Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 43

Yave Widi mu Kutuadisa Dikabu Diandi

Yave Widi mu Kutuadisa Dikabu Diandi

‘Muisi ko mu mangolo ma masodi voti mu lulendu, vayi mu nzila phevi’ami, butubidi Yave, Nkua minkangu.’ZAKALIA 4:6.

NKUNGA 40 Nani Ngie Wuvuidi?

MAMBU TUANLONGUKA *

1. Mbi khomba widi wubotama kafueti tatamana kuvanga?

NGIE widi wubotama? Boti ngete, buna mu thangu wubotama ngie wumonisa kuidi baboso ti widi kiminu mu Yave ayi wutidi kunsadila va kimueka na kimvuka kiandi. * Diawu kindisa lufiatu luaku mu Yave ayi kikinina ti nandi widi mu kutuadisa mamoso kimvuka kiandi kidi mu kuvanga bubu.

2-3. Vana bifuani bimmonisa phila Yave kantuadisilanga kimvuka kiandi bubu.

2 Phila Yave kantuadisila kimvuka kiandi bubu, kimmonisa kimutu kiandi, makani kadi ayi zithumu ziandi. Mu dilongi adidi, tuentubila zikhadulu zitatu zi Yave befu tummonanga mu kimvuka kiandi.

3 Yitheti, ‘Nzambi kasi ko luvasu.’ (Mavanga 10:34) Luzolo lunata Yave kuvana Muan’andi muingi kaba ‘khudulu kuidi baboso.’ (1 Timoteo 2:6; Yoane 3:16) Yave wunsadilanga dikabu diandi muingi kusamuna zitsangu zimboti kuidi baboso batidi kukuwa ayi kuba sadisa kubaka ndandu yi khudulu. Yimuadi, Yave kasi ko Nzambi yi divunza vayi yi ndembama. (1 Kolinto 14:33, 40) Diawu tukhambu kuitukilanga kumona bisadi biandi ba kunsadila mu khambu ku divunza ayi mu ndembama. Yintatu, Yave widi ‘Nlongisi Wulutididi.’ (Yesaya 30:20, 21) Diawu tummuenanga ti batu badi mu kimvuka kiandi, bakivananga mu kulonga Diambu Diandi kuba kuandi mu kimvuka ayi mu kisalu ki kusamuna. Buidi baklisto mu sekulu yitheti balandikinina zikhadulu aziozi zitatu zi Yave? Buidi kimvuka ki baklisto bubu kinlandikininanga zikhadulu beni? Ayi buidi phevi yinlongo yilenda ku kusadisila bubu bo wunsala va kimueka ayi kimvuka ki Yave?

NZAMBI KASI KO LUVASU

4. Dedi bummonisina Mavanga 1:8, mbi Yesu katuma minlonguki miandi kuvanga? Ayi lusalusu mbi kaba kanikisa?

4 Mu sekulu yitheti. Zitsangu Yesu kalonga, zivana kivuvu kuidi batu boso. (Luka 4:43) Nandi mvandi wutuma minlandikini miandi muingi batatamana kuvanga kisalu nandi katona, ‘ki kuvana kimbangi nati mu sukila nza.’ (Tanga Mavanga 1:8.) Mawu masinsundula ko ti bawu bala vanga kisalu beni mu mangolo mawu veka. Kibila Yesu wuba kanikisa ti wala bafila ‘nsadisi’—phevi yinlongo.—Yoane 14:26; Zakalia 4:6.

5-6. Buidi phevi yinlongo yisadisila minlandikini mi Yesu?

5 Minlandikini mi Yesu batambula phevi yinlongo mu Pentekoti yi mvu 33 T.K. Mu lusalusu lu phevi yinlongo bawu batona kusamuna. Ayi bivevi bi batu bayiza kikinina kiedika. (Mavanga 2:41; 4:4) Bo batona kuba kuamikisa, minlandikini mi Yesu basa bika ko boma bu bavutula mbusa vayi bandinda lusalusu kuidi Nzambi. Bawu basambila: ‘Vana bisadi biaku kibakala ki kulongila mambu maku.’ Bo bamana kusambila, baboso bawala mu phevi yinlongo ayi ‘batona kulonga mambu ma Nzambi mu kibakala.’—Mavanga 4:18-20, 29, 31.

