Lendá lá ɔwɔmbɔ w'akambo

Lendá lá akambo lá yombasɛ́

DJAMBA DJƐ WEKELO 43

Yehova ndeke lɔlɔndjɛ olonghanyelo wɔnde

Yehova ndeke lɔlɔndjɛ olonghanyelo wɔnde

‘‘Apalekɔ la wolo w’angala, kana la nkfulu, koko la nyuma kɛmi’, ɔsɔ ndeke lotepela Yehova kanga eloyi w’angala.’​—ZAK. 4:6.

YEEMBO 40 Anto wana woyɛso? (lá Otetela)

LA YOPASƐ *

1. Kɛkɔnge k’Okristo wombolongola batisimo oyɛnde ladjɛ nkindjɛ nangha?

OMBOLONGOLA batisimo? Ntsha Ee, wɛ ɔmbɛnyɛ lá n’tshandjawala djawo djɛko te Yehova edjinge ɛkɔpa kɛko kɛ nkamba esanga l’olonghanyelo wɔnde. * Koko, wɛ ladjɛ nkindjɛ nfundjɛ djawo djɛko te Yehova. Edjinge wɛ ladjɛ nkindjɛ nkembɛ djawo djɛko dj’ente Yehova akamba l’olonghanyelo wɔnde djɛ nangha ɛkɔpa kɛnde lɔɔko kɛnɛ.

2-3. Lá lɛdji lɔkɔnge Yehova ɔlɔndjɛnde olonghanyelo wɔnde lɔɔko kɛnɛ? Pɛyɛ ndjɔmbɔmba.

2 Lɔɔko kɛnɛ, Yehova alɔndjɛ olonghanyelo wɔnde lá lɛdji lɛnyɛ lonto lɔnde, kɛnɛ kɔkɔpande nangha, edjinge tɔkfɔ tɔnde tolendana la nanghedji. Nyontshɔ tokɔtɔnɔla lá wekeka asato wa Yehova wɛnamá lá olonghanyelo wɔnde.

3 Djɛ ntondo, ‘Ndjambe apasɔnaka dongi.’ (Ele. 10:34) Ngandji kɛ Yehova kotshindaka djɛ mpɛyɛ Wɔnande etengo ‘oshinga wɔ mbendo wɛlama lá n’kambo dj’anto ankfumɔ.’ (1 Ti. 2:6; Dj. 3:16) Yehova akamba l’enkambi wɛnde djɛ mpoposanyɛ losango lɔ wɔlɔ le anto ankfumɔ wakɔpa ndjekameyɛ, nghɔsɔ ndeke okotshɛnde anto ankfumɔ wakɔpa djɛ mba wɛlɔ wimá oshinga wɔ mbendo. Dj’epe, Yehova alekɔ Ndjambe kɛ mvu la kepa l’onfutano. (1 Kɔ. 14:33, 40) Djɛkondeke, okongelaso djɛ enkambi wɛnde ndokambela etengo iloyi yemboyalonghanyɛ edjinge yɛ mvu. Dj’esato, Yehova alekɔ ‘Wetsha W’ekekete.’ (Iza. 30:20, 21) Djɛkondeke, olonghanyelo wɔnde nanghaka la wolo djɛ ndakanyɛ Otepela wɔnde Bible, kaanga lá nsanghanyɛ kana l’olemo w’ipoposanyɛ. Wopo wɔkɔnge Akristo wa l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo iyokola wekeka asato wa Yehova wasɔ? Wopo wɔkɔnge enkambi wɛ Yehova okolawɔ wekeka wasɔ l’etsho wɛso wɛnɛ? Edjinge wopo wokɔnge nyuma k’ekina okokawɔ nkokotshɛ wina wokambɛ esanga l’olonghanyelo wɔ Yehova lɔɔko kɛnɛ?

NDJAMBE APASƆNAKA DONGI

4. Elemo 1:8, kɛkɔnge kɛ Yeso ndashimela ambeki wande dj’iwɔ nangha, edjinge okotshɔ wɔkɔnge wiyayale ladjɛ mba?

4 L’ɛtɛndɔ kɛ ntondo. Losango lɔ Yeso ndapoposanyɛka lɔpɛyɛka n’kongi le anto ankfumɔ. (Luka 4:43) Nde ashimelaka ambeki wande dj’iwɔ nkindjɛ l’olemo windatateyɛ mpoposanyɛ ‘tii tá n’tena dj’etale dje lá loloko.’ (Wala Elemo 1:8.) Iwɔ watakoka nangha olemo l’akoka wawɔ iyɔmɛlɛ. Koko, wayalaka la djonyi djɛ nyuma k’ekina, ‘okotshɔ’ wɔ Yeso ndalake.​—Dj. 14:26; Zak. 4:6.

