Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Fotuei Choosɛ F. Lutafɔɔ a puaapiliaa cheleŋ chua teleŋ nda kuɛ Yulopi wo

1920—Nyɛ Yɔŋnuŋ o Wɔsioo Hoo Niŋndo

1920—Nyɛ Yɔŋnuŋ o Wɔsioo Hoo Niŋndo

MƐƐ wɔsi 1920 kanduŋ, mi wanaa Chɛhowaa sɔla yoomuaŋ le wali ndoo chel nda wo tosaa. Bolle Baabuile ndaa hɛli le wɔsioo hoo wo le wa leŋ ni: “Masanɔɔ Mɛlɛka cho kpaaya nuu a nyaale nuu ni.”—Sam 118:​14, King James Version.

Lekɛndɛi, mi Chɛhowa ke puaapiliaa a ndepiliaa naa kaŋ kpaayaa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Tuupa mi wɔsi koŋ fuuluu, kɔɔfaa wa 225. Kɛ o wɔsi koŋ niŋ, ma handuŋ lechoo okoŋ ma kua 350. Nduyɛ o wɔsi koŋ niŋ, wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa yɔŋ kona wali pollo o fondaŋnda leboltaŋ nda ndaa hiou 8,000. Kani bɛɛ ndaa fuuluuwɔ lende le. Mi Chɛhowa duau wali ndaa sala okoŋ, mi wanaa walla yɔŋguŋ tau.

MA DUAU SƐMBƆƆ TAU LE WALLO TOSAA

Choosɛ F. Lutafɔɔ wa chilaŋ chuaa Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya tɛɛŋ ni. A Fuoo 21, 1920, mbo veelu bɔŋaŋndo le suɛi lebolle hei tɛɛsiaa: “Wanaa Cho Hau Yoomu o Miiliɔŋndaŋ Niŋnda a Vi lɛ Niŋ Te.” Mi Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya duau sɛmbɔɔ le waŋnda veeloo tau o bɔŋaŋndo hoo. Ma nuuwa chiɛi bɛndoo pum Niu Yɔk chiee okoŋ ma paawa le ma bii bɔŋaŋndo hoo loŋ. Ma yɔŋgu yaula veelaa laŋ 320,000.

Yau Lakona nda soli le waŋnda veeloo le suɛi hei yo, “Wanaa Cho Hau Yoomu o Miiliɔŋndaŋ Niŋnda a Vi lɛ Niŋ Te.”

Mi waŋnda huŋ o bɔŋaŋndo hoo ma hiau mɛɛ nda wa kɔllɛ. Waŋnda 5,000 luɛi ni mi fondaa pia kiŋ kiŋ. Nduyɛ wanaa kuɛ a nɔla luɛiyɔɔ le wa ndaa wa le 7,000. Mi Bandu Mɛŋgɛlaa dimi a bɔŋaŋndo hoo okɔɔ aa: “Bɔŋaŋnda Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya bii mi waŋnda huŋ tau laŋ opilɛ wa hoo ni.”

Mɛɛ Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya wa waŋnda veeloo le suɛi nda dimi keŋ maa “Wanaa Cho Hau Yoomu o Miiliɔŋndaŋ Niŋnda a Vi lɛ Niŋ Te” ve, mi wanaa bɔɔbɔɔ sina nda. O teleŋ koŋ niŋ, ndaa biyɔɔ ndi bila maa yooŋgu kɛndɛ lemasaa nɔ mbo dimiŋ o fondaŋnda levil taŋ te. Kɛ ndaa nɔ bɔɔ sɛmbɔɔ. A wɔsi 1902 Ida Ɔmsɛɛ kandu kɔlaŋ o bɔŋaŋndaŋ ni. Mbo dimi aa: “Naŋ sina maa Mɛlɛka cho hunɔɔ waŋchieeya salaa dɔwɔɔ tau. Le hei, ŋ vi ŋdial le wanaa naŋ komal o wali pollo niŋnda yooŋgu kɛndɔɔ hoo dimullo le.”

