1. ¿Kukwe meden bäri ütiäte ni raba den nuaindre jai?

¿NITRE rüne tä kukwe den nuaindre jai ye tä mate ño monsotrebätä? Tätre kukwe kwin den nuaindre jai ngwane ye raba monsotre dimike nüne kä jutobiti. O kukwe käme dianta nuaindre kwetre jai ngwane kukwe tare tä nemen bare monsotrebätä. Akwa, monsotre rabadre kukwe kwin den nuaindre jai arato. Ja töi mikata ni Rün kä kwinbiti Jehová ye mike täte ye kukwe bäri kwin dianta nuaindre jai (Sal. 73:28).

2. ¿José, María aune Jesús kukwe meden kwin diani nuaindre jai nieta Bibliabätä?

² Jesús rün aune meye tö namani monsotre kwetre ye dimikai Jehová mike täte. Kukwe ye nämäne bäri ütiäte kräketre bämikani kwetre kukwe meden meden diani nuaindre kwetre jai yebiti (Luc. 2:40, 41, 52). Jesús kukwe kwin diani nuaindre jai arato, niarakwe dre nuaindre ie Jehová tö namani ye erere nuainkäre (Mat. 4:1-10). Jesús jatani nirien ye ngwane jatani ja ngwen töi kwin, ja ngwen metre aune ñan kä jürä ngwen jabätä. ¿Se nitre rüne Jehová tarekä medenbätä monso ye kwrere ye ñan kä raba nemen juto?

3. ¿Kukwe ngwantarita meden meden rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?

³ ¿Jehovakwe kukwe meden meden diani nuaindre jai Jesús ngübakäre kwin? ¿José aune María kukwe diani nuaindre jai ye tä dre driere nitre rüne kukwebätä ie? ¿Jesús kukwe diani nuaindre jai ye tä dre driere monsotre bati ie? Kukwe ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti.

4. ¿Kukwe meden ütiäte Jehovakwe nuainbare Monso kwe ngübakäre kwin kä tibienbätä?

⁴ Jehovakwe nitre rüne töi kwin känänbare Jesús ngübakäre kä tibienbätä (Mat. 1:18-23; Luc. 1:26-38). Mariakwe kukwe niebare  ja brukwä tätebiti ye tä Bibliabätä yebätä nita ñäke ngwane, niara nämäne Jehová aune kukwe kwe tarere krubäte tä nemen gare nie (Luc. 1:46-55). Aune Josekwe Jehová tuanimetre ja jie ngwen yebiti bämikani kwe nämäne Jehová tarere aune tö nämäne niara kukwei mikai täte (Mat. 1:24).

5, 6. ¿Jehovakwe Jesús tuanimetre ja tuin kukwe meden meden ben?

⁵ Jehovakwe ñaka nitre rüne jondron bäkäne krubäte dianinkä Jesús ngübakäre. Jesús därebare ye bitikäre, José aune María nikani dre ngwena Jehovai nieta Lucas 2:24 yete yebiti niaratre nämäne nüne bobre nüke gare nie. Kä Nazaret yekänti kä nämäne ükaninte chi Josekwe sribikäre kribiti ju kwe yete raba ruin nie. Nämänentre nüne jondron braibebiti raba ruin nie ñobätä ñan aune monsotre nämäne ni kükü kwetre (Mat. 13:55, 56).

⁶ Kukwe tare ruärebätä Jehovakwe monso kwe kriemikani, akwa kukwe ruäre mada ye niarakwe tuanimetre nemen barebätä (Mat. 2:13-15). Ñodre, Jesús abokän Mesías ye mräkä jeñe kwe ruäre ñan nämäne mike era jai. Jesús mräkä ruäre ñan nämäne niara mike era jai ye nämäne niara mike töbike krubäte aune ñan namani nuäre kräke ja tuakäre kukwe yebe ye ni raba bämike ja okwäte (Mar. 3:21; Juan 7:5). Arato, Jesús nämäne bati ngwane José krütani kän, ye namani tare ie raba ruin nie aune ñan namani nuäre kräke ja tuakäre kukwe yebe. Aune niara ye mubai, aisete sribi rünkwe ye nuaindre kwe jankunu mräkätre kwe ngübakäre raba ruin nie (Mar. 6:3). Akwa Jesús namani ünä ngwane mräkätre kwe ngübadre ño ye namanina gare ie. Sribibare kwe krubäte mräkätre kwe ngübakäre raba ruin nie. Aisete nita nemen dräre sribibätä krubäte ye nämäne nüke gare ie.