5-6. Lá lɛdji lɔkɔnge nyuma k’ekina ndakotshɛ ambeki wa Yeso?

5 Ambeki wa Yeso wawaka nyuma k’ekina lá Patekɔtɛ, 33 Ɛ.K. Má okotshɔ wɔ nyuma, iwɔ watateyɛka mpoposanyɛ mbala kɛkɔ kɛmɔ edjinge l’itenyi yɛ wina, nunu dj’anto wawolaka losango lɔ wɔlɔ. (Ele. 2:41; 4:4) Wina wɔ anto iyatateyɛ ndawɛnyɛ ndjolo, iwɔ watoka wɔma la watatshika mpoposanyɛ, koko walɔmbaka Ndjambe djɛ ndakotshɛ. Iwɔ walɔmbaka ambɔ: ‘Kotshɛ enkambi wɛko dj’iwɔ nkindjɛ mpoposanyɛ l’oloko wolo onkfumɔ.’ Ko walolaka la nyuma k’ekina edjinge wakindjɛka ‘ntepela otepela wɔ Ndjambe l’oloko wolo.’​—Ele. 4:18-20, 29, 31.

6 Ambeki wa Yeso wampomanaka l’ekakasano enkina. Ndjɔmbɔmba, iwɔ watayala la kɔpie y’Afunelo efula. Iwɔ watayala l’enkanda efula welembetshiyɛ Bible etengo okotshɛso lɔɔko kɛnɛ. Edjinge iwɔ wayalaki ladjɛ mpoposanyɛ le anto watepela etepela efula wetshikitanyi. Kaanga lá ntondo k’ekakasano wɛsɔ, ambeki w’osasalo wasɔ, wananghaka n’kambo djɛnama etengo apakoke nanghema l’ɛnɔnyi emangha toko, iwɔ wapoposanyɛka losango lɔ wɔlɔ ‘l’etongelo k’emkfumɔ kel’anse k’olongo.’​—Kɔl. 1:6, 23.

7. Lá ntondo kɛnɔnyi ndekana 100, wopo wɔkɔnge enkambi wɛ Yehova ewawɔ kɛnɛ kɛ Ndjambe okongelande lewɔ, edjinge kɛkɔnge k’onanghawɔ?

7 L’etsho wɛso wɛnɛ. Yehova akindjɛ ndɔndjɛ edjinge mpɛyɛ enkambi wɛnde wolo wɔ nangha ɛkɔpa kɛnde. Ɛlɔndjɛlɔ kɛsɔ ndjɛka nsɔsɔlɔ má lotshimbo lɔ Otepela wɔnde wofunamisa má okotshɔ wɔ nyuma k’ekina. L’eteyi, iso ntanaka akambo wa lendana l’olemo wɔ Yeso windatateyɛ la windatshikela ambeki wande wokindjɛwɔ nangha. (Mat. 28:19, 20) Má Ngɔndɔ k’esambele 1881, periodikɛ kɛnɛ k’etepelaka ante: “Yehova atateta, kana ntɔsɔna dj’iso mba lumo, kana mba okfudji koko dj’iso nkamba la kɛnɛ tshɛ kokotshɛso djɛ mpoposanyɛ losango lɔ wɔlɔ.” Ikakanda Anto wakɔna wiyapɛyɛ odjito wɔ mpoposanyɛ, yeposisa lá 1919 (lá Angɛlɛ) ntepelaka ante: “Kaanga olemo oyɛwɔ wolo efula, oyɛwɔ nde wɔ Nkfumi, edjinge má okotshɔ wɔnde tongolonga.” Ee, etengo Akristo wa l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo, wananyɔ wasɔ wayalaka l’oloko wolo edjinge wakambaka la wolo ladjikɛnde wawolaka ambɔ nyuma k’ekina angakotshɛ dj’iwɔ mpoposanyɛ le wepo w’anto ankfumɔ. Edjinge iso, tokindjɛ ndjawola ente, nyuma k’ekina ketokotshɛ lɔɔko kɛnɛ.