MIŊ KANDU YAULAŊ TOOSIAA A BA NAA

Le miŋ tiuba miŋ ke waŋnda nyɛm mala naa le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ woŋ, mi puaapiliaa o Bɛtɛɛl kandu yaulaŋ toosiaa a ba nda. Ma piandu maasii nda soli yaulaŋ o pei choo wo. Okoŋ, ma kɔ simi ndu o chiɛi nda wa paawaa malɔɔ wo niŋ Bulukiliŋ, Niu Yɔk. Chɔŋ o chiɛi koŋ kɔ o Bɛtɛɛl, tiŋndo ndoo bendu le.

A Tɛɛkpaa wɔsi 1920 Lioo Pɛlɛ nda Wɔlta Kɛslɛ kuɛ le wallo o Bɛtɛɛl ni. Mi Wɔlta dimi aa: “Mɛɛ naŋ fuuluu, mi puaapilɛnɔ wa chilaŋ o fonda soliaa la yauwo wo nua naa okoŋ mbo dimi aa: ‘O lo wɔ hawɛiyo opilɛ a tɛndaa tɛɛŋ le mi teleŋ naŋ dia nyɛdiaa ipalaa wo fuuluu.’ Okoŋ, mbo dimul naa le miŋ kɔ vili bukuila wa o katoŋndaŋ niŋndaŋ.”

Mi Lioo bɛɛ chɔm nyɛ yɔŋnuŋ diimandɔɔ wo. Mbo dimi aa: “Ma ke naa wallo le waa chiɛi choo choo tɔɔ amatou. Wali nɔɔliaa wana wo pila wa hoo ni. Nduyɛ kani bɛɛ yaa tosa wɔ wali waa naa le. Kɛ le Chɛhowa naŋ wa wallo ni nduyɛ, keŋ nɛŋi naa kɔl ni le wali kalaa tosaa.”

Maasii ndaa soliŋ kpeku le yau Bandu Mɛŋgɛlaa toosiaa wo

O lɔɔla biŋgi bɛŋgu, mi puaapiliaa tosa wallo kalaŋ okoŋ, mi Bandu Mɛŋgɛlaa kandu fulaa. Ma soli Bandu Mɛŋgɛlaa 60,000 le Doŋdoŋndo 1, 1920. O maasii ndaa simi o chiɛi choo choo koŋ niŋndo choo nda soli ndu ni. O fulawɔ okoŋ kɔɔli, mi puaapiliaa simi vɛlɛ maasii cheleŋ o chiɛi choo choo koŋ amatou. Ma soli vɛlɛ yauwo hoo, The Golden Age, le Nyaakuɛiyo 14, 1920. Nduyɛ mɛɛ koŋ fula, ma hiau lachi a la cheleŋ solioo. A tonya, mi Chɛhowa duau sɛmbɛ puaapiliaa yɔŋguŋ haa le wallo hoo tosaa wa sala.

“Le Chɛhowa naŋ wa wallo ni nduyɛ, keŋ nɛŋi naa kɔl ni le wali kalaa tosaa”

“LA HUŊ Ŋ WAŊNUŊ O KƆL NYULOO NIŊ”

Mi wanaa chɔm lo lechoo wo o Chɛhowa lo wa hiau lachi a wali ndaa tueiyɔɔ yeela o diompilɔɔ niŋ. Kɛ, chɔŋ a wɔsi 1917 mbo kɔ bii a wɔsi 1919, mi sɔɔŋ tuuwoŋ keeku o kɔɔna Chɛhowaa niŋ. Mɛɛ hei yɔŋnuŋ, mi Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya apum mal kɔɔnaa. Yɛɛ puaapiliaa ndaa nɔ yɛ niko ma tosa le nda malaa ma miiŋgu?