6 Minlandikini mi Yesu baviokila mu mambu mankaka maphasi. Dedi, vasa ba ko minkanda miwombo mi Masonoko Manlongo, muingi baboso basadila. Mvandi bawu basa ba ko bilongulu binsudikisa mambu Kibibila kintuba, dedi bo befu tuididi bubu. Vayi kheti bobo, baba kiyeku ki kulonga batu baba tubanga zimbembo ziviakana. Kheti mu bikaku bioso abiobio baviokila, minlandikini mi Yesu banunga kuvanga kisalu ki kukuitukila.—Dedi, mu 30 di mimvu, bawu banunga kusamuna zitsangu zimboti ‘kuidi bivangu bioso bidi va ntoto.’—Kolosai 1:6, 23.

7. Mu 100 di mimvu mima vioka, buidi bisadi bi Yave bazabila mbi Yave kantomba mu bawu ayi mbi bawu bavanga?

7 Mu bilumbu bitu. Yave wukhidi sadisa ayi kutuadisa dikabu diandi. Nandi wumvanganga mawu bubu mu nzila Kibibila. Kibila muawu muidi kisalu Yesu kavanga ayi muawu muidi lutumu Yesu kavana kuidi minlandikini miandi muingi batatamana kuvanga kisalu nandi katona. (Matai 28:19, 20) Mu Ngonda Yisambuadi mvu 1881, Kibanga ki Nsungi kibasika mu kingelesu kiba tuba: “Yave kasa tutela ko, voti kasa tusola ko muingi tutambula nzitusu kuidi bankaka voti kubaka kimvuama. Vayi muingi tusadila biabioso tuidi, mu kisalu ki kusamuna zitsangu zimboti.” Kuidi nani bafiatila kisalu? Mua buku babasisa mu mvu 1919, yituba: “Vadi kisalu kiwombo muingi kuvanga, vayi kiawu kidi ki Mfumu, ayi nandi wala tuvana mangolo muingi kuvanga kisalu beni.” Dedi baklisto mu sekulu yitheti, zikhomba aziozio bamonisa beni kibakala ayi basala beni, kibila baba lufiatu ti phevi yinlongo, yinkuiza basadisa kusamuna zitsangu zimboti kuidi mimvila mioso. Ayi luawu lufiatu befu tuidi bubu.

Kimvuka ki Yave kinsadilanga ntindu woso wu bisadulu, muingi kusamuna zitsangu zimboti (Tala matangu 8-9)

8-9. Muingi kuluta tiamuna zitsangu zimboti, bisadulu mbi kimvuka ki Yave basadila ayi bakhidi sadila bubu?

8 Kimvuka ki Yave kinsadilanga ntindu woso wu bisadulu muingi kusamuna zitsangu zimboti. Dedi, tona mu mimvu mima vioka kimvuka ki Yave kimbasisanga bilongolu mi minkanda, basadila fotodrama, fonografo, makalu ma kusamunina mabe basisanga mbembo, mvandi basadila radio muingi kutiamuna zitsangu, ayi bubu badi mu kusadila ziprograma zi computador ayi internet muingi kubuela tiamuna zitsangu zimboti mu nza yimvimba. Bubu, kimvuka ki Yave mvandi kidi mu kusekula bilongolu mu zimbembo ziwombo kuvioka mu thangu yikhulu! Kibila mbi? Kibila batu boso bafueti kuwa zitsangu zimboti mu mbembo babutukila. Yave Nzambi kasi ko luvasu. Nandi wubikula ti zitsangu zimboti ziala samunu kuidi ‘makanda moso, mimvila mioso ayi zimbembo zioso.’ (Nzaikusu 14:6, 7) Mawu mansundula ti nandi wuntomba zitsangu zi Kintinu zivitila kuidi batu boso.