7. a) ¿Nitre gure ngäbäkre bökäne rabadre kukwe meden ngwandretari jai? b) Proverbios 2:1-6 tä niere erere, ¿nitre rüne rabadre dre driere monsotre kwetre ie?

⁷ Mä aune mä muko mun tö ja tuai monso bäkäne ngwane ngwentari jai: “¿Nun abokän töi bobre aune nunta Jehová aune kukwe kwe ye tarere? ¿Jehová raba nun denkä monso chi nuäre ye ngübakäre?” (Sal. 127:3, 4). Akwa nane mä niena monso bäkäne ngwane ngwentari jai: “¿Sribidre ja di tätebiti ye ütiäte ye tita driere monsotre tikwe ie?” (Ecl. 3:12, 13). “¿Nitre gobrainta Satanakwe tä kukwe käme nuainne aune ja ngwen käme yebätä tita monsotre tikwe kriemike?” (Prov. 22:3). Erametre, mä ñaka raba monsotre mäkwe kriemike kukwe jökräbätä. Akwa ja tare yebiti mä raba niaratre mike juto ja tuakäre  ben. ¿Ye nuain raba ño? Ja jie ngwandre kwetre Bibliabiti mäkwe driedre ietre (ñäkädre Proverbios 2:1-6 yebätä). * Ñodre, ni mräkä iti käkwe Jehová tuanemetre, akwa yebiti ta ñobätä ütiäte ja ngwandre metre jankunu Jehovai ye mäkwe driedre Bibliabiti monsotre mäkwe ie (Sal. 31:23). O ni mräkä krütadre nikän ngwane, texto Bibliabätä meden raba dimike ja tuin kukwe tare yebe aune töi mike jäme ye mäkwe drie ietre (2 Cor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16).

8. ¿José aune María käkwe Deuteronomio 6:6, 7 ye mikani ño täte?

⁸ Jesús ngübadre ño Jehovakwe niebare José aune María ie ye erere nuainbare kwetre köböire Ngöbökwe Jesús kani ngäbiti (ñäkädre Deuteronomio 6:6, 7 yebätä). * José aune María nämäne Jehová tarere krubäte aune monsotre kwetre käkwe Jehová taredre ye erere ye namani bäri ütiäte kräketre driekäre ietre.

9. ¿José aune María kukwe meden ütiäte diani nuaindre jai?

⁹ Jehová mikadre täte monsotre ben ye José aune María diani nuaindre jai. Bämän kratire kratire nämänentre niken sinagoga juta Nazaret yete aune kä kwatire kwatire nämänentre niken Jerusalén Pascua käi ngwankäre juto jabätä (Luc. 2:41; 4:16). Nämänentre niken Jerusalén ngwane, kukwe ütiäte namani bare juta Jehovakwe yebätä ye niaratre nämäne driere Jesús ie aune Jesús etebatre ie raba ruin nie. Aune kä kädekateta Bibliabätä ye ruäre nämänentre niken mike gare jai nämänentre niken ji ngrabare ye ngwane raba ruin nie. José aune María ngäbriänkätre jatani bäri kwati ngwane, ñan namani nuäre kräketre Jehová mikakäre täte gwairebe. Akwa Jehová mikadre täte ye mikani käne kwetre ye köböire mräkätre kwe ye jökrä nämäne kwin kukwe ja üairebiti ye käi nämäne juto bätätre.

10. José aune María kukwe kwin bämikani, ¿ye tä dre driere nitre rüne kukwebätä ie?

 ¹⁰ José aune María kukwe kwin bämikani, ¿ye raba kukwe meden kwin driere nitre rüne kukwebätä ie? Kukwe mada mada yebiti ta, munta dre niere aune dre nuainne yebiti Jehová tare munkwe ja brukwä tätebiti ye munkwe bämika monsotre munkwe ie. Kukwe bäri kwin mun raba nuainne kräketre ye abokän munkwe niaratre dimikadre Jehová tarere. Aune kukwe bäri ütiäte mun raba driere ietre ye abokän kukwe ükadrete ño kwetre jai ja tötikakäre, orakäre, nänkäre gätäbätä aune kukwe driekäre (1 Tim. 6:6). Bäkänä, jondron ribeta kwetre jai nünankäre ye munkwe biandre ietre arato (1 Tim. 5:8). Akwa, dre käkwe monsotre mäkwe dimikai nemen kwäre nitre käme gaite ye ngwane aune rabakäre kä bä nuäre yete, ye ñan jondron kä nebätä, ñakare aune ja ketata kwin Jehovabe ye köböire mäkwe ngwan törö jai (Ezeq. 7:19; 1 Tim. 4:8). *

11. a) ¿1 Timoteo 6:17-19 ye raba nitre rüne dimike ño kukwe kwin den nuaindre jai? b) ¿Nitre rüne ja töi mikadre dre nuainne mräkätre kwe yebe aune ye köböire kukwe meden kwin rabai kwetre? (Recuadro “ ¿Mun raba ja töi mike dre nuainne?” ye mikadre ñärärä).