Olonghanyelo wɔ Yehova akambaka la m’peko djɛ wɔlɔ djɛ ntshanghanyɛ losango lɔ wɔlɔ (Lenda etenyi 8-9)

8-9. Topo tɔkɔnge tokambisa l’olonghanyelo wɔ Yehova djɛ tshanganyɛ losango lɔ wɔlɔ?

8 Olonganyelo wɔ Yehova akambaka la m’peko djɛ wɔlɔ dj’okotshɛwɔ djɛ tshanganyɛ losango lɔ wɔlɔ. L’anteyi kɛ m’peko djɛsɔ ndeke otanaso edjinge enkanda, “Foto-dramɛ k’etongelo,” fɔnografɛ, Etuka welekɔ la n’kete dj’etshanganyɛ etepela, radio edjinge, nshinɛ Ɛtɛrnɛtɛ la ɔrdinatɛrɛ. Olonghanyelo wɔ Ndjambe wonangha edjinge olemo w’ekekete w’okadjimwelo w’enkanda l’etepela efula w’etananghema ntondo. Lamo? Djɛ wepo w’anto ankfumɔ w’oke losango lɔ wɔlɔ l’etepela wɛwɔ wɛ lowotshɔ. Yehova apasɔnaka dongi, nde ambotepelaka lá ntondo djɛ losango lɔ wɔlɔ ladjɛ mpoposanyema ‘l’ewila, tɔkɔlɛ, etepela edjinge anto ankfumɔ.’ (Ndj. 14:6, 7) Nde nkɔpaka djɛ losango lɔ wɔlɔ nkoma le anto ankfumɔ.

9 Iya anto wintansɛ lá mpango y’isopakoke ndjingela ladjikɛnde walekɔ l’anami kana wangodjipake? Djɛ mpoposanyɛ edjinge le anto wasɔ, Yehova a kotshɛka olonghanyelo wɔnde djɛ ntateyɛ nkamba la topo tonkina totshikitanyi tɔ mpoposanyɛ lá n’tshandjawala. Ndjɔmbɔmba lá 2001, Iloyi yɛ lɔndjɛ awolaka djɛ nkamba la prezantwarɛ edjinge topo tokina tɔ nyanyɛ enkanda wɛso lá France, ko n’tena nkina l’ɔkɔngɔ. Ko, eposelo wɛ wɔlɔ weyalaka. Lá 2011 nonghanyi kɛ bango ketateyɛka nanghema l’États-Unis, ngando kɛmɔtshi kelekɔ l’anto efula kelá New York. L’ɔnɔnyi w’ontondo, wakapaka enkanda 102 129 edjinge wa periodikɛ 68 911. Edjinge anto 4 701 walɔmbaka wekelo wɔ Bible! Nyɛnamaka djɛ, nyuma k’ekina kekotshɛ olemo wɔnɛ. M’asɔ, Iloyi yɛ lɔndjɛ, awolaka ekambendji kɛ la prezantwarɛ l’andja w’otondo.

10. Kɛkɔnge k’okokaso nangha djɛ ndɔngɔsɔla akoka waso wa mpoposanyɛ?

10 Kɛnɛ k’okokɛ nangha. Lá nsanghanyɛ y’Akristo, Yehova ntokfumbaka djɛ mpoposanyɛ. Kamba la kɛnɛ k’ekɛ l’eteyi. Poposanyɛka mbala la mbala nya iloyi yɛko. Wananyɔ la wakana yelá iloyi yɛko nkoka nkokotshɛ djɛ wɛ ndjala l’akoka wa mpoposanyɛ wɔlɔ edjinge nkoka nkokeketshɛ ma ndjɔmbɔmba kɛwɔ kɛ wɔlɔ. Kindjɛ mpoposanyɛ kaanga wina wopomanɛ l’ekakasano. Etengo ɔtɛ wɔ djamba djɛnɛ otovungolawɔ, tokotshɛ ɛkɔpa kɛ Ndjambe, ape má nkfulu kɛso, koko má nyuma k’ekina. (Zak. 4:6) Olemo wɔ Ndjambe ndeke onanghaso.

YEHOVA ALEKƆ NDJAMBE KƐ MVU LA K’EPA L’OFUTANO

11. Iloyi ilɔndjɛ yɛ l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo iyakambe ngetemo djɛ nama mvu la dj’ipa ofutano ndjingela l’anteyi k’enkambi wɛ Ndjambe?