9 Vadi batu bakhambu bakanga luaku lu kukuwa zitsangu zimboti, kibila bankalanga mu bibuangu befu tukhambu nunganga kukota. Mu matedi batu abobo, kimvuka ki Yave kifiongunina ziphila ziwombo zi kuvanina kimbangi. Dedi mu mvu 2001, nnanga wukuikama wuvana thuadusulu muingi zikhomba ku França batona kusadila dikalu di bilongolu. Bosi bavana nsua muingi zitsi zinkaka mvawu batona kuvana kimbangi mu phila ayoyi. Bawu babaka beni ndandu mu kusamuna mu phila ayoyi, diawu mu mvu 2011, zikhomba ku Estados Unidos batona phila yimona yi kusamunina ku divula dimueka di Nova Iorque didi beni dizabakana. Mu mvu wutheti bawu banunga kutambika 102.129 di zibuku ayi 68.911 di zilevista. Mvandi 4.701 di batu badinda ndongukulu yi Kibibila! Diawu nnanga wukuikama kavanina zithuadusulu muingi zikhkomba mu nza yimvimba batona kusadila dikalu di bilongulu. Bukiedika Yave widi mu kusadila phevi’andi yinlongo muingi kutuadisa kisalu ki kusamuna.

10. Mbi tulenda vanga muingi tubuela pisuka mu kisalu ki kusamuna?

10 Mbi ngie wulenda vanga. Sadila buboti khubumunu Yave kadi mu kuvana mu nzila zikhutukunu. Monisa kifuza mu kisalu ki kusamuna mu kusala va kimueka na dingumba diaku di kubasikila mu kisalu ki kusamuna. Zikhomba aziozio balenda ku kusadisa kubuela pisuka mu phila yi kusamunina ayi yi kulongila. Mvandi balenda ku kukindisa mu nzila kifuani kiawu kimboti. Tatamana kuvanga kisalu ki kusamuna kheti bo wumviokila mu ziphasi. Dedi bo matangu ma ntu diambu adidi mabe monisina, befu tunnunginanga kuvanga luzolo lu Nzambi, kubika kuandi mu mangolo mitu veka vayi mu kibila ki phevi yinlongo yi Yave. (Zakalia 4:6) Diawu ba lufiatu ti bo widi mu kuvanga luzolo lu Yave, nandi wala kusadisa.

YAVE WIDI NZAMBI YI NDEMBAMA AYI YIKHAMBULU DIVUNZA

11. Buidi dingumba dintuadisi mu sekulu yitheti, disadisila dikabu di Nzambi ditatamana kuba kithuadi?

11 Mu sekulu yitheti. Zikhomba baba mu dingumba dintuadisi ku Yelusalemi, basala mu kithuadi muingi dikabu di Nzambi dibika ba divunza vayi ditatamana mu ndembama. (Mavanga 2:42) Dedi, mu mvu 49 T.K., baklisto bawombo baba mayindu maviakana mu matedi kuzengisa zinyitu zi babakala. Diawu zikhomba baba mu dingumba dintuadisi, mu lusalusu lu phevi yinlongo bakakila makani muingi kudedikisa mambu amomo. Boti basa baka ko diyindu dimueka mu matedi mambu beni, khanu zikhomba basa nunga ko kuvanga kisalu ki kusamuna mu kithuadi. Kheti baba basi Yuda, bapostolo ayi zikhomba baba tuamanga ntuala, basa bika ko kikhulu ki basi Yuda voti batu baba zitisanga kikhulu beni kituadisa phil’awu yi kuyindudila. Vayi bawu bafiatila mu thuadusulu yi Diambu di Nzambi ayi mu phevi’andi yinlongo. (Mavanga 15:1, 2, 5-20, 28) Mambu mbi mayiza monika? Yave wusakumuna makani babaka, ndembama ayi kithuadi kikota mu kimvuka, ayi kisalu ki kusamuna kibuela konzuka.—Mavanga 15:30, 31; 16:4, 5.