Bandu Mɛŋgɛlaa ndaa soli le Nyaakuɛiyo 1, 1920 ndoo nɔ buŋgɛi a suɛi lebolle aa: “La Huŋ Ŋ Waŋnuŋ o Kɔl Nyuloo Niŋ.” Mi buŋgɛi hei dimul waŋnda haa o nɛi kaalaa niŋ aa: “Ŋ laalaŋ kɛsɛ maa wana o wana nyina Masanɔɔ Mɛlɛkaa wa pɛ kɔɔli, chɛlɔɔ o chɛl ni le kɔllo faŋaa o biondɔŋnda paandu la o tosa laŋ choo. Okoŋ, mbo miiŋgu wanaa Mɛlɛkaa tɛɛŋ le ma hiou lachi a wallo tosaa diompilɛ.”

Mi wanaa bɔɔbɔɔ miiŋgu o kɔɔnaa niŋ mɛɛ nda tuei diomnda kɔl dɛɛniaa laŋ ndaŋ. Mi pɔnɔɔ a lanɔ pilɛ poonyiaa aa: “Biondɔŋ naŋ tosa hoo wo cho letuu. Ŋ tɛɛmbuu teleŋ naa le wɔsilaŋ la tiɔɔŋ a nyɛ lechoo miŋ mal chaanda wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ o ba. Fɛŋ bɛɛ ŋ chɛllɛ mi waŋndo hiŋ naa hɔlla le.” Wallo wa tau le wanaa miiŋgu haa Chɛhowa o ibuŋ a mayoomu wa.

MA KANDU YAU NDAA VEELU AA “ZG” WO PIƆUWO

A Kooŋndo 21, 1920, mi Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya kandu wallo kalaŋ le yauwo hoo “ZG” piɔuwo. Sɔɔŋ wa o yauwo hoo The Finished Mystery * kɔɔ woŋ, nda dɔu diompilɛ ni le “ZG” toosiaa. A wɔsi 1918, mi masaa waa dimul puaapiliaa maa a cha lɛ nda The Finished Mystery o ba le. Mɛɛ nda dimi lende, mi puaapiliaa viaŋ la nda toosiaa laŋ puɛɛ.

O cho ko kɔɔfaa le nda dimul le yauwo hoo piɔuwo le kɛ, wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa kpede bɛɛ ma dimul nda. Ma dɛɛniaa puaapiliaa a ndepiliaa aa: “Wanaa yiŋaa o kunda kɛ kɛ niŋ nɔ ma yɔŋguŋ a kɔllo wulee le wallo hoo tosaa. Kpeleŋ naa cho hoo suŋ suŋ ni. Ndu cho ni maa: ‘Le waŋnda kpede malaa ma sɔla yauwo’ hoo ZG.” Mi Hamɔŋ Hupa dimi maa yau nda wa hoo piɔuwo wo kpeekpei tosa ni mi wanaa bɔɔbɔɔ kandu yooŋgu kɛndɔɔ dimioo chiɛiyo a chiɛiyo. Mbo hiau lachi a dimioo aa, “Miŋ kandu niko biyɔɔ bila maa wali naŋ cho hoo tosaa wo nɔ mbo hiou lachi a tosaŋndo o fondaŋnda naŋ ve bɛɛ kɔl te laŋ.”

MA MIŊGI WALLO KƆƆNA O YULOPI NIŊ

A teleŋ Chɔu Chieeŋ Tasoo, i wa bɔɔ suɛi kala le suukaŋndo a Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiyaa wa o lɛŋii cheleŋnde niŋnda. Ŋgɔɔ Lutafɔɔ ndoo yeema le puaapiliaa wa o lɛŋii keŋ niŋnda kɔltaŋ dɛɛniaa, nduyɛ mbo miŋgi wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ kɔɔna. Le hei, a Naandɔɔ 12, 1920, mbo chua puaapiliaa a hiɔɔlu le ma kɔ yil puaapiliaa wa Bilitiŋ a lɛŋii cheleŋnde wa, le sinaa mɛɛ nda cho yɛ.

