1. Na cava e vakatulewa vinaka duadua?

LEVU na gauna na nodra vakatulewa na itubutubu ena tarai luvedra tu me dua na gauna balavu. Ke ra vakatulewa ca, era na leqa kina na gone. Ke ra vakatulewa vinaka, era na marautaka na gone na nodra bula. Ia e bibi tale ga mera vakatulewa vinaka na gone. Na vakatulewa vinaka duadua e rawa nira cakava, ya mera qaravi Jiova na Tamada vakalomalagi.—Same 73:28.

2. Na vakatulewa vinaka cava e cakava o Jisu kei rau na nona itubutubu?

² Erau vinakata na itubutubu i Jisu o Josefa kei Meri, me rau tuberi ratou na luvedrau me ratou qaravi Jiova, e vakadinadinataki qori ena nodrau vakatulewa. (Luke 2:40, 41, 52) Vakacava o Jisu? Io, e vakatulewa vinaka tale ga, e rawa kina ni vakayacora na loma i Jiova. (Maciu 4:1-10) Ni tubu cake o Jisu, e kilai ni dau yalovinaka, yalodina, e yaloqaqa tale ga, na itovo era na taleitaka vakalevu na itubutubu era lomani Jiova.

3. Na taro cava ena saumi ena ulutaga qo?

³ Eda na sauma ena ulutaga qo e vica na taro: Na cava e vakatulewataka o Jiova me baleti Jisu? Na cava era na vulica na itubutubu lotu vaKarisito ena nodrau vakatulewa o Josefa kei Meri? Cava era na vulica na itabagone lotu vaKarisito ena vakatulewa i Jisu?

4. Na ka bibi cava e vakatulewataka o Jiova me baleti Luvena?

⁴ E digia o Jiova na itubutubu vinaka me rau susugi Jisu. (Maciu 1:18-23; Luke 1:26-38) E volai ena iVolatabu na ka e  cavuta mai vu ni lomana o Meri, e kilai kina ni lomani Jiova vakalevu kei na nona Vosa. (Luke 1:46-55) Na nona talairawarawa tale ga o Josefa ena veidusimaki i Jiova, e vakaraitaka ni lomana na Kalou, e via vakamarautaki koya.—Maciu 1:24.

5-6. Na cava e vakatara o Jiova me sotava o Jisu?

⁵ Eda raica ni sega ni digia o Jiova e dua na veiwatini vutuniyau me susugi Jisu. Eda kila vakacava? E kilai ni rau dravudravua o Josefa kei Meri ena isoro erau cabora ni sucu o Jisu. (Luke 2:24) A rairai qarava o Josefa na nona cakacaka vakamatai ena dua na vanua lailai ni ta iyaya, e volekata nona vale e Nasareci. E macala ga ni ratou bula rawarawa, vakabibi ni ratou lewe vitu na luvedrau.—Maciu 13:55, 56.

⁶ A taqomaki Jisu o Jiova ena so na ka e veivakaleqai, ia e sega ni tarova na veika dredre kece. (Maciu 2:13-15) Kena ivakaraitaki, e vosota o Jisu na nodra sega ni vakabauti koya eso na wekana. Vakasamataka mada na nona rarawa ni ratou sega ni vakabauta eso na lewe ni nona vuvale ni Mesaia. (Mari. 3:21; Joni 7:5) Kena irairai ni vosota tale ga o Jisu na mosimosi ni nona takali o Josefa na tamana vakacabecabe. Me vaka ni ulumatua o Jisu, de dua ena sosomitaki Josefa me qarava nodratou bisinisi. (Mari. 6:3) Ni sa qase mai, e vulica me qaravi ratou na nona vuvale. E rairai cakacaka vakaukaua me tokoni ratou vakailavo. E macala gona ni kila o Jisu na oca e dau vakilai ni cava e dua na siga ni cakacaka.

7. (a) Na cava mera taroga na veiwatini me baleta nodra susugi luvedra? (b) Ena yaga vakacava na Vosa Vakaibalebale 2:1-6 ena nodra veivakavulici na itubutubu?

⁷ Ke o sa vakawati drau qai vinakata vakaveiwatini mo drau vakaluveni, drau taroga: ‘Vakacava keirau yalomalumalumu, keirau mareqeta na Vosa i Jiova? Ena digitaki keirau o Jiova me keirau qarava e dua na gone mareqeti se qai sucu?’ (Same 127:3, 4) Ke o itubutubu mo taroga: ‘Au sa vakavulici luvequ tiko ena yaga ni cakacaka vakaukaua?’ (Dauv. 3:12, 13) ‘Au dau saga ena noqu vinaka meu taqomaki luvequ ena veika e veivakaleqai vakayago se vakayalo ena vuravura i Setani?’ (Vkai. 22:3) O na sega ni rawa ni taqomaki luvemu mai na ka dredre kece. Ena dredre mo cakava qori. Ia o rawa ni vakarautaki koya vakalalai ena leqa ena sotava ni o vakavulici  koya tiko ga vakayalololoma me nuitaka na ivakasala ena Vosa ni Kalou. (Wilika Vosa Vakaibalebale 2:1-6.) Kena ivakaraitaki, ke digia e dua na wekamudou me kua ni qaravi Jiova, mo vakavulici luvemu ena Vosa ni Kalou me kila na vuna e bibi kina me yalodina tiko ga vei Jiova. (Same 31:23) Se ni takali e dua dou lomana, vakaraitaka vei luvemu na tikinivolatabu ena vukei koya me vosota nona lolosi, me vakacegui koya tale ga.—2 Kor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Na veidusimaki cava ena Vakarua 6:6, 7, me rau muria o Josefa kei Meri?