12. Mbi bimmonisa ti bubu mvandi, tuidi kithuadi ayi ndembama mu kimvuka ki Yave?

12 Mu bilumbu bitu. Kimvuka ki Yave kimvanganga beni mangolo muingi dikabu di Yave dibika ba divunza vayi ditatamana mu ndembama. Kibanga ki Nsungi ki kilumbu 15 Ngonda Kumi Yimueka mvu 1895 mu Kingelesu, kibasisa dilongi diba ntu diambu “Mamoso Mavangimina mu Phila Yimboti Ayi Yisulama” diawu dibongulu mu 1 Kolinto 14:40. Dilongi beni diaba tuba: “Bapostolo basonika mambu mawombo muingi bimvuka mu sekulu yitheti bitatamana mu ndembama ayi mu kithuadi.  . . Diawu buboti beni befu mvitu ‘kutumamana mambu amomo masonama muingi ku tutuadisa.’” (Loma 15:4) Dikabu di Yave mvandi bubu, dinsalanga beni muingi bimvuka bitatamana mu ndembama ayi mu kithuadi dedi bubela mu sekulu yitheti. Dedi, boti mu kimvuka kinkaka bekuenda voti ku tsi yinkaka widi, ngie wunkuiza mona ti dilongi badi mu kulonguka ayi phila ntuadisi kadi mu kutuadisila diawu, disi ko ni disuasana na phila dimvangiminanga mu kimvuka voti tsi wukala. Bo wummona mawu ngie wumfika kolamanga. Bukiedika, phevi yinlongo yi Nzambi, yawu to yilenda tuadisa ntindu kithuadi akiokio.—Zakalia 3:9.

13. Mu kuyindula mambu madi mu Yakobi 3:17, biuvu mbi wufueti kuyikuvusa?

13 Mbi ngie wulenda vanga. Yave wuntomba ‘dikabu diandi ditatamana kuba kithuadi mu phila yi kuyindudila ayi mu ndembama.’ (Efeso 4:1-3) Wukiyuvusa: ‘Minu yintuadisanga ndembama ayi kithuadi mu kimvuka? Minu yintumukinanga zikhomba bantuama ntuala? Bankaka ba kumfiatilanga mu biyeku yidi mu kimvuka? Yidi kifu ki kutukanga mu thangu ayi yidi wukubama muingi kusadisa bankaka?’ (Tanga Yakobi 3:17.) Boti vadi diambu wummona ti wufueti luta vangila mangolo, dinda lusalusu lu phevi yinlongo yi Yave. Ngie kubika yawu yituadisa phila wunyindudila ayi mavanga maku, zikhomba mu kimvuka bala luta kuzola ayi bela luta kuvua nkinza.

YAVE WUTU LONGANGA AYI WUTU VANANGA BIO TUNTOMBA

14. Dedi bummonisina Kolosai 1:9, 10, buidi Yave kalongila dikabu diandi mu sekulu yitheti?

14 Mu sekulu yitheti. Yave wunzolanga beni kulongisa dikabu diandi. (Minkunga 32:8) Nandi wuntomba bana bandi banzaba, banzola ayi bazinga mvu ka mvu. Boti ka tulongisanga ko, khanu befu tununganga ko kuvanga mambu amomo. (Yoane 17:3) Yave wusadila baklisto mu sekulu yitheti muingi kulonga dikabu diandi. (Tanga Kolosai 1:9, 10.) Vayi phevi yinlongo—“nsadisi” Yesu kakanikisa yawu yiluta sadisa minlonguki miandi. (Yoane 14:16) Phevi beni yisadisa minlonguki miandi, kuvisa Diambu di Nzambi, kubambukila moyo mambu moso Yesu katuba ayi kavanga dedi bo buntubila zibuku zinna zintubila matedi luzingu lu Yesu. Luzabu alolo mu diambu di Nzambi, lukindisa kiminu ki baklisto batheti, lubuela luzolo luawu mu Nzambi, mu Muan’andi ayi luzolo baba bawu yi bawu.

15. Buidi mbikudulu yi Yave yidi mu Yesaya 2:2, 3, yidi mu kusadimina bubu?

15 Mu bilumbu bitu. Yave wutuba ti mu ‘bilumbu bi tsuka’ batu ba mimvila mioso bala kota mu kimvuka kiandi bamfuanikisa banga mongo, muingi kaba longa zinzila ziandi. (Tanga Yesaya 2:2, 3.) Bubu tuidi mu kuzingila mu thangu mbikudulu ayoyi yidi mu kusalama. Kibila tummonanga ti mu bilumbu bitu mbuongimini yikiedika yi maluta tembakana kuvioka mbuongimini yi luvunu. Ayi bubu Yave widi mu kuvana dikabu diandi bidia biwombo bi kiphevi! (Yesaya 25:6) Nandi wunsadilanga ‘nnanga wukuikama’ kubika kuandi to muingi kutuvana bidia biwombo bi kiphevi vayi mvandi bidi biviakana. Dedi, tulenda kuwa malongi mu fono, tulenda kuwa binongo bi zikhomba, tulenda kuwa minkunga, tulenda mona zivideo ayi tutanga tulembu. (Matai 24:45) Befu tumbanga momawu mabanza nkundi Yobi Elihu kaba, bo katuba: ‘Nlongisi mbi wulenda dedakana na Nzambi?’—Yobi 36:22.

