ubro o kiọkọ re oke nọ a rẹ rọ re emu uvo u te ti te.’ Ọ tẹ vuẹ omai nọ ma wọ ekatọno ebe jọ no obotọ uwou-ehru na ze, ere ma ro mu iruo họ ababọ oke oraha.”

Brọda Leo ọ kareghẹhọ oware nọ o via okiokiọ riẹ, ọ ta nọ, “A vuẹ omai nọ ma wozẹ igbẹhẹ edhe ọsosuọ uwou ehru nọ a bi jo ru iruo na. Me ri ru iruo nọ e rẹ lẹliẹ oma ohwo gbe te enẹ ẹdẹvo ho, rekọ Olori na ma je ru iruo na kẹ fikiere ma je ru ai avọ evawere.”

Ẹjini ọsosuọ nọ a ro printi Uwou-Eroro Na

Nọ umutho eka jọ e ruọ emu no, inievo na nọ ajọwha iruo ọ da oma fia na a te mu Uwou-Eroro Na họ eprinti. Uwou-Eroro Ava 1, 1920 a ro muhọ. Ẹjini ọsosuọ nọ a dẹ nọ ọ jọ edhe avọ ivẹ uwou ehru na a ro printi riẹ. Yọ enọ a printi i bu te idu udhosa (60,000). Inievo na a te je fi ẹjini ọfa nọ a se Battleship, koyehọ okọ ẹmo họ obotọ uwou ehru na. U kri hi, inievo na a te je mu emagazini The Golden Age nọ ma bi se Awake! enẹna họ eprinti. Yọ orọ Ane 14, 1920 a ro muhọ. Avro ọ riẹ hẹ, Jihova ọ ghale inievo nana rọkẹ ajọwha rai.

“Olori na ma je ru iruo na kẹ fikiere ma je ru ai avọ evawere”

“JOMA YERIKUGBE DHEDHẸ”

Ọwhọ iruo na ọ jọ idibo Jihova oma, yọ a jẹ riẹ yerikugbe ziezi. Rekọ evaọ etoke 1917 rite 1919 nọ ẹbẹbẹ ologbo ọ jọ otọ na, inievo jọ a no ukoko na no. Ẹvẹ a sai ro fiobọhọ kẹ ai zihe ze?

Uzoẹme jọ nọ a kere fihọ Uwou-Eroro Ane 1, 1920 họ, “Joma Yerikugbe Dhedhẹ.” A jọ uzoẹme yena tuduhọ ohwo kpobi awọ nọ: “U mu omai ẹro nọ . . . ohwo kpobi nọ o wo ẹzi Olori na, . . . u re noi eva ze inọ ọ rẹ kpairoro vrẹ eware nọ e vrẹ, . . . re o lele inievo na rria kugbe dhedhẹ, re mai kpobi ma jọ ọvo.”

Inievo buobu a ru epanọ Uwou-Eroro Na o ta na. Oniọvo jọ avọ aye riẹ a kere nọ: “Orithọ u ru omai nọ ma rọ rabọ muoma yọ amọfa a be ta usi uwoma na. . . . Oware utiona u re gbe ru omai ofa ha.” O ruọ inievo nana nọ i zihe ze na inọ a rẹ ta usi uwoma na avọ ajọwha.

A FI OBE NỌ A RE SE “ZG” HỌ ADA

Evaọ edẹ udhegbọvo Azeza 1920, Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na a jẹ rọ ọwhọ fi obe nọ a se “ZG” họ ada. Onana yọ obe The Finished Mystery nọ u wo uke olọlọhọ. * Evaọ 1918 nọ egọmeti o juzi inọ a gbe fi obe nana họ ada ha, enọ a printi kuku otọ e tẹ jọ ukoko na obọ.