¹¹ Nitre rüne kwati tä kukwe kwin den nuaindre jai ne kwe mräkätre tädre kwin kukwe ja üairebiti ye käi juto nibätä. Tätre Jehová mike täte gwairebe ni ja mräkäre erere, ñaka gätä juen ja bäre, ñaka gätä kri juen ja bäre aune käre tätre kukwe driere. Nitre ja mräkäre ruäre tä niken kukwe drie ñaka krubäte yekänti sribi ye dimikakäre. Mada abokän tä niken basare Betel o tätre ja töi mike sribire ju Ngöbökwe sribeta yebätä siba. Bäkänä, kukwe ye jökrä kräke ngwian ribeta aune kukwe ruäre ben ja tuata. Akwa ye köböire dre kwin tä nemen nikwe ja üairebiti ye keta ñaka raba jondron madabätä (ñäkädre 1 Timoteo 6:17-19 yebätä). Monsotre meden meden ngübabare ne erere, ye ie kukwe kwin namani gare ye ñan tä käi nikwitekä bititre aune tötikani kwin ye köböire tätre debe bien krubäte (Prov. 10:22). *

12. ¿Jesús jatani nirien ngwane dre namani nuaindre ie?

¹² Jesús Rün kä kwinbiti ye käre tä kukwe kwin den nuaindre jai. Aune niara rün aune meye kä tibienbätä kukwe kwin diani nuaindre jai arato. Akwa Jesús jatani nirien ngwane, kukwe namani diandre nuaindre jai ie arato (Gál. 6:5). Ni raba kukwe den nuaindre akwle jai, ye erere kukwe namani diandre nuaindre akwle jai ie arato. Törbadre dre diain nuaindre jai ye rabadre den nuaindre jai, akwa ja ketadre kwin kwe Jehovabe ye diani nuaindre kwe jai (Juan 8:29). Kukwe kwin bämikani kwe ye raba monsotre bati dimike kä nengwane.

13. ¿Jesús nämäne bati akwa ja töi mikani kwe kukwe meden den nuaindre jai?

¹³ Jesús nämäne bati, akwa rün aune meye  kukwei mikadre täte ye diani nuaindre kwe jai. Ñan ja dokwä mikani ribi kwe aune ja ñan namani ruin ie bäri töbätä José aune María ye kräke, ñakare aune rün aune meye “nämane dre dre niere ie, erere nämane mike täte jire jökrä” (Luc. 2:51). Jesús ye mubai, aisete kukwe ruäre nämäne nuaindre ie mräkätre kwe kräke raba ruin nie. Aune ja di ngwani kwe sribi rünkwe ye mike gare kwin jai niara dimikakäre mräkätre ye jökrä ngübare.

14. ¿Jesús nämäne ja tötike kwin Ngöbö kukweibätä ye ñokänti gare nie?

¹⁴ Jesús därebare kukwe ñan tuabarebiti aune angeletre käkwe dre niebare niarabätä ye rün aune meye käkwe niebare ie raba ruin nie (Luc. 2:8-19, 25-38). Akwa Jesús ñaka kukwe ye aibe mikani gare jai ngöräbe, ñakare aune ja tötikani kwin kwe Ngöbö kukweibätä ye gare metre nie arato. ¿Akwa nämäne ja tötike kwin Ngöbö kukweibätä ye ñokänti gare nie? Ye gare nie ñobätä ñan aune Lucas 2:46, 47 tä niere Jesús nämäne monsore, akwa dirikätre Jerusalén töi namani ñan krütare kukwe mika nämäne gare kwe aune kukwe nämäne nüke gare ie yebätä. Kä nämäne 12 Jesubiti akwa Jehová ye niara rün nämäne gare metre ie (Luc. 2:42, 43, 49).

15. ¿Jesús ja töi mikani Jehová töi mike nemen bare ye bämikani ño kwe?