Kotisa kiedika ki Kibibila mu ntim’aku, ayi sadila mawu mu luzingu luaku (Tala lutangu 16) *

16. Mbi ngie wulenda vanga muingi kukonzuka mu kiphevi?

16 Mbi wulenda vanga. Phevi yinlongo yi Nzambi yala kusadisa kusadila mambu ngie betanga ayi belonguka mu Diambu di Nzambi. Sambila dedi bo nsoniki wu minkunga kasambidila: ‘Ndongisa nzil’aku ah Yave. Yela diatila mu bukiedika buaku. Phana ntima wukhambulu wuvasuka muingi yikinzika dizina diaku.’ (Minkunga 86:11) Diawu tatamana kutambula ayi kudia bidia bi kiphevi Yave ka kuvananga mu nzila Diambu Diandi Kibibila ayi kimvuka kiandi. Bukiedika makani maku masi ko to ma kubaka nzayilu vayi fueti vanga mangolo ma kukotisa kiedika beni mu ntim’aku ayi kusadila mawu mu luzingu luaku. Phevi yinlongo yi Yave yawu yala kusadisa kununga kuvanga mambu amomo. Mvandi ngie fueti tomba kukindisa zikhomba ziaku zi kiphevi. (Ebeleo 10:24, 25) Kibila mbi? Kibila bawu badi mu khati dikanda diaku di kiphevi. Diawu sambila muingi phevi yinlongo yi kusadisa kuvanga kiyeku kiaku mu phila yimboti ayi kuvana mimvutu mifuana mu zikhutukunu muingi kubomba zikhomba. Mu phila ayoyi, ngie wala monisa kuidi Yave ayi Muan’andi ti ngie wunzolanga “mamemi” mandi.—Yoane 21:15-17.

17. Mu ziphila mbi tulenda monisina ti tumbuelanga mioko kimvuka ki Yave?

17 Thangu yiluelu yisiedi, kimvuka kintuadusuanga mu phevi yinlongo yi Nzambi, kiawu to kiela siala va ntoto. Diawu sala va kimueka na dikabu di Yave. Landakana kifuani ki luzolo lu Yave, mu kusamuna zitsangu zimboti kuidi batu boso. Mvandi, wulenda landakana kifuani ki luzolo lu Yave mu kutuadisa ndembama ayi kithuadi mu kimvuka. Yuwa Nlongisi Wulutididi mu kusadila buboti bidia bioso bi kiphevi ka kuvananga. Ngie kuvanga mawu, ngie walasa ba ko mu boma mu thangu nza yi Satana yala bungu. Kibila ngie wala ba mu khati dikabu di batu basadila Yave mu lukuikumunu.

NKUNGA 3 Mangolo Mitu, Kivuvu Kitu, Lufiatu Luitu

^ Lut. 5 Ngie widi lufiatu ti Yave nandi widi mu kutuadisa dikabu diandi bubu? Mu dilongi adidi, tunkuiza mona buidi Yave katuadisila baklisto mu sekulu yitheti ayi tunkuiza mona mvandi, buidi nandi kakhidi tuadisila dikabu diandi bubu.

^ Lut. 1 TSUDUKUSU YI BIKUMA: Dikabu dioso di Yave, didi dikabuka mu mangumba muadi. Dimueka ku diyilu ayi dinkaka va ntoto. Mu dilongi adidi, kikuma kimvuka tunkuiza sadila kiawu muingi kutubila dikabu di Yave didi va ntoto.

^ Lut. 52 MAMBU MADI MU FIKULA: Bo kamana kutala video ayi kutala batu bankaka bansadila kuidi tsatu yi minsamuni, ntuami ntuala wumueka wumbaka makani ma kulandakana kifuani kiawu. Foto yinkaka yimmonisa khomba beni wunnunga kusadila kuidi tsatu.