A ta kẹ iwhowho-uvie na kpobi inọ a rọ ọwhọ ghale obe na, orọnikọ egbaẹmo-aro hayo ekobaro na ọvo ho. A ta kẹ ae nọ: “Jọ ohwo kpobi nọ ọ rọ oma mudhe no evaọ ukoko kpobi, nọ u no eva ze nọ ọ rẹ ghale obe na, ọ ghale iẹe avọ evawere. Jọ owhowho-uvie kpobi ọ ta kẹ omariẹ nọ: ‘Ona me re ruẹ,’ re ọ ghale obe ZG na.” Oniọvo nọ a re se Edmund Hooper ọ ta nọ obe nana nọ a jẹ ghale, oye inievo buobu a ro mu usi uwoma no uwou ruọ uwou na họ. Ọ ta re nọ, “Oke yena ma rọ riẹ epanọ iruo na e rro te. Ghele na, ohwo jọ ọ tẹ ta kẹ omai oke yena nọ iruo na i ti te enẹ ẹdẹjọ, ma rẹ rọwo ho.”

A FIOBỌHỌ KẸ INIEVO NA WARIẸ KRUGA EVAỌ OBỌ EUROPE

Nọ a je fi Ẹmo Akpọ Ọsosuọ, o jọ bẹbẹ kẹ inievo nọ e be kobaro evaọ ukoko na re a riẹ oghẹrẹ nọ eware e rrọ kẹ inievo na evaọ eria sa-sa. Oyejabọ nọ Brọda Rutherford ọ rọ gwọlọ nọ ọ rẹ nyae tuduhọ inievo na awọ evaọ erẹwho sa-sa nọ ẹmo na o kuhọ no, re a wariẹ mu usi uwoma na họ ẹta. Fikiere evaọ edẹ ikpegbivẹ Aria 1920, tei te inievo ene efa a tẹ ruọ edhere re a nyae ruẹ inievo na evaọ obọ England gbe erẹwho efa.

Nọ Brọda Rutherford o te England, a te ru ikokohọ esa gbe iwuhrẹ ikpegbivẹ. Ahwo nọ a ziọ ikokohọ gbe iwuhrẹ nana a bu te oware wọhọ idu udhuvẹ-gbikpe (50,000). Enẹ Uwou-Eroro Na o ta kpahe ẹnyaze Brọda Rutherford: “Ẹnyaze riẹ ọ wha evawere se inievo na gaga. U fiobọhọ kẹ ae wariẹ kuomagbe je kru egagọ Ọghẹnẹ ga. U ru nọ ejọ nọ e jọ ọkora a rọ wariẹ wo evawere.” Nọ Brọda Rutherford o te Paris, ọ tẹ wariẹ kẹ ovuẹ nọ uzoẹme riẹ o rrọ, “Ima Ahwo nọ E be Rria Enẹna A ti Whu Vievie He.” Taure o te ti mu ovuẹ na họ ẹkẹ yọ ọgwa na ọ vọ no. Nọ o ku ẹme riẹ họ no, ahwo nọ a bu te egba esa (300) a tẹ ta nọ a gbẹ gwọlọ wuhrẹ eware efa evaọ Ebaibol na

Brọda Rutherford, nọ o kpobọ Egypt

Eka nọ i lele i rie, a te vi inievo jọ kpohọ Athens, Cairo, gbe Jerusalem. Ahwo buobu a gaviezọ kẹ ovuẹ Uvie na. Re a sai fiobọhọ kẹ ahwo nana wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ, Brọda Rutherford o te ru epanọ a te hae rọ wọ ebe ukoko na ziọ ẹwho nọ a re se Ramallah, nọ o kẹle Jerusalem. Kẹsena o te zihe kpobọ Europe, o te fi ọfisi iruo mai họ obei nọ a te jọ rẹrote iruo Uvie na evaọ obei, a vẹ jẹ jariẹ hai printi ebe mai.

Obe nọ a ro zizie ahwo kpohọ ovuẹ nọ a kẹ evaọ Royal Albert Hall, obọ London

A JỌ AHWO KPOBI RIẸ NỌ EGỌMETI O BI KIENYẸ AE

Evaọ Azie 1920, Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na a siobọno emagazini The Golden Age ọrọ avọ 27. A jọ emagazini nana ta kpahe oja nọ a gbe kẹ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na evaọ ukpe 1918. Ẹjini nọ a re ro printi ebe nọ a se Battleship nọ ma fodẹ ẹsiẹ na oye a ro printi riẹ. A ru iruo te aso te uvo, yọ enọ a printi i bu te ima ene (4,000,000) soso.