⁸ Erau vukei Jisu na nona itubutubu o Josefa kei Meri me vakadonui koya na Kalou ni qase mai, erau muria na veidusimaki i Jiova vei ira na itubutubu. (Wilika Vakarua 6:6, 7.) Erau lomani Jiova vakalevu o Josefa kei Meri, e nodrau isausau levu duadua me rau uqeti ratou na luvedrau me ratou bucina tale ga na loloma qori.

9. Na vakatulewa bibi cava erau cakava o Josefa kei Meri?

⁹ Erau digia o Josefa kei Meri me dua na nodratou ituvatuva dei ni sokalou. Eratou dau tiko wasoma ena soqoni ena valenilotu e Nasareci, vaka kina na soqo ni Lakosivia e veiyabaki e Jerusalemi. (Luke 2:41; 4:16) De dua erau dau vakavulici Jisu kei ratou na tacina ena ilakolako qori e Jerusalemi ena kedra itukutuku na tamata ni Kalou ena gauna sa oti, kena irairai ni toso tiko na ilakolako eratou lai raica na veivanua e cavuti ena Vosa ni Kalou. Ni sucu eso tale na luvedrau, ena sega ni rawarawa vei Josefa kei Meri me rau dei ena nodratou ituvatuva ni sokalou. Ia erau vakalougatataki ena nodrau gumatua. Erau vakaliuca na sokalou vei Jiova, eratou veivolekati kina vakavuvale. Ni rau vakaliuca na veika vakayalo eratou veivolekati kina kei Jiova.

10. Na cava era vulica na itubutubu lotu vaKarisito vei Josefa kei Meri?

¹⁰ Na cava era vulica vei Josefa kei Meri na itubutubu era lomana na Kalou? E bibi duadua mo vakaraitaka vei luvemu ena ka o tukuna se cakava ni o lomani Jiova vakalevu. Na iloloma levu duadua o rawa ni solia vua, ya nomu vukei koya me lomani Jiova. E bibi tale ga mo vakavulici koya me dua nona ituvatuva vinaka ni vuli vakataki  koya, masu, soqoni, kei na nona vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala. (1 Tim. 6:6) E macala ni o na vakarautaka vua na veika vakayago. (1 Tim. 5:8) Ia mo nanuma tiko ni nona veiwekani voleka kei Jiova ena vukei koya me bula sivia na vuravura ca i Setani, me bula ena vuravura vou e yalataka na Kalou. * E sega ni rawati qori ena nona ilavo se iyau.—Isik. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) Ena yaga vakacava vei ira na itubutubu na ivakasala ena 1 Timoci 6:17-19 mera vakatulewa vinaka nira susu gone? (b) Na isausau cava ena rawa ni sauva na nomu vuvale? Ena yaga vakacava? (Raica na kato “ Na iSausau Cava o na Via Cakava?”)

¹¹ E veiuqeti meda raica nira vakatulewa vinaka e levu na itubutubu lotu vaKarisito mera veivolekati kina kei Jiova na luvedra! E wasoma nodra sokalou vata. Era tiko ena soqoni ni ivavakoso kei na soqo ni veiwasewase. Era vakaitavi ena cakacaka vakavunau. Eso mada ga na vuvale era lai vunau ena yalava e tarai vakavudua. Eso tale era lai sarasara i Peceli se veivuke ena tarataravaki. Ena vinakati na ilavo nira vakatulewataka qori na vuvale, e sega gona ni rawarawa. Ia era na vakalougatataki kina mera vutuniyau vakayalo. (Wilika 1 Timoci 6:17-19.) Na gone era susu ena vuvale va qori era na muria tiko ga na veika vinaka era vulica, era na sega ni veivutunitaka! *—Vkai. 10:22.

12. Na cava me cakava o Jisu ni tubu tiko?

¹² E dau vakatulewa vinaka tu ga na Tamai Jisu vakalomalagi. Erau dau vakatulewa vinaka tale ga na nona itubutubu e vuravura. Ia ni sa qase mai o Jisu ena vinakati me vakatulewa. (Kala. 6:5) Me vakataki keda kece, e soli vua na galala ni vakatulewa. A rawa gona ni digia na ka ga e vinakata. Ia e vakatulewataka na veika ena vinaka tiko ga kina nona veiwekani kei Jiova. (Joni 8:29) Ena rawa ni uqeti ira vakacava na gone na nona ivakaraitaki?