¹⁵ Jehová tö namani Jesús tuai dre nuainne ye nükani gare ie ngwane, ja töi mikani kwe Jehová töi ye mike nemen bare (Juan 6:38). Nitre kwati mätä rabaibätä nämäne gare ie aune niara ñan tö namani kukwe ye ie jakrä ja känenkäre raba ruin nie. Akwa yebiti ta, Jehová mikadre täte diani nuaindre kwe jai. Aune ja ngökani ñöte kwe kä 29 ye ngwane, ja töi mikani kwe Rün kwe töi ye mike nemen bare ja nire tätebiti (Heb. 10:5-7). Töi nämäne kwatibe kukwe ye nuainkäre aune jatanina krüte nämäne metani kribätä ngwane töi nämäne jankunu ye erere (Juan 19:30).

16. ¿Jesús kukwe kwin bämikani ye tä dre driere monsotre ie?

¹⁶ Mä rün aune mä meye kukwei mike täte. José aune María ye töi nämäne ngite, ye erere mä rün aune mä meye ye töi ngite. Akwa niaratre käkwe mä kriemikadre, mä tötikadre aune mä jie ngwandre ye Jehovakwe biani nuaindre ietre. Aisete niaratre tä mäträre mäbätä ye mäkwe kukwe nuadre aune niaratre mikani mä ngübabitikäre ye mäkwe mikadre ütiäte jai ne kwe kukwe kwin rabadre bare mä kräke (Efes. 6:1-4).

17. Josué 24:15 tä niere erere, ¿monsotre bati rabadre kukwe meden den nuaindre akwle jai?

¹⁷ Mäkwe nünandi nire kräke ye den nuaindre jai. Jehová ye nire, tö ni tuai dre nuainne aune mä raba niara töi mike nemen bare ño ye mä ara käkwe mikadre gare akwle jai (Rom. 12:2). Ye aibe  köböire mä raba kukwe bäri ütiäte den nuaindre jai, ye abokän Jehová mikadre täte (ñäkädre Josué 24:15 yebätä; * Ecl. 12:1). Mäkwe ñäkäi aune ja tötikai käre Bibliabätä ngwane, mä jatai Jehová tarere bäri aune tödeke bäri niarai.

18. ¿Monsotre bati rabadre kukwe meden den nuaindre jai aune ye köböire dre rabai kwetre?

¹⁸ Mäkwe ja töi mika kwatibe Jehová töi ye mike nuaindre käne jai. Dre nuain gare mäi yebiti mäkwe jondron nuaindi ja kräke ngwane mäkwe nünain kä jutobiti nieta nitre kä nebätä yekwe. Akwa metrere nire nire tä ja töi mike jondron kä nebätä jiebiti ye “tä ja tare nike kri” (1 Tim. 6:9, 10). Akwa, mäkwe Jehová kukwe nuai aune niara töi ye mäkwe mikai nuaindre käne jai ngwane, mäkwe nünain kwin aune “mäkwe ja ngwain töbätä” (Jos. 1:8).

19. ¿Nitre rüne rabadre kukwe meden ngwen törö jai?

¹⁹ Nitre rüne, munkwe ño ño erere nuaindre monsotre munkwe dimikakäre Jehová mike täte. Munkwe tö ngwan Jehovai aune niarakwe mun dimikai kukwe kwin den nuaindre jai (Prov. 3:5, 6). Munta dre niere ye ñan ai jiebiti monsotre munkwe ja töi mikai, ñakare aune munta dre nuainne ye jiebiti monsotre munkwe ja töi mikai ye munkwe ngwan törö jai. Meden kisete, kukwe meden köböire Jehovakwe monsotre munkwe kai ngäbiti ye munkwe dian nuaindre jai.

20. ¿Monsotre bati ja töi mikai Jehová mike täte ye köböire dre kwin rabai kwetre?

²⁰ Monsotre, mä rün aune mä meye ye raba mun dimike kukwe kwin den nuaindre jai. Akwa Jehovakwe mun kadre ngäbiti o ñakare ye tä mun kisete. Ye medenbätä munkwe ja ngwan Jesús erere aune ni Rün kä kwinbiti mikadre täte ye munkwe dian nuaindre jai. Ye erere munkwe nuaindi ngwane, kukwe kwin rabai nuaindre krubäte munye, munkwe nünain kwin aune kä jutobiti (1 Tim. 4:16). Aune ja känenkäre ja nire erametre rabai munkwe.