Teleŋ Ŋgɔɔ Lutafɔɔ kuɛ Ichipi wo

Mɛɛ Ŋgɔɔ Lutafɔɔ kuɛ Bilitiŋ, mi Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya bii bɔŋaŋnda bɛndaŋ la yaa a bɔŋaŋnda cheleŋ ndaŋ 12. Wanaa ndaa kuɛ o bɔŋaŋndaŋ ndaŋ nda, ndaa wa le 50,000. Mi Bandu Mɛŋgɛlaa suaa a yilɔɔ nda kuɛ koŋ ndo okɔɔ. Mbo dimi aa: “Mi puaapiliaa sɔla kɔl dɛɛniaa a yoomuma sɛnɛiyaŋ. Mi kaalaa chɔɔlu nda luɛiyɔɔ o lakɔl vellaa velle nduyɛ ma hiau lachi a wallo tosaa diompilɛ. Mi hei tosa ma naŋ kɔl tau. Mɛɛ Ŋgɔɔ Lutafɔɔ kuɛ Palis, mbo yɔŋgu vɛlɛ suɛi hei. “Wanaa Cho Hau Yoomu o Miiliɔŋndaŋ Niŋnda a Vi lɛ Niŋ Te.” Mɛɛ o kandu ndi yɔŋgoo, mi fondaa pia kiŋ a waŋnda. Mi waŋnda 300 nyuna le mbo chɔɔlu nda ndi tɛɛsial.

Yau nda toosiaa le waŋnda veeloo o suɛi Ŋgɔɔ Lutafɔɔ yɔŋgu o chiɛi bɛndoo pum niŋ Lɔndɔŋ ndo

Mɛɛ Ŋgɔɔ Lutafɔɔ nda puaapiliaa nda wa balɔɔ wa faŋaŋ o lɛŋii tasei nda kuɛ ve niŋ, ma kua vɛlɛ Atɛŋ, Kailo, a Chulusɛlɛm. Wanaa wa o lɛŋii keŋ niŋnda bɛɛ ndaa nɔ yeemɛi tau. Mɛɛ Ŋgɔɔ Lutafɔɔ che lende, mbo kɛɛsiaa le ma toosiaa fonda kɛsiaa la yauwo Luamala. Chulusɛlɛm ikɛi chioo hoo cho ni. Mɛɛ nda faŋaŋ o lɛŋnde hei niŋ, mbo miiŋgu Yulopi. Mɛɛ o miiŋgu, mbo kɔ kila Lɛuve Yulopi Kɔllo nduyɛ mbo kɛɛsiaa le ma wa yaulaŋ toosiaa loŋ.

MA CHƆƆMUU KAFALA WA YƆŊNƆŊNDO LAŊ

A Tapioo wɔsi 1920, mi Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya soli yauwo hoo The Golden Age, o 27 wo. Yau 27 wo hoo wa bɔɔ teŋgeŋ. Kanifuule, mbo chɔɔmuu nyɛpalaa nda wa Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya tusioo choo o wɔsi 1918 niŋndo. Maasii nda mɛɛlu koŋ simi le yaulaŋ solioo wo wa wallo idii a ichɔl le yauwo hoo solioo hiouwɔɔ miiliɔŋndaŋ la hiɔɔlu.

Fotuei polisiiya chua Ɛma Matiŋ ndo

Mi wanaa veelu diomndaŋ o yauwo hoo niŋnda sina a kafala nda tosal Yema Ɛma Matiŋ ndaŋ okɔɔ. Saŋ Bɛnadino Yema Matiŋ wa ni, o Kalifoniaa niŋ. Nduyɛ kɔɔfanɔɔ o wa ni. A Fuoo 17, 1918, mi Yema Matiŋ, a puaapiliaa a yaa kua le bɔŋaŋ Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya biyɔɔ. Puaapiliaa yaawaa kaŋ wa haa ni. E. Hamm, E. J. Sunɛmbɔɔ a E. A. Stiiviŋ.

Laŋunɔ pilɛ wa o bɔŋaŋndo hoo kɛ o kpeekpei niŋ, o kue le Baabui pɛɛku le. Mi laŋunɔɔ hoo mɛɛlu chɔm le sabu o kuɛ wo. Mbo dimi aa: “Wanaa sawaa ndaa vem ya le kɔlaŋ o bɔŋaŋndo hoo ni. Yaa kuɛ le nyɛ naŋ sɔla nda o ba le nda suɛi handɔɔ choo wo nuuviaa.” Nduyɛ a lekɛndɛi, mi laŋunɔɔ hoo saaluŋ nyɛ o kuɛ nuuviaa wo. Mbo sɔla yauwo hoo The Finished Mystery opilɛ. Mɛɛ palɛi tiŋ hiou, ma huŋ bii Yema Matiŋ a puaapiliaa yaawaa kaŋ. Ma hol nda suɛi maa a tɛɛmbuu sawa dimi maa a cha lɛ nda yauwo hoo o ba le wo.