Uwoho nọ iporisi e rehọ Sista Emma Martin

O jẹ da ohwo kpobi nọ o se emagazini nana inọ a kienyẹ oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Emma Martin. Sista Martin ọ jọ ọgbaẹmo-aro evaọ ẹwho nọ a re se San Bernardino, evaọ obọ California. Evaọ edẹ ikpegbihrẹ Asa, 1918, tei te inievo-emezae esa nọ a re se E. Hamm, E. J. Sonnenburg, gbe E. A. Stevens avọ umutho ahwo jọ a kokohọ oria jọ je ru uwuhrẹ Ebaibol.

Ọzae jọ ọ nyaze ewuhrẹ na, yọ ẹjiroro nọ ọ rọ nyaze orọnikọ re o wuhrẹ Ebaibol ho. Uwhremu na nọ o je se isẹri kpe Isẹri Jihova evaọ okọto ọ ta nọ, “Egọmeti ọye o vi omẹ kpohọ uwuhrẹ na, mẹ nyae gwọlọ oware jọ nọ a sai ro kru Isẹri Jihova.” Ọ ginẹ ruẹ oware nọ a sai ro kru ai, koyehọ obe The Finished Mystery na. Nọ a ru ewuhrẹ na no, u gbe kri hi, a te mu Sista Martin avọ inievo-emezae esa na. Uzi nọ a ro kru ai họ, a be ghale obe nọ Egọmeti ọ ta nọ a du rọ kẹ ahwo ho.

A te bruoziẹ kpe Sista Martin avọ inievo-emezae esa na inọ a re fi ai họ uwou-odi ikpe esa. Inievo na a wariẹ tu ẹdhọ na unuẹse buobu rekọ a rease he. Kẹsena evaọ edẹ ikpegbihrẹ Asoi 1920, a te fi ai họ uwou-odi. Rekọ u kri hi, eware i te nwene.

Evaọ edẹ udhe Azeza 1920, Brọda Rutherford o gbiku oware nọ o via kẹ inievo nana evaọ okokohọ nọ a ru evaọ San Francisco. Oware na o kẹ ahwo nọ a yo rie kpobi uye gaga. Fikiere a te vi ovuẹ se prẹsidẹnte America. A kere sei nọ: ‘Oziẹ nọ a brukpe Mrs. Martin na yọ oziẹ okienyẹ. Egọmeti ọ rehọ udu esuo riẹ rọ uzi gba Mrs. Martin, a te fi ei họ uwou-odi. Oware nana nọ a ru na u yoma gaga.’

Okiokiọ riẹ, prẹsidẹnte America nọ a re se Woodrow Wilson ọ tẹ nwane kẹ udu inọ jọ a si Sista Martin avọ Brọda Hamm, Sonnenburg, gbe Stevens no uwou-odi. Ere a ro siobọno ai.

Evaọ obọ urere ukpe 1920, inievo na a ruẹ nọ eware buobu e via nọ e wha evawere se ai evaọ ukpe yena. A ruẹ nọ iruo nọ a bi ru evaọ obọ ehri ukoko e be nyaharo ziezi vi epaọ anwẹdẹ, yọ inievo na a be rọ ajọwha ta usi uwoma na, bi dhesẹ vevẹ nọ Uvie Ọghẹnẹ ọvo u ti ku ẹbẹbẹ ohwo-akpọ họ. (Mat. 24:14) Ukpe nọ u lele i rie, koyehọ ukpe 1921 oye inievo na a mae tubẹ rọ ajọwha ta usi uwoma na.

^ edhe-ẹme 18 Obe The Finished Mystery na oye o jọ uko avọ ihrẹ orọ Studies in the Scriptures. “ZG” yọ obe The Finished Mystery nọ a ru uke olọlọhọ fihọ, yọ a faki printi riẹ wọhọ Uwou-Eroro Asa 1, 1918. “Z” na o dikihẹ kẹ Zion’s Watch Tower, “G” na kọ ubiẹme avọ ihrẹ ABCD nọ u dikihẹ kẹ uko avọ ihrẹ.