13. Na vakatulewa bibi cava e cakava o Jisu ni se gone?

¹³ Ni se gone o Jisu, e dau talairawarawa vei rau na nona itubutubu. A sega ni cata nodrau veidusimaki, me nanuma ni levu na ka e kila. Ia e “talairawarawa tiko ga vei rau.” (Luke 2:51) E macala ga ni raica vakabibi o Jisu na nona itavi vakaulumatua. E cakacaka vakaukaua me vulica vei Josefa na cakacaka vakamatai, me rawa ni qarava kina na nona vuvale.

14. Eda kila vakacava ni dau vulica vagumatua o Jisu na Vosa ni Kalou?

¹⁴ Kena irairai ni rau dau talanoataka vei Jisu na nona itubutubu nona sucu vakacakamana, kei na ka era tukuna na italai ni  Kalou me baleti koya. (Luke 2:8-19, 25-38) E sega ni lomavakacegu o Jisu ena veika e rogoca qori, e vulica tale ga vakataki koya na Vosa ni Kalou. Eda kila vakacava ni dau vulica vagumatua na Vosa ni Kalou? Ni se gone, “era druka” na qasenivuli e Jerusalemi nira “rogoci koya ena ka e kila kei na nona isaunitaro.” (Luke 2:46, 47) Ni yabaki 12, sa vakadeitaka o Jisu ni o Jiova na Tamana.—Luke 2:42, 43, 49.

15. E vakaraitaka vakacava o Jisu ni digia me cakava na loma i Jiova?

¹⁵ Ni kila o Jisu na nona ilesilesi ena inaki i Jiova, e vakatulewataka me cakava. (Joni 6:38) E kila nira na cati koya e levu, e macala gona ni na vakasamataka vakabibi. Ia e digia me talairawarawa vei Jiova. Ni papitaiso ena 29 G.V., e nona inaki levu me cakava na loma i Jiova. (Iper. 10:5-7) Ni sa voleka mada ga ni mate ena kaunirarawa, e vakadeitaka tu ga me cakava na loma i Tamana.—Joni 19:30.

16. Na cava era na vulica na gone vei Jisu?

¹⁶ Talairawarawa vei rau na nomu itubutubu. Me vakataki Josefa kei Meri, erau sega tale ga ni uasivi na nomu itubutubu. Ia o Jiova e lesi rau me rau taqomaki iko, veivakavulici, me rau dusimaki iko tale ga. Ke o muria na nodrau ivakasala o doka tale ga nodrau lewa, “o na vinaka kina.”—Efeso 6:1-4.

17. Me vaka e tukuni ena Josua 24:15, na cava mera vakatulewataka na gone?

¹⁷ Vakatulewataka o cei o na qarava. Mo vakadeitaka se o cei o Jiova, na nona inaki, kei na sala mo cakava kina. (Roma 12:2) Ni o kila qori, sa na qai rawa ni o vakatulewataka na ka e bibi duadua, ya mo qaravi Jiova. (Wilika Josua 24:15; Dauv. 12:1) Ke o wilika qai vulica e veisiga na iVolatabu, o na lomani Jiova vakalevu, ena dei tale ga na nomu vakabauta.

18. Na cava mera vakatulewataka na gone? Cava na kena itinitini?

¹⁸ Digia mo vakaliuca na loma i Jiova. E yalataka na vuravura i Setani ni o na marau ke o vakayagataka nomu taledi me yaga ga vei iko. Ia eda kila ni o ira na vakaliuca na isausau vakayago era sualaka “na yagodra taucoko ena levu na mosi.” (1 Tim. 6:9, 10) Ena yasana adua, ke o vakarorogo vei Jiova mo vakaliuca na lomana, o na marautaka na nomu bula o na “valavala vakavuku” tale ga.—Josua 1:8.

19. Na cava mera nanuma tiko na itubutubu?

¹⁹ Ra itubutubu, ni saga ena nomuni vinaka moni vukei ira na luvemuni mera qaravi Jiova. Moni dau nuitaki koya, qori ena vukei kemuni moni vakatulewa vakayalomatua. (Vkai. 3:5, 6) Nanuma, ena uqeti luvemuni vakalevu na nomuni ivakaraitaki, sega soti na ka oni tukuna. Moni vakatulewataka vinaka gona na ka ena vukei ira na luvemuni me vakadonui ira o Jiova.

20. Na cava era na vakalougatataki kina na gone ke ra digia mera qaravi Jiova?

²⁰ Ragone, era na vukei kemuni na nomuni itubutubu moni vakatulewa vinaka. Ia na nona vakadonui kemuni o Jiova, ena vakatau sara ga ena ka oni cakava. Moni vakatotomuri Jisu mada ga ni oni digia moni qarava na Tamamuni vakalomalagi. Ke oni cakava qori, oni na marau ena gauna qo ni cakava tiko ga na veika ena vakainaki kina na nomuni bula. (1 Tim. 4:16) Oni na marautaka tale ga vakalevu na nomuni bula ena gauna se bera mai!