11 L’ɛtɛndɔ kɛ ntondo. Iloyi yɛlɔndɛ yelá Jerusalɛmɛ wakambaki esanga dj’ipa ofutano ndjala edjinge ndjila mvu l’anteyi kɛ owila wɔ Ndjambe. (Ele. 2:42) Ndjɔmbɔmba, wina wɔ n’kambo djɛ wopelo wɔ ntɛtɔ iyapose lá ɔnɔnyi wɔ 49 Ɛ.K., iloyi yɛ lɔndjɛ wa sawolaka n’kambo n’tshɔ má ɛlɔndjɛlɔ kɛ nyuma k’ekina. Otshumano otatɔnawɔ lá n’kambo n’tshɔ, olemo w’ipoposanyɛ wotasamba nanghema wɔlɔ. Kaanga iyayalaka ase Juda, apɔstɔlɔ la tokokolo tonkina watatshindama má n’kfumbo dj’ase Juda kana elakanyelo wɛsɔ. Koko, wayawɛkɛka l’Otepela wɔ Ndjambe edjinge walɔmbaka djɛ nyuma kɛnde ndakotshɛ dj’iwɔ ndɔsa akano wa wɔlɔ. (Ele. 15:1, 2, 5-20, 28) Eposelo wɛkɔnge? Yehova atshɔkɔlaka n’kano djɛwɔ, otshumano wolamaka mvu l’osanga wɔwɔ edjinge wakindjɛka mpoposanyɛ losango lɔ wɔlɔ.​—Ele. 15:30, 31; 16:4, 5.

12. Kɛkɔnge kɛnyɛ ente mvu l’akambo wapalekɔ ofutano walekɔ lɔɔko kɛnɛ l’otshumano?

12 L’etsho wɛso wɛnɛ. Olonghanyelo wɔ Yehova akamba la wolo djɛ nama mvu la dj’ipa ofutano ndjingela l’anteyi k’enkambi wɛ Yehova. Má 1895, Etange k’Olami kɛ Siɔna, Itsh’atomo y’ewoyɛ oyelo wɔ Kristo kɛ Ngɔndɔ kɛ djomi l’ɔmɔ 15 (lá angɛlɛ) ayalaka l’ɔtɛ wɔ djamba djetepela ante: “Akambo ankfumɔ wanangheme Wɔlɔ ipa l’Ofutano,” ndɔsama má 1 Kɔrɛntɔ 14:40. Djamba djɛkɔ djatepelaki ante: “Apɔstɔlɔ wafunaka akambo efula l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo walendana ‘l’akambo wapalekɔ l’ofutano . . . Alekɔ djonyi nkindjɛ ndjila yimba ‘l’akambo wafunamisa ntondo kɛso la wapɔ wɔso.’” (Ɔrɔ. 15:4) Lɔɔko kɛnɛ olonghanyelo wɔ Yehova wonangha la wolo djɛ nama mvu la dj’ipa ofutano ndjingela l’otshumano w’Akristo etengo l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo. Ndjɔmbɔmba: Ntsha wɛ ntshɔ tá losanghanyɛ lɔ wekelo w’Etange k’Olami l’otshumano w’onkina kaanga l’owila wɔnyo kana onkina, ongewa wopo wɔ yongɔlɔndjɛ wekelo, la djamba djɛkɔnge djengekama. Mbala kɛkɔ kɛmɔ, ongoyawoka wɔlɔ etengo la kanyo! Apengo nyuma kɛ Ndjambe ndeke lokoka nangha dj’osanga wɔ nghɔsɔ nanghema?​—Sef. 3:9, lenda nɔtɛ.

13. Weepó wɛkɔnge Djakɔbɔ 3:17 ototshindande djɛ ndaawopola?

13 Kɛnɛ k’okokɛ nangha. Yehova nkɔpaka dj’enkambi wɛnde ‘nama osanga wɔ la nyuma lá djokanelo djɛ mvu.’ (Ɛfɛ. 4:1-3) Makɔ, yawopola ente: ‘Lemi ndjilaka lɔwɔ l’osanga edjinge mvu djel’otshumano? Lemi nɛmɛyɛka waatɔlɔndjɛ? Anto ankina, wangoyawɛkɛke le lemi pekapeka ntsha ndekɔ l’odjito l’otshumano? Lemi ndekɔ entshupa djɛ nkotshɛ edjinge nsuke djɛ nkambela ankina?’ (Wala Djakɔbɔ 3:17.) Ntsha ɔmbɛna ente wɛ ladjɛ ndalɔngɔsɔla la wopo ɔmɔtshi, lɔmba djɛ mba nyuma k’ekina. Wina wotshikelɛ nyuma k’ekina mbamba djɛnde nkenga l’onto lɔko edjinge nanghedji djɛko, ndeke wananyɔ la wankaana yɛko yongoleka nkɔkɔpa la iyongoyala la djedjɛ te wɛ.