Mi suɛi hei bii Ɛma a puaapiliaa yaawa haa. Okoŋ, ma dimi maa a cho nda dɔwɔɔ o chiɛi manyumndo niŋ le wɔsilaŋ la yaa. Mi puaapiliaa kindiŋ le ma faŋa nda suɛi hei choo kɛ ma dema. A Bukuloo 17, 1920, ma duau nda niko o chiɛi manyumndo niŋ. Kɛ nyɔɔ viu bɛɛ le mi sɔɔŋ bɛnda.

A Kooŋndo 20, 1920, mi Ŋgɔɔ Lutafɔɔ kɔ bii bɔŋaŋ bɛndoo Saŋ Filaŋsiko. Mɛɛ o wa suɛi, mbo dimul wanaa challa nyɛ yɔŋnuŋ Yema Ɛma a puaapiliaa yaawa haa wo. Mi suɛi pala wanaa challa tau mɛɛ nda tuei suɛi yɔŋnaŋnde hei. Okoŋ, ma poonyial masa lelɛŋ wa Amɛlika wo yooŋgoo. Ma dimi aa: “Ŋ niŋ kɔl a yamɛi nda kilul Yema Matiŋ nde le. Kanifuule, kafalaŋ la cho bɔɔ o suɛi keŋ niŋ. Wanaa sawaa nɔ ma soliŋ kpaaya ndaa kpeku, le Yema Matiŋ yaŋɔɔleŋ yeŋndo ma dɔu ndu o chiɛi manyumndo niŋ te. Naŋ che keŋ maa kɔl vesɛiyo cho koŋ ni.”

Diimandɔɔ, mi masaa Wuduloo Wilsiŋ wou balaŋ o suɛi hei niŋ. Nduyɛ, ma siŋga yamɛi ndaa kilul Yema Matiŋ, Ŋgɔɔ Hamm, Sunɛmbɔɔ, a Ŋgɔɔ Stiiviŋ nde. Nyɔɔ viu lɛ bɛɛ le ma mal nda.

A wɔsi 1920 mɛɛlulaŋ, mi Sukuwaa Pɛɛkaa Baabuiya naŋ kɔl tau a batiuwaa nda sɔla o wɔsioo hoo niŋndo. Mi wali puaapiliaa wa tosaa o fondaŋnda leboltaŋ ndo hiau lachi a pɛŋgɛlaŋndo. Nduyɛ chɔŋ niŋ a teleŋ koŋ mbo kua kɛ, mi Kilisiɔŋaa tonyaa hiau lachi a waŋnda dimullo maa Masale Mɛlɛkaleŋ kinɛi le cho hunɔɔ bahawɛila waŋnda chieeya chii ni. (Maa. 24:​14) Nduyɛ wɔsi 1921, ndoo wa niŋ bɔɔ vɛlɛ wɔsi tɔɔma bɛndu le yooŋgu kɛndɔɔ hoo dimioo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.

^ pɛl. 18 The Finished Mystery wa yau ŋɔmmɛuwo le yauwo hoo, Studies in the Scriptures ni. “ZG” wa Bandu Mɛŋgɛlaa kpeekpei nda soli le Fuoo 1, 1918 ni. Nduyɛ, o The Finished Mystery kɔɔ nda soli sɔɔŋ wa o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋndoŋ ni. “Z” sim le Zion’s Watch Tower, mi “G” ndu sim le yau ŋɔmmɛuwo o Studies in the Scriptures niŋ. Kanifuule, “G” cho chomul ŋɔmmɛuwo o chomulta mapuululaŋ tɛɛŋ ni.