YEHOVA NTOLAKANYƐKA EDJINGE NTƆPƐYƐKA KƐNƐ KOYƐSO LA DJONYI

14. Kɔlɔsɛ 1:9, 10, wopo wɔkɔnge Yehova ndakotshɛ enkambi wɛnde wɛl’ɛtɛndɔ kɛ ntondo dj’iwɔ mba ‘balo djɛ djɔ dj’ɛkɔpa kɛnde’?

14 L’ɛtɛndɔ kɛ ntondo. Yehova nkɔpaka ndakanyɛ enkambi wɛnde. (Yee. 32:8) Nde nkɔpaka dj’iwɔ ndowewa, ndɔɔkɔpa, edjinge nsɛna lotshinda etengo wana wande wa ngandji efula. Akambo wasɔ ankfumɔ wapakoke nanghema ntsha wapawisa olakanyelo. (Dj. 17:3) Yehova akambaka l’otshumano w’Akristo wɔ l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo djɛ ndakanyɛ enkambi wɛnde. (Wala Kɔlɔsɛ 1:9, 10.) Nyuma k’Ekina— “okotshɔ” wɔ Yeso ndalake— wokotshɛka ambeki. (Dj. 14:16) Nyuma kɛkɔ kɛpɛyɛka ambeki djanya dj’Otepela wɔ Ndjambe, edjinge kavungolaka n’kete nkfumɔ djɛ Yeso ndatepela, la ndananghe, etengo iyootepelamaka lá wa evangeliyo. Balo djɛsɔ djefudjɛka djawo dj’Akristo wal’ɛtɛndɔ kɛ ntondo edjinge ngandji kɛwɔ te Ndjambe, te Wɔnande edjinge te anto ankina.

15. Lá topo tɔkɔnge tɛnɛ ente prɔfɛsiya kɛ Yehova kelekɔ lá Izaya 2:2, 3 kekotshama?

15 L’etsho wɛso wɛnɛ. Yehova ewoyɛka ntondo ante ‘lá eleko k’ekomo k’etsho,’ anto wim’ewila enkfumɔ wangɔkɛlaka tá onkoko wɔnde wɔ djingingi, djɛ nteka mboka yɛnde. (Wala Izaya 2:2, 3.) Tɛna ente prɔfɛsiya kɛsɔ kekotshama. Ɔtɛmwɛlɔ wɔ nsɔsɔlɔ wolekɔ ladjiko dj’ɛtɛmwɛlɔ enkina enkfumɔ. Edjinge Yehova apɛyɛ enkambi wɛnde n’kete djɛndɛ djelá nyuma tshanga tshanga! (Iza. 25:6) Má lotshimbo lɔ ‘nfumbe kɛ balo la n’kɔmano,’ nde ntɔpɛyɛka n’kete djɛsɔ lá wepo wetshikitanyi. Ndjɔmbamba, iso nkoka mbala wamba, ndjekameyɛ asawo, ndenda tovidɛo. (Mat. 24:45) Iso ndawokaka etengo Elihu, ilongo yɛ Djɔbɔ yetepelisa ante: ‘Wetsha wɔkɔna wolekɔ ngete [Ndjambe]?’​—Djɔ. 36:22.

Yala l’eshikikelo ente akambo wekɛ walekɔ nsɔsɔlɔ, edjinge kambaka la wakɔ lá lowiko lɔko (Lenda etenyi 16) *

16. Kɛkɔnge kokokɛ nangha djɛ mba wapɔ má olakanyelo wɔ Yehova?

16 Kɛnɛ k’okokɛ nangha. Nyuma kɛ Ndjambe kengokokotshɛ djɛ wɛ nkamba la kɛnɛ kowalɛ edjinge k’ekɛ má Otepela wɔ Ndjambe. Lɔmba etengo ontshumbi yeembo wotshumbisa ante: ‘Ee Yehova, ondakanyɛ mboka yɛko. Lemi langɔkɛndaka lá nsɔsɔlɔ kɛko. Sanghanyɛ oloko wɔmi djɛ ndjoka djína djɛko wɔma.’ (Yee. 86:11) Lonkina kindjɛ mbalaka la ndjekaka Bible edjinge enkanda enkina weposɛ olonghanyelo wɔ Yehova. Nsɔsɔlɔ, okoma wɔko wopalekɔ ngo wɔ mba balo djɛ nsɔsɔlɔ toko, koko mpona djɛ wɛ ndaashikikɛ ente akambo wekɛ walekɔ nsɔsɔlɔ, edjinge kamba la wakɔ lá lowiko lɔko. Nyuma kɛ Yehova kengokokotshɛ djɛ wɛ nangha nghɔsɔ. Wɛ nkɔpaka lonkina nkeketshɛka wananyɔ la wankaana. (Heb. 10:24, 25) La mo? Ladjikɛnde walekɔ nkfumbo kɛko kelá nyuma. Lɔmbaka djɛ nyuma kɛ Ndjambe nkokotshɛ djɛ mpɛyɛka kɔmantɛrɛ yemánse k’oloko lá nsanghanyɛ y’Akristo edjinge ndjilaka welo wina wowɛ djamba djɛ mpɛyɛ. Ntsha onangha nghɔsɔ, ɔngɛnyɛ Yehova nya Wɔnande ente, wɛ nkɔpaka ‘ɛnkɔkɔ’ wɛwɔ wɛ n’tsho.​—Dj. 21:15-17.

17. Lá lɛdji lɔkɔnge okokaso nyɛnyɛ ente tosuka olonghanyelo wɔ Yehova la n’kɔmano?

17 Lako ilá, ɛtɔyi k’olonghanyelo wongotshikala lá looko ngo wɔlɔndjɛma me nyuma kɛ Ndjambe. Djɛkondeke kambaka esangha l’olonghanyelo wɔ Yehova. Ɛnyɛ ngandji k’epa sɔne dongi kɛ Ndjambe te anto, má mpoposanyɛka losango lɔ wɔlɔ le onto onkfumɔ wapomana lawɛ. Okola ngandji kɛnde k’akambo wa mvu la wapalekɔ l’ofutano lá mponaka osanga w’otshumano. Edjinge ekameyɛ Wetsha wɔko w’Ekekete má mbalaka la ndjekaka enkanda enkfumɔ wotoposeyɛnde. Etengo andja wa Satana iyombokoma l’ekomo kɛnde, opakoke ndjala la wɔma. Koko, yala l’oloko wolo edjinge yala l’anteyi k’anto wakamba la n’kɔmano esanga l’olonghanyelo wɔ Yehova.

YEEMBO 3 Wolo wɔso, n’kongi djɛso, wɛkɔ wɔso (lá Otetela)

^ par. 5 Oyashikikɛ ente Yehova ndeke l’ɔlɔndjɛ olanghanyelo wɔnde lɔɔko kɛnɛ? Lá djamba djɛnɛ, tɔngɛna lɔɔ wopo wɔ Yehova ndalɔndjɛka n’tshumano dj’Akristo wa l’eleko kɛ ntondo edjinge wopo wokindjɛnde ndɔndjɛ enkambi wɛnde lɔɔko kɛnɛ.

^ par. 1 DJƐ NDJOKA WƆLƆ: Olonghanyelo wɔ Yehova wolekɔ la n’tenyi mpe, etenyi kɛ l’olongo l’etenyi kelá looko. Koko lá djamba djɛnɛ, itepela “olonghanyelo” ndendamaka la etenyi kelá looko.

^ par. 52 NSAKISO KƐ N’TSHANGO: Mɔkɔngɔ wɔ ndenda tovideo la nyɛna anto ankina wakamba lá n’tatshi djɛ n’kɛtɛ dj’oyɛwɔ la djonyi dj’okotshɔ efula, nkaana kɛmɔtshi kɛ yat’akalo ambotshindama má ndjɔmbɔmba kɛwɔ. Ambokotshɛ okoma wɔnde wɔ nkamba l’etatshi kɛ n’kɛtɛ koyɛwɔ la djonyi.